TÜRKÇE SÖZLÜK'TE EŞDİZİMLİLİKLERİN GÖSTERİLİŞİ
Yıl: 2016 Cilt: 1 Sayı: 18 Sayfa Aralığı: 195 - 204 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
TÜRKÇE SÖZLÜK'TE EŞDİZİMLİLİKLERİN GÖSTERİLİŞİ
Öz: Eşdizimlilik dildeki bazı sözcüklerin belirli durumlara bağlı olarak olağandan sık biçimde birlikte kullanımını ifade eder. Eşdizimlilik kavramını ilk olarak 1951 yılında Firth ortaya atmış ve kavram üzerinde Batı dilbiliminde birçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda eşdizimliliğin sınırları belirlenerek eşdizimlilik sözlükleri oluşturulmuştur. Türk dil bilimi alanyazınında konunun araştırılmasıyla birlikte Türkçe Sözlük'te eşdizimli yapıların gösterilişi üzerine çeşitli fikirler ortaya atılmıştır. Bu değerlendirmeler yapılırken Türkçe Sözlük'ün bir genel sözlük olduğu göz ardı edilmiştir. Genel sözlüklerin oluşturulma aşamasında betimlenecek dile dair birçok öncelenen unsur olduğu unutulmamalıdır. Genel bir sözlük olarak Türkçe Sözlük'ün öncelikli amacı Türkçenin söz varlığını en kapsayıcı biçimde betimlemektir. Türkçe Sözlük'ün 2005 yılındaki onuncu baskısından itibaren eşdizimliliklerin gösterilişinde önemli bir hassasiyet gösterilmiş ve 2011 yılındaki on birinci baskıda da eşdizimli yapılara gereken hassasiyet gösterilerek söz konusu yapılar çeşitli şekillerde okuyucuya sunulmuştur. Türkçede eşdizimliliklerin yabancı dillerdeki eşdizimli sözlüklerde olduğu gibi gösterilebilmesi için Türk dil biliminde eşdizimlilik üzerine çalışmalar artmalı ve özel eşdizimlilik sözlükleri hazırlanmalıdır
Anahtar Kelime: Konular:
Representation of the Collocations in the Turkish Dictionary
Öz: Collocation is that some word in the language depending on the particular condition refers to the use with the common format. Notion of collocation was first put forward in 1951 by Firth and than many studies have been made on the concepts of Western linguistic. These studies determined the boundaries of collocation and collocation dictionaries were created as a result. After researched the subject in Turkish linguistic several ideas have been proposed by researchers about representation of the collocations in Turkish Dictionary. These assessment is in progress, Turkish Dictionary has been ignored as a general dictionary. While assessing it should be noted that general dictionaries responsible for the many language issues in the process of creation of the dictionaries. As a general dictionary, Turkish Dictionaries primary objective is extensively represent Turkish vocabulary. From the tenth edition of the 2005 edition of the 2005 edition Turkish Dictionary representation of collocations has shown considerable sensivity than on the eleventh edition in 2011, collocations were presented with precision. Representation of collocations in Turkish to be like foreign language dictionaries, collocations research should increase in Turkish linguistic and collocations dictionarys should be prepared
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- AKALIN, Şükrü Halûk vd. (2005), Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- AKALIN, Şükrü Halûk vd. (2011), Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- AKSAN, Doğan (1998), ´´Türklerde Sözlükçülük, Bugünkü Türkiye'de Sözlük´´, Kebikeç, S.6, s.115- 118.
- ATKİNS, B. T. Sue and Michael Rundell (2008), The Oxford Guide to Practical Lexicography, Oxford University Press.
- BAUER, Laurie (1983), English Word-Formation, Cambridge: Cambridge University Press.
- COWİE, A.P. (1998), Phraseology: Theory, analysis and applications, Oxford: Clarendon Press.
- ÇALIŞKAN, Nihal (2014), Yüksek Sıklıktaki Adlar: Zaman Sözcük Birimi Üzerine Derlem Temelli Bir İnceleme, Ankara: Pegem Akademi.
- DİRİ, Banu Eşdizimlilik (Collocation) Nedir https://www.ce.yildiz.edu.tr/personal/banud/file/.../Collocations-15.pdf, (25.04.2016 tarihinde erişim sağlanmıştır).
- DOĞAN, Nuh, (2015), ´´Türkçe Sözlük'te Fiilsel Eşdizimlilik´´, Gazi Üniversitesi Türkiyat Dergisi, Güz 2015/17, s. 67-84.
- DOĞAN, Nuh, (2016), ´´Türkçe Öğrenci Sözlüklerinde Eşdizimlilik Bilgisi´´, International Journal of Language Academy, S:4/Bahar, s. 267-282.
- FİRTH, J. R., (1957), ´´Modes of Meaning´´, Papers in Linguistics 1934-1951, London: Oxford University Press, s. 190-215.
- İMER K., Kocaman A., Özsoy, A. S. (2013), Dilbilim Sözlüğü, 2. Baskı, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
- ÖZKAN, Bülent, (2007), Türkiye Türkçesinde Belirteçlerin Fiillerle Birliktelik Kullanımları ve Eşdizimliliği, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana, Doktora Tezi.
- ÖZKAN, Bülent, (2007), Türkçe Derlem-1, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü, Mersin, http://turkcederlem.mersin.edu.tr
- ÖZKAN, Bülent, (2014), ´´Türkiye Türkçesi Eşdizim Sözlüğü'nün Sayısallaştırılması´´, Türkçe Üzerine Derlem Dilbilim Uygulamaları, Adana: Karahan Kitabevi, s. 23-37.
- STERKENBURG, P.V. (2003), A Practical Guide to Lexicography. John Benjamins Publishing Company, Amsterdam/Philadelphia.
- SVENSÉN, Bo, (2009). A Handbook of Lexicography, Cambridge: Cambridge University Press.
| APA | KUMANLI M (2016). TÜRKÇE SÖZLÜK'TE EŞDİZİMLİLİKLERİN GÖSTERİLİŞİ. , 195 - 204. |
| Chicago | KUMANLI Mustafa Samet TÜRKÇE SÖZLÜK'TE EŞDİZİMLİLİKLERİN GÖSTERİLİŞİ. (2016): 195 - 204. |
| MLA | KUMANLI Mustafa Samet TÜRKÇE SÖZLÜK'TE EŞDİZİMLİLİKLERİN GÖSTERİLİŞİ. , 2016, ss.195 - 204. |
| AMA | KUMANLI M TÜRKÇE SÖZLÜK'TE EŞDİZİMLİLİKLERİN GÖSTERİLİŞİ. . 2016; 195 - 204. |
| Vancouver | KUMANLI M TÜRKÇE SÖZLÜK'TE EŞDİZİMLİLİKLERİN GÖSTERİLİŞİ. . 2016; 195 - 204. |
| IEEE | KUMANLI M "TÜRKÇE SÖZLÜK'TE EŞDİZİMLİLİKLERİN GÖSTERİLİŞİ." , ss.195 - 204, 2016. |
| ISNAD | KUMANLI, Mustafa Samet. "TÜRKÇE SÖZLÜK'TE EŞDİZİMLİLİKLERİN GÖSTERİLİŞİ". (2016), 195-204. |
| APA | KUMANLI M (2016). TÜRKÇE SÖZLÜK'TE EŞDİZİMLİLİKLERİN GÖSTERİLİŞİ. Gazi Türkiyat, 1(18), 195 - 204. |
| Chicago | KUMANLI Mustafa Samet TÜRKÇE SÖZLÜK'TE EŞDİZİMLİLİKLERİN GÖSTERİLİŞİ. Gazi Türkiyat 1, no.18 (2016): 195 - 204. |
| MLA | KUMANLI Mustafa Samet TÜRKÇE SÖZLÜK'TE EŞDİZİMLİLİKLERİN GÖSTERİLİŞİ. Gazi Türkiyat, vol.1, no.18, 2016, ss.195 - 204. |
| AMA | KUMANLI M TÜRKÇE SÖZLÜK'TE EŞDİZİMLİLİKLERİN GÖSTERİLİŞİ. Gazi Türkiyat. 2016; 1(18): 195 - 204. |
| Vancouver | KUMANLI M TÜRKÇE SÖZLÜK'TE EŞDİZİMLİLİKLERİN GÖSTERİLİŞİ. Gazi Türkiyat. 2016; 1(18): 195 - 204. |
| IEEE | KUMANLI M "TÜRKÇE SÖZLÜK'TE EŞDİZİMLİLİKLERİN GÖSTERİLİŞİ." Gazi Türkiyat, 1, ss.195 - 204, 2016. |
| ISNAD | KUMANLI, Mustafa Samet. "TÜRKÇE SÖZLÜK'TE EŞDİZİMLİLİKLERİN GÖSTERİLİŞİ". Gazi Türkiyat 1/18 (2016), 195-204. |
