Türkiye'nin Makroekonomik Zaman Serilerinin Doğrusallığının Testi

Yilanci, Veli; TIRAŞOĞLU, Muhammed

Türkiye'nin Makroekonomik Zaman Serilerinin Doğrusallığının Testi

Veli YILANCI, (Sakarya Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Sakarya, Türkiye)

Muhammed TIRAŞOĞLU (İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi, İktisat Fakültesi, İstanbul, Türkiye)

Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi

0 0

Yıl: 2016 Cilt: 6 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1 - 16 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye'nin Makroekonomik Zaman Serilerinin Doğrusallığının Testi

Öz:

İktisadi ve finansal ampirik çalışmalarda incelenen serilerin yapısal özelliklerinin belirlenmesi önemli bir konudur. Veri yaratma sürecine uygun yöntem ve modeller kullanılarak analizler yapmak elde edilen sonuçların güvenilir olmasını sağlayacaktır. Son yıllarda ekonometri literatüründe doğrusal yöntemler kadar doğrusal olmayan yöntemlerin de kullanıldığı görülmektedir. Bu nedenle bu çalışmada Türkiye'nin belli başlı makroekonomik serilerinin doğrusal olup olmadığı araştırılmıştır. Bu amaçla istihdam edilen kişi sayısı, işsizlik oranı, sanayi üretim indeksi, işsiz kişi sayısı, M3 para arzı, faiz oranı, ihracat ve ithalat hacim indeksi serileri Harvey vd. (2008) doğrusallık testi ile incelenmiştir. Analiz sonucunda, işsizlik oranları, işsiz sayısı, M3 para arzı ve ithalat serilerinin doğrusal yapıda olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte, doğrusal olmadığı bulunan serilerde aykırı değerlerin varlığı Chen ve Liu (1993)'in önermiş olduğu yöntemle sınanmış ve endüstriyel üretim, faiz ve ihracat serilerinde aykırı değerlerin varlığı tespit edilmiş ve faiz oranlarındaki doğrusal dışılığın kaynağının aykırı değer olmadığı ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İstatistik ve Olasılık

Testing the Linearity of Macroeconomic Time Series of Turkey*

Öz:

In economic and financial time series studies, determining the data generation process of the series is an important issue. Analysing by using appropriate methods and models based on the structure of the series helps to obtain reliable results. In recent years, linear methods as well as nonlinear methods are being used in the literature. Therefore, we investigate whether Turkey's major macroeconomic series are linear. For this purpose, we examined the number of employers, unemployment rate, industrial production index, number of unemployed, M3 money supply, interest rate, export and import volume index series by Harvey et al. (2008) linearity test. According to our analysis results, unemployment rate, number of unemployed, M3 money supply and import series are linear. However, the presence of outliers in the nonlinear series tested by using Chen and Liu (1993) test. We detected outliers in the industrial production, interest rate and export series, but we find out that the reason of nonlinearity in the interest rates is not the extreme values.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İstatistik ve Olasılık

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Anderson, H.M. (1994). Transaction Costs and Nonlinear Adjustment towards Equilibrium in the US Treasury Bill Market, Working Paper, University of Texas, Austin.
Ataman, B. C. (1998). İşsizlik Sorununa Yeni Yaklaşımlar. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. 53(1), 59-72.
Baillie, R. T. ve Kapetanios, G. (2007). Testing for Neglected Nonlinearity in Long-Memory Models. Journal of Business & Economic Statistics, 25(4), 447-461.
Bandi, F.M. (2002). Short -Term Interest Rate Dynamics: A Spatial Approach. Journal of Financial Economics. 65, 73-110.
Bec, F., Salem M. B. ve Collard, F. (2002). Asymmetries in Monetary Policy Reaction Function: Evidence for the US, French and German Central Banks. Studies in Nonlinear Dynamics and Econometrics, 6, (2), 1-22.
Bildirici, M. E., Aykaç Alp, E., Ersin, Ö. Ö. ve Bozoklu, Ü. (2010). İktisatta Kullanılan Doğrusal Olmayan Zaman Serisi Yöntemleri. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
Chen, C. ve Liu, L. (1993) Forecasting Time Series with Outliers. Journal of Forecasting. 12(1), 13-35.
Chen, S-W. (2011). Current Account Deficits and Sustainability: Evidence from the OECD Countries. Economic Modelling, 28, 1455-1464.
Chen, S-W. ve Lin, S-M. (2014). Non-linear Dynamics in International Resource Markets: Evidence from Regime Switching Apprach. Research International Business and Finance, 30, 233-247.
Enders, W. (2010). Applied Econometric Time Series. 3. Edition, USA: John Wiley & Sons.
Escribano, A. ve Jordá, O. (1999). Improved Testing and Specification of Smooth Transition Regression Models. P. Rothman. Nonlinear Time Series Analysis of Economic and Financial Data. New York, Springer Science+Business Media.
Fan, J. ve Yao, Q. (2005). Nonlinear Time Series: Nonparametric and Parametric Methods. USA, Spinger.
Gilli, M ve Këllezi, V. (2006), An Application of Extreme Value Theory for Measuring Financial Risk, Computational Economics,27(2), 207-228.
Gospodinov, N. (2005). Testing for Threshold Nonlinearity in Short-Term Interest Rates, Journal of Financial Econometrics. 3(3), 344-371.
Granger, C.W.J. ve Andersen, A.P. (1978). An Introduction to Bilinear Time Series Models. Gottingen: Vandenhoeck and Ruprecht.
Gujarati, D.N. ve Porter, D.C. (2012). Temel Ekonometri. 1. Baskı. (Şenesen, Ü. ve Şenesen, G.G.), İstanbul: Literatür Yaıncılık. (Orjinal Çalışma Basım Tarihi 2009).
Hamilton, J. D. (1988), Rational Expectations Econometric Analysis of Changes in Regime: An Investigation of the Term Structure of Interest Rates. Journal of Economic Dynamics and Control, 12, 385-423.
Harris, D., McCabe, B. P. ve Leybourne, S. J. (2003) Some limit theory for autocovariances whose order depends on sample size, Econometric Theory, 10, 829-864.
Harvey, D.I. ve Leybourne, S.J. (2008). Testing for Time Series Linearity. Econometrics Journal, 10, 149-165.
Harvey, D.I., Leybourne, S.J. ve Xiao, B. (2008). A Powerful Test for Linearity When the Order of Integration is Unknown. Studies Nonlinear Dynamics and Econometrics, 12(3) (article 2).
Keenan, D.M. (1985). A Tukey Nonadditivity-Type Test for Time Series Nonlinearity, Biometrika, 72, 39-44.
Lee, T. H., White, H. ve Granger, C. W. J. (1993). Testing for neglected nonlinearity in time series models, Journal of Econometrics, 56, 269-290.
Lindbeck, A. ve Snower, D. J. (1984). Involuntary Unemployment as an Insider- Outsider Dilemma, Seminar Paper No. 309, Institute for International Economic Studies, University of Stockholm, Sweden.
Luukkonen, R., Saikkonen, P. ve Teräsvirta, T. (1988) Testing Linearity Against Smooth Transition Autoregressive Models. Biometrika, 75(3), 491-499.
McLeod, A. I. ve Li W. K. (1983) Diagnostic Checking ARMA Time Series Models Using Squared-Residual Autocorrelations. Journal of Time Series Analysis, 4(4), 269-273.
Tong, H. ve Lim, K.S. (1980). Threshold Autoregression, Limit Cycles and Cyclical Data. Journal of the Royal Statistical Society. Series B (Methodological), 42(3), 245-292.
Tong, H. (1983). Threshold Models in Non-linear Time Series Analysis, New York: Springer-Verlag.
Tsay, R.S. (1986). Nonlinearity Tests for Time Series. Biometrika,, 73(2), 461- 466.
Yavuz, N.Ç. ve Yılancı, V. (2012). Testing for Nonlinearity in G7 Macroeconomic Time Series. Romanian Journal of Economic Forecasting, 3, 69-79.
Yoon, G. (2009). It's All the Miners' Fault: On the Nonlinearity in U.S. Unemployment Rates. Economic Modelling. 26, 1449-1454.
Yoon, G. (2010a). Nonlinearity in US Macroeconomic Time Series. Applied Economics Letters. 17, 1601-1609.
Yoon, G. (2010b). Nonlinearity in Real Exchange Rates: An Approach with Disaggregated Data and A New Linearity Test. Applied Economics Letters. 17, 1125-1132.

APA	Yilanci V, TIRAŞOĞLU M (2016). Türkiye'nin Makroekonomik Zaman Serilerinin Doğrusallığının Testi. , 1 - 16.
Chicago	Yilanci Veli,TIRAŞOĞLU Muhammed Türkiye'nin Makroekonomik Zaman Serilerinin Doğrusallığının Testi. (2016): 1 - 16.
MLA	Yilanci Veli,TIRAŞOĞLU Muhammed Türkiye'nin Makroekonomik Zaman Serilerinin Doğrusallığının Testi. , 2016, ss.1 - 16.
AMA	Yilanci V,TIRAŞOĞLU M Türkiye'nin Makroekonomik Zaman Serilerinin Doğrusallığının Testi. . 2016; 1 - 16.
Vancouver	Yilanci V,TIRAŞOĞLU M Türkiye'nin Makroekonomik Zaman Serilerinin Doğrusallığının Testi. . 2016; 1 - 16.
IEEE	Yilanci V,TIRAŞOĞLU M "Türkiye'nin Makroekonomik Zaman Serilerinin Doğrusallığının Testi." , ss.1 - 16, 2016.
ISNAD	Yilanci, Veli - TIRAŞOĞLU, Muhammed. "Türkiye'nin Makroekonomik Zaman Serilerinin Doğrusallığının Testi". (2016), 1-16.

APA	Yilanci V, TIRAŞOĞLU M (2016). Türkiye'nin Makroekonomik Zaman Serilerinin Doğrusallığının Testi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 1 - 16.
Chicago	Yilanci Veli,TIRAŞOĞLU Muhammed Türkiye'nin Makroekonomik Zaman Serilerinin Doğrusallığının Testi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 6, no.2 (2016): 1 - 16.
MLA	Yilanci Veli,TIRAŞOĞLU Muhammed Türkiye'nin Makroekonomik Zaman Serilerinin Doğrusallığının Testi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.6, no.2, 2016, ss.1 - 16.
AMA	Yilanci V,TIRAŞOĞLU M Türkiye'nin Makroekonomik Zaman Serilerinin Doğrusallığının Testi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2016; 6(2): 1 - 16.
Vancouver	Yilanci V,TIRAŞOĞLU M Türkiye'nin Makroekonomik Zaman Serilerinin Doğrusallığının Testi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2016; 6(2): 1 - 16.
IEEE	Yilanci V,TIRAŞOĞLU M "Türkiye'nin Makroekonomik Zaman Serilerinin Doğrusallığının Testi." Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6, ss.1 - 16, 2016.
ISNAD	Yilanci, Veli - TIRAŞOĞLU, Muhammed. "Türkiye'nin Makroekonomik Zaman Serilerinin Doğrusallığının Testi". Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 6/2 (2016), 1-16.