Öğretmen Adaylarının Yabancı Sözcüklerin Türkçe Karşılıklarını Bilme Düzeyleri

YURT UZUNER, Serap; AKTAŞ, Elif

Öğretmen Adaylarının Yabancı Sözcüklerin Türkçe Karşılıklarını Bilme Düzeyleri

Serap YURT UZUNER, (Erzincan Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu, Çocuk Gelişimi Programı, Erzincan, Türkiye)

Elif AKTAŞ (Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe Eğitimi Bölümü, Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı, Rize, Türkiye)

Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

13 0

Yıl: 2016 Cilt: 0 Sayı: 37 Sayfa Aralığı: 166 - 186 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Öğretmen Adaylarının Yabancı Sözcüklerin Türkçe Karşılıklarını Bilme Düzeyleri

Öz:

Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının özellikle kitle iletişim araçlarında (televizyon, genel ağ, radyo vb.) karşılaştıkları yabancı kökenli sözcüklerin Türkçe karşılıklarını bilme düzeylerini tespit etmektir. Araştırmada geçmişte ya da hâlihazırda var olan bir durumu var olduğu şekliyle betimlemeyi amaçlayan tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2014-2015 akademik yılı bahar yarıyılında Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği, Sınıf Öğretmenliği, Türk Dili ve Edebiyatı pedagojik formasyon programında öğrenimi sürdüren 197 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veriler, araştırmacılar tarafından oluşturulan 'Yabancı Kelimelerin Türkçe Karşılıklarını Tanıma Formu' aracılığıyla elde edilmiştir. Formda öğretmen adaylarının kitle iletişim araçlarında sıkça karşılaştığı 58 kelime ile bilgisayar ve genel ağ terimi olarak kabul edilen 42 kelime olmak üzere toplam 100 yabancı kökenli sözcük yer almıştır. Verilerin çözümünde SPSS 18.0 programı kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının genel olarak yabancı kökenli sözcüklerin Türkçe karşılıklarını bilme düzeylerini tespit etmek için yüzde ve frekans analizinden faydalanılmıştır. Öğretmen adaylarının karşılıklarını bilme düzeyinin öğrenim gördükleri bölümler açısından anlamlı bir fark oluşturup oluşturmadığını belirlemek için iki değişkenli kay kare testi yapılmıştır. Araştırmada Türkçenin kullanımı konusunda öğretmen adaylarının yabancı kökenli sözcüklerin Türkçe karşılıklarını tercih etme noktasında yeterli duyarlılığı ve hassasiyeti göstermedikleri sonucuna ulaşılmıştır. bakıldığında ise ilk sırada Türk dili ve edebiyatı öğretmeni, ikinci sırada sınıf öğretmeni, üçüncü sırada ise Türkçe öğretmeni adaylarının olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik

The Knowledge Level Of Meeting The Meanings Of Foreign Words By Prospective Teachers

Öz:

The purpose of this study is to determinate the adequancy of teachers' knowledge about the foreign words in mass media in Turkish. In the study, past or currently existing screening model aimed to describe a situation as it exists is used. The study group, 2014-2015 academic year, Recep Tayyip Erdogan University spring semester, Faculty of Education, Turkish Language Teaching, Class Teacher Education, the Turkish Language and Literature at the pedagogical training program who continue to study forms 197 prospective teachers. The data is generated by the researchers was obtained through 'Recognition of Foreign Words Turkish Provisions of Form'. Prospective teachers form the 58 words in the media often faced with the computer and adopted as a general term network has a total of 42 words, including 100 foreign words. Writing the Turkish meanings of these words have been asked of prospective teachers. SPSS 18.0 software was used in data solutions. Prospective teacher generally has benefited from the percentage and frequency analysis to determine the level of knowledge of Turkish equivalents of foreign words. Bivariate level for prospective teachers know the Turkish meanings of word of foreign origin to determine whether they present a significant difference in terms of their departments studying chi square tests. . Of prospective teachers in the use of foreign words in Turkish Studies at the point of choosing the corresponding Turkish adequate sensitivity and precision reached the conclusion. Looking at the difference in achievement between sections first in the Turkish Language and Literature teacher, second in class teacher and the third is observed that the Turkish prospective teachers.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akalın, Ş. H., Cebeci, Z., Bada, E., Mıtış, B., Acar, L. ve Tan, A. (2008). Bilgisayar terimleri karşılıklar kılavuzu. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Akalın, Ş.H. (2002). Bilişim Türkçesi. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 650, 472-481.
Akalın, Ş.H. (2003). Türkçenin teknik terim zenginliği. Türk Dili Dergisi, 624, 767-778.
Akçay, A. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının yabancı kökenli bilişim terimlerinin Türkçe karşılıklarını bilme yeterliklerinin çeşitli değişkenlerden açısından incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6(11), 1-19.
Akçay, A. ve Özcan, M. F. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının bilgisayar ve genel ağ terimlerinin Türkçe karşılıklarını bilme yeterlikleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi,1 (4), 151-161.
Aksan, D. (1990). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Aksan, D. (2006). Anlambilim (4. Baskı). Ankara: Engin Yayınevi.
Aksüt, M., Batur, Z. ve Avşar, T. (2006), Sanalca, sanal odalarda (internet) iletişim ve Türkçe. Akademik Bilişim Konferansı, 9-11 Şubat, Denizli: Pamukkale Üniversitesi.
Aktaş, E. ve Şentürk, L. (2014). Sosyal medyada Türkçenin kullanımı üzerine nitel bir araştırma. İçinde İşeri, K., Çetinkaya, G., Çelik, T., Demirgüneş, S., Daşöz, T. ve Gencer, Y. (Edt.). Türkçe eğitiminde kuramsal ve uygulamalı çalışmalar (ss. 415-431). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Alyılmaz, C. (1997). Teknoloji ve Dil. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 8, 33- 36.
Bağcı, H. (2012). Öğretmen adaylarının Türkçenin yaşadığı sorunlara yönelik farkındalıkları ve önerileri (Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi örneği). Turkish Studies, 7(1), 291-307.
Batur, Z. (2010). Kitle iletişim araçlarının oluşturduğu yeni bir dil katmanı: öğretmen adaylarının kullandığı kitle iletişim jargonu. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 63-73.
Börekçi, M. (1997). Türk eğitim sisteminde öğretimin konusu ve öğretim dili olarak Türkçe, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 8, 23-32.
Börekçi, M. (2009). Türk dili Edebiyatı ve Türkçe öğretmenlerinin yetiştirilmesi sürecinde dilbilim ve Türkçe öğretimi. Turkish Studies, 4(3), 419-429.
BTK. (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu). Bilgi ve İletişim Teknolojileri Terimleri Sözlüğü BTTK 13.05.2015 tarihinde http://tk.gov.tr/kutuphane_ve_veribankasi/sozluk/index.php adresinden alınmıştır.
Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz ve Ş., Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Calp, M. (2003). Özel öğretim alanı olarak Türkçe öğretimi. Erzurum: Eser Ofset Matbaacılık.
Çakır, H. ve Topçu, H. (2005). Bir iletişim dili olarak internet. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 71-96.
Çamdereli, M. (2013). Medyanın dilsel etik sorumluluğu. Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Dergisi, 9, 173-182.
Demir, C. ve Yapıcı, M. (2007). Ana dili olarak Türkçenin öğretimi ve sorunları. Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2), 177-192.
Demirel, Ö. (2002). Türkçe ve sınıf öğretmenleri için Türkçe öğretimi (3. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Göçer A. (2014). Öğretmen adaylarının Türkçenin kullanımına ilişkin görüşleri: fenomenolojik bir analiz, Millî Eğitim, 43 (203), 23-36.
Göçer, A. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarına göre Türkçenin güncel sorunları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6 (11), 491-515.
Gündüz, O. (2005). Ana dili öğretiminde anlatım sorunları ve çözümüne dair bazı öneriler. Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi,12, 19-34.
Karababa, C. (2011). University students' awareness of the Turkish language, foreign language learning and foreign language use. Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 2881-2886
Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (23. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kavcar, C. (2008). Türkçenin Güncel Sorunları. Çağdaş Türk Dili Dergisi, 244. 29.06.2015 tarihinde http://www.dildernegi.org.tr/TR,52/haziran-2008-244-sayi.html adresinden alınmıştır.
Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi Türkçe ve sınıf öğretmenleri için (7. Baskı). Ankara: Engin Yayıncılık.
Kolaç, E. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının anadilimizin yaşadığı sorunlara ilişkin farkındalıkları, görüş ve önerileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1/5, 441-455.
Korkmaz, Z. (1995). Türk dilinin yabancı dillere karşı korunması için alınması gereken önlemler, Türk Dili, 528, 1268-1280.
Levend, A. S. (1973). Dil üstüne. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Lüle Mert, E. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının yabancı kökenli sözcük kullanımlarına ilişkin bir inceleme. Turkish Studies, 7(4), 2357-2369.
MEB. (2005). İlköğretim Türkçe dersi (1-5. Sınıflar) öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Devlet Kitaplığı Müdürlüğü Kitaplığı Basımevi.
MEB. (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6-8. Sınıflar) Öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Devlet Kitaplığı Müdürlüğü Kitaplığı Basımevi.
MEB. (2011). Dil ve anlatım dersi 9, 10, 11 ve 12. sınıflar öğretim programı. Ankara: Devlet Kitaplığı Müdürlüğü Kitaplığı Basımevi.
Özkan, M. (2008). İnsan iletişim ve dil. İstanbul: 3F Yayınevi.
Özsoy, A. S. (1996). Kitle iletişim araçları, dil ve anadili öğretimi üçlemi. Dilbilim Araştırmaları, Ankara: Bizim Büro Basımevi.
RTÜK (1994). Mevzuat. 3984 Sayılı Kanun. Radyo ve Televizyon Yayınlarının Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik. 29.06.2015 tarihinde http://www.rtuk.org.tr/# adresinden alınmıştır.
Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme (4. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
Şensoy, F. (2006). Medya ve iletişim yolu ile Türkçeye girmiş yabancı sözcükler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
Temur, T. ve Vuruş, N. (2009). İnternet (genel ağ) ortamında Türkçenin kullanımına ilişkin bir çözümleme. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (22), 232-244.
Tosun, C. (2005). Dil zenginliği, yozlaşma ve Türkçe. Journal of Language and Linguistic Studies, 1 (2), 136-153.
Yağmur Şahin, E., Gürlek, M. ve Kana, F. (2013). Öğretmen adaylarının Türk dilinin sorunları üzerine düşünceleri: bir durum çalışması. Turkish Studies, 8 (9), 2557-2569.
Yaman, H. (2011). Türkçe bilinci ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 151-167.
Yaman, H. ve Erdoğan, Y. (2007). İnternet kullanımının Türkçeye etkileri: nitel bir araştırma. Journal of Language and Linguistic Studies, 3(2), 237-249.
Yıldırım, F. ve Tahiroğlu, T. (2006). İnternette Türkçe kullanım sorunları. İçinde Gülsevin, G. ve Boz, E. (Edt.) Türkçenin çağdaş sorunları (ss. 359-379). Ankara: Gazi Kitapevi.
Yiğit, M. S. ve Karaduman, A. (2011). Eğitim fakültesi öğretmen adaylarının bilgisayar terimlerini Türkçe olarak kullanmaya ilişkin görüşleri. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 1(1), 15-23.

APA	YURT UZUNER S, AKTAŞ E (2016). Öğretmen Adaylarının Yabancı Sözcüklerin Türkçe Karşılıklarını Bilme Düzeyleri. , 166 - 186.
Chicago	YURT UZUNER Serap,AKTAŞ Elif Öğretmen Adaylarının Yabancı Sözcüklerin Türkçe Karşılıklarını Bilme Düzeyleri. (2016): 166 - 186.
MLA	YURT UZUNER Serap,AKTAŞ Elif Öğretmen Adaylarının Yabancı Sözcüklerin Türkçe Karşılıklarını Bilme Düzeyleri. , 2016, ss.166 - 186.
AMA	YURT UZUNER S,AKTAŞ E Öğretmen Adaylarının Yabancı Sözcüklerin Türkçe Karşılıklarını Bilme Düzeyleri. . 2016; 166 - 186.
Vancouver	YURT UZUNER S,AKTAŞ E Öğretmen Adaylarının Yabancı Sözcüklerin Türkçe Karşılıklarını Bilme Düzeyleri. . 2016; 166 - 186.
IEEE	YURT UZUNER S,AKTAŞ E "Öğretmen Adaylarının Yabancı Sözcüklerin Türkçe Karşılıklarını Bilme Düzeyleri." , ss.166 - 186, 2016.
ISNAD	YURT UZUNER, Serap - AKTAŞ, Elif. "Öğretmen Adaylarının Yabancı Sözcüklerin Türkçe Karşılıklarını Bilme Düzeyleri". (2016), 166-186.

APA	YURT UZUNER S, AKTAŞ E (2016). Öğretmen Adaylarının Yabancı Sözcüklerin Türkçe Karşılıklarını Bilme Düzeyleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(37), 166 - 186.
Chicago	YURT UZUNER Serap,AKTAŞ Elif Öğretmen Adaylarının Yabancı Sözcüklerin Türkçe Karşılıklarını Bilme Düzeyleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 0, no.37 (2016): 166 - 186.
MLA	YURT UZUNER Serap,AKTAŞ Elif Öğretmen Adaylarının Yabancı Sözcüklerin Türkçe Karşılıklarını Bilme Düzeyleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.0, no.37, 2016, ss.166 - 186.
AMA	YURT UZUNER S,AKTAŞ E Öğretmen Adaylarının Yabancı Sözcüklerin Türkçe Karşılıklarını Bilme Düzeyleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2016; 0(37): 166 - 186.
Vancouver	YURT UZUNER S,AKTAŞ E Öğretmen Adaylarının Yabancı Sözcüklerin Türkçe Karşılıklarını Bilme Düzeyleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2016; 0(37): 166 - 186.
IEEE	YURT UZUNER S,AKTAŞ E "Öğretmen Adaylarının Yabancı Sözcüklerin Türkçe Karşılıklarını Bilme Düzeyleri." Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0, ss.166 - 186, 2016.
ISNAD	YURT UZUNER, Serap - AKTAŞ, Elif. "Öğretmen Adaylarının Yabancı Sözcüklerin Türkçe Karşılıklarını Bilme Düzeyleri". Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 37 (2016), 166-186.