Alışveriş Merkezi Tüketicilerine Yönelik Rekreatif Alışveriş Ölçeği'nin Geliştirilmesi: İstanbul Örneği

KAYA, İlke

Alışveriş Merkezi Tüketicilerine Yönelik Rekreatif Alışveriş Ölçeği'nin Geliştirilmesi: İstanbul Örneği

İlke KAYA (Kırklareli Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Kırklareli, Türkiye)

Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi

2 0

Yıl: 2014 Cilt: 11 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 58 - 69 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Alışveriş Merkezi Tüketicilerine Yönelik Rekreatif Alışveriş Ölçeği'nin Geliştirilmesi: İstanbul Örneği

Öz:

Bazı tüketiciler için alışveriş merkezlerinde temel birtakım ihtiyaçların giderilmesinden ibaret olan alışveriş eylemi, pek çok tüketici için alışverişten haz alınmasına gerek duyulan, eğlence temelli alışverişe diğer bir ifadeyle rekreatif alışverişe dönüşmüştür. Rekreatif Alışveriş, bireylerin boş zamanlarını değerlendirme amaçlı yaptığı alışveriş sürecini, içsel tatmin ve haz duymak, eğlenceli deneyimler yaşamak için geçirdiği, ekonomik alışverişten farklı bir alışveriş biçimidir. Bu çalışmada; (1) alışveriş merkezi tüketicilerinin rekreatif alışveriş eğilimlerinin boyutlarını ortaya çıkarmak ve (2) rekreatif alışverişin boyutlarını doğru olarak ölçen bir ölçeğin geliştirilmesi amaçlanmıştır.Araştırmanın evrenini, İstanbul İli sınırları içerisindeki alışveriş merkezlerindeki alışveriş tüketicilerinden oluşmaktadır. Veri derlemede karşılaşılan zaman ve maliyet kısıtları nedeniyle, araştırmanın bir örneklem üzerinde yürütülmesi tasarlanmıştır. Araştırmada hem nitel hem de nicel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın nitel kısmında odak grup görüşmeleri ve derinlemesine görüşmeler yer almaktadır. Araştırmanın nicel kısmında ise tanımlayıcı istatistikler ve Açımlayıcı Faktör Analizi'nden yararlanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 16.0 paket programında analiz edilmiştir. Geliştirilen ölçeğin faktör boyutları "Duygusal Deneyimler", "Hedonik Alışveriş", "Keşfetme/Macera Alışverişi", "Sosyal Amaçlı Alışveriş" ve "Fırsat Alışverişi"dir. Araştırma bulgularına göre rekreatif alışverişi en iyi temsil eden iki değişkenin "Duygusal Deneyimler" ve "Hedonik Alışveriş" olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

Developing Recreational Shopping Scale For Shopping Mall Consumers: The Case of İstanbul

Öz:

For most customers, shopping in a shopping mall which is just made up of the act of purchasing basic needs for some customers has become an activity for many that is entertainment-based and must be enjoying which is in other words; recreational. Recreational shopping is different to the process of shopping that people do to spend their free time, to have intrinstic satisfaction, to feel pleasure and experience enjoyful time. In this study, the overall goal is firstly to reveal customers' tendency to recreational shopping and secondly to develop a scale that measures the dimensions of recreational shopping activity. Population of study consists of consumers in shopping centers in İstanbul. Because of the time and cost deficiencies, encountered in data collection, study has been designed to be performed not on the entire population but on sample. The research makes use of both qualitative and quantitative research techniques. The focus group interview and an in-depth interview will take place in qualitative part of the research. Descriptive statistics and exploratory factor analysis was used in the quantitative part of the study. Datas are analyzed in SPSS 16.0 pack. Dimensions of factor of the developed scale are "Emotional experiences", "Hedonic shopping", "Exploring/Adventure Shopping" and "Social Shopping" and "Value Shopping". As findings of research, "Emotional Experiences" and "Hedonic Shopping" are the two best representatives of the dimensions of recreational shopping.

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Acar, G. (2006), Alışveriş merkezlerinde peyzaj tasarımı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi.
Aktaş, G. G. (2009), Rekreasyon amaçlı ortak mekânların alışveriş merkezleri örneğinde iç mekân oluşumlarının analizi. Yayınlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Alpar, R. (2011), Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemler (3. baskı), Ankara: Detay Yayıncılık.
Argan, M. (2007), Eğlence pazarlaması, Ankara: Detay Yayıncılık.
Arnold, M. J. ve Reynolds, K. E. (2003), 'Hedonic shopping motivations', Journal of Retailing, 79 (2), ss.77-95.
Babin, B. J.; Darden, W. R. ve Griffin, M. (1994), 'Work and/or fun: measuring hedonic and utilitarian shopping value', Journal of Consumer Research, 20 (4), (Mar.), ss. 644-656.
Backström, K. (2006), 'Understanding recreational shopping', The International Review of Retail, Distribution and Consumer Research, 16 (2), ss.143-158.
Bellenger, D. N.ve Korgaonkar, P. (1980), 'Profiling the recreational shopper', Journal of Retailing, 56 (3), ss.77-92.
Bloch, P. H.; Ridway, N. M. ve Dawson, S. A. (1994), 'The shopping mall as consumer habitat', Journal of Retailing, 70 (1), ss. 23-42.
Boedeker, M. (1995), 'Optimum stimulation and recreational shopping tendency', European Advances in Consumer Research, 2, ss.372-380.
Churchill, G. A. ve Iacobucci, D. (1999), Marketing research: methodological foundations (tenth edition), USA: South-Western Cengage Learning.
Çokluk, Ö.; Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010), Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları, Ankara: Pegem Akademi.
Er, İ. (2011), Pazarlama araştırmalarının stratejik seçenek belirlemedeki rolü ve bu süreçte etkili olan faktörler. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Gegez, A. E. (2007), Pazarlama araştırmaları, İstanbul: Beta Basım.
Guiry, M. (1999), The Meaning and self-significance of recreational shopping. The Degree of Doctor of Philosophy, University of Florida. Proquest Dissertations and Theses.
Hacıoğlu, N.; Gökdeniz, A. ve Dinç Y. (2003). Boş zaman ve rekreasyon yönetimi, Ankara: Detay Yayıncılık.
İbrahim, M. F. ve Wee, N. C. (2002), 'The importance of entertainment in the shopping centre experience: evidence from Singapore', Journal of Shopping Centre Research, 10 (1), ss.45-69.
Jin, B.; Sternquist, B. ve Koh, A. (2003), 'Price as hedonic shopping', Family and Consumer Sciences Research Journal, 31 (4), (June), ss.378-402.
Jin, B. ve Sternquist, B. (2004), 'Shopping is truly a joy', The Service Industries Journal, 24 (6), (November), ss.1-18.
Kaya, İ. (2013), Çekim Unsurları ile Rekreatif Alışveriş, Tatmin ve Yeniden Satın Alma Niyeti Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Kaya, İ. ve Argan, M. (2012), 'Rekreatif alışveriş eğilimleri ve etkileyen faktörlerle (alışveriş merkezi çekicilik unsurları, müşteri tatmini ve yeniden satın alma niyeti) ilişkisi', VI. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi-Bildiri Kitabı, 12-15 Nisan 2012, ss.722-724.
Kline, R. B. (2011),Principles and practice of structural equation modeling (Third Edition). USA: The Guilford Press.
Nakip, M. (2003), Pazarlama araştırmaları teknikler ve spss destekli uygulamalar, Ankara: Seçkin Kitabevi.
Nicholls, J.A.F.; Li, F.; Kranendonk, C. J. ve Roslow, S. (2002), 'The seven year itch? mall shoppers across time', Journal of Consumer Marketing, 19 (2), ss.149- 165.
Prus, R. ve Dawson, L. (1991), 'Shop'til you drop: shopping as recreational and laborious activity', The Canadian Journal of Sociology, 16 (2), ss.145-164.
Punch, K. F. (2005), Sosyal araştırmalara giriş: nicel ve nitel yaklaşımlar, Ankara: Siyasal Kitabevi.
Rajagopal. (2006), 'Leisure shopping behavior and recreational retailing: a symbiotic analysis of marketplace strategy and consumer response', Journal of Hospitality & Leisure Marketing, 15 (2), ss.5-31.
Rajagopal. (2009), 'Growing shopping malls and behaviour of urban shoppers', Journal of Retail & Leisure Property, 8 (2), ss.99-118.
Ohanian, R. ve Tashchian, A. (1992), 'Consumers' shopping effort and evaluation of store image attributes: the roles of purchasing involvement and recreational shopping interest', Journal of Applied Business Research, 8 (4), ss.40-49.
Özata, F. Z. (2009), İleri teknoloji yeniliği olarak akıllı telefonların genç tüketiciler tarafından benimsenmesinde etkili olan faktörler. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Özcan, B. (2007), 'Rasyonel satın alma ve boş zaman sürecine ait alışveriş eylemlerinin birlikte sergilendikleri mekânlar: alışveriş merkezleri', Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2), (Aralık), ss.39-68.
Özdemir, Ş. ve Yaman, F. (2007), 'Hedonik alışverişin cinsiyete göre farklılaşması üzerine bir araştırma', Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2 (2), ss.81-89.
Sarkar, A. (2011), 'Impact of utilitarian and hedonic shopping values on individual's perceived benefits and risks in online shopping', International Management Review, 7 (1), ss.58-65.
Stebbins, R. A. (2006), 'Shopping as a leisure, obligation and community', Leisure/Loisir, 30 (2), ss.467-474.
Şencan, H. (2005), Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik (birinci baskı), Ankara: Seçkin Yayınları.
Tauber, E. M. (1972), Why Do People Shop? The Journal of Marketing, 36 (4), (Oct.), ss.46-49.
Williams, T.; Slama, M. ve Rogers, J. (1985), Behavioral characteristics of the recreational shopper and implications for retail managament. Journal of Academy of Marketing Science,(pre-1986); Summer 1985; 13 (3), ss.307.
Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004), SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Detay Yayıncılık.
Yoo, C.; Park, J. ve MacInnis, D. J. (1998), Effects of store characteristics and in- store emotional experiences on store attitude. Journal of Business Research, 42, ss.253-263.
http://www.ampd.org/members/files/avm_standartlari.pdf, Erişim Tarihi: 05.05.2012.

APA	KAYA İ (2014). Alışveriş Merkezi Tüketicilerine Yönelik Rekreatif Alışveriş Ölçeği'nin Geliştirilmesi: İstanbul Örneği. , 58 - 69.
Chicago	KAYA İlke Alışveriş Merkezi Tüketicilerine Yönelik Rekreatif Alışveriş Ölçeği'nin Geliştirilmesi: İstanbul Örneği. (2014): 58 - 69.
MLA	KAYA İlke Alışveriş Merkezi Tüketicilerine Yönelik Rekreatif Alışveriş Ölçeği'nin Geliştirilmesi: İstanbul Örneği. , 2014, ss.58 - 69.
AMA	KAYA İ Alışveriş Merkezi Tüketicilerine Yönelik Rekreatif Alışveriş Ölçeği'nin Geliştirilmesi: İstanbul Örneği. . 2014; 58 - 69.
Vancouver	KAYA İ Alışveriş Merkezi Tüketicilerine Yönelik Rekreatif Alışveriş Ölçeği'nin Geliştirilmesi: İstanbul Örneği. . 2014; 58 - 69.
IEEE	KAYA İ "Alışveriş Merkezi Tüketicilerine Yönelik Rekreatif Alışveriş Ölçeği'nin Geliştirilmesi: İstanbul Örneği." , ss.58 - 69, 2014.
ISNAD	KAYA, İlke. "Alışveriş Merkezi Tüketicilerine Yönelik Rekreatif Alışveriş Ölçeği'nin Geliştirilmesi: İstanbul Örneği". (2014), 58-69.

APA	KAYA İ (2014). Alışveriş Merkezi Tüketicilerine Yönelik Rekreatif Alışveriş Ölçeği'nin Geliştirilmesi: İstanbul Örneği. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 11(1), 58 - 69.
Chicago	KAYA İlke Alışveriş Merkezi Tüketicilerine Yönelik Rekreatif Alışveriş Ölçeği'nin Geliştirilmesi: İstanbul Örneği. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi 11, no.1 (2014): 58 - 69.
MLA	KAYA İlke Alışveriş Merkezi Tüketicilerine Yönelik Rekreatif Alışveriş Ölçeği'nin Geliştirilmesi: İstanbul Örneği. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, vol.11, no.1, 2014, ss.58 - 69.
AMA	KAYA İ Alışveriş Merkezi Tüketicilerine Yönelik Rekreatif Alışveriş Ölçeği'nin Geliştirilmesi: İstanbul Örneği. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi. 2014; 11(1): 58 - 69.
Vancouver	KAYA İ Alışveriş Merkezi Tüketicilerine Yönelik Rekreatif Alışveriş Ölçeği'nin Geliştirilmesi: İstanbul Örneği. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi. 2014; 11(1): 58 - 69.
IEEE	KAYA İ "Alışveriş Merkezi Tüketicilerine Yönelik Rekreatif Alışveriş Ölçeği'nin Geliştirilmesi: İstanbul Örneği." Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 11, ss.58 - 69, 2014.
ISNAD	KAYA, İlke. "Alışveriş Merkezi Tüketicilerine Yönelik Rekreatif Alışveriş Ölçeği'nin Geliştirilmesi: İstanbul Örneği". Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi 11/1 (2014), 58-69.