LİSE ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA YÖNELİK TUTUMLARI (DİYARBAKIR İLİ ÖRNEĞİ)

ÇEÇEN, Mehmet Akif; DENİZ, Ercan

LİSE ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA YÖNELİK TUTUMLARI (DİYARBAKIR İLİ ÖRNEĞİ)

Mehmet Akif ÇEÇEN, (İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya, Türkiye)

Ercan DENİZ (Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara, Türkiye)

Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

7 2

Yıl: 2015 Cilt: 12 Sayı: 30 Sayfa Aralığı: 193 - 212 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

LİSE ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA YÖNELİK TUTUMLARI (DİYARBAKIR İLİ ÖRNEĞİ)

Öz:

Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim öğrencilerinin okuma tutum düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre belirlenmesidir. Araştırmanın örneklemi, tesadüfi örneklem yöntemiyle belirlenen Diyarbakır il merkezinde bulunan iki okulda öğrenim gören 377 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada tarama yöntemi kullanılmıştır. Ortaöğretim öğrencilerinin okumaya yönelik tutumları olduğu şekliyle tespit edilmiş, birey ya da nesne, kendi koşulları içinde ve olduğu gibi tanımlanmaya çalışılmıştır. Verileri toplamak için "Kişisel Bilgi Formu" ile Akkaya ve Özdemir (2013) tarafından geliştirilen "Okumaya Yönelik Tutum Ölçeği" kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS17.0 veri analizi programı kullanılmış, verilerden iki değişken arasındaki ilişkiyi test etmek için t- testi, ikiden fazla değişken arasındaki anlamlılığı test etmek için tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda ortaöğretim öğrencilerinin okuma tutumlarının orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin okuma tutumlarının cinsiyet, okul türü, sınıf, öğrenim alanı, anne eğitim durumu ve baba eğitim durumu değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği, aile gelir durumu ile okuma tutumu arasında anlamlı bir ilişkinin bulunmadığı tespit edilmiştir

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Acıyan, A. A. (2008). Ortaöğretim öğrencilerinin okuma alışkanlıkları ve akademik başarı düzeyi arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
Akaydın, Ş. ve Çeçen, A. (2015). Okuma becerisiyle ilgili makaleler üzerine bir içerik analizi. Eğitim ve Bilim. 40 (178), 183-198.
Akkaya, N. ve Özdemir, S. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin okumaya yönelik tutumlarının incelenmesi (İzmir-Buca örneği). Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2(1), 75-96.
Aksan, D. (2007). Her yönüyle dil: ana çizgileriyle dilbilim. Ankara: TDK Yayınları.
Akyol, H. (2005). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Allport, G. W. (1967). Readings in attitude theory and measurement. (Ed: M. Fishbein), New York: John Wiley&Sons, s.1-14. https://archive.org/details/ Readings in Attitude Theory and Measurement (Erişim Tarihi: 25.03.2015).
Aronson, E., Wilson, T.D.&Akert, R. M., (2004). Social psychology. New Jersey: Pearson Education, Inc.
Bağcı, H. (2010). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin okumaya yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. II. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu (9-11 Aralık 2009) Bildirileri, Lefkoşa: Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi.
Balcı, A. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlık ve ilgileri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Balcı, A., Uyar, Y. ve Büyükikiz, K. (2012). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıkları, kütüphane kullanma sıklıkları ve okumaya yönelik tutumlarının incelenmesi. TurkishStudies. 7(4), 965-985.
Baş, G. (2012). Reading attitude of high school students: an analysis from different variables. International Journal on New Trends in Education and Their Implications, 3 (2), 47-58.
Başaran, M. ve Ateş, S. (2009). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin okumaya ilişkin tutumlarının incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 29 (1), 73- 92.
Bozpolat, E.(2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlığına ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi (Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği). Journal of World of Turks. 2 (1), 411-428.
Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Çetinkaya, Ç. S. (2004). Afyon merkezindeki ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlığı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
Demirel, Ö. (1999). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. İstanbul: MEB
Demirel, Ö. (2005), Eğitim sözlüğü , (3. baskı), Ankara: PegemA Yayıncılık.
Doğan Yılmaz, E. (2010). Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeyleri ve Kitap Okuma Alışkanlığına İlişkin Tutumları. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Durualp, E., Çiçekoğlu, P. ve Durualap, E. (2013). 6-8. sınıftaki öğrencilerin okumaya ilişkin tutumlarının internet ve kitap okuma alışkanlıkları açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi. 2/1, 115-132 Ghaith, G. M. ve
Bouzeineddine, A. R. (2003),
Relationshipbetweenreadingattitudes, achievement, and learners' perceptions of
theirjigsaw II cooperativelearningexperience, Reading Psychology. 24, 105-121.
Göğüş, B. (1978). Orta dereceli okullarımızda Türkçe ve yazın eğitimi. Ankara: Gül Yayınevi.
Gömleksiz, M. N. (2004). Geleceğin öğretmenlerinin kitap okumaya ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi. 1 (1), 1-21.
Gönen, M., Öncü, E. ve Işıtan, S. (2004). İlköğretim 5. 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıklarının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi. 164, 7-35.
Güncel Eğitim (2015).http://www.guncelegitim.com/haber/3643-ygs-lys- ygs-sonuclarina-gore-81-il39in-basari-siralamasi-ve-birincileri.html 27.03.2015). (Erişim tarihi:
Güngör, E. (2009). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığı ile türkçe dersi akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
Harris, A. J. ve Sipay, E. R. (1990). How to increase reading abilitiy. New York: Longman.
İnceoğlu, M. (2004). Tutum, algı, iletişim. Ankara: Kesit Tanıtım http://www.beykent.edu.tr/webprojects/uploads/metın%20ınceoglu_tutum-algi- iletisim.pdf (Erişim:11.02.2015).
İşeri, K. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin okuma tutumlarının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 7(2), 468-487.
Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni insan ve insanlar. İstanbul: Evrim Basın Yayın Dağıtım.
Karakuş, İ. (2000). Türk dili ve edebiyatı öğretimi. Ankara: Sistem Ofset
Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
Karatay, H. (2010). İlköğretim öğrencilerinin okuduğunu kavrama ile bilişsel farkındalıkları. Türklük Bilim Araştırmaları. 27, 457-475.
Keleş, Ö. (2006). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf öğrencilerinde kitap okuma alışkanlığının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Kush, J. C. ve Watkins, M.W. (1996).Long term stability of children's attitudes toward reading. The Journal of Educational Research. 89 (5), 315-319.
Kuzu, T. S. (2013). Öğretmen adaylarının okumaya karşı tutumları ile genel kültür düzeyleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi.2 (6), 55-72.
Martinez, R.S., Arıcak, T. & Jewell, J. (2008). Influence of reading attitude on reading achievement: A test of the temporal-ınteraction model, Psychology in The Schools,45 (10), 1010-1022.
MEB (2011). Dil ve anlatım dersi öğretim programı ve kılavuzu (9-12. sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
MEB (2013). PISA 2012 ulusal ön raporu.(http://pisa.meb.gov.tr/wp- content/uploads/2013/12/pisa2012-ulusal-on-raporu.pdf(Erişim Tarihi: 02.01.2015)
Özbay, M., Bağcı, H. ve Uyar, Y. (2008). Türkçe öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 9 (15), 117-136.
Özbay, M. ve Uyar, Y. (2009). İlköğretim ikinci kademe öğrencileri için okumaya yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlilik ve güvenirlik çalışması. e- Journal of New World Sciences Academy Education Sciences. 4 (2), 632-651.
Özbay, M. (2013). Anlama teknikleri I: okuma eğitimi. Ankara: Öncü Kitap.
Özdemir, E. (1990). Okuma sanatı. İnkılâp Kitabevi: İstanbul.
Özdemir, S. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin okuma alışkanlık ve tutumlarıyla fen, matematik derslerindeki akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi (İzmir Buca ilçesi örneği). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Sainsbury, M. (2004). Children's attitudes to reading. Education Rewiev.17(2), 49-54.
Saracaloğlu, A.S., Yenice, N., Karasakaloğlu, N. (2009). Öğretmen adaylarının iletişim ve problem çözme becerileri ile okuma ilgi ve alışkanlıkları arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 4 (2), 187-206
Sallabaş, E. (2008). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okumaya yönelik tutumları ve okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.9 (16), 141-155.
Schooten, E. & Glopper, K. (2002). The relation between attitude toward reading adolescent literature and literary reading behavior. Poetics, 30(3), 169-194
Senemoğlu, N. (2013). Kuramdan uygulamaya gelişim, öğrenme ve öğretim. Ankara: Yargı Yayınevi.
Sever, S. (1998). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
Sevim, O. ve Gedik, M. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinin konuşma kaygılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 52, 379-393.
Sevmez, H. (2009). Türkçe öğretmen adaylarının okuma alışkanlığı ve kütüphane kullanımı üzerine bir inceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Stokmans, M. J. W. (1999). Reading attitude and its effect on leisure time reading. Poetics. 26 (4), 245-261.
Tazebay, A. (1993). İlk okuma yazma öğretimi. İstanbul: MEB Yayınları.
Topçu, Y. E. (2007). İlköğretim 6,7 ve 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıkları. Milli Eğitim Dergisi. 176, 36-57.
Yalınkılıç, K. (2007). Türkçe öğretmen adaylarının okumaya ilişkin tutum ve görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 1 (1), 225-241.
Yılmaz, D.E. (2010). Hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyleri ve kitap okuma alışkanlığına ilişkin tutumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Yılmaz, M. ve Benli, N. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi. 12 (1), 281-291.

APA	ÇEÇEN M, DENİZ E (2015). LİSE ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA YÖNELİK TUTUMLARI (DİYARBAKIR İLİ ÖRNEĞİ). , 193 - 212.
Chicago	ÇEÇEN Mehmet Akif,DENİZ Ercan LİSE ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA YÖNELİK TUTUMLARI (DİYARBAKIR İLİ ÖRNEĞİ). (2015): 193 - 212.
MLA	ÇEÇEN Mehmet Akif,DENİZ Ercan LİSE ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA YÖNELİK TUTUMLARI (DİYARBAKIR İLİ ÖRNEĞİ). , 2015, ss.193 - 212.
AMA	ÇEÇEN M,DENİZ E LİSE ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA YÖNELİK TUTUMLARI (DİYARBAKIR İLİ ÖRNEĞİ). . 2015; 193 - 212.
Vancouver	ÇEÇEN M,DENİZ E LİSE ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA YÖNELİK TUTUMLARI (DİYARBAKIR İLİ ÖRNEĞİ). . 2015; 193 - 212.
IEEE	ÇEÇEN M,DENİZ E "LİSE ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA YÖNELİK TUTUMLARI (DİYARBAKIR İLİ ÖRNEĞİ)." , ss.193 - 212, 2015.
ISNAD	ÇEÇEN, Mehmet Akif - DENİZ, Ercan. "LİSE ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA YÖNELİK TUTUMLARI (DİYARBAKIR İLİ ÖRNEĞİ)". (2015), 193-212.

APA	ÇEÇEN M, DENİZ E (2015). LİSE ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA YÖNELİK TUTUMLARI (DİYARBAKIR İLİ ÖRNEĞİ). Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(30), 193 - 212.
Chicago	ÇEÇEN Mehmet Akif,DENİZ Ercan LİSE ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA YÖNELİK TUTUMLARI (DİYARBAKIR İLİ ÖRNEĞİ). Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 12, no.30 (2015): 193 - 212.
MLA	ÇEÇEN Mehmet Akif,DENİZ Ercan LİSE ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA YÖNELİK TUTUMLARI (DİYARBAKIR İLİ ÖRNEĞİ). Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.12, no.30, 2015, ss.193 - 212.
AMA	ÇEÇEN M,DENİZ E LİSE ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA YÖNELİK TUTUMLARI (DİYARBAKIR İLİ ÖRNEĞİ). Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2015; 12(30): 193 - 212.
Vancouver	ÇEÇEN M,DENİZ E LİSE ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA YÖNELİK TUTUMLARI (DİYARBAKIR İLİ ÖRNEĞİ). Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2015; 12(30): 193 - 212.
IEEE	ÇEÇEN M,DENİZ E "LİSE ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA YÖNELİK TUTUMLARI (DİYARBAKIR İLİ ÖRNEĞİ)." Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, ss.193 - 212, 2015.
ISNAD	ÇEÇEN, Mehmet Akif - DENİZ, Ercan. "LİSE ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA YÖNELİK TUTUMLARI (DİYARBAKIR İLİ ÖRNEĞİ)". Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 12/30 (2015), 193-212.