Sadrazam Melek Mehmed Paşa Vakıfları
Yıl: 2016 Cilt: 14 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 39 - 54 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Sadrazam Melek Mehmed Paşa Vakıfları
Öz: III. Selim dönemi sadrazamlarından Melek Mehmed Paşa devletin en kritik devrinde önemli görevlerde bulunmuş bir devlet adamıdır. III. Ahmed'in kızı Zeyneb Asıma Sultanla evlenerek saraya damat olan paşa, yetmiş üç yaşındayken sadrazamlığa atanmış ve yaklaşık iki buçuk yıl bu görevde kalmıştır. Yaşının ilerlemesi sebebiyle görevinden alındıktan sonra Ortaköy'de sakin bir hayat yaşamış, yedi yıl sonra da burada vefat etmiştir. Uzun yıllar önemli görevler üstlenen ve ülkenin çeşitli yerlerinde vakıflar kurarak hayır hizmetlerinde bulunan Melek Mehmed Paşa'nın hayatı, sadaret dönemi ve kurduğu vakıfları hakkında ayrıntılı bir inceleme yapılmamıştır. Bu çalışmada, Mehmed Paşa'nın kısa biyografisi verilecek, ardından tesis ettiği vakıf eserleri ile hayır hizmetlerini yerine getirebilmek üzere bu kurumlara tahsis ettiği gelirler ayrıntılı olarak incelenecektir.
Anahtar Kelime: Konular:
Grand Vizier Melek Mehmed Pash Vaqfs
Öz: Being one o f the grand viziers o f the Selim III era, Melek Mehmed Pasha funcitoned in important duties during the crisis times in the empire. He was married with Zeynep Asima Sultan and became groom in the paiace. He was appointed as a Grand Vizier when he was 73 years old and stayed 2,5 years in the duty. Because of the his old age, he was removed from the duty and died after 7 years in Ortaköy. There ara no specific studies about Mehmet Pasha who discharged important duties and found vaqfs. A short Mehmet Pasha's biography will be given and his vaqf services and their incomes in order to support charities be analyzed in thisstudy.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1-Arşiv Belgeleri
- BOA, C.DH, (Cevdet Dâhiliye), 187/9347.
- BOA, C.ML., (Cevdet Maliye), 747/30447.
- BOA, C.NF, (Cevdet Nafia), 2/89.
- BOA, HAT., (Hatt-ı Hümâyûn), 182/8330; 1394/55752; 214/11757.
- VGMA, Defter No. 627; 743; 745.
- Salnâme-i Cezayir-i Bahr-i Sefid, Yedinci defa, Matbaâ-i Vilayet, 1293.
- Cezayir-i Bahr-i Sefid Salnâmesi, Onikinci defa, Matbaâ-i Vilayet, Rodos 1312.
- Cezayir-i Bahr-i Sefid Salnâmesi, Onsekikinci defa, Matbaâ-i Vilayet, Rodos 1318.
- 2-Araştırma ve İnceleme Eserler
- Akgündüz, Ahmet (2013), İslam Hukukunda ve Osmanlı Tatbikatında Vakıf Müessesesi, OSAV, İstanbul.
- Ali Cevad (1313), Memâlik-i Osmaniyenin Tarih ve Coğrafya Lûgatı, Mahmud Bey Matbaası, Dersaâdet.
- Cafer Çiftçi (2004), Bursa'da Vakıfların Sosyo-Ekonomik İşlevleri, Gaye Kitabevi, Bursa.
- Çınar, Hüseyin (2013), "Hüsrev Paşa Vakfı'nın Ayntab'daki Vakıf Boyahaneleri", VD, 40/Aralık, ss.33-53.
- Danişmend, İsmail Hami (1972), İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, IV, Türkiye Yayınevi, İstanbul.
- Demircan, Yasemin, Keleş, Hamza (1999), "Köprülü Mehmed Paşa'nın 1068 (1658) Tarihli Bozcaada Vakfiyesi", Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, VII/2, Kastamonu, ss.127-142.
- Evliya Çelebi b. Derviş Mehemmed Zıllî (2005), Evliya Çelebi Seyahatnamesi, 9.Kitap, (Haz. Yücel Dağlı, Seyit Ali Kahraman, Robert Dankoff), YKY, İstanbul.
- Genç, Mehmet (2014), "Klâsik Osmanlı Sosyal-İktisadî Sistemi ve Vakıflar", VD, 42/Aralık, ss.9-18.
- Haskan, Mehmet Nemi (1996), Eyüpsultan Tarihi, Eyüpsultan Vakfı Yay., İstanbul.
- İlgürel, Mücteba (1972), "Sakız'da Türk Vakıfları", Güney-Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, I, ss.7-14.
- İşeri, Ahmet (1964), "Vakıflar (Medeni Kanun'dan Önceki ve Sonraki Vakıf Nev'ileri ve Hukukî Mahiyetleri)", Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 21, 1-4, ss.281-307.
- Karpuz, Haşim (2002), "Sakız Adası'ndaki Kaptan-ı Derya Melek Mehmet Paşa Çeşmesi", Anadolu Araştırmaları, XVI/İstanbul, ss.321-335.
- Kavas, Ahmet (1999), "Mehmed Paşa (Melek, Damat)", Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, II, (Ekrem Işın, İsmail Kara), YKY, İstanbul.
- Kayaoğlu, İsmet (2003), "Beşir Ağa Vakfı", Belgeler, XI, 15/Ankara, TTK, ss.77-88.
- Kazasker Mehmed Hafid (1952), Sefînetü'l-Vüzerâ, (Neş. İsmet Parmaksızoğlu), Şirketi Mürettibiye Matbaası, İstanbul.
- Köprülü, M. Fuad (1942), "Vakıf Müessesesinin Hukuki Mahiyeti ve Tarihi Tekâmülü", VD, II/Ankara, ss.1-3.
- Kunter, Halim Baki (1938), "Türk Vakıfları ve Vakfiyeleri Üzerine Mücmel Bir Etüd", VD, I, Ankara, ss.103-130.
- Mehmed Süreyya (1308), Sicill-i Osmanî, IV, Matbaâ-i Âmire, İstanbul.
- Mordtmann, J.H., Darkot, Besim (1993), "Sakız Adası", İA, X, MEB, İstanbul, ss.94-97.
- Örenç, Ali Fuat (2009), "Sakız Adası", DİA, 36, İstanbul, ss.6-10.
- Özcan, Tahsin (2010), Vakıf Medeniyeti ve Para Vakıfları, Türkiye Finans Katılım Bankası Kültür Yay., İstanbul.
- Öztürk, Nazif (1995), Türk Yenileşme Tarihi Çerçevesinde Vakıf Müessesesi, TDV, Ankara.
- Sannav, Sabri Can (1995), Yakındönem Tarihimizde Sakız Adası (1821-1923), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans T ezi, İstanbul.
- Sertoğlu, Midhat (2011), Mufassal Osmanlı Tarihi, V, TTK, Ankara.
- Şemseddin Sami (1987), Kamûs-ı Türkî, Çağrı Yay., İstanbul.
- Taib Osmanzade (1271), Hadikat'ül Vüzerâ, Ceride-i Havadis Matbaası.
- Turan, Şerafettin (1966), "Sakız'ın Türk Hâkimiyeti Altına Alınması", Tarih Araştırmaları Dergisi, IV, 6-7/Ankara, ss.173-199.
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (2011), Osmanlı Tarihi, IV/2, TTK, Ankara.
- Yalçınkaya, Mehmet Alaaddin (2001), "Türk Diplomasisinin Modernleşmesinde Reisülküttab Mehmed Raşid Efendi'nin Rolü", Osmanlı Araştırmaları, XXI/İstanbul, ss.116.
- Yediyıldız, Bahaeddin (1988), "Türk Kültür Sistemi İçinde Vakfın Yeri", VD, 20/Ankara, ss.403-408.
- ------ , "Vakıf", İA, 13, MEB, İstanbul 1986, ss.153-154.
- ------ , "Müessese-Toplum Münasebetleri Çerçevesinde XVIII. Asır Türk Toplumu ve Vakıf Müessesesi", VD, XV, Ankara 1982, ss.23-53.
- ------ , "Osmanlılar Döneminde Türk Vakıfları ya da Türk Hayrât Sistemi", Osmanlı, (Ed. Güler Eren), Yeni Türkiye Yay., Ankara 1999, ss.17- 33.
- Yüksel, Hasan (1998), Osmanlı Siyasi ve Ekonomik Hayatında Vakıfların Rolü (1585-1683), TTK, Ankara.
| APA | BAY A (2016). Sadrazam Melek Mehmed Paşa Vakıfları. , 39 - 54. |
| Chicago | BAY Abdullah Sadrazam Melek Mehmed Paşa Vakıfları. (2016): 39 - 54. |
| MLA | BAY Abdullah Sadrazam Melek Mehmed Paşa Vakıfları. , 2016, ss.39 - 54. |
| AMA | BAY A Sadrazam Melek Mehmed Paşa Vakıfları. . 2016; 39 - 54. |
| Vancouver | BAY A Sadrazam Melek Mehmed Paşa Vakıfları. . 2016; 39 - 54. |
| IEEE | BAY A "Sadrazam Melek Mehmed Paşa Vakıfları." , ss.39 - 54, 2016. |
| ISNAD | BAY, Abdullah. "Sadrazam Melek Mehmed Paşa Vakıfları". (2016), 39-54. |
| APA | BAY A (2016). Sadrazam Melek Mehmed Paşa Vakıfları. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(3), 39 - 54. |
| Chicago | BAY Abdullah Sadrazam Melek Mehmed Paşa Vakıfları. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 14, no.3 (2016): 39 - 54. |
| MLA | BAY Abdullah Sadrazam Melek Mehmed Paşa Vakıfları. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.14, no.3, 2016, ss.39 - 54. |
| AMA | BAY A Sadrazam Melek Mehmed Paşa Vakıfları. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 14(3): 39 - 54. |
| Vancouver | BAY A Sadrazam Melek Mehmed Paşa Vakıfları. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 14(3): 39 - 54. |
| IEEE | BAY A "Sadrazam Melek Mehmed Paşa Vakıfları." Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14, ss.39 - 54, 2016. |
| ISNAD | BAY, Abdullah. "Sadrazam Melek Mehmed Paşa Vakıfları". Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 14/3 (2016), 39-54. |
