Yıl: 2016 Cilt: 7 Sayı: 23 Sayfa Aralığı: 299 - 318 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KARİKATÜR KULLANIMININ

Öz:
Görsellerin insan hayatında etkisinin artmasıyla görsel okuryazarlık, eğitim-öğretim ortamlarında kazandırılması gereken en önemli becerilerden biri olarak kabul edilmiştir. Görsellerin eğitimöğretim ortamına sağladığı birçok katkı vardır. Bunların en önemlileri ön bilgileri harekete geçirme, bilgileri bütünleştirme; anlamayı, zihinde yapılandırmayı ve öğrenilenin hatırlanmasını kolaylaştırma gibi katkılardır. Bu nedenle, görsel okuma ve görsel, sunu yapılandırmacı yaklaşımın da etkisiyle, 'Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı'nda yerini almıştır. Özellikle karikatür gibi mizaha dayalı görseller, akademik başarının yanında tutumu da olumlu yönde etkileyebilmektedir. Bu durum; dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma becerileriyle Sosyal Bilgiler dersi öğrenme alanının karikatür gibi görsellerle desteklenmesini gerekli kılmaktadır. Çalışmada, Sosyal Bilgiler dersinde karikatür kullanılmasının akademik başarıya, derse karşı tutuma ve öğrenilenin kalıcılığına etkisi incelenmektedir. Yapılan çalışmada da Sosyal Bilgiler derslerinde karikatür kullanımının öğrencilerin akademik başarısına ve tutumlarına olan etkileri tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime:

SOCIAL STUDIES LESSONS ACCORDING TO CRITERIA EVALUATION OF THE USE OF CARTOON

Öz:
Visual literacy has been considered as one of most important skills that are expected to bring in educational environments due to visuals' increasing effect on daily life. There are various contributions of visuals to educational environments. The important examples of those contributions are activating knowledge, integrating knowledge, facilitating understanding, constructing in the mind, and facilitating remembering what is learnt. For this reason, visual reading and visual presenting was integrated in Social Sciences Course Program beside the effect of constructivist approach. Visuals based on humor, especially cartoons, may positively affect attitude as well as academic achievement. Therefore, social sciences learning areas should be supported with visuals like cartoons for the skills of listening/watching, speaking, reading, and writing. In this study, it was investigated that how using cartoons in social sciences course affect academic achievement, attitude towards course itself, and permanence of what is learnt. For this reason, an experimental study including pre-test, post-test, and experimental and control groups was done.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akkaya, A. (2011). "Karikatürlerle Dil Bilgisi Öğretimi." Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Akpınar, B. (2010). Yapılandırmacı Yaklaşımda Öğretmenin, Öğrencinin ve Velinin Rolü. Eğitim Bir Sen Dergisi, 16, 16-20.
  • Aksoy, B., Karatekin, K., Kuş, Z. ve Sönmez, Ö.F., (2010). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Karikatür Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarısına Etkisi. Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, Elazığ.
  • Altun, A. (2009). Sosyal Bilgiler Dersinde Karikatür Kullanımı. R. Turan, A.M. Sünbül ve H. Akdağ (Ed.). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni yaklaşımlar I. Ankara: Pegem A Yayınları.
  • Aşıcıoğlu, E. (2001). Yazısız Karikatürlerin Grafik Sanatındaki Yeri, Yazısız Karikatür Uygulamaları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Avşar, S. (2007). Tarih Öğretiminde Karikatür İmgesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Berk, R. A. (1996). Student ratings of 10 strategies for using humor in college. Teaching. Journal On Excellence in College Teaching, 7 (3), 71-92.
  • Burhan, Y. (2008). Asit ve baz kavramlarına yönelik karikatür destekli çalışma yapraklarının geliştirilmesi ve uygulanması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
  • Chin, C. & Teou, L. Y. (2009). Using concept cartoons in formative assessment: scaffolding students' argumentation. International Journal of Science Education, 31(10), 1307-1332.
  • Demir, S.B. & Akengin, H. (2010). Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Olarak Bir Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. E-international Journal of Educational Research, 1 (1), 26-40.
  • Durmaz, B. (2007). Yapılandırıcı fen öğretiminde kavram karikatürlerinin öğrencilerin başarısı ve duyuşsal özelliklerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
  • Durualp, E. (2006). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretiminde Karikatür kullanımı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Efe, H. (2005). Karikatür ve Eğitim. İzmir: Etki Yayınları.
  • Ekiz, D. (2004). Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metotlarına Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Gölgeli, D. & Saraçoğlu, S. (2012). Fen ve Teknoloji Dersi nitesinin Öğretiminde Kavram Karikatürlerinin Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 113-124.
  • Heinzelmann, T. (2004). Osmanlı Karikatüründe Balkan Sorunu. 1908-1914. (Çev. T. Noyan) İstanbul: Kitap Yayınevi.
  • Heitzmann, W.R. (1998). The Power of Political Cartoons in Teaching History. Occassional Paper. National Council for History Education, 1998 (ED 425 108).
  • Hünerli, S. (1993). Türkiye'de Gazete Karikatürünün Durumu ve Siyasi Karikatürün Söylemi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • İnel, D., Balım, A.G. ve Evrekli, E. (2009). Fen ve Teknoloji Öğretiminde Kavram Karikatürü-Kullanımına İlişkin Öğrenci Görüşleri. Balıkesir: Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, (EFMED), 3 (1), 1-16.
  • Kabapınar, F. (2005). Yapılandırmacı Öğrenme Sürecine Katkıları Açısından Fen Derslerinde Kullanılabilecek Bir Öğretim Yöntemi Olarak Kavram Karikatürleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 5 (1), 101-146.
  • Kaptan, S.(1991). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Kılınç, A. (2008). Öğretimde mizahi kavramaya dayalı bir materyal geliştirme çalışması: Bilim karikatürleri. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Kılınç, K. (2006). Tarih Öğretiminde Karikatür Materyalinin kullanımının öğrenci başarısına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Koçoğlu, E. (2013). 6.Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Karikatür Kullanımının Erişiye Göre Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
  • Köseoğlu, M. (2009). Sosyal bilgiler dersinde karikatür kullanımını eleştirel düşünmeye etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
  • Oruç, Ş. (2006). "Sosyal Bilgiler Öğretiminde Mizah." Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Özalp, I. (2006). Karikatür tekniğinin fen ve çevre eğitiminde kullanılabilirliği üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
  • Özer, A. (1994). İletişimin çizgi dili karikatür. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Özşahin, E. (2009). Karikatürlerle coğrafya öğretimi. Marmara Coğrafya Dergisi, 20, 101-122.
  • Özüredi, Ö. (2009). Kavram karikatürlerinin ilköğretim 7. sınıf fen ve teknoloji dersi, insan ve çevre ünitesinde yer alan "besin zinciri" konusunda öğrenci başarısı üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
  • Palacios, F. J.P. & González, J.M..V. (2005). The teaching of physics and cartoons: can they be interrelated in secondary education?, International Journal of Science Education, 27 (14), 1647-1670.
  • Rainsberger, C.(1994). Reducing Stress And Tension İn The Classroom Through The Use Of Humor. ERİC ED: 374101. Virginia.
  • Rule, A.C., Sallis, D.A., and Donaldson, J.A. (2008). Humorous Cartoons Made By Preservice Teachers For Teaching Science Concepts To Elementary Students: Process And Product. Annual Graduate Student Research Symposium (Apr 7) Cederfalls.
  • Seçgin, F., Yalvaç, G. & Turhan, Ç. (2010). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Karikatürler Aracılığıyla Çevre Sorunlarına İlişkin Algıları, International Conference on New Trends in Education and Their Implications 11-13 November, Antalya-Turkey ISBN: 978 605 364 104 9.
  • Steele, K. E. (1998). The Positive and negative effects of the use of humor classroom setting. Unpublished Master Thesis, Salem Teikyo University The Faculty Of The Master Of Art.
  • Stephenson, P. & Warwick, P. (2002). Using concept cartoons to support progression in students' understanding of light. Physics Education, 37(2), 135-141.
  • Temel Britannica (1993). İstanbul: Anı Yayıncılık A. Ş. Cilt 7.
  • Uslu, H. (2005). Karikatür Kullanımı Keşke Bütün Derslerde Yaygınlaştırılsa. Hürriyet Gösteri Sanat Edebiyat Dergisi, 275, 81-82.
  • Üner, Ü. (2009). İlköğretim okullarında karikatürle öğrenmenin öğrencilerin başarıları ve tutumları üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Yoong, W. K.(2001). "Mathematics Cartoons and Mathematics Attitudes" Studies in Education, 6, pp. 69-80.
  • Zigler E., Levine J. & Gould L. (1981). Cognitive processes in the development of children'sappreciation of humor. Child Development, (52), 955-971.
APA KOÇOGLU E (2016). SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KARİKATÜR KULLANIMININ. , 299 - 318.
Chicago KOÇOGLU EROL SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KARİKATÜR KULLANIMININ. (2016): 299 - 318.
MLA KOÇOGLU EROL SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KARİKATÜR KULLANIMININ. , 2016, ss.299 - 318.
AMA KOÇOGLU E SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KARİKATÜR KULLANIMININ. . 2016; 299 - 318.
Vancouver KOÇOGLU E SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KARİKATÜR KULLANIMININ. . 2016; 299 - 318.
IEEE KOÇOGLU E "SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KARİKATÜR KULLANIMININ." , ss.299 - 318, 2016.
ISNAD KOÇOGLU, EROL. "SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KARİKATÜR KULLANIMININ". (2016), 299-318.
APA KOÇOGLU E (2016). SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KARİKATÜR KULLANIMININ. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 7(23), 299 - 318.
Chicago KOÇOGLU EROL SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KARİKATÜR KULLANIMININ. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi 7, no.23 (2016): 299 - 318.
MLA KOÇOGLU EROL SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KARİKATÜR KULLANIMININ. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, vol.7, no.23, 2016, ss.299 - 318.
AMA KOÇOGLU E SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KARİKATÜR KULLANIMININ. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 7(23): 299 - 318.
Vancouver KOÇOGLU E SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KARİKATÜR KULLANIMININ. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 7(23): 299 - 318.
IEEE KOÇOGLU E "SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KARİKATÜR KULLANIMININ." Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 7, ss.299 - 318, 2016.
ISNAD KOÇOGLU, EROL. "SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KARİKATÜR KULLANIMININ". Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi 7/23 (2016), 299-318.