YESEVİ ŞAİRİ ŞEMS-İ ASİ VE KISSA-I KUDEK-NAME'Sİ

BAKIRCI, FATİH

YESEVİ ŞAİRİ ŞEMS-İ ASİ VE KISSA-I KUDEK-NAME'Sİ

Fatih BAKIRCI (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Eski Türk Dili Anabilim Dalı, İstanbul)

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi

3 1

Yıl: 2016 Cilt: 54 Sayı: 54 Sayfa Aralığı: 13 - 70 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

YESEVİ ŞAİRİ ŞEMS-İ ASİ VE KISSA-I KUDEK-NAME'Sİ

Öz:

Bu makalede öncelikle St. Petersburg'da Rusya Bilimler Akademsisi Doğu Yazmaları Enstitüsü B 343 numarada kayıtlı Arap harfleriyle yazılmış bir mecmuanın 125a-129a yaprakları arasında yer alan Şems-i Asi'ye ait Kıssa-ı Kudek-name adlı metnin çeviri yazısı, Türkiye Türkçesine aktarımı, gramatikal dizini ve sözlüğü hazırlanmış, çalışmanın sonuna ise yazmanın tıpkıbasımı eklenmiştir. Özellikle Dizin-Sözlük bölümü, bütün sözcükler yer alacak şekilde hazırlanıp biçim bilgisi yönünden incelenmiş ve Türkçe sözcüklerin ses yapısı bakımından tarihi gelişimlerini ortaya koyabilmek amacıyla Eski ve Orta Türkçedeki biçimlerini gösterecek şekilde tanıklatma yoluna gidilmiştir. Ayrıca çalışmanın Giriş kısmında Doğu Türkçesinin (yaygın adıyla Çağatay Türkçesi) dil özelliklerini yansıtan metnin yazım, ses bilgisi ve biçim bilgisi özellikleri kısaca ortaya konmuştur. İkinci olarak şimdiye kadar üzerinde ciddi bir çalışmanın yapılmadığı Yesevi şairi Şems-i Asi'nin hayatı ve kendisiyle ilgili bazı tartışmalı konular, eserleri ve eserlerinin nüshaları üzerinde ayrıntılı olarak durulmuştur.

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Kültürel Çalışmalar

Öz:

In this article, ıt is prepared transcription and Modern Turkish translation and index of grammatical and glossary of the text named Kıssa-ı Kudek-name is at the between 125a and 129a of folios of mecmua which was written in Arabic script and registered number of B 343 at the Institute of Oriental Manuscripts of the Russian Academy of Sciences in St. Petersburg, and fascimile of copy inserted the end of this study, firstly. Especially the chapter of İndex-Glossary is prepared the vocabulary of the work has been provided and researched in morphology and attested structures in the Old Turkish and the Middle Turkish of these words to mark hictorical developments of Turkis words care of fonetic. In addition, feature of spelling and fonetic and morfology the text which is predicadet feature of grammar of the Eastern Turkish (a common name is Chagatai Turkish) had been indicated in the chapter of Inroduction, in short. In the second, it is discussed about his life and some argued subjects about him and his works and their copies of Shams-i Asi who is poem of the Yasawi order and we do not have any information about him and his works up to the present, in detail.

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Kültürel Çalışmalar

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ALIŞIK, Gülşen S. "Yesevî Takipçisi Olarak Ubeydullâh Han", Türkbilig, 2009, S. 18, s. 13-33.
ARAT, Reşit Rahmeti, "Hakîm Ata", İA, Cilt 5/1, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1993, s. 101-105.
AYAN, Hüseyin, "Bir Şiir Mecmuasında Ahmet Yesevî", Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı 3, 1997, s. 79-84.
BANARLI, Nihat Sami, Resimli Türk Edebiyatı Tarihi Destanlar Devrinden Zamanımıza Kadar, Cilt 1, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1971.
BLOCHET, Edgar, Catalogue des manuscripts turcs, Bd. II, Paris 1993.
BODROGLİGETİ, A. J. E. şalis's Story of İbrahím: A Central Asian İslamic work inlate Chagatay Turkic, Leiden 1975.
BOZKURT, Eshabil, İshak Ata'nın Hadîkatü'l-Ârifîn İsimli Eseri ve Tahlili (İnceleme-Metin-Sözlük-Tıpkıbasım), Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 2010.
DEWEESE, Devin, "Hakim Ata", Encylopaedia Iranica, Volume XI, 2003, s. 573-574.
DMITRIEVA, L. V., Katalog Tyurkskih Rukopisey, İnstituta Vostokovedeniya Rossiyskoy Akademi Nauk, İzdateliskay Firma Vostoçnay Literatura Ran, Moskova 2002.
ERASLAN, Kemal, Alí, Şír Nevayí, Nesayimü'l-Mahabbe min Şemayimi'l- Fütüvve, TDK Yayınları, Ankara 1996a.
ERASLAN, Kemal, Mevlânâ Safiyü'd-dîn Neseb-nâme Tercümesi, Yesevî Yayıncılık, İstanbul 1996b.
HAKKUL, İbrahim, Seyfeddin Refiddin, Süleyman Bakırganiy: Bakırgan Kitabı, Yazuvçı Neşriyatı, Taşkent 1991.
HOFMAN, H. F., Turkish Literature A Bio-Bibliographical Survey, Section III, part I: Authors, Utrecht 1969.
KAHRAMAN, Ahmet, "Yeni Uygur Türkçesinde "Kin" Edatı", TEKE Dergisi, Sayı 5/1, 2016, s. 135-144.
KARA, Mustafa, "Hakîm Ata", DİA, Cilt 15, Türkiye Diyanet Vakfı, İstanbul
KAYA, Önal, "Şems'in Hikmetleri ve Dil Özellikleri", Türkoloji Dergisi, Cilt X, Sayı 1, Ankara 1992, s. 115-130.
KAYA, Önal, "Süleyman Hakîm Ata BakırŞani ve Şiirleri", Türk Dilleri Araştırmaları, Sayı 8, İstanbul 1998, s. 73-209.
KAYA, Önal, "Kul Süleyman'ın Kıssa-yı Kudek-name'si", KÖK Araştırmalar, Cilt II, Sayı 2 (Güz), Ankara 2000, s. 155-168.
KORKMAZ, Zeynep, "Türkiye Türkçesinin ki Bağlacı ile ki Şüphe Edatı Arasındaki Yapı ve Görev Ayrılığı", Türk Dili Üzerine Araştırmalar I, TDK Yayınları, Ankara 2005, s. 620-624.
KÖPRÜLÜ, Fuad, Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 1981.
MAHMUD, Kaşgarlı, Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi I, Çev. Besim Atalay, TDK Yayınları, Ankara 1939.
MAHMUDOVA, Samire, Hazînî'nin Menbau'l-Ebhâr Fi Riyâzi'l- Ebrâr Adlı Eserinin Tahkik, Neşir ve Değerlendirmesi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 2000.
OKUYUCU, Cihan, Hazînî, Cevâhirü'l-ebrâr min emvâci'l-bihâr, Erciyes Üniversitesi Gevher Nesibe Tıp Tarihi Enstitüsü Yayınları, Kayseri 1995.
ÖZTÜRK, Rıdvan, Uygur ve Özbek Türkçesinde Fiil, TDK Yayınları, Ankara 1997.
SAFİ, Ali b. Hüseyin, Reşahat ?Aynü'l-hayat, Çev. Ali Asgar Muniniyan, Tahran. 1356/1977.
SEMENOV, A.A., Sobranie vostoçnıh rukopisey, Akademi Nauuk Uzbekskoy, SSSR, II, Taşkent 1954.
TAŞAĞIL, Ahmet, "Özkent", DİA, Cilt 34, Türkiye Diyanet Vakfı, İstanbul 2007.
TEKCAN, Münevver, Hakîm Ata ve Bakırgan Kitabı, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Konya 1997.
TEKCAN, Münevver, "İmâm-ı Azam Ebû Hanife'nin Kıssası", Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı 15, Konya 2003, s. 121-168.
TEKCAN, Münevver, "Hakîm Ata'nın Ahir Zaman Kitabı", bilig, Sayı XXXVII, Ankara 2006, s. 36-56.
TEKCAN, Münevver, Hakîm Ata'nın Hz. Meryem Kitabı, Beşir Kitabevi, İstanbul 2008.
TOSUN, Necdet, "Yeseviliğin ilk dönemine ait bir risale: Mir'atu'l-kulub", İLAM Dergisi, Sayı 2, 1997, s. 41-85.
TOSUN, Necdet, "Yeseviyye", DİA, Cilt 43, Türkiye Diyanet Vakfı, İstanbul
ŞUŞUD, Hasan Lutfi, İslam Tasavvufunda Hâcegân Hanedanı, Boğaziçi Yay., İstanbul. 1992.
REFİUDDİN, Seyfuddin ve Hasan, Nadir, "Hazinî'nin Câmiü'l-Mürşidîn Adlı Eseri Hakkında", Tasavvuf Dergisi, Sayı 12, Ankara 2004, s. 159-166.

APA	BAKIRCI F (2016). YESEVİ ŞAİRİ ŞEMS-İ ASİ VE KISSA-I KUDEK-NAME'Sİ. , 13 - 70.
Chicago	BAKIRCI FATİH YESEVİ ŞAİRİ ŞEMS-İ ASİ VE KISSA-I KUDEK-NAME'Sİ. (2016): 13 - 70.
MLA	BAKIRCI FATİH YESEVİ ŞAİRİ ŞEMS-İ ASİ VE KISSA-I KUDEK-NAME'Sİ. , 2016, ss.13 - 70.
AMA	BAKIRCI F YESEVİ ŞAİRİ ŞEMS-İ ASİ VE KISSA-I KUDEK-NAME'Sİ. . 2016; 13 - 70.
Vancouver	BAKIRCI F YESEVİ ŞAİRİ ŞEMS-İ ASİ VE KISSA-I KUDEK-NAME'Sİ. . 2016; 13 - 70.
IEEE	BAKIRCI F "YESEVİ ŞAİRİ ŞEMS-İ ASİ VE KISSA-I KUDEK-NAME'Sİ." , ss.13 - 70, 2016.
ISNAD	BAKIRCI, FATİH. "YESEVİ ŞAİRİ ŞEMS-İ ASİ VE KISSA-I KUDEK-NAME'Sİ". (2016), 13-70.

APA	BAKIRCI F (2016). YESEVİ ŞAİRİ ŞEMS-İ ASİ VE KISSA-I KUDEK-NAME'Sİ. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 54(54), 13 - 70.
Chicago	BAKIRCI FATİH YESEVİ ŞAİRİ ŞEMS-İ ASİ VE KISSA-I KUDEK-NAME'Sİ. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi 54, no.54 (2016): 13 - 70.
MLA	BAKIRCI FATİH YESEVİ ŞAİRİ ŞEMS-İ ASİ VE KISSA-I KUDEK-NAME'Sİ. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, vol.54, no.54, 2016, ss.13 - 70.
AMA	BAKIRCI F YESEVİ ŞAİRİ ŞEMS-İ ASİ VE KISSA-I KUDEK-NAME'Sİ. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi. 2016; 54(54): 13 - 70.
Vancouver	BAKIRCI F YESEVİ ŞAİRİ ŞEMS-İ ASİ VE KISSA-I KUDEK-NAME'Sİ. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi. 2016; 54(54): 13 - 70.
IEEE	BAKIRCI F "YESEVİ ŞAİRİ ŞEMS-İ ASİ VE KISSA-I KUDEK-NAME'Sİ." İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 54, ss.13 - 70, 2016.
ISNAD	BAKIRCI, FATİH. "YESEVİ ŞAİRİ ŞEMS-İ ASİ VE KISSA-I KUDEK-NAME'Sİ". İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi 54/54 (2016), 13-70.