İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Akran İlişkilerinin İnsanî Değerler ve Öznel İyi Oluş Düzeyleri Açısından İncelenmesi
Yıl: 2016 Cilt: 6 Sayı: 2 (Sayı: 11) Sayfa Aralığı: 387 - 414 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Akran İlişkilerinin İnsanî Değerler ve Öznel İyi Oluş Düzeyleri Açısından İncelenmesi
Öz: Bu araştırma Anadolu imam hatip lisesi öğrencilerinin akran ilişkilerinin insanîdeğerler ve öznel iyi oluş düzeyleri açısından incelenmesini amaçlamaktadır. Araş-tırma nicel araştırma desenlerinden ilişkisel tarama modelinde oluşturulmuştur. Araştırmada olasılık temelli örnekleme yöntemlerindenküme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında İstanbul ilinde Anadolu imam hatip liselerindeöğrenim görmekte olan 543'ü (%64.8) kız; 295'i (%35.2) erkek olmak üzere toplam 838 lise öğrencisi oluşturmuştur.Elde edilen veriler SPSS15.0 programı ile analiz edilerek tablolar hâlinde sunulmuştur. Analizlerdeakran ilişkilerinin öznel iyi oluş ve insanîdeğerlerle ilişkisi; akran iliş-kileri, öznel iyioluş ve insanîdeğerlerin cinsiyet, sınıf düzeyi, anne-baba eğitim durumunagöre anlamlı farklılık gösterip göstermediğiincelenmiştir. Araştırma sonucundaöznel iyi oluş puanları ile "Bağlılık, Güven ve Özdeşim" alt boyutları, akran ilişkileri toplam puan arasında pozitif; "Sadakat"alt boyutu arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. İnsanîdeğerler toplam puanları ve alt boyutlarının akran ilişkileri "Bağlılık" alt boyutu ile arasında pozitif; akran ilişkileri "Sadakat" alt boyutu arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur.Akran ilişkileri "Bağlılık ve Kendini Açma" alt boyutlarında kız öğrencilerin, "Sa-dakat" alt boyutunda erkek öğrencilerin lehine; insanîdeğerler "Dostluk/Arkadaşlık, Barışçı Olma ve Dürüstlük" alt boyutlarında kız öğrencilerin lehine anlamlı bir fark-lılık olduğu tespit edilmiştir.İnsanîdeğerler toplam, "Sorumluluk ve Barışçı Olma" alt boyutunun anne eğitim düzeyi azaldıkça arttığı; insanîdeğerler "Sorumluluk ve Saygı" alt boyutu ise baba eğitim düzeyi azaldıkça arttığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
Examining the Peer Relationships of Imam Hatip High School Students in Terms of Human Values and Subjective Well-Being Levels
Öz: The aim of this study is to examine the peer relationships of Imam Hatip High School students in terms of human values and subjective well-being levels. The study was prepared according to the relational screening model, a subtype of quantitative research patterns. The cluster sampling method from probability based sampling methods was used in this study. In the analysis, it was investigated the relationship between peer relations and subjective well-being and human values. Moreover the effect of gender, grade and educational levels of parents were also investigated in accordance with the aim.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akbaş, O. (2004). Türk milli eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının ilköğre- tim II. kademede gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. Yayım- lanmamış doktora tezi, Gazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Aypay, A. ve Eryılmaz, A. (2011). Ergen öznel iyi oluşu ile kimlik statüsü ilişkisinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakül- tesi Dergisi, 16, 167-179.
- Bacanlı, H. (2002). Psikolojik kavram analizleri. Ankara: Nobel.
- Bilgiç, N. (2000). Arkadaşlık becerisi eğitiminin ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin yalnızlık düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek li- sans tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Bolay, S. H. (2004). Değerlerimiz ve günlük hayat. Değerler Eğitimi Dergi- si, 1, 12-19.
- Büyükşahin-Çevik, G. (2007). Lise 3. sınıf öğrencilerinin arkadaşlık ilişkileri ve benlik saygılarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek Li- sans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Büyükşahin-Çevik, G. ve Çelikkaleli, Ö. (2010). Ergenlerin arkadaş bağlılığı ve internet bağımlılığının cinsiyet, ebeveyn tutumu ve anne-baba eği- tim düzeylerine göre incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bi- limler Enstitüsü Dergisi, 19(3), 225-240.
- Canbay, H. (2010). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeyleri ile sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü.
- Cüceloğlu, D. (1992). İnsan ve davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Çelik, Ş. (2008). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluşlarının duygusal zeka açı- sından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üni- versitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Çömez, T. (2014). Fiziksel engelli ergenlerde akran ilişkilerinin yaşam do- yumu üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Üni- versitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- Delikara, İ. (2000). Ergenlerin akran ilişkileri ile suç kabul edilen davranış- lar arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans te- zi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Demir, N. Ö., Baran, A. G. ve Ulusoy, D. (2005). Türkiye'de ergenlerin arkadaş ve akran grupları ile ilişkileri ve sapmış davranışlar: An kara örneklemi, Bilig, 32, 83-108.
- Dereli, E. ve Alpay, A. (2011). Orta öğretim öğrencilerinde empatik eğilim, işbirliği yapma karakter özelliği, insani değerler ve bu özellikler ara- sındaki ilişkiler. Değerler Eğitimi Sempozyumu bildiri özetleri kitabı içinde (s. 33). Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
- Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95, 542-575.
- Diener, E. (2000). Subjective well-being: The science of happiness and a proposal for a national index. American Psychologist, 55, 34-43.
- Diener-Biswas R., Diener, E. ve Tamir, M. (2004). The psychology of sub- jective wellbeing. Doedalus, 133(2), 18-25.
- Dilmaç, B. (2007). Bir grup fen lisesi öğrencisine verilen insani değerler eğitiminin insani değerler ölçeği ile sınanması. Yayımlanmamış yük- sek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Dost, M. T. (2005). Öznel iyi oluş ölçeği'nin geliştirilmesi: Geçerlik ve gü- venirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(25), 103-111.
- Döğücü, F. (2004). Tosya ilçesinde farklı liselerde öğrenim gören ergenlerin arkadaş ilişkilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi.
- Dökmen, Z. Y. (1999). Bem cinsiyet rolü envanteri kadınsılık ve erkeksilik özellikleri Türkçe formunun psikometrik özellikleri. Kriz Dergisi, 7(1), 27-40.
- Dönmezer, İ. (1999). Ailede iletişim ve etkileşim. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Duru, E. ve Türkdoğan, T. (2012). Üniversite öğrencilerinde öznel iyi oluşun yordanmasında temel ihtiyaçların karşılanmasının rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2429-2446.
- Ekşi, H. (2003). Temel insani değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: Karakter eğitimi programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 79-96.
- Ercan, L. ve Eryılmaz, A. (2011). Öznel iyi oluşun cinsiyet, yaş grupları ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 139-151.
- Erden-İmamoğlu, S. (2009). Kişilerarası ilişkiler. İstanbul: Yeni İnsan.
- Erden, S. ve Ümmet, D. (2014). Examination of high school students' learned resourcefulness: A review of gender, parental attitudes, and values. International Online Journal of Educational Sciences, 6(1), 72-82.
- Eryılmaz, A. ve Yorulmaz, A. (2006, Eylül). Ergen öznel iyi oluşunun, öz- saygı ve iyimserlik eğilimi ile ilişkisinin incelenmesi. Ulusal 14. Psi- koloji Kongresi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Fındıkçı, İ. (1998). Enformasyon bilgi toplumu dosyası, bilgi toplumunda eğitim ve öğretmen. Bilgi ve Toplum Dergisi, 1, 83-87.
- Gülay, H. (2009). Okul öncesi dönemde akran ilişkileri.Balıkesir Üniversi- tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(22), 82-93.
- Hortaçsu, N. ve Oral, A. (1991). Factors affecting relationships of Turkish adolescents with parents and same, Journal of Social Pschology, 131(3), 13-14.
- İşleroğlu, S. (2012). Lise öğrencilerinde öznel iyi oluşun benlik saygısı, sos- yal yetkinlik beklentisi ve duyguları ifade etme eğilimine göre yor- danması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal bilimler Enstitüsü.
- Kaner, S. (2000). Akran ilişkileri ölçeği ve akran sapması ölçeği geliştirilme çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 33(1-2), 67-75.
- Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma metodu. Ankara: Nobel Yayınları.
- Köknel, Ö. (1997). İnsanı anlamak. İstanbul: Altın Kitaplar.
- Malkoç, A. (2011). Öznel iyi oluş müdahale programının üniversite öğren- cilerinin öznel iyi oluş düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek li- sans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Mehmetoğlu, U. (2006). Küreselleşme, ahlâk ve değerler. İstanbul: Litera Yayıncılık.
- Özen, Y. (2005). Ergenlerin öznel iyi oluş düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Santrock, J. W. (2011). Adolescence (14. baskı). NY: McGraw-Hill.
- Sarı, E. (2005). Öğretmen adaylarının değer tercihleri: Giresun Eğitim Fa- kültesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 3(10), 73-88.
- Saygın, Y. (2009). Üniversite öğrencilerinin sosyal destek, benlik saygısı ve öznel iyi oluş düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 207-222.
- Şahin, G. N. (2011). Üniversite öğrencilerinin kendini açma, öznel iyi oluş ve algıladıkları sosyal destek düzeylerinin karşılaştırılması. Yayımlan- mamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Şimşek, D. (2010). YİBO ve ailesi yanında kalan ilköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin akran ilişkileri, sosyal destek algıları ve yaşam do- yumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi,Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- TDK. (b.t.). http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid= TDK.GTS.58694219c39e34.33051407
- Totan, T. (2008). Ergenlerde zorbalığın anne, baba ve akran ilişkileri açı sından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
- Uz-Baş, A. ve Siyez, D. (2006). "Akranları tarafından kabul gören ve gör meyen ilköğretim okulu 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin akran ilişkile rine yönelik algılarının incelenmesi", XV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 13-15 Eylül 2006 Muğla.
- Wilson, W. (1967). Correlates of avowed happiness. Psychological Bulletin, 67, 294-306.
- Yel, S. ve Aladağ, S. (2009). Sosyal bilgilerde değerlerin öğretimi. M. Saf- ran, (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi içinde (118-148). Ankara: PegemA Yayıncılık.
- Yücel, N. (2009). Ergenlerin akran ilişkilerinde ve yalnızlık düzeylerinde evde internet kullanımının etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
| APA | ERDEN ÇINAR S, YILMAZ S (2016). İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Akran İlişkilerinin İnsanî Değerler ve Öznel İyi Oluş Düzeyleri Açısından İncelenmesi. , 387 - 414. |
| Chicago | ERDEN ÇINAR SEVAL,YILMAZ Saliha İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Akran İlişkilerinin İnsanî Değerler ve Öznel İyi Oluş Düzeyleri Açısından İncelenmesi. (2016): 387 - 414. |
| MLA | ERDEN ÇINAR SEVAL,YILMAZ Saliha İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Akran İlişkilerinin İnsanî Değerler ve Öznel İyi Oluş Düzeyleri Açısından İncelenmesi. , 2016, ss.387 - 414. |
| AMA | ERDEN ÇINAR S,YILMAZ S İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Akran İlişkilerinin İnsanî Değerler ve Öznel İyi Oluş Düzeyleri Açısından İncelenmesi. . 2016; 387 - 414. |
| Vancouver | ERDEN ÇINAR S,YILMAZ S İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Akran İlişkilerinin İnsanî Değerler ve Öznel İyi Oluş Düzeyleri Açısından İncelenmesi. . 2016; 387 - 414. |
| IEEE | ERDEN ÇINAR S,YILMAZ S "İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Akran İlişkilerinin İnsanî Değerler ve Öznel İyi Oluş Düzeyleri Açısından İncelenmesi." , ss.387 - 414, 2016. |
| ISNAD | ERDEN ÇINAR, SEVAL - YILMAZ, Saliha. "İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Akran İlişkilerinin İnsanî Değerler ve Öznel İyi Oluş Düzeyleri Açısından İncelenmesi". (2016), 387-414. |
| APA | ERDEN ÇINAR S, YILMAZ S (2016). İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Akran İlişkilerinin İnsanî Değerler ve Öznel İyi Oluş Düzeyleri Açısından İncelenmesi. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2 (Sayı: 11)), 387 - 414. |
| Chicago | ERDEN ÇINAR SEVAL,YILMAZ Saliha İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Akran İlişkilerinin İnsanî Değerler ve Öznel İyi Oluş Düzeyleri Açısından İncelenmesi. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi 6, no.2 (Sayı: 11) (2016): 387 - 414. |
| MLA | ERDEN ÇINAR SEVAL,YILMAZ Saliha İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Akran İlişkilerinin İnsanî Değerler ve Öznel İyi Oluş Düzeyleri Açısından İncelenmesi. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, vol.6, no.2 (Sayı: 11), 2016, ss.387 - 414. |
| AMA | ERDEN ÇINAR S,YILMAZ S İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Akran İlişkilerinin İnsanî Değerler ve Öznel İyi Oluş Düzeyleri Açısından İncelenmesi. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi. 2016; 6(2 (Sayı: 11)): 387 - 414. |
| Vancouver | ERDEN ÇINAR S,YILMAZ S İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Akran İlişkilerinin İnsanî Değerler ve Öznel İyi Oluş Düzeyleri Açısından İncelenmesi. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi. 2016; 6(2 (Sayı: 11)): 387 - 414. |
| IEEE | ERDEN ÇINAR S,YILMAZ S "İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Akran İlişkilerinin İnsanî Değerler ve Öznel İyi Oluş Düzeyleri Açısından İncelenmesi." Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 6, ss.387 - 414, 2016. |
| ISNAD | ERDEN ÇINAR, SEVAL - YILMAZ, Saliha. "İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Akran İlişkilerinin İnsanî Değerler ve Öznel İyi Oluş Düzeyleri Açısından İncelenmesi". Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi 6/2 (Sayı: 11) (2016), 387-414. |
