Farklı Rhizobium Suşları ve Organik Gübre Uygulamalarının Çemen (Trigonella foenum-graecum L.)' de Bazı Tarımsal Karakterler Üzerine Etkisi

ÇİFTÇİ, Vahdettin; TUNÇTÜRK, Rüveyde; KULAZ, HALUK

Farklı Rhizobium Suşları ve Organik Gübre Uygulamalarının Çemen (Trigonella foenum-graecum L.)' de Bazı Tarımsal Karakterler Üzerine Etkisi

Rüveyde TUNÇTÜRK, (Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Van, Türkiye)

Haluk KULAZ, (Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Van, Türkiye)

Vahdettin ÇİFTÇİ (Abant İzzet Baysal Üniversitesi)

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi

3 0

Yıl: 2016 Cilt: 26 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 475 - 483 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Farklı Rhizobium Suşları ve Organik Gübre Uygulamalarının Çemen (Trigonella foenum-graecum L.)' de Bazı Tarımsal Karakterler Üzerine Etkisi

Öz:

Bu çalışma, mikrobiyal aşı uygulamasında kullanılan seçilmiş Rhizobium meliloti suşlarının ve değişik organik materyallerin çemen (Trigonella foenum-graecum L.)'in tane verimi ve verim öğeleri üzerine etkilerinin araştırılması amacıyla, 2011 ile 2012 yıllarında Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü'ne ait deneme alanlarında yürütülmüştür. Araştırmada, 3 farklı Rhizobium meliloti inokulantı (1 No, 22 No ve 760 No) ve değişik organik materyallerin [kontrol, humik asit, alsil (alüminyum silikat) ve organik gübre (B5A-sıvı)] çemenin tane verimi ve verim öğeleri üzerine etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Deneme, Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller Deneme Deseni'ne göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada; bitki boyu, dal sayısı, ilk bakla yüksekliği, bakla uzunluğu, bitkide bakla sayısı, baklada tane sayısı, bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, bitkide tane verimi, tohum verimi, protein oranı ve yağ oranı gibi özellikler incelenmiştir. Çalışma sonucunda 2011 yılında en yüksek tohum verimi (74.3 kg/da) 760 No'lu bakteri suşu uygulamasından, 2012 yılında ise 1 No'lu bakteri suşundan (104.1 kg/da) elde edilmiştir. Araştırmanın ikinci yılında suşlar arasındaki farklılık istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır. Denemede, farklı gübre uygulamaları bakımından ise ilk deneme yılında en yüksek tane verimi 86.4 kg/da, ikinci deneme yılında ise 112.4 kg/da olarak aluminyum silikat uygulamalarından elde edilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Tarımsal Ekonomi ve Politika Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Gıda Bilimi ve Teknolojisi Bitki Bilimleri Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Orman Mühendisliği Entomoloji Ziraat, Toprak Bilimi

Effect of Different Organic Fertilizers and Rhizobium Strains Applications on Some Agronomical Traits in Fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.)

Öz:

This study was carried out to determine the effects of various fertilizer sources, and bacteria inoculation on the yield and yield components of fenugreek (Trigonella foenum graecum L.) under irrigated conditions in 2011 and 2012 spring periods. Field trials were conducted at randomized complete block split plot design with three replications on the experimental area of Yuzuncu Yıl University, Agricultural Faculty. As factorial, four different fertilizer sources [control, humic acid, aluminium silicat and organic (B5A) manure], three bacteria inoculants (#1, #22 and #760). Trait such as plant height, the number of branch, first bean height, bean length, the number of bean per plant, the number seed per bean, 1000-seed weight, hectoliter weight, seed yield, seed yield per plant, seed protein and seed fatty oil content of fenugreek seed were investigated. In the result of the study, the highest seed yield (743 kg ha-1) was obtained from the bacteria 760# inoculant in 2011; while the highest seed yield (1041 kg ha-1) was obtained from the bacteria #1 inoculant in 2012. However, significant differences were not determined between bacteria inoculants for seed yield in 2012. For fertilizer sources, the highest seed yields (864 kg ha-1 and 1124 kg ha-1) were obtained from the aluminium silikat fertilization in 2011 and 2012, respectively.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Abdelgani ME, Elsheikh EAE, Mukhtar NO (1999). The effect of Rhizobium inoculation and chemical fertilization on seed quality of fenugreek. Food Chemistry, 64(3): 289-293.
Atiyeh RM, Lee S, Edwards NQ, Arancon JD (2002). The influence of humic acids derived from earthworm-processed organic wastes pn plant growth. Bioresource Technology. 84: 7-14.
Ayuso M, Hernandez T, Garcia C, Pascual JA (1996). Stimulation of barley growth and nutrient absorbtion by humic substances originating from various organic materials. Biores. Tech., 57: 251-257.
Bhunia SR, Chauhan RPS, Yadav BS, Bhati AS (2006). Effect of phosphorus, irrigation and Rhizobium on productivity, water use and nutrient uptake in fenugreek (Trigonella foenum-graecum L). Indian Journal of Agronomy, 51(3): 239-241.
Bildirici N (2003). Van-Gevaş Koşullarında Farklı Azot ve Fosfor Dozları ile Bakteri Aşılamasının (Rhizobium phaseoli) Şeker Fasulyesi (Phaseolus vulgaris L.) Çeşidinin Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkisi (Doktora Tezi, basılmamış). Yüzüncü Yıl Üniv., Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
Bozkurt MA, Erdal İ, Çimrin KM, Karaca S, Sağlam M (2000). Kentsel arıtma çamuru ve humik asit uygulamalarının mısır bitkisinin besin elementi içeriği ve ağır metal kapsamına etkisi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 6(4): 35-43.
Chaudhary GR (1999). Response of fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.) to N, P and Rhizobium inoculation. Indian Journal of Agronomy, 44(2): 424-426.
Düzgüneş O, Kesici T, Koyuncu O, Gürbüz F (1987). Araştırma ve Deneme Metotları. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 1021, 295-381.
Elsheikh EAE (2001). Effect of inoculation with Rhizobium on the seed chemical and physical properties of legumes. Aspects of Applied Biology. 63: 151-163.
Fagbenro JA, Agbolla AA (1993). Effects of different levels of humik acid on growth and nutrienth uptake of treak seedling. Journal of Plant Nutrition, 16(8), 1465-1483.
Goyal S, Chander K, Mundra MC, Kapoor KK (1999). Influence of inorganic fertilizers and organic amendments on soil organic matter and soil microbial properties under tropical conditions. Biol. Fertil. Soil Sci., 29: 196-200.
Joshi SS, Thorve PV, Nagre KT (1989). Effect of Rhizobium and nitrogen on the yield and quality of groundnut and soybean. PKV Research Journal 13(2): 152-155.
Kaçar O, Çakmak F, Çöplü N, Azkan N (2004). Bursa koşullarında bazı nohut çeşit ve hatlarında (Cicer arietinum L.) bakteri aşılama ve değişik azot dozlarının verim ve verim unsurları üzerine etkisinin belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 18(2): 123-135.
Korkmaz K (2000). Demir ve Humik Asit Uygulamasının Soya Bitkisinin Gelişimi ve Mikro Besin Düzenine Etkisi (Yüksek Lisans Tezi, basılmamış). Gaziosmanpaşa Üniv., Fen Bil. Enst., Tokat.
Kulaz H (1998). Van Ekolojik Koşullarında Bazı Soya Fasulyesi (Glycine max. L.) Çeşitlerinin ve İnokulantlarının Araştırılması (Doktora Tezi, basılmamış). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
Kumawat PD, Choudhary GR, Pareek RG (2003). Response of fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.) to iron, molybdenum and Rhizobium inoculation. Advances in Plant Sciences. 16(1): 83-85.
Mathur K, Bansal RK, Gurjar RBS (2006). Organic management of Fusarium wilt of fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.) a seed spice. Journal of Mycology and Plant Pathology, 36(1): 94-95.
Mebey R, McIntyre M, Michael P, Duff G, Stevens J (1988). The news age herbalist. Collier Booly, Newyork. 93-98.
Parakhia AM, Akbari LF, Andharia JH (2000). Seed bacterization for better quality and more yield of fenugreek. Gujarat Agricultural University Research Journal 25(2): 34-38.
Purbey SK, Sen NL (2003). Effect of bioinoculants and bioregulators on productivity and quality of fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.). Indian J. Agr. Sci., 75(3): 134-137.
Purbey SK, Sen NL (2005). Response of fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.) to bioinoculants and plant bioregulators. Indian Journal of Horticulture, 62(4): 416-418.
Purbey SK, Sen NL (2007). Effect of bioinoculants and bioregulators on yield and nutrient uptake by fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.). Indian J. Agric. Res., 41 (2): 154-156.
Seçmen Ö, Gemici Y, Görk G, Bekat L, Leblebici E (2000). Tohumlu Bitkiler Sistematiği. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi No: 116. İzmir.
Sharma DK, Dashora LK, Sen NL (2006). Influence of phosphorus rich organic manure (PROM), PSB and Rhizobium inoculation on growth and yield of fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.) cv. Rmt-1. Orissa Journal of Horticulture, 34(1): 52-58.
Shisanya CA (2002). Improvement of drought adapted tepary bean (Phaseolus vulgaris L.) yield through biological nitrogen fixation in semi-arid. Kenya. European Journal of Agronomy.16: 13-24.
Soyergin S (2003). Organik Tarımda Toprak Verimliliğinin Korunması, Gübreler ve Organik Toprak İyileştiricileri. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Yalova.
Sönmez F (2003). Arıtma Çamuru ve Humik Asit Uygulamalarının Marulun Verim, Besin Elementi ve Ağır Metal İçeriğine Etkisi (Yüksek Lisans Tezi, basılmamış). YYÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
Thakur RN, Arya PS, Thakur SK (1999). Response of French bean (Phaseolus vulgaris) varieties to fertilizer levels, Rhizobium inoculation and their residual effect on onion (Allium cepa) in MidHills of Nourth-Western Himalayas. Indian Journal of Agricultural Sciences. 69(6):416-418.
Tunçtürk R (2010). Van Ekolojik Koşullarında Farklı Gübre Kaynakları, Ekim Zamanı ve Bakteri Aşılamanın Çemen (Trigonella foenum graecum)'de Verim ve Kalite Üzerine Etkisi (Doktora Tezi, basılmamış). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
Ünsal H (2007). Alkalin Topraklarda Humik Asit ve Çinko Uygulamalarının İki Farklı Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşidinde Verim ve N, P, K İçeriğine Etkisi (Yüksek Lisans Tezi, basılmamış). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
Yadav GL, Kumawat PD (2003). Effect of organic, inorganic fertilizer and Rhizobium inoculation on the yield and yield attributes of fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.). Haryana Journal of Horticultural Sciences, 32(1/2): 147-14

APA	TUNÇTÜRK R, KULAZ H, ÇİFTÇİ V (2016). Farklı Rhizobium Suşları ve Organik Gübre Uygulamalarının Çemen (Trigonella foenum-graecum L.)' de Bazı Tarımsal Karakterler Üzerine Etkisi. , 475 - 483.
Chicago	TUNÇTÜRK Rüveyde,KULAZ HALUK,ÇİFTÇİ Vahdettin Farklı Rhizobium Suşları ve Organik Gübre Uygulamalarının Çemen (Trigonella foenum-graecum L.)' de Bazı Tarımsal Karakterler Üzerine Etkisi. (2016): 475 - 483.
MLA	TUNÇTÜRK Rüveyde,KULAZ HALUK,ÇİFTÇİ Vahdettin Farklı Rhizobium Suşları ve Organik Gübre Uygulamalarının Çemen (Trigonella foenum-graecum L.)' de Bazı Tarımsal Karakterler Üzerine Etkisi. , 2016, ss.475 - 483.
AMA	TUNÇTÜRK R,KULAZ H,ÇİFTÇİ V Farklı Rhizobium Suşları ve Organik Gübre Uygulamalarının Çemen (Trigonella foenum-graecum L.)' de Bazı Tarımsal Karakterler Üzerine Etkisi. . 2016; 475 - 483.
Vancouver	TUNÇTÜRK R,KULAZ H,ÇİFTÇİ V Farklı Rhizobium Suşları ve Organik Gübre Uygulamalarının Çemen (Trigonella foenum-graecum L.)' de Bazı Tarımsal Karakterler Üzerine Etkisi. . 2016; 475 - 483.
IEEE	TUNÇTÜRK R,KULAZ H,ÇİFTÇİ V "Farklı Rhizobium Suşları ve Organik Gübre Uygulamalarının Çemen (Trigonella foenum-graecum L.)' de Bazı Tarımsal Karakterler Üzerine Etkisi." , ss.475 - 483, 2016.
ISNAD	TUNÇTÜRK, Rüveyde vd. "Farklı Rhizobium Suşları ve Organik Gübre Uygulamalarının Çemen (Trigonella foenum-graecum L.)' de Bazı Tarımsal Karakterler Üzerine Etkisi". (2016), 475-483.

APA	TUNÇTÜRK R, KULAZ H, ÇİFTÇİ V (2016). Farklı Rhizobium Suşları ve Organik Gübre Uygulamalarının Çemen (Trigonella foenum-graecum L.)' de Bazı Tarımsal Karakterler Üzerine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 26(4), 475 - 483.
Chicago	TUNÇTÜRK Rüveyde,KULAZ HALUK,ÇİFTÇİ Vahdettin Farklı Rhizobium Suşları ve Organik Gübre Uygulamalarının Çemen (Trigonella foenum-graecum L.)' de Bazı Tarımsal Karakterler Üzerine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 26, no.4 (2016): 475 - 483.
MLA	TUNÇTÜRK Rüveyde,KULAZ HALUK,ÇİFTÇİ Vahdettin Farklı Rhizobium Suşları ve Organik Gübre Uygulamalarının Çemen (Trigonella foenum-graecum L.)' de Bazı Tarımsal Karakterler Üzerine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, vol.26, no.4, 2016, ss.475 - 483.
AMA	TUNÇTÜRK R,KULAZ H,ÇİFTÇİ V Farklı Rhizobium Suşları ve Organik Gübre Uygulamalarının Çemen (Trigonella foenum-graecum L.)' de Bazı Tarımsal Karakterler Üzerine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi. 2016; 26(4): 475 - 483.
Vancouver	TUNÇTÜRK R,KULAZ H,ÇİFTÇİ V Farklı Rhizobium Suşları ve Organik Gübre Uygulamalarının Çemen (Trigonella foenum-graecum L.)' de Bazı Tarımsal Karakterler Üzerine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi. 2016; 26(4): 475 - 483.
IEEE	TUNÇTÜRK R,KULAZ H,ÇİFTÇİ V "Farklı Rhizobium Suşları ve Organik Gübre Uygulamalarının Çemen (Trigonella foenum-graecum L.)' de Bazı Tarımsal Karakterler Üzerine Etkisi." Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 26, ss.475 - 483, 2016.
ISNAD	TUNÇTÜRK, Rüveyde vd. "Farklı Rhizobium Suşları ve Organik Gübre Uygulamalarının Çemen (Trigonella foenum-graecum L.)' de Bazı Tarımsal Karakterler Üzerine Etkisi". Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 26/4 (2016), 475-483.