Türkiye Otomotiv Piyasasında Arz Şokları: 1963-2012 Dönemi

Besel, Furkan; ERARSLAN, CEMİL; PEHLIVANOGLU, FERHAT

Türkiye Otomotiv Piyasasında Arz Şokları: 1963-2012 Dönemi

Ferhat PEHLİVANOĞLU, (Yrd. Doç. Dr., Kocaeli Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümü)

Cemil ERARSLAN, (Yrd. Doç. Dr., Kırklareli Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümü)

Furkan BEŞEL (Arş. Gör., Sakarya Üniversitesi, İİBF, Maliye Bölümü)

Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

6 0

Yıl: 2014 Cilt: 13 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 589 - 612 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye Otomotiv Piyasasında Arz Şokları: 1963-2012 Dönemi

Öz:

Türkiye otomotiv piyasası, 1960'lı yıllardan itibaren önemli bir gelişme kaydetmiş; otomotiv üretimi ve ihracatı, 1980'li yıllarda serbest piyasa ekonomisine geçilmesi ve 1996'da Gümrük Birliği'ne girilmesi ile birlikte hızla artmıştır. Ancak Türkiye ekonomisinde yaşanan makroekonomik krizler nedeniyle, otomotiv sektörü arzında dönemsel dalgalanmalar meydana gelmiştir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de 1963-2012 döneminde makroekonomik şokların, otomotiv arzında oluşturduğu etkileri ampirik olarak analiz etmektir. Çalışmada ekonometrik yöntem olarak "Vektör Otoregresif Model (VAR)" kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, ekonomik büyüme oranında meydana gelen şoklara, otomobil arzının tepkisi sadece ilk bir buçuk yıl anlamlı çıkmıştır. Buna karşılık döviz kuru şoklarının, otomobil arzı üzerinde oldukça etkili bir faktör olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Supply Shocks in Automotive Market of Turkey: The Period of 1963-2012

Öz:

Turkish automotive market, has made a big improvement as of 1960's. Automotive production and exports increased rapidly due to transition to a free market economy in the 1980s, and the customs union with the EU in 1996. However, Turkish automotive industry experienced supply fluctuations because of cyclical macro-economic crisis. The aim of this study, is to analyze the effects of shocks in macro-economic variables in Turkey for the period of 1963-2012 on the automotive supply. As a method of econometric analysis “Vector Autoregressive Model (VAR)” is used. According to the results obtained from the VAR model, the response of economic growth rate shocks to the automobile supply is significant, only for the first and a half years. In contrast, it has been determined that the effect of exchange rate shocks on automotive supply was quite influential.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Alper, C. Emre ve Ayşe Mumcu-Serdar (2000). “Türkiye’de Otomobil Talebinin Tahmini”, http://www.econ.boun.edu.tr, Erişim Tarihi: 18.08.2013, ss.1- 38.
Bayrakçeken, Hüseyin (2005). “Dünya’da ve Türkiye’de Otomotiv Sektörünün Sektörel Analizi”, Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi, 2005/2, ss.1- 11.
Bilim, Sanayi Ve Teknoloji Bakanlığı, Sanayi Genel Müdürlüğü, Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi (2013). Otomotiv Sektörü Raporu, http://www.sanayi.gov.tr/Files/Documents /otomotiv-sektoru-raporu-2- 16042013165101.pdf, 15.09.2013, ss.1-27.
Çoban, Orhan (2007). “Türk Otomotiv Sanayinde Endüstriyel Verimlilik ve Etkinlik”, Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Sayı.29, Temmuz-2007, ss.17-36.
Eken, M. Hasan ve Mehmet Çiçek (2009). “Türkiye’de Otomotiv Sektöründeki Ürünlerin Kredilerle Finansmanının Satışlara Etkisi”, Maliye-Finans Yazıları Dergisi, Yıl.23, Sayı.84, ss.61-77.
Görener, Ali ve Ömer Görener (2008). “Türk Otomotiv Sektörünün Ülke Ekonomisine Katkıları ve Geleceğe Yönelik Sektörel Beklentiler”, Journal of Yasar University, Vol.3, No.10, ss.1213-1232.
İnançlı, Selim ve Ali Konak (2011). “Türkiye’de İhracatın İthalata Bağımlılığı: Otomotiv Sektörü”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt.6, No.2, Ekim-2011, ss.343-362.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) (2002). Otomotiv Sanayi Sektörü-Avrupa Birliği’ne Tam Üyelik Sürecinde İstanbul Sanayi Odası Meslek Komiteleri Sektör Stratejileri Geliştirilmesi Projesi, Yayın No.2002/4, Şubat-2002, ss.1-80.
Karaatlı, Meltem, Özlem Ceyda Helvacıoğlu, Nuri Ömürbek ve Gönül Tokgöz (2012). “Yapay Sinir Ağları Yöntemi İle Otomobil Satış Tahmini”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt.8, Sayı.17, ss.87- 100.
KPMG Türkiye 2013 Otomotiv Yöneticileri Araştırması (2013). “Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu-2017 Öngörüleri”, http://www.kpmg.com.tr, Erişim Tarihi: 22.08.2013, ss.53-64.
Lorcu, Fatma (2010). “Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Endeksi: Türk Otomotiv Sanayi Uygulaması”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt.39, No.2, ss.276-289.
Mountford, Andrew and Harald Uhlig (2005). “What are the Effects of Fiscal Policy Shocks?”, SFB Discussion Paper, July-2005, Vol: 649/039, pp.1- 40.
Nişancı, Murat (2005). “Türkiye’de Araç Talebi ve Yakıt Fiyatları Arasındaki İlişkinin Eşbütünleşme Tekniği İle İncelenmesi”, AÜEHFD Dergisi, Cilt. IX, Sayı. 1-2, ss.689-701.
Otomotiv Sanayi Derneği (OSD). http://www.osd.org.tr. Erişim Tarihi: 25.08.2013.
Özgen, Ferhat Başkan ve Bülent Güloğlu (2004). “Türkiye’de İç Borçların İktisadi Etkilerinin VAR Tekniğiyle Analizi”, ODTÜ Gelişme Dergisi, Sayı: 31, ss.93-114.
Sims, Christopher A. (1980). “Macroeconomics and Reality”, Econometrica, Vol.48, January-1980, pp.1-48.
Sönmez, Alper ve Mehmet Teoman Pamukçu (2012). “Türkiye Otomotiv Sektöründe Çok Uluslu Şirketler Aracılığıyla Ana Sanayiden Yan Sanayiye Yapılan Bilgi ve Teknoloji Transferinin Analizi”, MPRA Paper No. 39506, http://www.mpra.ub.uni-muenchen.de/39506, June-2012, ss.1-123.
Tarı, Recep (2010). Ekonometri, Genişletilmiş 6. Baskı, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
Temurlenk, M. Sinan (1998). “Türkiye’de İktisadi Dalgalanmaların Analizi: Bir Yapısal VAR Modeli Uygulaması”, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, No. 209, Sayı.112, Nisan-1998, ss.55-70.
Yaşar, Okan (2013). “Türkiye’de Otomotiv Ana ve Yan Sanayi ve Marmara Bölgesi’nde Kümelenme”, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Vol.8/6, Spring-2013, ss.779- 805.

APA	PEHLIVANOGLU F, ERARSLAN C, Besel F (2014). Türkiye Otomotiv Piyasasında Arz Şokları: 1963-2012 Dönemi. , 589 - 612.
Chicago	PEHLIVANOGLU FERHAT,ERARSLAN CEMİL,Besel Furkan Türkiye Otomotiv Piyasasında Arz Şokları: 1963-2012 Dönemi. (2014): 589 - 612.
MLA	PEHLIVANOGLU FERHAT,ERARSLAN CEMİL,Besel Furkan Türkiye Otomotiv Piyasasında Arz Şokları: 1963-2012 Dönemi. , 2014, ss.589 - 612.
AMA	PEHLIVANOGLU F,ERARSLAN C,Besel F Türkiye Otomotiv Piyasasında Arz Şokları: 1963-2012 Dönemi. . 2014; 589 - 612.
Vancouver	PEHLIVANOGLU F,ERARSLAN C,Besel F Türkiye Otomotiv Piyasasında Arz Şokları: 1963-2012 Dönemi. . 2014; 589 - 612.
IEEE	PEHLIVANOGLU F,ERARSLAN C,Besel F "Türkiye Otomotiv Piyasasında Arz Şokları: 1963-2012 Dönemi." , ss.589 - 612, 2014.
ISNAD	PEHLIVANOGLU, FERHAT vd. "Türkiye Otomotiv Piyasasında Arz Şokları: 1963-2012 Dönemi". (2014), 589-612.

APA	PEHLIVANOGLU F, ERARSLAN C, Besel F (2014). Türkiye Otomotiv Piyasasında Arz Şokları: 1963-2012 Dönemi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 589 - 612.
Chicago	PEHLIVANOGLU FERHAT,ERARSLAN CEMİL,Besel Furkan Türkiye Otomotiv Piyasasında Arz Şokları: 1963-2012 Dönemi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 13, no.2 (2014): 589 - 612.
MLA	PEHLIVANOGLU FERHAT,ERARSLAN CEMİL,Besel Furkan Türkiye Otomotiv Piyasasında Arz Şokları: 1963-2012 Dönemi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.13, no.2, 2014, ss.589 - 612.
AMA	PEHLIVANOGLU F,ERARSLAN C,Besel F Türkiye Otomotiv Piyasasında Arz Şokları: 1963-2012 Dönemi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2014; 13(2): 589 - 612.
Vancouver	PEHLIVANOGLU F,ERARSLAN C,Besel F Türkiye Otomotiv Piyasasında Arz Şokları: 1963-2012 Dönemi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2014; 13(2): 589 - 612.
IEEE	PEHLIVANOGLU F,ERARSLAN C,Besel F "Türkiye Otomotiv Piyasasında Arz Şokları: 1963-2012 Dönemi." Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, ss.589 - 612, 2014.
ISNAD	PEHLIVANOGLU, FERHAT vd. "Türkiye Otomotiv Piyasasında Arz Şokları: 1963-2012 Dönemi". Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 13/2 (2014), 589-612.