KÜÇÜK YAPI DÜZEYİNDEKİ DEĞİŞİMLERİN ÖĞRENCİLERİN METNİ ANLAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE ETKİSİ

İSKENDER, Hakan; YİĞİT, Fadime

KÜÇÜK YAPI DÜZEYİNDEKİ DEĞİŞİMLERİN ÖĞRENCİLERİN METNİ ANLAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE ETKİSİ

Hakan İSKENDER, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, Türkiye)

Fadime YİĞİT (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, Türkiye)

Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

3 0

Yıl: 2015 Cilt: 12 Sayı: 32 Sayfa Aralığı: 450 - 476 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

KÜÇÜK YAPI DÜZEYİNDEKİ DEĞİŞİMLERİN ÖĞRENCİLERİN METNİ ANLAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE ETKİSİ

Öz:

Bu çalışmada, küçük yapı düzeyinde değişiklikler gerçekleştirilen Türkçe metinlerin öğrencilerin metni anlamalarına ilişkin görüşleri üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Çalışma, verileri mülakat ile toplanmış nitel bir araştırmanın ürünüdür. Çalışma grubu, Trabzon'da iki farklı resmî ortaokulun 6. sınıflarında öğrenim gören 20 öğrenciden (4 erkek, 16 kız) oluşmaktadır. Araştırma için 7. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan ve okunabilirlik düzeyi "zor" olan bir metin (Hayata Açılan Kapılar) seçilmiştir. Seçilen metin üzerinde, okunabilirlik düzeyi değiştirilmeden, birtakım küçük yapı düzenlemeleri yapılmıştır. Öğrencilerin iki farklı biçimi (orijinal ve küçük dil yapıları değiştirilmiş hâli) sunulan metni anlama düzeylerine ilişkin mülakat formuyla elde edilen görüşleri değerlendirilmiştir. Mülakat formunda 13 adet soru yer almaktadır. Sorulardan 5'i metinlerin genel düzeyde anlaşılma durumuna yönelikken 8'i ise metinlerden seçilen ve üzerinde küçük yapı düzenlemelerinin yapıldığı dilsel birimlere yöneliktir. Sorular aracılığıyla küçük yapı değişikliklerinin öğrencilerin metni anlamasına ilişkin görüşlerine nasıl yansıdığı belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada öğrenciler, küçük yapı değişikliklerine gidilmiş metni orijinal metne göre daha kolay anladıklarını ifade etmişlerdir. Bu durumun temel gerekçelerinin ise cümlelerin kısaltılması, kurallı cümlelerin kullanımı ve birleşik cümleler yerine bağlı ve sıralı cümlelerin kullanımıyla ilgili olduğu görülmüştür. Araştırma sonucunda metinsel güçlüğü düşürmek amacıyla gerçekleştirilen küçük yapı değişikliklerinin öğretim sürecinde kullanılacak metinlerin düzenlenmesinde kullanılabileceği önerilmiştir.

Anahtar Kelime:

THE EFFECT OF CHANGES IN MICROSTRUCTURE LEVEL ON THE VIEWS OF STUDENTS ON THEIR READING COMPREHENSION

Öz:

This study aims to determine that Turkish texts with are made changes in microstructure level which impact on the views of students regarding their reading comprehension. The data of the study that is gathered with interview is the result of qualitative research. The study group consists of 20 students who are studying at 6th grades in two different public middle schools in Trabzon. For research, it is chosen a text (Hayata Açılan Kapılar) in 7th grades which level of readability is "difficult". In chosen text, it is made some microstructure changes without changing readability level. The students' views which are gathered by interview form that is presented about the level of understanding in two different types of text (the type of text which is the original and changed with microstructure level) are evaluated. There are 13 questions in interview form. Five of questions are intended to be understood of general level in text, the other eight ones are intended to linguistic units chosen in texts which are made microstructure changes. It is tried to determine that microstructure changes through the questions which are related to understand the text how reflect on students' views. The students within the scope of this study have stated that they comprehend the text with microstructure changes easier than the original text. It is seen that main reasons for this situation are related to the shortening of sentences, the use of normal word order and the use of compound and coordinate sentences instead of complex sentences. In conclusion, the research is suggested that the microstructure changes carried out for the purpose of reducing textual difficulty could be used in arranging the text to be used in the process of education.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akyol, H. (2010). Yeni programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Ateşman, E. (1997). Türkçede okunabilirliğin ölçülmesi. Ankara Üniversitesi TÖMER Dil Dergisi, 58, 171-174.
Beck, I. L., McKeown, M. G , Sinatra, G. M., & Loxterman, J. A. (1991). Revising social-studies text from a text-processing perspective: evidence of improved comprehensibility. Reading Research Quarterly, 26, 251-276.
Bamberger, R. (1990). Okuma alışkanlığını geliştirme (Çev. : Bengü Çapar). Ankara: Kütüphaneler Genel Müdürlüğü.
Berberoğlu, G. ve Tuncer Ç. Ö. (2009). Türkçe okuduğunu anlama becerileri. Cito Eğitim: Kuram ve Uygulama Dergisi, 5, 10-18.
Berk, O. (2014). Hayata Açılan Kapılar. İlköğretim Türkçe 7 ders kitabı. MEB: Devlet Kitapları Dizisi, s. 49-51.
Candido Jr, A., Mazeiro E., Gasperin C., Pardo, T. A. S., Specia L. &Alusio M. (2009). Supporting the adaptation of texts for poor literacy readers: a text simplification editor for brazilian portuguese. Proceedings of the NAACL HLT Workshop on Innovative Use of NLP for Building Educational Applications, Boulder: Association for Computational Linguistics, s. 34-42.
Chandler, D. (1995). Semiotics for beginners. http://visual- memory.co.uk/daniel/Documents/S4B/semiotic.html (Erişim Tarihi: 29.03.2015).
Cornbleet, S. & Carter, R. (2001). The language of speech and writing. London: Routledge.
Crystal, D. (1997). The Cambridge encyclopedia of language (2nd edition). Cambridge: Cambridge University Press.
Davison, A. & Kantor, R. N. (1982). On the failure of readability formulas to define readable texts: A case study from adaptations. Reading Research Quarterly, 17 (2), 187-209.
De Beaugrande, R. A. & Dressler W. U. (1981). Introduction to text linguistic. London and New York: Longman.
Demircan, Ö. (1981). Türkiye Türkçesinde vurgulama ve odaklama. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 157-163.
Demirci, C. (2007). Fen bilgisi 6, 7 ve 8. sınıf ders kitaplarının değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 108-119.
Dornescu, I., Evans, R. & Orasan, C. (2014). Relative clause extraction for syntactic simplification. Proceedings of the Workshop on Automatic Text Simplification: Methods and Applications in the Multilingual Society, Dublin: Association for Computational Linguistics, s. 1-10.
Gönen, M., Katrancı, M., Uygun, M. ve Uçuş, Ş. (2011). İlköğretim birinci kademe öğrencilerine yönelik çocuk kitaplarının içerik, resimleme ve fiziksel özellikleri açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36 (160), 250-265.
Günay, D. (2007). Metin bilgisi. İstanbul: Multilingual.
Güneş, F. (2014). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Halliday, M. A. K. & Hasan, R. (1976). Cohesion in English. London: Longman.
Hartman, J. A. & Hartman, D. K. (1994). Arranging multi-text reading experiences that expand the reader's role. Technical Report No. 604. (ERIC Document Reproduction Service No: ED376435). (Erişim Tarihi: 03.04.2015).
İskender, E. (2013). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin kelime ve cümle yapılarıyla okunabilirlik düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
Lien, C. S. (2013). Text coherence, reading ability and children's scientific understanding. Bulletin of Educational Psychology, 44 (4), 875-904.
Mason, J. M. & Kendall, J. R. (1978). Facilitating reading comprehension through text structure manipulation. Technical Report No. 92. (ERIC Document Reproduction Service No: ED157041). (Erişim Tarihi: 15.04.2015).
Millî Eğitim Bakanlığı (2006). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (6, 7, 8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
Millî Eğitim Bakanlığı (2009). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (1-5. Sınıflar). Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
Onan, B. (2006). Ses olgusunun denetlenebilirliği bağlamında dil becerilerinin geliştirilmesinde etkili olduğu düşünülen fonolojik yönlendiriciler: Noktalama işaretleri. Türklük Bilimi Araştırmaları, 20, 141-163.
Pickering, M. J. & Van Gompel, R. P. G. (2006). Syntacting parsing. (Ed. : M. J. Traxler & M. A. Gernsbacher). Handbook of psycholinguistics. Elsevier Press, s. 455-503.
Siddharthan, A. (2011). Text simplification using typed dependencies: a comparison of the robustness of different generation strategies. Proceedings of the 13th European Workshop on Natural Language Generation. Stroudsburg: Association for Computational Linguistics, s. 2-11.
Snow, C. (2002). Reading for understanding: toward a research and development program in reading comprehension. Santa Monica: RAND Reading Study Group.
Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
Trask, R. L. (1999). Key concepts in language and linguistics. London and New York: Routledge.
Van Dijk, T. A. & Kintsch, W. (1983). Strategies of discourse comprehension. New York: Academic Press.
Woolley, G. (2011). Reading comprehension: assisting children with learning difficulties. Springer.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
Yılmaz, E. (2010). Uygulamalı metin bilgisi. Ankara: Pegem Akademi.

APA	İSKENDER H, YİĞİT F (2015). KÜÇÜK YAPI DÜZEYİNDEKİ DEĞİŞİMLERİN ÖĞRENCİLERİN METNİ ANLAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE ETKİSİ. , 450 - 476.
Chicago	İSKENDER Hakan,YİĞİT Fadime KÜÇÜK YAPI DÜZEYİNDEKİ DEĞİŞİMLERİN ÖĞRENCİLERİN METNİ ANLAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE ETKİSİ. (2015): 450 - 476.
MLA	İSKENDER Hakan,YİĞİT Fadime KÜÇÜK YAPI DÜZEYİNDEKİ DEĞİŞİMLERİN ÖĞRENCİLERİN METNİ ANLAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE ETKİSİ. , 2015, ss.450 - 476.
AMA	İSKENDER H,YİĞİT F KÜÇÜK YAPI DÜZEYİNDEKİ DEĞİŞİMLERİN ÖĞRENCİLERİN METNİ ANLAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE ETKİSİ. . 2015; 450 - 476.
Vancouver	İSKENDER H,YİĞİT F KÜÇÜK YAPI DÜZEYİNDEKİ DEĞİŞİMLERİN ÖĞRENCİLERİN METNİ ANLAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE ETKİSİ. . 2015; 450 - 476.
IEEE	İSKENDER H,YİĞİT F "KÜÇÜK YAPI DÜZEYİNDEKİ DEĞİŞİMLERİN ÖĞRENCİLERİN METNİ ANLAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE ETKİSİ." , ss.450 - 476, 2015.
ISNAD	İSKENDER, Hakan - YİĞİT, Fadime. "KÜÇÜK YAPI DÜZEYİNDEKİ DEĞİŞİMLERİN ÖĞRENCİLERİN METNİ ANLAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE ETKİSİ". (2015), 450-476.

APA	İSKENDER H, YİĞİT F (2015). KÜÇÜK YAPI DÜZEYİNDEKİ DEĞİŞİMLERİN ÖĞRENCİLERİN METNİ ANLAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE ETKİSİ. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32), 450 - 476.
Chicago	İSKENDER Hakan,YİĞİT Fadime KÜÇÜK YAPI DÜZEYİNDEKİ DEĞİŞİMLERİN ÖĞRENCİLERİN METNİ ANLAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE ETKİSİ. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 12, no.32 (2015): 450 - 476.
MLA	İSKENDER Hakan,YİĞİT Fadime KÜÇÜK YAPI DÜZEYİNDEKİ DEĞİŞİMLERİN ÖĞRENCİLERİN METNİ ANLAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE ETKİSİ. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.12, no.32, 2015, ss.450 - 476.
AMA	İSKENDER H,YİĞİT F KÜÇÜK YAPI DÜZEYİNDEKİ DEĞİŞİMLERİN ÖĞRENCİLERİN METNİ ANLAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE ETKİSİ. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2015; 12(32): 450 - 476.
Vancouver	İSKENDER H,YİĞİT F KÜÇÜK YAPI DÜZEYİNDEKİ DEĞİŞİMLERİN ÖĞRENCİLERİN METNİ ANLAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE ETKİSİ. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2015; 12(32): 450 - 476.
IEEE	İSKENDER H,YİĞİT F "KÜÇÜK YAPI DÜZEYİNDEKİ DEĞİŞİMLERİN ÖĞRENCİLERİN METNİ ANLAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE ETKİSİ." Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, ss.450 - 476, 2015.
ISNAD	İSKENDER, Hakan - YİĞİT, Fadime. "KÜÇÜK YAPI DÜZEYİNDEKİ DEĞİŞİMLERİN ÖĞRENCİLERİN METNİ ANLAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE ETKİSİ". Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 12/32 (2015), 450-476.