Adana'da Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi'ne Ait Bir Yapı Örneği; Adana Tren Garı
Yıl: 2016 Cilt: 12 Sayı: 22 Sayfa Aralığı: 23 - 35 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Adana'da Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi'ne Ait Bir Yapı Örneği; Adana Tren Garı
Öz: 19. yüzyılda tüm dünyada etkili olan endüstrileşme ve modernleşme hareketleri, İngiltere'de demiryollarının inşa edilmesiyle daha yaygın bir hale gelmiştir. Osmanlı İmparatorluğu ve genç Türkiye Cumhuriyeti'nde de 19. yy.'da inşa edilen demiryollarının büyük bir çoğunluğu İngiltere, Almanya, Fransa ve Rusya gibi yabancı yatırımcılar tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu farklı yatırıcımlar tarafından yapılan Anadolu demiryolu hattı ve yapıları da bu yüzden çeşitlilik göstermektedir. Bu makalede, 19. yy. başında Anadolu demiryolu hattı üzerinde yer alan Adana tren istasyonu yapıları tespit edilerek, mimarlık tarihi kavramı ışığında incelenmekte ve Adana kentinde yaşayan ve dışarıdan ziyarete gelen insanların belleğinde yer eden mimari yapıların en dikkat çekicilerinden biri olan istasyon bir yerleşke olarak değerlendirilmektedir. Adana Tren istasyonu; garı (yolcu salonu), sosyal tesisleri, lojmanları ve bakım-onarım binalarından oluşmaktadır. Türkiye'de ana demiryolu istasyonları genellikle kent için önemli bir odak noktası olma özelliğindedir. Adana'nın kuzey demiryolu istasyonu ve binaları da kentin önemli odak noktası olma özelliğini taşımaktadır. Bugün "Sular Meydanı"nın kuzey cephesini oluşturan yapı grubu, görsel olarak da oldukça etkileyici bir şekilde, kente mimari bir anlam/ifade katmaktadır
Anahtar Kelime: -
Öz: Industrialization and modernization movements affecting the whole world, has become more common with the construction of railways in the UK in 19th century. The railways that were constructed in the Ottoman Empire and the early years of Republic of Turkey in 19th century, were also held by foreign investors from England, Germany, France and Russia. Anatolian railway and buildings shows a diversity by these variable investors. This article focuses on the buildings of Adana railway station which is on the Anatolian railway line in the 19th century on the light of the architectural history. Railway station covers; station (concourse), social facilities, housing and maintenance building. The main railway station in Turkey generally is characterized as an important focal point for the city. North railway station and the building of Adana also carries the distinction of being the major focus of the city. Today it makes an architectural urban sense by constituting the northern front assembly as "Sular Meydanı"
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Adana Gar arşivi 2016.
- Akın, Günkut,2003. Sadece Başlamış Bir Proje Olarak 1908 Romantizmi ve Vedad Tek, M. Vedad Tek; Kimliğinin İzinde Bir Mimar, Ed. Afife Batur, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2003, s.22.
- Akpolat, M. S., 2004. Tanzimat Sonrası Osmanlı Mimarlığından Bir Kesit: Adana-Mersin Demiryolu İstasyon Binaları. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 21, Sayı.1, s. 77-93.
- Architekturmuseum der Technischen Universität Berlin in der Universitätsbibliothek TU Berlin Architekturmuseum, Inv. Nr. 23370, Inv. Nr. 23347, Inv. Nr 23344, Inv. Nr. 23361.
- Aslanoğlu, İ., 1980, 1923-1938 Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı. Doktora Tezi. ODTÜ Mimarlık Fakültesi Basım İşliği, Ankara.
- Araz, M., 1995. Impacts of Political Decisions in the Formation of Railroads and Railroad Architecture in Turkey Between 1856-1950, Master of Arts, METU Graduate School of Social Sciences, Ankara.
- Balamir, Lütfi, 1998. Emekli Demiryolları Müfettişi ile kişisel görüşme.
- Bozdoğan, Sibel, 2001. Modernizm ve Ulusun İnşası, Metis Yayınları, s.31.
- Cengizkan Ali, 2002. Modernin Saati. Mimarlar Derneği 1927 Ankara ve Boyut Yayınları, İstanbul.
- Cephanecigil, Gül, ve Akın, Günkut, 2010. Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet Dönemi Türkiye'sinde Milliyetçilik ve Mimarlık Tarihi. İtü dergisi/a mimarlık, planlama, tasarım Cilt: 9, Sayı: 2, 29-40 Eylül 2010.
- Cuda, A., 1939, Stadtaufbau in der Türkei, Castle b.M.Hop- fer Publication.
- Çıkış, Ş., 2011. Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi İzmir Konutu: Yerellik ve Melezlik. METU JFA 2011/2 (28:2) 45-61.
- Durukan Kopuz, Ayşe, 1999. Cumhuriyet Döneminde Mimarlık Akımları ve Adana'ya Yansımaları, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış YL tezi, Adana s. 144-151.
- Kösebay Erkan, Yonca, ve Ahunbay, Zeynep, 2008. Anadolu Demiryolu Mirası ve Korunması, İTÜ dergisi/a, Cilt:7, Sayı:2, 14-25, Eylül 2008.
- Özyüksel, M., 1988. Osmanlı-Alman ilişkilerinin gelişim sürecinde Anadolu ve Bağdat Demiryolları, Arba Yayınları, İstanbul, s. 15.
- Özyüksel, M., 1999. Anadolu ve Bağdat Demiryolları. Osmanlı. Sayı: 3, s. 663-677.
- Selah, Z., 1931, Mektep binalarında Estetik. Mimar. Sayı: 8, s. 254.
- Şenyiğit, Ö. ve Erten, E., 2011, Adana-Mersin Demiryolu hattı Üzerindeki İstasyon Binalarının Tarihi ve Mimari Analizi. Çukurova Üniv. Üh. Mim. Fak. Dergisi, Cilt 26, Sayı: 1, Adana.
- Yavuz, Yıldırım, 1981. Mimar Kemalettin ve Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi. ODTÜ Mimarlık Fakültesi Basım İşliği, Ankara.
- Url 1: Durukan Kopuz, Ayşe, 2016, Modern Bir Yerleşke Olarak Adana Tren İstasyonu, 24.2.2016, http:// www.arkitera.com/gorus/734/modern-bir-yerles- ke-olarak-adana-tren-istasyonu (Erişim tarihi: 24.08.2016).
- Url 2: http://www.moment-expo.com/turkiyenin-ilk-loko- motifi-karakurt (Erişim tarihi: 24.03.2016).
| APA | KOPUZ DURUKAN A (2016). Adana'da Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi'ne Ait Bir Yapı Örneği; Adana Tren Garı. , 23 - 35. |
| Chicago | KOPUZ DURUKAN Ayşe Adana'da Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi'ne Ait Bir Yapı Örneği; Adana Tren Garı. (2016): 23 - 35. |
| MLA | KOPUZ DURUKAN Ayşe Adana'da Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi'ne Ait Bir Yapı Örneği; Adana Tren Garı. , 2016, ss.23 - 35. |
| AMA | KOPUZ DURUKAN A Adana'da Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi'ne Ait Bir Yapı Örneği; Adana Tren Garı. . 2016; 23 - 35. |
| Vancouver | KOPUZ DURUKAN A Adana'da Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi'ne Ait Bir Yapı Örneği; Adana Tren Garı. . 2016; 23 - 35. |
| IEEE | KOPUZ DURUKAN A "Adana'da Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi'ne Ait Bir Yapı Örneği; Adana Tren Garı." , ss.23 - 35, 2016. |
| ISNAD | KOPUZ DURUKAN, Ayşe. "Adana'da Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi'ne Ait Bir Yapı Örneği; Adana Tren Garı". (2016), 23-35. |
| APA | KOPUZ DURUKAN A (2016). Adana'da Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi'ne Ait Bir Yapı Örneği; Adana Tren Garı. Tasarım+Kuram, 12(22), 23 - 35. |
| Chicago | KOPUZ DURUKAN Ayşe Adana'da Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi'ne Ait Bir Yapı Örneği; Adana Tren Garı. Tasarım+Kuram 12, no.22 (2016): 23 - 35. |
| MLA | KOPUZ DURUKAN Ayşe Adana'da Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi'ne Ait Bir Yapı Örneği; Adana Tren Garı. Tasarım+Kuram, vol.12, no.22, 2016, ss.23 - 35. |
| AMA | KOPUZ DURUKAN A Adana'da Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi'ne Ait Bir Yapı Örneği; Adana Tren Garı. Tasarım+Kuram. 2016; 12(22): 23 - 35. |
| Vancouver | KOPUZ DURUKAN A Adana'da Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi'ne Ait Bir Yapı Örneği; Adana Tren Garı. Tasarım+Kuram. 2016; 12(22): 23 - 35. |
| IEEE | KOPUZ DURUKAN A "Adana'da Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi'ne Ait Bir Yapı Örneği; Adana Tren Garı." Tasarım+Kuram, 12, ss.23 - 35, 2016. |
| ISNAD | KOPUZ DURUKAN, Ayşe. "Adana'da Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi'ne Ait Bir Yapı Örneği; Adana Tren Garı". Tasarım+Kuram 12/22 (2016), 23-35. |
