Kronik Böbrek Hastalığında Bilişsel Fonksiyon Bozukluğu: Diyaliz Modalitesinin Etkisi

GULDIKEN, Baburhan; Süt, Necdet; AK, Recep; Üstündağ, Ayten; Ustundag, Sedat

Kronik Böbrek Hastalığında Bilişsel Fonksiyon Bozukluğu: Diyaliz Modalitesinin Etkisi

Recep AK, (Trakya Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Edirne, Türkiye)

Sedat ÜSTÜNDAĞ, (Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nefroloji Bilim Dalı, Edirne, Türkiye)

Ayten ÜSTÜNDAĞ, (Trakya Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Edirne, Türkiye)

BABÜRHAN FEYZULLAH GÜLDİKEN, (Trakya Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, Edirne, Türkiye)

Necdet SÜT (Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Bilişim ve Biyoistatistik Anabilim Dalı, Edirne, Türkiye)

Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi

14 3

Yıl: 2015 Cilt: 24 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 283 - 293 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kronik Böbrek Hastalığında Bilişsel Fonksiyon Bozukluğu: Diyaliz Modalitesinin Etkisi

Öz:

amaç: Kronik böbrek hastalığı (KBH) olanlarda, morbidite ve mortalite artışına yol açan bilişsel fonksiyon bozukluğu (BD)'na sık rastlanır. çalışmamızda, KBH olgularında BD gelişimine etkili faktörleri araştırmayı, hemodiyaliz (HD) ve periton diyalizi (HD) uygulamalarının BD gelişimine etkisini incelemeyi amaçladık.GEREÇ ve YÖNTEMLER: Henüz diyaliz aşamasına gelmemiş 62 (Prediyaliz Grubu; 28'i evre III, 34'ü evre IV) hasta ile diyaliz tedavisi uygulanmakta olan 60 (Diyaliz Grubu; 30'u HD, 30'u PD) hastadan oluşan toplam 122 KBH'lı olgu grubumuzda ve 41 sağlıklı bireyde bilişsel fonksiyonları karşılaştırmalı olarak inceledik bulGular: KBH'lı olgularımızda BD gelişme oranının (%24,6), sağlıklı olgulara göre (%0) çok yüksek olduğunu bulduk (p<0,001). Mini Mental Test puanının hasta yaşı (r=-0,428), hemoglobin (r=0,336), CRP (r=-0,311), albümin (r=0,336); Hesaplama Testi puanının LDL kolesterol (r=-0,336); Praksis Testi puanının hastalık süresi (r=-0,204), HDL (r=0,188); Görsel Hafıza Testi puanının parathormon düzeyi ile (r=-0,270) ilişkili olduğunu saptadık. HD uygulanmakta olan hastalarımızda BD yaygınlığının (%50), PD grubuna göre (%23,3) daha yüksek olduğunu (p=0,032) gözledik.sonuç: Bulgularımız, anemi, malnütrisyon, inflamasyon varlığının hastalarımızdaki BD gelişiminde önemli rol oynadığını ve PD uygulanan hastalarda bilişsel fonksiyonların HD uygulananlara göre daha iyi korunduğunu göstermektedır

Anahtar Kelime:

Konular: Hematoloji Pediatri

Cognitive Dysfunction in Chronic Renal Disease: Impact of Dialysis Modality

Öz:

OBJECTIVE: Cognitive dysfunction (CD) is common among patients with chronic kidney disease (CKD) and contributes to morbidity and mortality. We aimed to explore the factors involved in the development of CD in patients with CKD and to compare cognitive function between hemodialysis (HD) and peritoneal dialysis (PD) patients. MATERIAL and METHODS: We studied 122 patients with different stages of CKD, and divided them into two groups: Predialysis Group: included 60 CKD patients, (28 stage III and 34 stage IV); Dialysis Group: included 60 patients on dialysis therapy, (30 on HD and 30 on PD). Psychometric tests were done all patients. The results were compared with 41 healthy subjects. RESULTS: We found that the CD rate was higher in patients with CKD (24.6%) than controls (0%, p<0.001). The Mini Mental Test score was found to be correlated with age (r=-0.428), hemoglobin (r=0.336), CRP (r=-0.311), and albumin (r=0.336); the Calculation Test score was found to be correlated with LDL cholesterol (r=-0.336); the Praxis Test Score was found to be correlated with duration of CKD (r=-0.204), HDL (r=0.188); and the Visual Memory Test score was found to be correlated with parathormone levels (r=-0.270). We found the CD rate to be higher in patients on HD (50%) than on PD (23.3%, p=0.032) conclusıon: Our findings suggest that anemia, malnutrition and inflammation play an important role in the development of CD in our patients, and cognitive functions are better preserved in the PD group than the HD group

Anahtar Kelime:

Konular: Hematoloji Pediatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Arıkan H, Tuğlular S: The growing global burden of end stage renal disease (ESRD). Marmara Medical Journal 2005;18:143-150
Süleymanlar G, Utaş C, Arinsoy T, Ateş K, Altun B, Altıparmak MR, Ecder T, Yilmaz ME, çamsari T, Başçi A, Odabas AR, Serdengeçti K: A population based survey of chronic renal disease in Turkey-the CREDIT study. Nephrol Dial Transplant 2011;26:1862-1871
US Renal Data System: USRDS 2014 Annual Data Report: International comparisons. Erişim: http://www.usrds.org/2014/ view/v2_10.aspx
Süleymanlar G, Özdemir O: Ulusal Böbrek Yetmezliği Önleme Programı: Türkiye'de böbrek yetmezliğini önlemek için hekimlerde eğitim etkinliğinin araştırılması ve risk faktörlerine göre izlem ve kayıt sistemi geliştirilmesi. Türkiye Klinikleri J Int Med Sci 2007;3:100-109
Kurella M, Chertow GM, Fried LF, Cummings SR, Harris T, Simonsick E, Satterfield S, Ayonayon H, Yaffe K: Chronic kidney disease and cognitive impairment in the elderly: The health, aging and body composition study. J Am Soc Nephrol 2005;16:2127-2133
Jassal SK, Kritz-Silverstein D, Barrett-Connor E: A prospective study of albuminuria and cognitive function in older adults: The Rancho Bernardo study. Am J Epidemiol 2010;171:277-286
Kurella Tamura M, Yaffe K: Dementia and cognitive impairment in ESRD: Diagnostic and therapeutic strategies. Kidney Int 2011;79:14-22
Sánchez-Román S, Ostrosky-Solís F, Morales-Buenrostro LE, Nogués-Vizcaíno MG, Alberş J, McClintock SM: Neurocognitive profile of an adult sample with chronic kidney disease. J Int Neuropsychol Soc 2011;17:80-90
Dogukan A, Guler M, Yavuzkir MF, Tekatas A, Poyrazoglu OK, Aygen B, Gunal AI, Yoldas TK: The effect of strict volume control on cognitive functions in chronic hemodialysis patients. Ren Fail 2009;31:641-646
Singh NP, Sahni V, Wadhwa A, Garg S, Bajaj SK, Kohli R, Agarwal SK: Effect of improvement in anemia on electroneurophysiological markers (P300) of cognitive dysfunction in chronic kidney disease. Hemodial Int 2006;10:267-273
World Health Organization Guidelines Subcommittee: 1999 World Health Organization-International Society of Hypertension Guidelines for the Management of Hypertension. J Hypertens 1999;17:151-183
Güngen C, Ertan T, Eker E, Yaşar R, Engin F: Standardize mini mental testin Türk toplumunda hafif demans tanısında geçerlilik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Derg 2002;13:273-281
Kalem Akça Ş, O Oget, Hanağası HA, Emre M: Alzheimer hastalığını değerlendirme skalası-kognitif alt skorunun (ADAS- cog) betimsel istatistik değerlerinin bir normal erişkin Türk örnekleminde saptanması. Nöropsikiyatri Arşivi 2003;40:13-25
Dubois B, Slachevsky A, Litvan I, Pillon B: The FAB: A frontal assessment battery at bedside. Neurology 2000;55:1621-1626
Folstein MF, Folstein SE, McHugh PR: Mini-mental state: A practical method for grading the cognitive state of patients for the clinicians. J Psychiatr Res 1975;12:189-198
Tombaugh TN, Mclntyre NJ: The mini-mental state examination: A comprehensive review. J Am Geriatr Soc 1992;40:922-935
Bossola M, Antocicco M, Di Stasio E, Ciciarelli C, Luciani G, Tazza L, Rosa F, Onder G: Mini-mental state examination over time in chronic hemodialysis patients. J Psychosoma Res 2011;71:50-54
Gokal R: Quality of life in patients undergoing renal replacement therapy. Kidney Int Suppl 1993;40:S23-S27
Sehgal AR, Grey SF, DeOreo PB, Whitehouse PJ: Prevalence, recognition, and implications of mental impairment among hemodialysis patients. Am J Kidney Dis 1997;30:41-49
Kurella M, Mapes DL, Port FK, Chertow GM: Correlates and outcomes of dementia among dialysis patients: The dialysis outcomes and practice patterns study. Nephrol Dial Transplant 2006;21:2543-2548
Raphael KL, Wei G, Greene T, Baird BC, Beddhu S: Cognitive function and the risk of death in chronic kidney disease. Am J Nephrol 2012;35:49-57
Griva K, Stygall J, Hankins M, Davenport A, Harrison M, Newman SP: Cognitive impairment and 7-year mortality in dialysis patients. Am J Kidney Dis 2010;56:693-703
Murray AM, Tupper DE, Knopman DS, Gilbertson DT, Pederson SL, Li S, Smith GE, Hochhalter AK, Collins AJ, Kane RL: Cognitive impairment in hemodialysis patients is common. Neurology 2006;67:216-223
Madero M, Gul A, Sarnak MJ: Cognitive function in chronic kidney disease. Semin Dial 2008;21:29-37
Madan P, Kalra OP, Agarwal S, Tandon OP: Cognitive impairment in chronic kidney disease. Nephrol Dial Transplant 2007;22: 440-444
Wolcott DL, Wellisch DK, Marsh JT, Schaeffer J, Landsverk J, Nissenson AR: Relationship of dialysis modality and other factors to cognitive function in chronic dialysis patients. Am J Kidney Dis 1988;12:275-284
Radi? J, Ljuti? D, Radi? M, Kova?i? V, Sain M, Dodig-?urkovi? K: Is there differences in cognitive and motor functioning between hemodialysis and peritoneal dialysis patients? Ren Fail 2011;33:641- 649
Buoncristiani U, Alberti A, Gubbiotti G, Mazotta G, Gallai V, Quintaliani G, Gaburri M: Better preservation of cognitive faculty in continuous ambulatory peritoneal dialysis. Perit Dial Int 1993;13 Suppl 2:S202-S205
Tilki HE, Akpolat T, Tunali G, Kara A, Onar MK: Effects of haemodialysis and continuous ambulatory peritoneal dialysis on P300 cognitive potentials in uraemic patients. Ups J Med Sci 2004;109;43-48
Radi? J, Ljuti? D, Radi? M, Kova?i? V, Sain M, Curkovi? KD: The possible impact of dialysis modality on cognitive function in chronic dialysis patients. Neth J Med 2010;68:153-157
Madan P, Agarwal S, Kalra OP, Tandon OP: Effect of hemodialysis on cognitive function in ESRD patients. Ren Fail 2007;29:699-703
Eisenstaedt R, Penninx BW, Woodman RC: Anemia in the elderly: Current understanding and emerging concepts. Blood Rev 2006;20:213-226
Pickett J, Theberge D, Brown W, Schweizer S, Nissenson AR: Normalizing hematocrit in dialysis patients improves brain function. Am J Kidney Dis 1999;33:1122-1130
Wersching H, Duning T, Lohmann H, Mohammadi S, Stehling C, Fobker M, Conty M, Minnerup J, Ringelstein EB, Berger K, Deppe M, Knecht S: Serum C-reactive protein is linked to cerebral microstructural integrity and cognitive function. Neurology 2010;74:1022-1029
Xu G, Zhou Z, Zhu W, Fan X, Liu X: Plasma C-reactive protein is related to cognitive deterioration and dementia in patients with mild cognitive impairment. J Neurol Sci 2009;284:77-80
Kutlay S, Nergizoglu G, Duman N, Atli T, Keven K, Ertürk S, Ates K, Karatan O: Recognition of neurocognitive dysfunction in chronic hemodialysis patients. Ren Fail 2001;23:781-787
Pliskin NH, Yurk HM, Ho T, Umans JG: Neurocognitive function in chronic hemodialysis patients. Kidney Int 1996;49:1435-1440
Flicker L, Ames D: Metabolic and endocrinological causes of dementia. Int Psychogeriatr 2005;17 Suppl 1:79-92
Kurella Tamura M, Muntner P, Wadley V, Cushman M, Zakai NA, Bradbury BD, Kissela B, Unverzagt F, Howard G, Warnock D, McClellan W: Albuminuria kidney function and the incidence of cognitive impairment among adults in the United States. Am J Kidney Dis 2011;58:756-763

APA	AK R, Ustundag S, Üstündağ A, GULDIKEN B, Süt N (2015). Kronik Böbrek Hastalığında Bilişsel Fonksiyon Bozukluğu: Diyaliz Modalitesinin Etkisi. , 283 - 293.
Chicago	AK Recep,Ustundag Sedat,Üstündağ Ayten,GULDIKEN Baburhan,Süt Necdet Kronik Böbrek Hastalığında Bilişsel Fonksiyon Bozukluğu: Diyaliz Modalitesinin Etkisi. (2015): 283 - 293.
MLA	AK Recep,Ustundag Sedat,Üstündağ Ayten,GULDIKEN Baburhan,Süt Necdet Kronik Böbrek Hastalığında Bilişsel Fonksiyon Bozukluğu: Diyaliz Modalitesinin Etkisi. , 2015, ss.283 - 293.
AMA	AK R,Ustundag S,Üstündağ A,GULDIKEN B,Süt N Kronik Böbrek Hastalığında Bilişsel Fonksiyon Bozukluğu: Diyaliz Modalitesinin Etkisi. . 2015; 283 - 293.
Vancouver	AK R,Ustundag S,Üstündağ A,GULDIKEN B,Süt N Kronik Böbrek Hastalığında Bilişsel Fonksiyon Bozukluğu: Diyaliz Modalitesinin Etkisi. . 2015; 283 - 293.
IEEE	AK R,Ustundag S,Üstündağ A,GULDIKEN B,Süt N "Kronik Böbrek Hastalığında Bilişsel Fonksiyon Bozukluğu: Diyaliz Modalitesinin Etkisi." , ss.283 - 293, 2015.
ISNAD	AK, Recep vd. "Kronik Böbrek Hastalığında Bilişsel Fonksiyon Bozukluğu: Diyaliz Modalitesinin Etkisi". (2015), 283-293.

APA	AK R, Ustundag S, Üstündağ A, GULDIKEN B, Süt N (2015). Kronik Böbrek Hastalığında Bilişsel Fonksiyon Bozukluğu: Diyaliz Modalitesinin Etkisi. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 24(3), 283 - 293.
Chicago	AK Recep,Ustundag Sedat,Üstündağ Ayten,GULDIKEN Baburhan,Süt Necdet Kronik Böbrek Hastalığında Bilişsel Fonksiyon Bozukluğu: Diyaliz Modalitesinin Etkisi. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi 24, no.3 (2015): 283 - 293.
MLA	AK Recep,Ustundag Sedat,Üstündağ Ayten,GULDIKEN Baburhan,Süt Necdet Kronik Böbrek Hastalığında Bilişsel Fonksiyon Bozukluğu: Diyaliz Modalitesinin Etkisi. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, vol.24, no.3, 2015, ss.283 - 293.
AMA	AK R,Ustundag S,Üstündağ A,GULDIKEN B,Süt N Kronik Böbrek Hastalığında Bilişsel Fonksiyon Bozukluğu: Diyaliz Modalitesinin Etkisi. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi. 2015; 24(3): 283 - 293.
Vancouver	AK R,Ustundag S,Üstündağ A,GULDIKEN B,Süt N Kronik Böbrek Hastalığında Bilişsel Fonksiyon Bozukluğu: Diyaliz Modalitesinin Etkisi. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi. 2015; 24(3): 283 - 293.
IEEE	AK R,Ustundag S,Üstündağ A,GULDIKEN B,Süt N "Kronik Böbrek Hastalığında Bilişsel Fonksiyon Bozukluğu: Diyaliz Modalitesinin Etkisi." Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 24, ss.283 - 293, 2015.
ISNAD	AK, Recep vd. "Kronik Böbrek Hastalığında Bilişsel Fonksiyon Bozukluğu: Diyaliz Modalitesinin Etkisi". Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi 24/3 (2015), 283-293.