Yıl: 2014 Cilt: 13 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 19 - 28 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Üniversite Öğrencilerinin Nargile İçme Davranışları ve İlişkili Sosyodemografik Özellikleri

Öz:
AMAÇ: Bu çalışmanın amacı, üniversitelerin birinci ve dördüncü sınıflarında okuyan öğrencilerde nargile içme yaygınlığını belirlemek, nargile içme ile ilişkili sosyodemografik faktörleri incelemek ve koruyucu önlemlere yönelik uygulanacak programlara katkı sağlamaktır. YÖNTEM: Uluslararası Çocuk Merkezi'nin yürütmüş olduğu Üniversite Birinci ve Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Adolesan Dönem Bilgi ve Yaşam Tarzlarının Belirlenmesi Araştırması-2009 ülkemizdeki dokuz üniversitedeki Fen-Edebiyat, Eğitim ve Tıp Fakültelerinin birinci ve dördüncü sınıf öğrencilerini kapsamaktadır. Toplam 5.221 öğrenci üzerinden değerlendirme yapılmıştır. Veriler, SPSS 16.0 istatistik paket programı ile değerlendirilmiştir. BULGULAR: Birinci sınıfta okuyan öğrencilerin %18,9'u, dördüncü sınıfta okuyan öğrencilerin ise %24,5'i nargile içtiğini belirtmiştir (p<0.001). Birinci sınıf öğrencileri arasında; erkek olanlar (%27,4), anne öğrenim durumu lise (%28,0) ve baba öğrenim durumu yüksekokul mezunu olanlar (%24,9), fen edebiyat fakültesinde okuyanlar (%21,0), yalnız evde yaşayanlar (%39,3) ve ekonomik durumunu iyi olarak ifade edenler (%21,8) anlamlı olarak daha fazla nargile içmektedir (p<0.05). Dördüncü sınıf öğrencilerinde erkek (%33,1), anne-baba öğrenim durumu yüksekokul mezunu olan (%35,9-%28,5), fenedebiyat fakültesinde okuyan (%28,6), evde arkadaşlarıyla yaşayan öğrenciler (%29,8) anlamlı olarak daha fazla nargile içmektedir (p<0.05) SONUÇ: Nargile içimi gençler arasında sigara içimi gibi oldukça yaygın bir davranış haline gelmektedir. Nargile içimi özellikle sosyoekonomik statüleri yüksek olan gençlerde daha fazladır
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Erbaydar P. N, Bilir N, Yıldız N. A. Knowledge, behaviors and Health hazard Peception among Turkish-Narghile(Waterpipe)- Smokers Related to Narghile Smoking. Pak J Med Sci 2010;26(1):195- 200.
  • WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008:The MPOWER Package. Geneva, World Health (http://www.who.int/tobacco/mpower/2008/en/inde x.html, Erişim Tarihi: 25.01.2013) 2008
  • Subaşı N, Bilir N, İlhan E, Avluk a, Bavlı G, Biteker M, Kırmızıgül E.Nargile içenlerin Nargile içme Konusundaki Bilgi, Tutum ve Davranışları. Toraks Dergisi, 2005;6(2):137-143.
  • Chaouachi K, Hookah (Shisha, Narghile) smoking and environmental tobacco smoke (ETS), A critical review of the relevant literature and the public health consequences. Int J Environ Res Public Health 2009;6:798-7843.
  • Asotra K. Hooked on Hookah? What you don't know can kill you. Burning Issues. Tobacco- Related Disease Research Program Newsletter 2005; 7: 1-12
  • Eissenberg T, Ward KD, Smith-Simone S, et al. Waterpipe tobacco smoking on a U.S. College campus: prevalence and correlates. J Adolesc Health 2008;42:526e9.
  • Sutfin EL, McCoy TP, Reboussin BA, et al. Prevalence and correlates of waterpipe tobacco smoking by college students in North Carolina. Drug Alcohol Depend 2011;115:131e6
  • Jawaid A, Zafar AM, Rehman TU, et al. Knowledge, attitudes and practice of university students regarding waterpipe smoking in Pakistan. Int J Tuberc Lung Dis 2008;12:1077e84.
  • Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2010). Küresel Yetişkin Tütün Araştırması Türkiye Raporu. Ankara, 2010:37-75.
  • Ibrahimov F, Şahin I, Eminağa F, Feyzioğlu K, Metin C B, Aslan D. Nargile içicilerinin bazı özellikleri ve ekspiryum havasında karbon monoksid (CO) düzeylerinin saptanması. Gülhane Tıp Derg 2012; 54: 49-56.
  • 4207 Sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi Kontrolü ve Hakkında Kanun 19/01/2008 tarihli 26761 Resmi Gazete.
  • WHO Framework Parties the Framework Control. Convention (http://www.who.int/fctc/signatories_parties/en/inde x.html, Erişim Tarihi:25.01.2013) Tobacco Control
  • Beaglehole R, Bonita R, Horton R, et al, for The Lancet NCD Action Group and the NCD Alliance. Priority actions for the non-communicable disease crisis. Lancet 2011;377:1438-47.
  • Özcebe H. Ergenlerde Riskli Davranışlar. Derman O, Kanbur NÖ, Akgül S (Ed). Ergen Sağlığı. Aydoğdu Ofset, Ankara.2012:167-180.
  • Maziak W, Ward KD, Mzayek F, Rastam S, Bachir ME, Fouad MF, Hammal F, Asfar T, Mock J, Nuwayhid J, et al. Mapping the health and environmental situation in informal zones in Aleppo, Syria:report from the Aleppo household survey. International Archives of Occupational and Environmental Health 2005,78:547-558.
  • Primack BA, Sidani J, Agarwal AA, Shadel WG, Donny EC, Eissenberg TE: Prevalence of and associations with waterpipe tobacco smoking among US university students. Annals of Behavioral Medicine 2008, 36:81-86.
  • Tezcan S, Özcebe H, Subaşı N, Uner S, Telatar G. Hacettepe Üniversitesi öğrencilerinin ruhsal sağlık düzeyleri ve madde kullanım boyutlarının saptanması. Araştırma Raporu. Ankara: Mart, 2006.
  • Bertan M, Özcebe H, Güçiz Doğan B, ve ark. Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Adolesan Dönem Konusundaki Bilgi ve Yaşam Tarzlarının Belirlenmesi Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı AD, Adnan Menderes Üniversitesi, Harran Üniversitesi, Kocaeli Üniversitesi, Mersin Üniversitesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Osmangazi Üniversitesi ve Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Meteksan Matbaacılık, 2007:24-100. ICC, Hacettepe
  • Maziak W, Fouad FM, Asfar T, Hammal F, Bachir et narghile university students in Syria. Int J Tuberc Lung Dis 2004;8:882-889. al. Prevalence smoking among
  • Jackson D, Aveyard P. Waterpipe smoking in students: Prevalence, risk factors, symptoms of addiction, and smoke intake. Evidence from one British university. BMC Public Health 2008, 8:174.
  • Refaat A: Practice and awareness of health risk behaviour among Egyptian university students. Eastern Mediterranean Health J 2004;10:72-81 [http:// Publications/EMHJ/1001_2/Practice.htm]. www.emro.who.int/
  • Sevencan F, Özcebe H, Nilüfer V A, Akman Y, Bilge F. Üniversite Öğrencilerinin Sigara ve Nargile Kullanma Alışkanlıkları. XII. Ulusal Halk Sağlığı Kongre Kitabı, 21-25 Ekim 2008 Ankara, p.575.
  • Emlek G, Keklikoğlu İ, Demir N, Pekcan H, Erbaydar P N. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Birinci ve Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Tütün Ürünlerinin Kullanma Deneyimleri ve Sigara İçmeye Yönelik Bazı Düşünceleri. 5. Sigara ve Sağlık Ulusal Kongre Kitabı, 8-11 Mayıs 2011 Kocaeli, p.114.
  • Al-Turki YA, Al Turki YA. Smoking habits among medical students in Cntral Saudi Arabia. Saudi Medical Journal 2006,27:700-703.
  • Tamim H, Terro A, Kassem H. Tobacco use by university students, Lebanon, 2001. Addiction 2003;98:933-939.
  • Rudatsikira E, Dondog J, Siziya S, Muula A S. Prevalence and determinants of adolescent cigarette smoking in Mongolia. Singapore Med J 2008; 49 (1) : 57-62.
  • Abdullah AS. Ho WW. What Chinese adolescents think about quitting smoking: a qualitative study. Subst Use Misuse 2006; 41:1735-4.
  • Siziya S, Muula AS, Rudatsikira E. Prevalence and Correlates of Current Cigarette Smoking Among Adolescents in East Timor-Leste. Indian Pediatrics 2008;45: 963-968
  • Ali A S, Naeem J, Asadi A. Smokıng Behavıor And Smokıng Determınants Among Unıversıty Students In Basrah. MJBU, VOL 28, No.2, 2010.
  • Sandheep S, Omar D, Mohammed S. Socio- economic Correlates of Shisha or Waterpipe Smoking in Misurata, Libya. The Internet Journal of Epidemiology, 2011 Volume 9 Number 2.
  • Anjum Q, Ahmed F, Ashfaq T. Knowledge, attitude and perception of water pipe smoking (Hookah) among adolescents aged 14-19 years. J Pak Med Assoc. 2008;58(6):312-7.
  • Waked M, Salameh P, Aoun Z. Water-pipe (narguile) Smokers in Lebanon: a pilot study. Eastern Mediterranean Health Journal Volume 15 No. 2 March-April, 2009,s.434-436.
  • Maziak W, Ward KD, Afifi Soweid RA, Eissenberg T: Tobacco smoking using a waterpipe: a reemerging strain in a global epidemic. Tobacco Control 2004, 13:327
  • Maziak W, Eissenberg T, Rastam S, Hammal F, Asfar T, Bachir ME, Fouad MF, Ward KD, Maziak W, Eissenberg T, et al: Beliefs and attitudes related to narghile (waterpipe) smoking among university Epidemiology 2004, 14:646-654. Syria. Annals of
  • Maziak W, Hammal F, Rastam S, Asfar T, Eissenberg T, Bachir ME, Fouad MF,Ward KD, Maziak W, Hammal F, et al: Characteristics of cigarette smokingand quitting among university students in Syria. Preventive Medicine 2004, 39:330-336.
  • Mandil A, Hussein A, Omer H, Turki G, Gaber I, Mandil A, Hussein A, Omer H, Turki G, Gaber I: Characteristics and risk factors of tobacco consumption students, 2005. Eastern Mediterranean Health Journal 2007, 13:1449-1458. of Sharjah
  • Weglicki LS, Templin TN, Rice VH, Jamil H, Hammad A: Comparison of cigarette and water- pipe smoking by Arab and non-Arab-American youth. American Journal of Preventive Medicine 2008, 35:334-339.
  • Weglicki LS, Templin T, Hammad A, Jamil H, Abou-Mediene S, Farroukh M, Rice VH: Tobacco use patterns among high school students: Do Arab American youth differ? Ethnicity & disease 2007, 17:S3-22-S23-24.
  • Chaaya M, El-Roueiheb Z, Chemaitelly H, Azar G, Nasr J, Al-Sahab B, Chaaya M, El-Roueiheb Z, Chemaitelly H, Azar G, et al: Argileh smoking among university students: a new tobacco epidemic. Nicotine & Tobacco Research 2004, 6:457-463.
  • Tamim H, Terro A, Kassem H, Ghazi A, Khamis TA, Hay MM, Musharrafieh U, Tamim H, Terro A, Kassem H, et al: Tobacco use by university students,Lebanon, 2001. Addiction 2003, 98: 933-939.
  • Hassoy H, Ergin I, Davas A, Durusoy R, Karababa O A. Sağlık Meslek Yüksek Okulu Öğrencilerinde Sigara, Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi ve Öğrencilerin Sigara, Nargile, Sarma Tütüne Başlama ve Sürdürme Konusundaki Görüşleri. Solunum Dergisi. 2011; 13(2): 91-99.
  • John U, Riedel J, Rumpf HJ, Hapke U, Meyer C. Associations of perceived work strain with nicotine dependence in a community sample. Occup Environ Med 2006;63:207-211.
  • Akpınar E, Yoldaşcan E, Saatçi E. The smoking prevalence and the determinants of smoking behavior among students in Cukurova University, Southern Turkey. West Indian Med J 2006;55: 414-419.
APA Ozcebe H, GÜÇİZ DOĞAN B, İnal Önal E, HAZNEDAROĞLU D, BERTAN M (2014). Üniversite Öğrencilerinin Nargile İçme Davranışları ve İlişkili Sosyodemografik Özellikleri. , 19 - 28.
Chicago Ozcebe Hilal,GÜÇİZ DOĞAN Bahar,İnal Önal Ebru,HAZNEDAROĞLU Dilek,BERTAN Münevver Üniversite Öğrencilerinin Nargile İçme Davranışları ve İlişkili Sosyodemografik Özellikleri. (2014): 19 - 28.
MLA Ozcebe Hilal,GÜÇİZ DOĞAN Bahar,İnal Önal Ebru,HAZNEDAROĞLU Dilek,BERTAN Münevver Üniversite Öğrencilerinin Nargile İçme Davranışları ve İlişkili Sosyodemografik Özellikleri. , 2014, ss.19 - 28.
AMA Ozcebe H,GÜÇİZ DOĞAN B,İnal Önal E,HAZNEDAROĞLU D,BERTAN M Üniversite Öğrencilerinin Nargile İçme Davranışları ve İlişkili Sosyodemografik Özellikleri. . 2014; 19 - 28.
Vancouver Ozcebe H,GÜÇİZ DOĞAN B,İnal Önal E,HAZNEDAROĞLU D,BERTAN M Üniversite Öğrencilerinin Nargile İçme Davranışları ve İlişkili Sosyodemografik Özellikleri. . 2014; 19 - 28.
IEEE Ozcebe H,GÜÇİZ DOĞAN B,İnal Önal E,HAZNEDAROĞLU D,BERTAN M "Üniversite Öğrencilerinin Nargile İçme Davranışları ve İlişkili Sosyodemografik Özellikleri." , ss.19 - 28, 2014.
ISNAD Ozcebe, Hilal vd. "Üniversite Öğrencilerinin Nargile İçme Davranışları ve İlişkili Sosyodemografik Özellikleri". (2014), 19-28.
APA Ozcebe H, GÜÇİZ DOĞAN B, İnal Önal E, HAZNEDAROĞLU D, BERTAN M (2014). Üniversite Öğrencilerinin Nargile İçme Davranışları ve İlişkili Sosyodemografik Özellikleri. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 13(1), 19 - 28.
Chicago Ozcebe Hilal,GÜÇİZ DOĞAN Bahar,İnal Önal Ebru,HAZNEDAROĞLU Dilek,BERTAN Münevver Üniversite Öğrencilerinin Nargile İçme Davranışları ve İlişkili Sosyodemografik Özellikleri. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 13, no.1 (2014): 19 - 28.
MLA Ozcebe Hilal,GÜÇİZ DOĞAN Bahar,İnal Önal Ebru,HAZNEDAROĞLU Dilek,BERTAN Münevver Üniversite Öğrencilerinin Nargile İçme Davranışları ve İlişkili Sosyodemografik Özellikleri. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, vol.13, no.1, 2014, ss.19 - 28.
AMA Ozcebe H,GÜÇİZ DOĞAN B,İnal Önal E,HAZNEDAROĞLU D,BERTAN M Üniversite Öğrencilerinin Nargile İçme Davranışları ve İlişkili Sosyodemografik Özellikleri. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2014; 13(1): 19 - 28.
Vancouver Ozcebe H,GÜÇİZ DOĞAN B,İnal Önal E,HAZNEDAROĞLU D,BERTAN M Üniversite Öğrencilerinin Nargile İçme Davranışları ve İlişkili Sosyodemografik Özellikleri. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2014; 13(1): 19 - 28.
IEEE Ozcebe H,GÜÇİZ DOĞAN B,İnal Önal E,HAZNEDAROĞLU D,BERTAN M "Üniversite Öğrencilerinin Nargile İçme Davranışları ve İlişkili Sosyodemografik Özellikleri." TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 13, ss.19 - 28, 2014.
ISNAD Ozcebe, Hilal vd. "Üniversite Öğrencilerinin Nargile İçme Davranışları ve İlişkili Sosyodemografik Özellikleri". TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 13/1 (2014), 19-28.