Yıl: 2016 Cilt: 16 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 255 - 262 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sağlık Okuryazarlığı Perspektifinden Mükerrer Acil Servis Başvurularının Değerlendirilmesi

Öz:
Amaç: Bulaşıcı olmayan hastalıkların dünyada görülüşünün ve öneminin artmasından sonra bu hastalıklardan korunma yaklaşımları geliştirilmeye başlamıştır. Bulaşıcı olmayan hastalıklardan korunma çalışmaları, bireylerin yaşam  şekillerinde ve sağlık davranışlarında değişiklik yapmayı gerektirir. Bunun için kişilerin bu sağlık sorunlarının oluşumu ve korunma yaklaşımları konusunda bilgi sahibi olması, bilgi kaynaklarına ulaşması, bilgileri doğru olarak algılaması ve uygulaması gerekir. Bireylerin bilgi kaynaklarına ulaşma, bilgiyi okuma ve anlama, bilgiler ışığında sağlık ve sağlığın korunması ve geliştirilmesi ile ilgili konularda, yaşam boyunca yaşam kalitesini artırmaya yönelik doğru kararlar verme ve uygulama ile ilgili istekleri ve kapasiteleri "sağlık okuryazarlığı" olarak adlandırılır.   Materyal ve Metot: Bu çalışma, tanımlayıcı bir araştırmadır. Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2014 ve 2015 (ilk 3 ay) yıllarına ait toplam 15 aylık veri, Hastane Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS)'nden alınarak değerlendirilmiştir. Veriler, SPSS 13.0 de değerlendirilmiştir. İstatistiksel analizde frekans ve yüzdelik testler kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmanın yapıldığı 15 aylık süre boyunca hastaneye 1.608.795 başvuru olmuştur. Bu başvuruların 179.144 (%11,14)'ü acil servise yapılmıştır. Acil servise başvuran hastaların %61,1'i mesai içinde, %38,2'si ise mesai dışı saatlerde başvurmuştur. Hastaların acil servise başvuru saatleri göz önüne alındığında en sık başvurunun 08:00-12:00 (%64,3) saatleri arasında olduğu görülmüştür. Ocak 2014 tarihinden itibaren 15 aylık dönemde acil servise başvuran 179.144 hastanın 2365 tanesi ilk 24 saat içinde aynı şikayet ile tekrar başvurmuştur. Tekrar başvuru oranı %1,32'dir. Zaman içinde acil servise yeniden başvuru oranında değişim var (p<0,001). Genel bir artış  veya azalış  eğilimi yoktur, yıllar içerisinde değişken tekrar başvuru oranı vardır. Acil servise en sık başvuru sebebi olan ilk 3 hastalık; sırasıyla, J03/Akut tonsillit, J39/Üst solunum yolu diğer hastalıkları ve J02/Akut farenjit olmuştur. 24 saat içerisinde aynı  şikayetle başvuran hastaların tanılarına bakıldığında, ilk sırada I10/Esansiyel(primer) hipertansiyon, M79.1/Myalji ve M79.9/Yumuşak doku bozukluğu, tanımlanmamış olduğu görülmüştür. Sonuç: Bulaşıcı olmayan hastalıklardan korunmada başarılı olmak için toplumların sağlık okuryazarlığı düzeyinin yükseltilmesi önemlidir. Bu amaçla erken çocukluk döneminden başlayarak okul dönemi ve çalışma yaşamı dahil olmak üzere çeşitli eğitim çalışmaları yapılmalıdır. Sağlık okuryazarlığı düzeyinin geliştirilmesinde genel eğitim düzeyinin yeri ve önemi de akılda tutulmalıdır.
Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Acil Tıp Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri

The Evaluation of Repetitive Admissions to the EmergencyDepartment by the Perspective of Health Literacy

Öz:
Objectives:  The  prevalence  and  importance  of  noncommunicable  diseases  increased  globally and several approaches were developed for the prevention and control of this group of health problems. For the  prevention  of  noncommunicable  diseases,  people  should  change  their  life-styles  and  health behaviors.  It  is  important  to  have  sufficient  knowledge  on  the  etiology  and  development  of noncommunicable  diseases  to  be  convinced  and  change  life-style  and  behaviors.  Health  literacy  is defined as "people's knowledge, motivation and competences to access, understand, appraise and apply health information in order to make judgements and take decisions in every-day life concerning health care, prevention and health promotion to maintain or improve quality of life during the life course". Materials and Methods: This is a descriptive research. A total of 15-month data belonging to the years of 2014 and 2015 (the first 3 months) in Ankara Atatürk Training and Research Hospital were evaluated after  taking  them  from  Hospital  Information  Management  System.  Data  were  analyzed  in  SPSS  13.0. Frequency and percentage tests were used in the statistical analysis.  Results:  A  total  of  1,608,795  applications  were  made  for  15  months  during  which  the  research  was conducted. 179,144 (11.14%) of these applications were made to the emergency department. 61.1% of the patients  applying  to  the  emergency  applied  within  the  working  hours  and  38.2%  applied  out  of  the working  hours.  Regarding  the  application  hours  of  the  patients  to  the  emergency,  most  of  the applications were observed to be made at 08:00-12:00(64.3%). 2,365 of the 179,144 patients applying to emergency during the 15-month period as of January 2014 applied again within 24 hours with the same complaint.  The  rate  of  re-application  is  1.32%.  There  is  a  change  in  the  rate  of  re-application  to  the emergency in time (p<0.001). No increase or decrease was observed in general, unstable re-application rate is in question in years. First 3 diseases observed in emergency are J03/Acute tonsillitis, J39/upper respiratory  and  other  infections  and  J02/Acute  pharyngitis.  The  diagnoses  of  the  patients  applying within 24 hours with the same complaints are I10/Primary hypertension, M79.1/Myalgiaand M79.9/Soft tissue injury, non defined.  Conclusion: Increasing level of health literacy is important for the prevention of diseases. Therefore, starting from early childhood period, including schools and in the working life, more efforts should be given  to  increase  health  literacy.  The  importance  of  general  education  level  should  be  taken  into consideration to increase the level of health literacy.
Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Acil Tıp Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. "Healthy People 2010: Understanding and Improving Health, U.S. Department of Health and Human Services November 2000, http://www.health.gov/healthypeople/, Erişim tarihi: 15 Eylül 2015.
  • 2. Kickbusch I,  Pelikan JM, Apfel F, Tsouros AD. Health Literacy The Solid Facts. Copenhagen: WHO; 2013. http://www.euro.who.int/_data/assets/pdf_/file/0008/190655/e96854.pdf, Erişim tarihi: 15 Eylül 2015.
  • 3. Sönmez BF. Birinci Basamakta Sağlık Hizmetlerinde Sağlık Okur Yazarlığı, VI. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi, Antalya; 01-04 Mart 2016. http://www.kalitekongre2016.org/bilimsel_program.php, Erişim tarihi: 5 Mart 2016.
  • 4. Bilir N. Sağlık okur-yazarlığı. Turk J Public Health 2014;12(1):61-8.
  • 5. Comperative Report on Health Literacy in eight EU Member States, The European Health Literacy Project, 2009-  2012, Maastricht, HLS-EU Consortium, 2012, [online]. http://www.healthliteracy.eu. Accessed July 26, 2013.
  • 6. Yılmaz F, Çolak Y, Ersoy K. Sağlık Okur yazarlığının ve Hasta Hekim  İletişimi Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi, Sağlık ve Toplum Dergisi 2009; 1:22-30.
  • 7. Sezgin D, Sağlık Okuryazarlığını Anlamak, Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi,   Özel Sayı 2013;3:73-92.
  • 8. İncesu E. Acil Servis Sağlık Hizmetlerinde Başvuru Tekrarı Sorunu: Seydişehir Devlet Hastanesi Acil Servis Araştırması. V. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi, Sözel Bildiriler Kitabı, Cilt I, Beylik U, Önder Ö, Tarhan D (editörler) içinde,  Ankara: Miki Matbaacılık; Kasım 2014: 27-40. https://kalite.saglik.gov.tr/content/files/duyurular_2011/2011/2014/bildirilercilt1.pdf, Erişim Tarihi: 25 Ocak 2015.
  • 9. T. C. Sağlık Bakanlığı,    Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Kalite  İndikatörleri ve SİYÖS. Ankara: Pozitif Matbaacılık; 2014.
APA Öztaş D, GÜZELDEMİRCİ BOZCUK G, ÖZHASANEKLER A, YILDIZBAŞI E, Karahan S, ERAY KARATAŞ İ, ÜSTÜ Y, DOĞUSAN A, MOLLAHALİLOĞLU S, ÖZTÜRK M, Akçay M (2016). Sağlık Okuryazarlığı Perspektifinden Mükerrer Acil Servis Başvurularının Değerlendirilmesi. , 255 - 262.
Chicago Öztaş Dilek,GÜZELDEMİRCİ BOZCUK Gamze,ÖZHASANEKLER Ayhan,YILDIZBAŞI Esra,Karahan Sevilay,ERAY KARATAŞ İrep,ÜSTÜ Yusuf,DOĞUSAN Ahmet Reşat,MOLLAHALİLOĞLU Salih,ÖZTÜRK Mustafa,Akçay Murat Sağlık Okuryazarlığı Perspektifinden Mükerrer Acil Servis Başvurularının Değerlendirilmesi. (2016): 255 - 262.
MLA Öztaş Dilek,GÜZELDEMİRCİ BOZCUK Gamze,ÖZHASANEKLER Ayhan,YILDIZBAŞI Esra,Karahan Sevilay,ERAY KARATAŞ İrep,ÜSTÜ Yusuf,DOĞUSAN Ahmet Reşat,MOLLAHALİLOĞLU Salih,ÖZTÜRK Mustafa,Akçay Murat Sağlık Okuryazarlığı Perspektifinden Mükerrer Acil Servis Başvurularının Değerlendirilmesi. , 2016, ss.255 - 262.
AMA Öztaş D,GÜZELDEMİRCİ BOZCUK G,ÖZHASANEKLER A,YILDIZBAŞI E,Karahan S,ERAY KARATAŞ İ,ÜSTÜ Y,DOĞUSAN A,MOLLAHALİLOĞLU S,ÖZTÜRK M,Akçay M Sağlık Okuryazarlığı Perspektifinden Mükerrer Acil Servis Başvurularının Değerlendirilmesi. . 2016; 255 - 262.
Vancouver Öztaş D,GÜZELDEMİRCİ BOZCUK G,ÖZHASANEKLER A,YILDIZBAŞI E,Karahan S,ERAY KARATAŞ İ,ÜSTÜ Y,DOĞUSAN A,MOLLAHALİLOĞLU S,ÖZTÜRK M,Akçay M Sağlık Okuryazarlığı Perspektifinden Mükerrer Acil Servis Başvurularının Değerlendirilmesi. . 2016; 255 - 262.
IEEE Öztaş D,GÜZELDEMİRCİ BOZCUK G,ÖZHASANEKLER A,YILDIZBAŞI E,Karahan S,ERAY KARATAŞ İ,ÜSTÜ Y,DOĞUSAN A,MOLLAHALİLOĞLU S,ÖZTÜRK M,Akçay M "Sağlık Okuryazarlığı Perspektifinden Mükerrer Acil Servis Başvurularının Değerlendirilmesi." , ss.255 - 262, 2016.
ISNAD Öztaş, Dilek vd. "Sağlık Okuryazarlığı Perspektifinden Mükerrer Acil Servis Başvurularının Değerlendirilmesi". (2016), 255-262.
APA Öztaş D, GÜZELDEMİRCİ BOZCUK G, ÖZHASANEKLER A, YILDIZBAŞI E, Karahan S, ERAY KARATAŞ İ, ÜSTÜ Y, DOĞUSAN A, MOLLAHALİLOĞLU S, ÖZTÜRK M, Akçay M (2016). Sağlık Okuryazarlığı Perspektifinden Mükerrer Acil Servis Başvurularının Değerlendirilmesi. Ankara Medical Journal, 16(3), 255 - 262.
Chicago Öztaş Dilek,GÜZELDEMİRCİ BOZCUK Gamze,ÖZHASANEKLER Ayhan,YILDIZBAŞI Esra,Karahan Sevilay,ERAY KARATAŞ İrep,ÜSTÜ Yusuf,DOĞUSAN Ahmet Reşat,MOLLAHALİLOĞLU Salih,ÖZTÜRK Mustafa,Akçay Murat Sağlık Okuryazarlığı Perspektifinden Mükerrer Acil Servis Başvurularının Değerlendirilmesi. Ankara Medical Journal 16, no.3 (2016): 255 - 262.
MLA Öztaş Dilek,GÜZELDEMİRCİ BOZCUK Gamze,ÖZHASANEKLER Ayhan,YILDIZBAŞI Esra,Karahan Sevilay,ERAY KARATAŞ İrep,ÜSTÜ Yusuf,DOĞUSAN Ahmet Reşat,MOLLAHALİLOĞLU Salih,ÖZTÜRK Mustafa,Akçay Murat Sağlık Okuryazarlığı Perspektifinden Mükerrer Acil Servis Başvurularının Değerlendirilmesi. Ankara Medical Journal, vol.16, no.3, 2016, ss.255 - 262.
AMA Öztaş D,GÜZELDEMİRCİ BOZCUK G,ÖZHASANEKLER A,YILDIZBAŞI E,Karahan S,ERAY KARATAŞ İ,ÜSTÜ Y,DOĞUSAN A,MOLLAHALİLOĞLU S,ÖZTÜRK M,Akçay M Sağlık Okuryazarlığı Perspektifinden Mükerrer Acil Servis Başvurularının Değerlendirilmesi. Ankara Medical Journal. 2016; 16(3): 255 - 262.
Vancouver Öztaş D,GÜZELDEMİRCİ BOZCUK G,ÖZHASANEKLER A,YILDIZBAŞI E,Karahan S,ERAY KARATAŞ İ,ÜSTÜ Y,DOĞUSAN A,MOLLAHALİLOĞLU S,ÖZTÜRK M,Akçay M Sağlık Okuryazarlığı Perspektifinden Mükerrer Acil Servis Başvurularının Değerlendirilmesi. Ankara Medical Journal. 2016; 16(3): 255 - 262.
IEEE Öztaş D,GÜZELDEMİRCİ BOZCUK G,ÖZHASANEKLER A,YILDIZBAŞI E,Karahan S,ERAY KARATAŞ İ,ÜSTÜ Y,DOĞUSAN A,MOLLAHALİLOĞLU S,ÖZTÜRK M,Akçay M "Sağlık Okuryazarlığı Perspektifinden Mükerrer Acil Servis Başvurularının Değerlendirilmesi." Ankara Medical Journal, 16, ss.255 - 262, 2016.
ISNAD Öztaş, Dilek vd. "Sağlık Okuryazarlığı Perspektifinden Mükerrer Acil Servis Başvurularının Değerlendirilmesi". Ankara Medical Journal 16/3 (2016), 255-262.