TURİZM ve VERGİ GELİRLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

GÖKTUĞ KAYA, Mustafa; OZCAN, CEYHUN CAN; özmen, ibrahim

TURİZM ve VERGİ GELİRLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Ceyhun Can ÖZCAN, (Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Konya, Türkiye)

İbrahim ÖZMEN, (Konya Vergi Dairesi Başkanlığı, Konya, Türkiye)

Mustafa GÖKTUĞ KAYA (Boş)

Vergi Raporu

5 0

Yıl: 2016 Cilt: 0 Sayı: 207 Sayfa Aralığı: 196 - 208 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

TURİZM ve VERGİ GELİRLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Öz:

Kamunun en önemli gelir kaynağı olan vergilerin, 21. yüzyılın en önemli sektörü kabul edilen turizm ile etkileşimi oldukça önemlidir. Turizmin makroekonomi üzerindeki pozitif etkilerinden hareketle, turizmin Türkiye'de toplam vergi gelirleri üzerinde herhangi bir etkisinin olup olmadığı araştırmacıların ve politika yapıcıların ilgisini çeken bir sorudur. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'nin turizm geliri, turist sayısı ve vergi geliri değişkenleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Çalışmada 19672014 yıllarına ait verilere Zivot-Andrews, ADF birim kök testleri ve Toda-Yamamoto nedensellik testleri uygulanmıştır. Türkiye'de ele alınan dönemlerde turizmin vergi gelirlerini artırdığına yönelik hipotezi kısmen doğrular niteliktedir. Elde edilen bulgular turizm ve vergi gelirleri arasındaki ilişkinin varlığını ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm İşletme İktisat İşletme Finans

RELATIONSHIP BETWEEN TOURISM AND TAX REVENUES: TURKEY AS AN EXAMPLE

Öz:

The interaction between tax which is the most important source of income of the states and tourism, the major sector in 21st century, is very significant. Taking into account the positive effects of tourism on macroeconomics, it is a question of interest to researchers and policy makers whether tourism revenues in Turkey has any impact on total tax revenues. The subject matter of this study is to show the relation between Turkey's tourism income, number of tourists and tax income variables. In the study, Zivot-Andrews, ADF unit root tests and Toda-Yamamoto causality tests were applied to the data covering the years 1967- 2014. Results imply that hypothesis claiming positive effects of tourism on tax revenue is valid for the Turkish economy. Results obtained from causality tests show that there is causal relationship between tourism and tax revenue.

Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm İşletme İktisat İşletme Finans

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

o ANDERECK K., VALENTİNE K., KNOPF R.,VOGT C. (2005). Residents' Perceptions Of Commu- nity Tourism Impacts, Annals Of Tourism Research, V. 32, No 4, pp. 1056-1076.
o APERGİS N., CHRİSTOU C., GUPTA R. (2014). Are there Environmental Kuznets Curves for US State-Level CO2 Emissions? Universty of Pretoria Department of Economics Working Paper Series, Working Paper No. 2014-74.
o ARCHER, B., FLETCHER, J. (1996). The Economic İmpact of Tourism in the Seychelles. Annals of Tourism Research, V. 23 (1). pp. 32-47.
o BALAGUER, J., CANTAVELLE, J.M. (2002). Tourism as a Long-run Economic Growth factor: the Spanish Case. Applied Economics, V. 34 (7), pp. 877-884
o BIRD, R.M. (1992). Taxing Tourism in Developing Countries, World Development, V. 20 (8), pp. 1145-1158.
o BONHAM, C., FUII A., IM E., MAK J. (1992). The Impact of The Hotel Room Tax: An Interrupted Time Series Approach, National Tax Journal, V. 45, N. 4, pp. 433-441.
o BURCHELL, R.W., LİSTOKİN, D. (1978). The Fiscal Impact Handbook. New Brunswick, N.J.: Center for Urban Policy Research.
o CLARKE, H.R., NG Y.K. (1993). Tourism, Economic Welfare and Efficient Pricing, Annals of Tou- rism Research, V.20, pp. 613-632.
o ÇOBAN, O. ve ÖZCAN, C. C. (2013) "Türkiye'de Turizm Gelirleri-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Ne- densellik Analizi (1963-2010)", Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(1), 243-261.
o DURBARRY, R., SİNCLAİR M. T. (2001). Tourism Taxation in the UK, Discussion Paper No. 2000/0. Christel DeHaan Tourism and Travel Research Institute. Nottingham: University of Not- tingham.
o DWYER, L., FORSYTH, P. (1993). Govemment Support for Inbound Tourism Promotion: Some Neglected Issues, Australian Economic Papers, V. 32 (1), pp. 355-374.
o FUJİİ E., KHALED M., MAK J. (1985). The Exportability Of Hotel Occupancy And Other Tourist Taxes, National Tax Journal, V.38, pp. 169-177.
o GİLBERT, D., Clark, M. (1997). An Exploratory Examination of Urban Tourism Impact, with Refe- rence to Residents Attitudes in the Cities of Canterbury and Guildford. Cities V. 14, pp. 343-352.
o GOOROOCHUM, N., SİNCLAİR, M. T. (2003). The Welfare Effects of Tourism Taxation, Discussion Paper No. 2003/2, Christel DeHaan Tourism and Travel Research Institute. Nottingham: Univer- sity of Nottingham.
o GOOROOCHUM, N., SİNCLAİR, M. T. (2005). Economics of Tourism Taxation: Evidence from Mauritius, Annals of Tourism Research, V. 32(2), pp. 478-798.
o GREEN H., HUNTER, C., MOORE B. (1990). Asseeing the Environmental impact of Tourism De- velopment, Tourism Management, Vol. 11, pp. 111-120.
o HARRIS, R. ve SOLLIS, R. (2003) "Applied Time Series Modelling and Forecasting", www.uni- bayreuth.de/departments/rw/lehrstuehle/vwl1, (07.02.2015).
o HOLDEN, A. (2008). Environment and Tourism. New York: Routledge.
o JENSEN, T. C. , WANHİLL, S. (2002). Tourism's Taxing Times: Value Added Tax in Europe and Denmark, Tourism Management, V.23, pp. 67-79.
o JOHNSON J., SNEPENGER D., AKİS S. (1994). Residents' Perceptions of Tourism Development, Annals Of Tourism Research, V. 21, pp. 629-642.
o LANKFORD, S. (1994). Attitudes and Perceptions toward Tourism and Rural Regional Develop- ment. Journal of Travel Research V.32(3), pp. 35-43.
o LEE J.,W., BRAHMASRENE T., (2013). Investigating The İnfluence Of Tourism On Economic Growth And Carbon Emission: Evidence from Panel Analysis of the European Union. Tourism Management, V. 38, pp. 69-76.
o MAHMOUDİNİA D., SODERJANİ E. S., POURSHAHABİ F., (2011). Economic Growth, Tourism receipts and Exchance Rate in Mena Zone : Using Panel Casuality Technique, Iranian Economic Review, V. 16, N.2, pp. 129-146.
o MCCOOL, S., MARTİN, S. (1994). Community Attachment and Attitudes Towards Tourism Deve- lopment, Journal of Travel Research, V. 32(3), pp. 29-34.
o MYERS J., FORSBERG P., HOLECEK D. (1997). A Framework for Monitoring Global Travel and Tourism Taxes: the WTTC Tax Barometer, Tourism Economics, V.3(1), pp. 5-20.
o NAJEEP, F., TOSUN, M., S. (2011), Growth Potential Of Tourism Taxation İn Malidives, Topics in Middle Eastern and African Economies, V. 13, pp. 141-157.
o ÖZCAN, C. C., & KAYHAN, S. (2015). Ada Ülkelerinde Turizm Talebi: Kuzey Kıbrıs Türk Cum- huriyeti Örneği. Akdeniz University Faculty of Economics & Administrative Sciences Faculty Journal/Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(31).
o ÖZCAN, C.C., ÖZMEN, İ. (2016). Terör Ve Turizm Terör Ve Turizm İlişkisinin Karşılaştırmalı Bir Analizi: Ab Ve Mena Örneği, Ömer Halis Demir Üniversitesi, İ.İ.B.F Dergisi, Cilt. 9, Sayı. 4, ss. 69-83.
o ÖZTÜRK, S., ÇELİK, K. (2009). Terörizmin Türkiye Ekonomis Üzerine Etkileri. Akdeniz Üniversi- tesi Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, S. 2, s. 91-95.
o PERDUE R., LONG P., GUSTKE L. (1991). The Effects of Tourism Development on Objective Indi- cators of Local Quality of Life. In Travel and Tourism Association 22nd Annual Proceedings, pp. 191-201.
o ROLLER D., HODZIC S., PREMEC S. (2014). Corporate Inccome Taxation In The Croatian Hotel Industry In Relation To The Mediterranean Countries Of Europe, Tourism and Hospitality In- dustry, Congress Proceedings, Trends in Tourism and Hospitality Industry, pp.338-350.
o TCKTB (Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı) (2014) http://www.ktbyatirimisletme- ler.gov.tr/belge/1-38683/turizm-istatistikleri.html, Erişim: 15.11.2015.
o TODA, H. Y. & YAMAMOTO, T. (1995) "Statistical inference in vector autoregressions with pos- sibly integrated processes", Journal of Econometrics, 66(1), 225-250.
o TODA, Hiro Y. ve YAMAMOTO, T. (1995) "Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes", Journal of Econometrics,66, 225-250.
o TOSUN, C. (2002). Host Perceptions of Impacts: A Comparative Tourism Study. Annals of Tou- rism Research, V. 29, pp. 231-253.
o TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (2014) Web: http://www.tuik.gov.tr/UstMenu. do?metod=temelist, Erişim Tarihi: 15. 08. 2015.
o TÜRSAB, (Türkiye Seyayat Acenteleri Birliği) (2016) sitesinden derlenmiştir. http://www. tursab.org.tr/tr/turizm-verileri/istatistikler/turizmin-ekonomideki-yeri/gsmh-icindeki- payi-1963-_79.html, Erişim Tarihi:05:09.2016.
o UNWTO. (2015). Annual Report 2014. Madird, UNWTO.
o WANHİLL, S. (1995). VAT Rates and the UK Tourism and Leisure Industry, Tourism Economics, V. 1 (3), pp. 211 -224.
o WDI (World Development Indicators) (2014) http://data.worldbank.org/indicator, Erişim: 15.11.2015.
o WTO. (1998). Tourism Taxation in Asia and the Pacific. Madrid, World Tourism Organization.
o www.tursab.org.tr/tr/turizm-verileri/istatistikler/turizmin-ekonomideki-yeri/gsmh-icindeki- payi-1963-_79.html
o ZIVOT, E., & ANDREWS, D. W. K. (2012). Further evidence on the great crash, the oil-price shock, and the unit-root hypothesis. Journal of business & economic statistics, 20(1), 25-44.

APA	OZCAN C, özmen i, GÖKTUĞ KAYA M (2016). TURİZM ve VERGİ GELİRLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. , 196 - 208.
Chicago	OZCAN CEYHUN CAN,özmen ibrahim,GÖKTUĞ KAYA Mustafa TURİZM ve VERGİ GELİRLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. (2016): 196 - 208.
MLA	OZCAN CEYHUN CAN,özmen ibrahim,GÖKTUĞ KAYA Mustafa TURİZM ve VERGİ GELİRLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. , 2016, ss.196 - 208.
AMA	OZCAN C,özmen i,GÖKTUĞ KAYA M TURİZM ve VERGİ GELİRLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. . 2016; 196 - 208.
Vancouver	OZCAN C,özmen i,GÖKTUĞ KAYA M TURİZM ve VERGİ GELİRLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. . 2016; 196 - 208.
IEEE	OZCAN C,özmen i,GÖKTUĞ KAYA M "TURİZM ve VERGİ GELİRLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ." , ss.196 - 208, 2016.
ISNAD	OZCAN, CEYHUN CAN vd. "TURİZM ve VERGİ GELİRLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ". (2016), 196-208.

APA	OZCAN C, özmen i, GÖKTUĞ KAYA M (2016). TURİZM ve VERGİ GELİRLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Vergi Raporu, 0(207), 196 - 208.
Chicago	OZCAN CEYHUN CAN,özmen ibrahim,GÖKTUĞ KAYA Mustafa TURİZM ve VERGİ GELİRLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Vergi Raporu 0, no.207 (2016): 196 - 208.
MLA	OZCAN CEYHUN CAN,özmen ibrahim,GÖKTUĞ KAYA Mustafa TURİZM ve VERGİ GELİRLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Vergi Raporu, vol.0, no.207, 2016, ss.196 - 208.
AMA	OZCAN C,özmen i,GÖKTUĞ KAYA M TURİZM ve VERGİ GELİRLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Vergi Raporu. 2016; 0(207): 196 - 208.
Vancouver	OZCAN C,özmen i,GÖKTUĞ KAYA M TURİZM ve VERGİ GELİRLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Vergi Raporu. 2016; 0(207): 196 - 208.
IEEE	OZCAN C,özmen i,GÖKTUĞ KAYA M "TURİZM ve VERGİ GELİRLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ." Vergi Raporu, 0, ss.196 - 208, 2016.
ISNAD	OZCAN, CEYHUN CAN vd. "TURİZM ve VERGİ GELİRLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ". Vergi Raporu 207 (2016), 196-208.