Seçilen iki fabrikada vardiyalı çalışanlarda gündüz uykululuğu sıklığı ve gündüz uykululuğuna bağlı anksiyete ve depresyon riski

DOĞAN, Sultan; SARAÇOĞLU, Atilla; SARAÇOĞLU, Gamze Varol; çelikkalp, ülfiye; Tokuç, Burcu

Seçilen iki fabrikada vardiyalı çalışanlarda gündüz uykululuğu sıklığı ve gündüz uykululuğuna bağlı anksiyete ve depresyon riski

Gamze Varol SARAÇOĞLU, (Namık Kemal Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Tekirdağ, Türkiye)

Burcu TOKUÇ, (Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Edirne, Türkiye)

Sultan DOĞAN, (Namık Kemal Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Tekirdağ, Türkiye)

Ülfiye ÇELİKKALP, (Namık Kemal Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu, İş Sağlığı, Tekirdağ, Türkiye)

Atilla SARAÇOĞLU (Boş)

Türkiye Halk Sağlığı Dergisi

14 1

Yıl: 2015 Cilt: 13 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 206 - 216 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Seçilen iki fabrikada vardiyalı çalışanlarda gündüz uykululuğu sıklığı ve gündüz uykululuğuna bağlı anksiyete ve depresyon riski

Öz:

Amaç: Bu çalışma, iki farklı fabrikada vardiyalı çalışan işçilerde Gündüz Uykululuğu (GU) varlığının saptanması ve GU sorunu ile anksiyete ve depresyon arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipteki çalışmanın evrenini Tekirdağ'da iki ayrı fabrikada vardiyalı olarak çalışan toplam 307 işçi oluşturmuş ve çalışmaya katılmayı kabul eden 289 işçiye Kişisel Bilgi Formu, Epworth Uykululuk Ölçeği (EUÖ), Hastane Anksiyete Depresyon Ölçeği (HAD) uygulanmıştır. Anketi eksiksiz dolduran 246 işçi araştırmaya dahil edilmiş (%80.1), karıştırıcı etmenler uzaklaştırıldıktan sonra analitik değerlendirmeler 201 işçi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Çalışma grubundaki gündüz uykululuğu sıklığı %10.4 bulunmuştur. HAD ölçeğine göre işçilerin %13.4'ünde anksiyete riski, %49.8'inde depresyon riski tespit edilmiştir. Vardiyalı çalışanlarda gündüz uykululuğu sıklığı, depresyon riski sıklığı ve anksiyete riski sıklığı yüksek bulunmuş ancak her üç değişkende de fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Yapılan lojistik regresyon analizinde, gündüz uykululuğu ile anksiyete arasında ilişki saptanırken (OR=3.20; %95GA: 1.12-9.29), vardiyalı çalışmanın etkisi saptanmamıştır. Depresyon ile vardiyalı çalışma ve gündüz uykululuğu arasında da anlamlı ilişki bulunmamıştır. Sonuç: Çalışma grubunda GU riski saptanan kişilerde anksiyete düzeyleri yüksek bulunmuştur. Sorun saptananların ileri tanı ve tedavi için üst basamağa sevkleri önerilmiştir. Vardiyalı çalışma, GU ve anksiyete düzeyi arasındaki ilişkiyi inceleyen geniş kapsamlı çalışmalar yapılmalıdır.

Anahtar Kelime:

Konular: Genel ve Dahili Tıp Temel Sağlık Hizmetleri Psikoloji Psikiyatri

Frequency of daytime sleepiness and risk of anxiety and depression among shift workers in two selective factories

Öz:

Objective: In this study, determining the "daytime sleepiness" and the relation of this with depression and anxiety risk, among shift workers was aimed. Methods: The study population has been constituted of 307 workers who has been working in shifts, in two factories. 289 workers have accepted to participate to the study and The Personal Information Form, the Epworth Sleepiness Scale (ESS), and the Hospital Anxiety Depression Scale (HADS) had been implemented to them. 246 of them who thoroughly completed the forms have included to the study. After excluding confounding factors, statistical analyses have been done with the data of 201 workers. Results: The frequency of daytime sleepiness is 10.4% in the study population. The mean score of anxiety subscale (28.6%) of HADS among workers who had daytime sleepiness is significantly higher than the workers did not have daytime sleepiness (11.7%), (p=0.043). No statistically significant difference was determined between the depression subscale of HADS of the two groups (p=0.470). In the logistic regression analyses, it has been determined that daytime sleepiness was increased anxiety risk 3.20 times but did not affect depression risk and shift working did not make any impact on depression and anxiety risk. Conclusions: Anxiety risk was found higher among workers who had daytime sleepiness. Referring the problematic workers to the hospital for differential diagnosis has been suggested. Wide-ranging studies that analyze shift working, daytime sleepiness and anxiety relations should be done.

Anahtar Kelime:

Konular: Genel ve Dahili Tıp Temel Sağlık Hizmetleri Psikoloji Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Srivastava UR. Shift work related to stress, health and mood states: a study of dairy workers. Journal of Health Management 2010;2(2):173-200.
Natvik S, Bjorvatn B, Moen BE, Magerøy N, Sivertsen B, Pallesen S. Personality factors related to shift work tolerance in two -and three- shift workers. Appl Ergon 2011;42:719-724.
Saksvik-Lehouillier I, Bjorvatn B, Hetland H, Sandal GM, Moen BE, Magerøy N, Harvey A, Costa G, Pallesen S. Personality factors predicting changes in shift work tolerance: A longitudinal study among nurses working rotating shifts. Work Stress 2012;26:143-160.
Belek İ. Esnek üretim - derin sömürü. İstanbul: Nazım Kültürevi Yayınları, 2004.
Selvi Y, Özdemir PG, Özdemir O, Aydın A, Beşiroğlu L. Sağlık çalışanlarında vardiyalı çalışma sisteminin sebep olduğu genel ruhsal belirtiler ve yaşam kalitesi üzerine etkisi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2010;23:238-243.
Culpepper L. The social and economic burden of shift-work disorder. J Fam Practice 2010;59(1-Supplement):3-11
Leger D, Bayon V, Elbaz M, Philip P, Choudat D. Underexposure to light at work and its association to insomnia and sleepiness: A cross-sectional study of 13 296 workers of one transportation company. J Psychosom Res 2011;70(1):29-36.
Boivin DB, Tremblay GM, James FO. Working on atypical schedules. Sleep Med 2007;8: 578-589.
Kecklund GR, Eriksen CA, Kerstedt TA. Police officers attitude to different shift systems: Association with age, present shift schedule, health and sleep/wake complaints. Appl Ergon 2008;39:565-571.
Wright KP, Bogan RK, Wyatt JK. Shift work and the assessment and management of shift work disorder (SWD). Sleep Med Rev 2013;17: 41-54.
Gülser N, Öztürk L, Top MŞ, Asil T, Balcı K, Çelik Y. Vardiyalı çalışanlarda huzursuz bacaklar sendromu ve subjektif uyku kalitesi. Noropsikiyatri Ars 2012;49: 281-285.
Drake CL, Roehrs T, RichardsonG, Walsh JK, Roth T. Shift work sleep disorder: Prevalence and consequences beyond that of symptomatic day workers. Sleep 2004;27(8):1453-1462.
Braunwald E, Fauer AS, Kasper DL. Harrison Textbook of Internal Medicine. 15. Edition. 2001. p.155-164.
Øyane NMF, Pallesen S, Moen BE. Akerstedt T, Bjorvatn B. Associations between night work and anxiety, depression, insomnia, sleepiness and fatigue in a sample of Norwegian nurses. Plos one 2013;8(8):e70228.
Costa G. The impact of shift and night work on health. Appl Ergon 1996;27:9-16.
Tamagawaa R, Lobb B, Boothc R. Tolerance of shift work. Appl Ergon 2007;38:635-642.
Johns MW. A new method for measuring daytime sleepiness: The Epwort Sleepiness Scale. Sleep 14(6):540-545.
Johns MW. Sensitivity and specifity of the multiple sleep latency test (MSLT), the maintenance of weakfulness test and the epwort sleepiness scale: failure of the MSLT as a gold standard. J Sleep Res 2000;9(1):5-11.
Young TB. Epidemiology of daytime sleepiness: definitions, symptomatology and prevalence. J Clin Psychiat 2004;65(Suppl 16): 12-16
Ağargün MY, Çilli AS, Kara H, Bilici M. Epworth Uykululuk Ölçeği'nin geçerliği ve güvenirliği. Turk Psikiyatri Derg 1999;10 (4):261-267
Bilgay I, Ardic S, Firat H, Sahin A, Altinors M, Karacan I. Reliability and validity studies of the Turkish version of the Epworth Sleepiness Scale. Sleep Breath DOI 10.1007/s11325-007-0145-7.
Aydemir Ö, Güvenir T, Küey L, Kültür S. Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik Güvenilirliği. Turk Psikiyatri Derg 1997;8:280-87.
Zigmond AS, Snaith PR. Hospital Anxiety and Depression Scale. Acta Psych Scand 1983;67:361-370.
Aydemir Ö, Köroğlu E. Psikiyatride kullanılan klinik ölçekler, HBS Basım Yayın, Ankara 2012.
Fietze I, Knoop K, Glos M, Holzhausen M, Peter JG, Penzel T. Effect of the first night shift period on sleep in young nurse students. Eur J Appl Physiol 2009;107:707-714.
Waage S, Moen BE, Pallesen S, et. al. Shift work disorder. Sleep 2009;32(4):558-565.
Hui DS, Chan JK, Ko FW, Choy DK, Li TS, Chan AT, et al. Prevalence of snoring and sleep-disordered breathing in a group of commercial bus drivers in Hong Kong. Intern Med J 2002;32:149-157.
Akkoyunlu ME, Altın R, Kart L, Atalay F, Ornek T, Bayram M, et al. Investigation of obstructive sleep apnoea syndrome prevalence among long-distance drivers from Zonguldak, Turkey. Multidiscip Respir Med 2013;8:10.
Koçoğlu D, Akın B. Küçük ölçekli işletmelerde çalışma koşulları ve işçilerin gündüz uykululuk durumu ile ilişkisi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2009;1:5-19.
Soylu Ö, Erboy F, Örnek T, et al., Tıp fakültesi hastanesinde çalışan hemşire ve araştırma görevlisi doktorlarda horlama ve Obsturikrif Uyku Apne Sendrom sıklığının araştırılması. Eurasian J Pulmonol 2014;16:105-109.
Gülbay BE, Acıcan T, Doğan R, Baççıoğlu A, Güllü E, Karadağ G. Taksi sürücülerinde gündüz aşırı uyku hali ile trafik kazaları arasındaki ilişki. Turberküloz Toraks Derg 2003;51(4):385-389. Sönmez S, Ursavaş A, Uzaslan E ve ark. Vardiyalı çalışan hemşirelerde horlama uyku bozuklukları ve iş kazaları. Tur Toraks Der 2010; 11:105-108.
Altıntaş H, Sevencan F, Aslan T, Cinel M, Çelik E, Onurdağ F. Hacettepe Dönem 4 öğrencilerinin uyku bozukluklarının ve uykululuk hallerinin Epworth Uykululuk Ölçeği ile değerlendirilmesi. STED 2006;15(7):114-117.
Ardekani ZZ, Kakooei H, Ayattollahi SM, Choobineh A, Seraji GN. Prevalence of mental disorders among shift work hospital nurses in Shiraz, Iran. Pak J Biol Sci 2008;11:1605- 1609.
Pıçakçıefe M. Çalışma yaşamı ve anksiyete. TAF Preventive Medicine Bulletin 2010; 9:367-374.
Milia LD, Smith PA, Folkard S. A validation of the revised circadian type inventory in a working sample. Pers Indiv Differ 2005;39:1293-1305.
Şahbaz S, Itil O, İnönü H, et al. Obstruktif Uyku Apne Sendromlu olgularda yaşam kalitesi, anksiyete ve depresyon sıklığı. Tur Toraks Der 2008;9:141-145.
Kant A. Obstrüktif uyku apne sendromlu hastaların nöropsikiyatrik açıdan değerlendirilmesi (Göğüs Hastalıkları Uzmanlık Tezi). TC. Sağlık Bakanlığı Süreyya Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Erişim adresi: http://www.istanbulsaglik.gov.tr/w/tez/pdf /gogus_hast/dr_ayd%C4%B1n_kant.pdf Erişim tarihi: Aralık 22, 2015.
Gül Aİ, Alp R, Özcan Ç, Palancı Y. Karpal tünel sendromu ve anksiyete ilişkisi ve bunun uyku bozuklukları üzerine etkisi. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi 2008;5(3):16-20.

APA	SARAÇOĞLU G, Tokuç B, DOĞAN S, çelikkalp ü, SARAÇOĞLU A (2015). Seçilen iki fabrikada vardiyalı çalışanlarda gündüz uykululuğu sıklığı ve gündüz uykululuğuna bağlı anksiyete ve depresyon riski. , 206 - 216.
Chicago	SARAÇOĞLU Gamze Varol,Tokuç Burcu,DOĞAN Sultan,çelikkalp ülfiye,SARAÇOĞLU Atilla Seçilen iki fabrikada vardiyalı çalışanlarda gündüz uykululuğu sıklığı ve gündüz uykululuğuna bağlı anksiyete ve depresyon riski. (2015): 206 - 216.
MLA	SARAÇOĞLU Gamze Varol,Tokuç Burcu,DOĞAN Sultan,çelikkalp ülfiye,SARAÇOĞLU Atilla Seçilen iki fabrikada vardiyalı çalışanlarda gündüz uykululuğu sıklığı ve gündüz uykululuğuna bağlı anksiyete ve depresyon riski. , 2015, ss.206 - 216.
AMA	SARAÇOĞLU G,Tokuç B,DOĞAN S,çelikkalp ü,SARAÇOĞLU A Seçilen iki fabrikada vardiyalı çalışanlarda gündüz uykululuğu sıklığı ve gündüz uykululuğuna bağlı anksiyete ve depresyon riski. . 2015; 206 - 216.
Vancouver	SARAÇOĞLU G,Tokuç B,DOĞAN S,çelikkalp ü,SARAÇOĞLU A Seçilen iki fabrikada vardiyalı çalışanlarda gündüz uykululuğu sıklığı ve gündüz uykululuğuna bağlı anksiyete ve depresyon riski. . 2015; 206 - 216.
IEEE	SARAÇOĞLU G,Tokuç B,DOĞAN S,çelikkalp ü,SARAÇOĞLU A "Seçilen iki fabrikada vardiyalı çalışanlarda gündüz uykululuğu sıklığı ve gündüz uykululuğuna bağlı anksiyete ve depresyon riski." , ss.206 - 216, 2015.
ISNAD	SARAÇOĞLU, Gamze Varol vd. "Seçilen iki fabrikada vardiyalı çalışanlarda gündüz uykululuğu sıklığı ve gündüz uykululuğuna bağlı anksiyete ve depresyon riski". (2015), 206-216.

APA	SARAÇOĞLU G, Tokuç B, DOĞAN S, çelikkalp ü, SARAÇOĞLU A (2015). Seçilen iki fabrikada vardiyalı çalışanlarda gündüz uykululuğu sıklığı ve gündüz uykululuğuna bağlı anksiyete ve depresyon riski. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 13(3), 206 - 216.
Chicago	SARAÇOĞLU Gamze Varol,Tokuç Burcu,DOĞAN Sultan,çelikkalp ülfiye,SARAÇOĞLU Atilla Seçilen iki fabrikada vardiyalı çalışanlarda gündüz uykululuğu sıklığı ve gündüz uykululuğuna bağlı anksiyete ve depresyon riski. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi 13, no.3 (2015): 206 - 216.
MLA	SARAÇOĞLU Gamze Varol,Tokuç Burcu,DOĞAN Sultan,çelikkalp ülfiye,SARAÇOĞLU Atilla Seçilen iki fabrikada vardiyalı çalışanlarda gündüz uykululuğu sıklığı ve gündüz uykululuğuna bağlı anksiyete ve depresyon riski. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, vol.13, no.3, 2015, ss.206 - 216.
AMA	SARAÇOĞLU G,Tokuç B,DOĞAN S,çelikkalp ü,SARAÇOĞLU A Seçilen iki fabrikada vardiyalı çalışanlarda gündüz uykululuğu sıklığı ve gündüz uykululuğuna bağlı anksiyete ve depresyon riski. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi. 2015; 13(3): 206 - 216.
Vancouver	SARAÇOĞLU G,Tokuç B,DOĞAN S,çelikkalp ü,SARAÇOĞLU A Seçilen iki fabrikada vardiyalı çalışanlarda gündüz uykululuğu sıklığı ve gündüz uykululuğuna bağlı anksiyete ve depresyon riski. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi. 2015; 13(3): 206 - 216.
IEEE	SARAÇOĞLU G,Tokuç B,DOĞAN S,çelikkalp ü,SARAÇOĞLU A "Seçilen iki fabrikada vardiyalı çalışanlarda gündüz uykululuğu sıklığı ve gündüz uykululuğuna bağlı anksiyete ve depresyon riski." Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 13, ss.206 - 216, 2015.
ISNAD	SARAÇOĞLU, Gamze Varol vd. "Seçilen iki fabrikada vardiyalı çalışanlarda gündüz uykululuğu sıklığı ve gündüz uykululuğuna bağlı anksiyete ve depresyon riski". Türkiye Halk Sağlığı Dergisi 13/3 (2015), 206-216.