GAZZÂLÎ VE İSMÂİLİYYE
Yıl: 2016 Cilt: 8 Sayı: 1 (15) Sayfa Aralığı: 526 - 544 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
GAZZÂLÎ VE İSMÂİLİYYE
Öz: Şia'nın en önemli kolu sayılan İsmâiliyye, on iki asır boyunca azınlık bir mezhep olarak varlığını sürdürmüştür. Bu mezhep müntesipleri, özellikle Abbasî halifeleri ve Selçuklu sultanlarının eziyetlerine eziyetlerine maruz kalmıştır. Sadece Fatımîler hilafeti döneminde; İsmâiliyye, güçlü bir devletin resmi mezhebi haline gelmiş ve bu dönemde İsmâilîler, mezhebi özgürlükten yararlanmışlardır. İsmâiliyye Ca'afer Sadık'ın büyük oğlu İsmâil'in oğlu Muhammed bin İsmâil'e bağlı kalarak imametin onların hakkı olduğuna inanlara verilen addır. Abbasi ve Selçuklu yöneticilerin teşvikiyle Ehl-i sünnet âlimleri, İsmâilî karşıtı risaleler tedvin etmişlerdir. Abbasî halifesi el-Mustazhir (487-512/10941118)'in isteğiyle Gazzâlî (ö.505/1111) Fedâihu'l-Batıniyye ve Fedâilu'l-Mustazhiriyye olarak adlandırılan İsmâilî karşıtı bir risale yazmıştır. Gazzâlî, İsmâilîlerin en önemli nazariyesi olan "Masum İmam öğretisi"nin zarurî olduğu yolundaki düşüncesini sert bir şekilde eleştirmiştir. Gazzâlî'den yüz yıl sonra Yemen'de, İsmâilî dâî Ali bin Muhammed el-Velid Dâmiğu'l-Bâtıl ve Hatfu'l-Munâdil adında bir eser yazarak Gazzâlî'nin iddialarına cevap vermiştir
Anahtar Kelime: Konular:
-
Öz: Ismaili, mentioned the most important branch of Shia, has existed as a minority sect for twelve centuries. This sectarian were subjected to torture especially by the Abbasid caliphs and Seljuk sultans. Only in the period of the Fatimid caliphate; Ismaili, became the official creed of a powerful state and during this period Ismaili have benefited from sectarian freedom. Ismaili is the name given to those adhering elder son Ishmael son of Jafar Sadiq Muhammad bin Ismail who believe Imamate is their right. With the promotion of Abbasi and Seljuk manager, Ahl al-Sunnah scholars, have written anti-Ismaili pamphlets. Ghazzali (ö.505 / 1111) with the request of Abbasid caliph Al-Mustazhir, has written a treatise against Ismaili calld Fedâihu'l-Batiniyya and Fedâilu'el-Mustazhir. Ghazzali criticized "innocent Imam doctrine", the most important theory of the Ismaili notion, that it's definitely essential in a hard way. After a hundred years from Ghazzali in Yemen, Dai Ismail Ali bin Mohammed al-Walid wrote a book called Dâmiğu'l-Batıl and Hatfu'l-Munâdil has responded to the claims of Ghazzâli
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- A.I, Silvestre de Sacy, Exposê de la religion des Druzes, Paris, 1838, Vol. I, intoduction, Ss. 74-171, 184-238, 438 ff.
- Abdulhuseyn Zerrinkub, Firâr ez medrese ve endişe-i Ebû Hamid Ğazalî, 2. Baskı, Tahran, 1356.
- Abdulkahir b. Tahir el-Bağdâdî, el-Fark beyne’l-firak, ths.: Muhammed Muhyiddin Abdulhamid, Kahire, 1964.
- Ali bin Muhammed el-Velid, Damiğu’l-Batıl I-II, tsh.: Mustafa Ğalib, Beyrut 1982.
- Ata Melik Cüveynî, Kıtab-ı Tarih-i Cihan-Guşayi, ths.: Muhammed Kazvinî, Leyden, 1937. Ebû’l-Mehasin Yusuf bin Tağriberdî, en-Nucumu’z-zahire fi muluki Misre ve’lKahire, Kahire, 1348-49.
- Ca’fer bin Mansur el-Yemen, Kitabu’l-keşf, Leiden 1952.
- Ebû Hamid el-Gazzâlî, Fedâihu’l-Batıniyye, ths. Abdurrahman el-Bedevî, Kahire, 1964.
- Ebû Hamid Muhammed el-Gazzâlî, el-Munkızu mine’d-Dalal, Kahire, 1304.
- Ebû Hanife en-Numan bin Muhammed, Risâletu iftitahi’d-Da‘ve, tsh: Vedad el-Kâdî, Beyrut 1970.
- Ebû Ya‘kup es-Sicistânî, Keşful-Mahbûb’, tsh.: Hanry Corbin, Tahran-Paris, 1949,
- Kitabu’l-Yenâbî‘,(Sê Risâle-i İsmâilî) İran-Yemen, tsh., Henry Corbin, Tahran-Paris, 1961; Kitabu isbati’n-Nubû’ât, Kitabu’l-İftihar, tsh., Mustafa Ğalib, Beyrut, 1980.
- Ebûbekr Abdullah ed-Devâdârî, Kenzu’d-Durer ve Camiu’l-ğurer, tsh.:Selahuddin elMuncid, Kahire, 1961.
- el-Makrizî, İttiazu’l-Hunefa, tsh.: Muhammed Hilmî Muhammed Ahmed, Kahire, 1971.
- el-Mueyyed fi’d-Dîn eş-Şirâzî, Siretu’l-Müeyyed fi’d-Dîn Dâi’d-duat, Tercemetu Hayatihi Bi Kalemih, ths.: Muhammed Kamil Hüseyin, Kahire, 1949.
- en-Nevbahtî, Ebû Muhammed el-Hasan bin Musa, Kitabu firaki’ş-Şia, tsh.: H. Ritter, İstanbul, 1931.
- es-Sicistânî, Ebû Ya’kûb, Kitabu İsbati’n-Nubu’ât, tsh.: Arif Tamir, Beyrut, 1966, s. 190. Feridun Bedreî, Fırka-î İsmâiliyye, 2. Baskı, Tebriz, 1346.
- Fragments of kitabu’r-rushd wa’l-hidâyat, ed. M. Kamil Hussein, in İsmâili Society Collectanea, vol. I, Leiden, 1948.
- H. Corbin, “The İsmâ‘ili Response to the Polemic of Gazzâlî” in İsmâ‘ilî Contributions to İslamic Culture, ed. S. H. Nasr, Tehran 1977.
- P. H. Mamour, Polemics on the Origin of the Fatımi Caliphs, London, 1934, pp. 16-29.
- H. F. el-Hamdani, On The Genealogy of Fatimid Caliphs, Cario, 1958.
- Hamiduddin el-Kirmânî, Kitabur-Riyad, tsh.: Arif Tamir, Beyrut 1960.
- Hamiduddin Kirmânî, Rahetul-‘akl, tsh.: Muhammed Kamil Huseyn-Muhammed Mustafa Hilmî, Kahire, 1953.
- İbnu’l-Cevzî, el-Muntazam, Haydarabat, 1357-59.
- İbnu’l-Esir, Tarihu’l-Kamil, Kahire, 1303.
- İdris İmâduddin, ‘Uyunu’l-Ahbar Ve Funûnu’l-Âsâr, tsh.: Mustafa Ğalib, Beyrut 1973- 1979.
- İgnaz Goldhizer, Streitsehrift des Gazzâlî gegen die Bâtinijja-Sekte, Leiden, 1916, Yeni ofset baskısı, Leiden 1956.
- L. Massignon, “Mutanabbi, devent le siêcle ismaêlien del’Islam”, in Al Mutanabbi: Recueil pupliê al’ occasion de son millênaire, Beyrouth, 1936.
- M. Bouyges, Essaide chronologie des oeuvres de al-Ghazali, (Algazel), ed M. Allard, Beyrouth, 1959.
- Marsall G. S. Hodgron, The Venture of İslam, Chicago, 1974, Vol. 2, 58 ff. Ss. 180-188.
- Marshall G.S. Hodgson, The Order of Assassins, The Hague, 1955.
- Nizâmülmülk, Siyeru’l-Mülûk ( Siyasetname), 2. Baskı, Tahran, 1347.
- S. M. Stern, “The Early İsmâili Missionaries in Nort-West Persia end in Khurasan And Transoxaine”, Bulletin of the school of Oriyental and African Stadies, 23, 1960, Ss.56-90.
- Sa’d bin Abdillah el-Kummî, Kitabu’l-Mekâlât Ve’l-Firak, tsh.: Muhammed Cevad Meşkûr, Tahran 1963.
- Şehristânî, Muhammed b. Abdulkerim, el-Milel ve’n-Nihal, ths., Abdulaziz Muhammed elVekil, Kahire, 1968.
- Tacuddin Muhammed b. Muyesser, Ahbaru Mısr, tsh.: Eymen Fuad Seyyid, Kahire, 1981.
- Takiyuddin Ahmed el-Makrizî, İttiazu’l-Hunefa Bi Ahbari’l-Eimmeti’l-Fatımiyyine’lHulefâ, tsh.: Camaluddin eş-Şeyyal, Kahire, 1967.
- Wladimir Ivanow, “Ismailis and Qarmatians” Journal of the Bombay, Branch of the Royal Asiatic Society, New Series, 16, 1940, Ss. 63-74.
- Wladimir Ivanow, İsmâilî Tradition Concerning the Rise of the Fatimids, London, 1942, Ss. 164-231.
- Wladimir Ivanow, Stadies in Early Persion Ismailism; 2 nd ed. Bombay 1995. W. Madelung, “Das İmamat in der frühen İsmâilitischen Lehre, Der İslam, 37, 1961.
| APA | DEFTERÎ F, DONER N (2016). GAZZÂLÎ VE İSMÂİLİYYE. , 526 - 544. |
| Chicago | DEFTERÎ Ferhâd,DONER NAIM GAZZÂLÎ VE İSMÂİLİYYE. (2016): 526 - 544. |
| MLA | DEFTERÎ Ferhâd,DONER NAIM GAZZÂLÎ VE İSMÂİLİYYE. , 2016, ss.526 - 544. |
| AMA | DEFTERÎ F,DONER N GAZZÂLÎ VE İSMÂİLİYYE. . 2016; 526 - 544. |
| Vancouver | DEFTERÎ F,DONER N GAZZÂLÎ VE İSMÂİLİYYE. . 2016; 526 - 544. |
| IEEE | DEFTERÎ F,DONER N "GAZZÂLÎ VE İSMÂİLİYYE." , ss.526 - 544, 2016. |
| ISNAD | DEFTERÎ, Ferhâd - DONER, NAIM. "GAZZÂLÎ VE İSMÂİLİYYE". (2016), 526-544. |
| APA | DEFTERÎ F, DONER N (2016). GAZZÂLÎ VE İSMÂİLİYYE. e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 8(1 (15)), 526 - 544. |
| Chicago | DEFTERÎ Ferhâd,DONER NAIM GAZZÂLÎ VE İSMÂİLİYYE. e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi 8, no.1 (15) (2016): 526 - 544. |
| MLA | DEFTERÎ Ferhâd,DONER NAIM GAZZÂLÎ VE İSMÂİLİYYE. e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi, vol.8, no.1 (15), 2016, ss.526 - 544. |
| AMA | DEFTERÎ F,DONER N GAZZÂLÎ VE İSMÂİLİYYE. e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi. 2016; 8(1 (15)): 526 - 544. |
| Vancouver | DEFTERÎ F,DONER N GAZZÂLÎ VE İSMÂİLİYYE. e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi. 2016; 8(1 (15)): 526 - 544. |
| IEEE | DEFTERÎ F,DONER N "GAZZÂLÎ VE İSMÂİLİYYE." e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 8, ss.526 - 544, 2016. |
| ISNAD | DEFTERÎ, Ferhâd - DONER, NAIM. "GAZZÂLÎ VE İSMÂİLİYYE". e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi 8/1 (15) (2016), 526-544. |
