İSLÂM CEZA HUKUKUNDASARHOŞLUK VEREN İÇECEKLERİN İÇİLMESİ: CEZANIN KAPSAMIBAĞLAMINDA BİR TAHLİL
Yıl: 2016 Cilt: 16 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 47 - 77 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
İSLÂM CEZA HUKUKUNDASARHOŞLUK VEREN İÇECEKLERİN İÇİLMESİ: CEZANIN KAPSAMIBAĞLAMINDA BİR TAHLİL
Öz: İslam'ın ana gayelerinden birisi aklın korunmasıdır. Bundan dolayı İslâm hukuku, akla zarar verebilecek maddeleri yasaklamıştır. Sarhoşluk veren içecekler de bu yasak kapsamındadır. Fakat Kur'an'ın indiği toplumda yaygın olarak kullanılan bu içeceklerin yasaklanması tedrici bir yolla gerçekleşmiştir. Bun anlamda fıkıh mezhepleri de şarabın haram oluşu noktasında ittifak etmişlerdir. Fakat şarap dışındaki içkilerin hangi miktarının had cezası kapsamına gireceği ve şarap içme cezasına uygulanacak haddin ne kadar olacağı hususunda farklı görüşler ileri sürülmüştür. Bu bağlamda kimi mezhepler şarap içene uygulanacak cezanın tamamının had cezası olacağı kanaatindeyken, kimi ekoller de yarısının had, diğer yarısının ta'zîr cezası olarak değerlendirilmesi gerektiğini söylemişlerdir. Klasik dönemdeki birkaç İslâm hukukçusu ve çağdaş dönemdeki bazı âlimler ise bu suçun, ta'zîr kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini savunmuştur
Anahtar Kelime: Konular:
The Drinking Alcohol in Islamic CriminalLaw: an Analysis About its Scope of the Criminal
Öz: Mind protection one of main principles of İslamic Jurisprudence. Therefore the things that damaging to the mind is prohibited. Intoxicating drinks is also situat-ed in this context.Since the early periods of humanity, people have found a number of foods and drinks which will get drunk themselves. Many religions have put various prohibi-tions to prevent them. Islam has also put a ban on all of them. There is no dis-pute between sectsin Islam about thewine is forbidden by God. Notwithstand-ing, there are different opinions about type and amount of punishment (hadd or Ta'zîr) will be applied the drinkers which drink wine and alcoholic drinks other than wine. Some sects defends the penalty will be appliedto the wine drinker is completely hadd punishment. The others opinion is that half the punishment is hadd and the other half of the punishment is ta'zîr. Latterly there is a different opinion from tradition on this issue. Some scholars in the modern erathink all of the punishment of wine is ta'zîr.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abdullah b. Yusuf ez-Zeyla'î, Nasbu'r-râye fî Tahrîci Ehâdîsi'l-Hidâye, Tsh.: Muhammed Avvame, Müessesetü'r-reyyân, Ys., ts.
- Abdü'l-vehhâb Abdü's-selâm Tavîle, Fıkhu'l-eşribe ve Hadduha ev Hukmu'l-İslâm fi'l- Müskirât ve'l-muheddirât ve't-tedhîn ve Turûku Mu'âlecetiha, Dârü's-selâm, Beyrut 1406/1986
- Abdülaziz b. Ahmed el-Buhâri, Keşfü'l-esrâr, Dârü'l-kütübi'l-'ilmiye, Lübnan 1418/1997.
- Abdülhamid es-Sayih, "Nazariyyetü'l-Hudûd fi'l-İslâm ve Hikmeti Teşrîiha'", el- Mu'temeru's-sâmin li Mecma'i'l-buhûsi'l-İslâmiyyeti, Kahire: Hey'etü'l-Amme, 1978-1398.
- Abdülhamid Mahmût Tahmâz, el-Fıkhü'l-Hânefî fî sevbihi'l-cedîd, Şam 1419/1998.
- Ahmed Yûsuf Ali Samâdî, " 'ukûbetu şürbe'l-hamri beyne'l-haddi ve't-ta'zîr", Melik Suûd Üniversitesi Dergisi, 1424/2003
- Ahmet Fethî Behnesî, Medhal el-fıkhi'l-cinâîyyi'l-İslâmî, Dâru'ş-şurûk, Beyrût 1403/1983.
- Ali b. Abdurrahmân el-Hasun, "'ukûbetu Şurbe'l-hamri beyne'l- haddive't-ta'zîr", 29. faculty. ksu. edu. sa /hassoon /DocLib5/ ? ? ? ? ?%20 ? ? ?%20 ? ? ? ? ?.doc . (Erişim: 10/03/2016).
- Ali b. Müttaki el-Hindî, Kenzü'l-'ummâl fî süneni'l-ekvâl ve'l-ef'âl, haz. Bekrî Hayyânî ve Saffet es-Sekâ, Müessesetü'r-risâle, Beyrut 1405/1985.
- Ali Bardakoğlu, "Had", Diyanet İslâm Ansiklopedisi, (DİA), XIV, 547.
- _____, "Ceza", DİA, VII, 473.
- Ali el-Kârî, Fethu bâbi'l-'inâye, Dârü'l-kütübi'l'ilmiye, Beyrut 2009.
- Askalânî, Fethu'l-bârî, haz. Abdülaziz b. Abdullah, Muhammed Fuad Abdülbâkî, Muhib- buddîn el-Hatîb Dârü'l-ma'rife, Beyrut ts.
- Ayzada Taştanova, İslâm Ceza Hukukunda İçki İçme ve Sarhoşluk Haddi Ayrımı ve Hukuki Sonuçları, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi SBE, Ankara 2012.
- Beyhakî, es-Sünenü'l-kübrâ, Dairetü'l-me'ârif, Haydarabat 1344.
- Buhârî, el-Câmiu's-sahîh, Çağrı Yay., İstanbul 1981.
- Cesâs, el-Fusûl fi'l-usûl, Vizâretü'l-evkâf, ys. 1414/1994.
- Cessâs, Şerhu Muhtasâru't- Tahâvî, Dârü'l-beşâiri'l-İslâmiyye, Beyrut1431/2010.
- Ebû Dâvut, es-Sünen, Çağrı Yay., İstanbul 1981.
- Ebû Süleyman Ahmed b. Muhammed Hattâbî, Me'âlimü's-sünen, haz. Muhammed Râgıp et-Tebbâh, Matbaatü'l-'ilmiyye, Halep ts.
- Hatîb Şirbînî, Muğni'l-muhtâc İlâ Ma'rifeti Me'ânî Elfâzi'l-Minhâc, haz. Muhammed Halîl Aytanî, Dârü'l-ma'rife, Beyrut 1418/1997.
- Heysemî, Mecma'u'z-zevâid, haz. Abdullah Muhammed Derviş, Dârü'l-fikr, Beyrut 1414/1994.
- İbn Abdülber en-Nemerî, et-Temhîd limâ fi'l-Muvattâ' mine'l-me'ânî ve'l-esânîd, haz. Ab- dullah b. Sıddîk, ys, 1399/1979.
- İbn Abdülber, el-İstizkâr, haz. Abdü'l-mu'tî Emîn Kal'acî, Dâru Kuteybe- Dâru'l-va'y, Beyrût-Mısır 1414/1993.
- İbn Âbidîn, Reddü'l-muhtâr, haz. Adil Ahmed Abdü'l-mevcûd ve Ali Muhammed Muavvız, Dârü'l-kütübi'l-Arabî, Riyad 1423/2003.
- İbn Ebû Şeybe, Musannef, haz. Muhammed Avvâme, Dârü'l-kıble, Suudi Arabistan 1427/2006.
- İbn Hazm, el-Muhallâ, haz. Muhammed Münîr, İdâretü't-tibâ'âti'l-münîre, Mısır 1347.
- İbn Kudâme, el-Muğnî, haz. Abdülmuhsin et-Türkî ve Abdülfettâh Muhammed, Âlemü'l- kütüb, Riyad ts.
- İbn Kuteybe, Kitâbü'l-eşribe, haz. Yasin Muhammed Sevvâs, Dârü'l-fikr, Şam 1998
- İbn Rüşd, Bidâyetü'l-müctehid. Dârü'l-ma'rife, Beyrut 1402/1982.
- İbnü'l-Hümâm, Fethü'l-kadîr, Matbaâ-i kübrâ, Bulâk 1316.
- İbrahim Çalışkan, "İslâm Hukukunda Ceza Kavramı ve Had Cezları", Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Ankara, 1989., c. XXXI.
- Kadî İyâz, İkmalü'mu'lim Bi Fevâidi Müslim, haz. Yahya İsmail, Dârü'l-vefâ, Mısır 1419/1998.
- Kudûri, el-Muhtasâr, Dârü'l-kütübi'l-ilmiye, Beyrût: 1418/1997.
- _____, et-Tecrîd, Dârü's-selâm, Kahire 1427/2006.
- Mâcid Ebû Râhiyye, el-Vecîz fî ahkâmi'l-hudûd ve'l-kısâs, Mektebetü Aksâ, Ürdün 1430/2009.
- Mağribî, el-Bedru't-temâm min şerhu Bulûği'l-merâm, haz. Ali b. Abdullah (ys. 1428/2008)
- Mâlik b. Enes, Muvatta' , Çağrı Yay., İstanbul 1981.
- Mâverdî, Hâvi'l-kebîr, haz. Adil Ahmed Abdü'l-mevcûd ve Ali Muhammed Muavvız, Dârü'l-kütübi'l-'ilmiye, Beyrut 1414/1994.
- Merginânî, el-Hidâye Şerhu Bidâyetü'l-mübtedî, Dârü'l-Erkâm, Beyrut ts.
- Merhmet Erdoğan, Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü, Ensar Neşriyat, İstanbul 2010.
- Muhammed Mustafa Şelbî, Ta'lîlü'l-ahkâm, Mısır: Matbaatü Ezher,1948;
- Muhammed Selim 'Avvâ, Fi usûli'n-nizâmi'l-cinâiyyi'l-İslâmî, Nahdetü Mısır, Kâhire 2006.
- Muzafferü'd-din İbnü's-Sââtî, Mecma'u'l-bahreyn, Dârü'l-kütübi'l-'ilmiye, Beyrut 2005.
- Müslim b. Haccâc, el-Câmiu's-sahih, Çağrı Yay., İstanbul 1981.
- Nasiruddîn Muttarizî, el-Muğrib fî tertibi'l-Mu'rib, haz. Mahmût Fâhûrî ve Abdülhamîd Muhtâr, Mektebetü Usâme b. Zeyd, Halep 1399/1979.
- Necmettîn Nesefî, Tılbetü't-talebe fi'l-ıstılâhâti'l-fıkhiyye Matbaa-i Âmire, İstanbul 1311.
- Nuhabü'l-efkâr fî tenkîhi Mebâni'l-ahbâr fî şerhi Me'âni'l-âsâr, haz. Ebû Temîm Yâsir b. İbrâhîm, Vizâretü'l-evkâf, Katar 1429/2008.
- Ömer Nasûhî Bilmen, Hukûk-u İslâmiyye ve Istılahât-ı Fıkhiyye Kâmusu, Bilmen Yay. İstanbul ts.
- Sa'duddîn Mes'ad Hilâlî, et-Te'sîlü'ş-şer'î li'l-hamr ve'l- muhadderât, Kuveyt-1421/200)
- Sabrî Erturhan, İslâm Ceza Hukuku Etrafındaki Tartışmalar, İstanbul 2008.
- Serahsî, Mebsût, Dârü'l-Ma'rife, Beyrut ts.
- _____, el-Usûlü'l-fıkh, Kahraman Yay., İstanbul 1984.
- Sirâceddîn İbn Nüceym, en-Nehrü'l-fâik şerhu Kenzi'd-dekâik, Dârü'l-kütübi'l-'ilmiye, Beyrut 1422/2002.
- Şerhu Müşkilü'l-âsâr, haz. Şuayip Arnavut, Müessesetü'r-risâle, Beyrut 1415/1994.
- Şevkânî, Neylü'l-evtâr, Mustafa Halebî Matb., Mısır ts.
- Şükrü Özen, "Teâruz", İslâm Ansiklopedisi, (DİA).
- Tahâvî, Şerhu me'âni'l-âsâr, âlemü'l-kütüb, ys. 1414/1994.
- Tirmizî, es-Sünen, Çağrı Yay., İstanbul 1981. ııı
| APA | KUMAŞ A, BÖLÜKBAŞ A (2016). İSLÂM CEZA HUKUKUNDASARHOŞLUK VEREN İÇECEKLERİN İÇİLMESİ: CEZANIN KAPSAMIBAĞLAMINDA BİR TAHLİL. , 47 - 77. |
| Chicago | KUMAŞ ALİ,BÖLÜKBAŞ Ali Haydar İSLÂM CEZA HUKUKUNDASARHOŞLUK VEREN İÇECEKLERİN İÇİLMESİ: CEZANIN KAPSAMIBAĞLAMINDA BİR TAHLİL. (2016): 47 - 77. |
| MLA | KUMAŞ ALİ,BÖLÜKBAŞ Ali Haydar İSLÂM CEZA HUKUKUNDASARHOŞLUK VEREN İÇECEKLERİN İÇİLMESİ: CEZANIN KAPSAMIBAĞLAMINDA BİR TAHLİL. , 2016, ss.47 - 77. |
| AMA | KUMAŞ A,BÖLÜKBAŞ A İSLÂM CEZA HUKUKUNDASARHOŞLUK VEREN İÇECEKLERİN İÇİLMESİ: CEZANIN KAPSAMIBAĞLAMINDA BİR TAHLİL. . 2016; 47 - 77. |
| Vancouver | KUMAŞ A,BÖLÜKBAŞ A İSLÂM CEZA HUKUKUNDASARHOŞLUK VEREN İÇECEKLERİN İÇİLMESİ: CEZANIN KAPSAMIBAĞLAMINDA BİR TAHLİL. . 2016; 47 - 77. |
| IEEE | KUMAŞ A,BÖLÜKBAŞ A "İSLÂM CEZA HUKUKUNDASARHOŞLUK VEREN İÇECEKLERİN İÇİLMESİ: CEZANIN KAPSAMIBAĞLAMINDA BİR TAHLİL." , ss.47 - 77, 2016. |
| ISNAD | KUMAŞ, ALİ - BÖLÜKBAŞ, Ali Haydar. "İSLÂM CEZA HUKUKUNDASARHOŞLUK VEREN İÇECEKLERİN İÇİLMESİ: CEZANIN KAPSAMIBAĞLAMINDA BİR TAHLİL". (2016), 47-77. |
| APA | KUMAŞ A, BÖLÜKBAŞ A (2016). İSLÂM CEZA HUKUKUNDASARHOŞLUK VEREN İÇECEKLERİN İÇİLMESİ: CEZANIN KAPSAMIBAĞLAMINDA BİR TAHLİL. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 16(1), 47 - 77. |
| Chicago | KUMAŞ ALİ,BÖLÜKBAŞ Ali Haydar İSLÂM CEZA HUKUKUNDASARHOŞLUK VEREN İÇECEKLERİN İÇİLMESİ: CEZANIN KAPSAMIBAĞLAMINDA BİR TAHLİL. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 16, no.1 (2016): 47 - 77. |
| MLA | KUMAŞ ALİ,BÖLÜKBAŞ Ali Haydar İSLÂM CEZA HUKUKUNDASARHOŞLUK VEREN İÇECEKLERİN İÇİLMESİ: CEZANIN KAPSAMIBAĞLAMINDA BİR TAHLİL. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, vol.16, no.1, 2016, ss.47 - 77. |
| AMA | KUMAŞ A,BÖLÜKBAŞ A İSLÂM CEZA HUKUKUNDASARHOŞLUK VEREN İÇECEKLERİN İÇİLMESİ: CEZANIN KAPSAMIBAĞLAMINDA BİR TAHLİL. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi. 2016; 16(1): 47 - 77. |
| Vancouver | KUMAŞ A,BÖLÜKBAŞ A İSLÂM CEZA HUKUKUNDASARHOŞLUK VEREN İÇECEKLERİN İÇİLMESİ: CEZANIN KAPSAMIBAĞLAMINDA BİR TAHLİL. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi. 2016; 16(1): 47 - 77. |
| IEEE | KUMAŞ A,BÖLÜKBAŞ A "İSLÂM CEZA HUKUKUNDASARHOŞLUK VEREN İÇECEKLERİN İÇİLMESİ: CEZANIN KAPSAMIBAĞLAMINDA BİR TAHLİL." Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 16, ss.47 - 77, 2016. |
| ISNAD | KUMAŞ, ALİ - BÖLÜKBAŞ, Ali Haydar. "İSLÂM CEZA HUKUKUNDASARHOŞLUK VEREN İÇECEKLERİN İÇİLMESİ: CEZANIN KAPSAMIBAĞLAMINDA BİR TAHLİL". Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 16/1 (2016), 47-77. |
