Madde Bağımlılığı ve Hemşirelik

ASİ KARAKAŞ, SİBEL; ERSÖĞÜTÇÜ, FİLİZ

Madde Bağımlılığı ve Hemşirelik

SİBEL ASİ KARAKAŞ, (Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye)

Filiz ERSÖĞÜTÇÜ (Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye)

Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi /Journal of Health Sciences and Professions

151 28

Yıl: 2016 Cilt: 3 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 133 - 139 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Madde Bağımlılığı ve Hemşirelik

Öz:

Günümüzde madde kullanımı ve bağımlılığı, bütün toplumların karşı karşıya kaldığı en önemli halk sağ- lığı sorunlarından biridir. Madde bağımlılığı ve madde kullanım bozukluklarından kaynaklanan hastalık, morbidite ve mortalite oranları, önlenebilir diğer sağlık sorunlarının tümüne göre daha fazla görülmeye başlanmıştır. Madde kullanım bozukluğu kişisel sağlığın, aile hayatının, halk güvenliğinin ve ekonominin üzerine önemli ölçüde olum- suz etki bırakan son derece masraflı, yıkıcı ve sık görülen bir hastalık olduğu için son yıllarda bu konu üzerinde daha fazla çalışılmaktadır. Bu makalede madde bağımlılığının psikososyal yönü ve hemşirelik yaklaşımları ele alınmıştır. Hemşirelerin madde kullanımıyla ilgili, sağlığı koruma ve geliştirme doğrultusunda gerekli girişimleri planlayıp uygulamaları gerekmektedir. Madde kullanım bozuklukları ve madde kullanım yaygınlığı hakkında daha geniş bilgiler edinmek, geriye dönük değerlendirmeler yapmak, ilgili kamu politikalarını oluşturmak, koruyucu çalışmalar yapmak oldukça önemlidir

Anahtar Kelime:

Konular: Halk ve Çevre Sağlığı Madde Bağımlılığı Sosyoloji Psikoloji Psikiyatri

Substance Abuse and Nursıng

Öz:

Today use of drugs and drug addiction are one of the most important public health problems that all the societies face. The illness caused by drug addiction and drug use disorder, morbidity and mortality ratios, have started to occur more frequently than the other preventable health problems. Drug use disorder has significantly negative impact on the personal health, family life, public security and economy. As it is an extremely costly, destructive and frequently observed illness, in the recent years, there are more studies conducted on this subject. In this article, the psychosocial aspect of drug addiction and nursery treatments is elaborated. Related to use of drugs, it is required that the nurses plan and execute the necessary initiatives in the direction of protecting and developing the health. Obtaining more detailed information about drug use disorders and drug use penetration, making retrospective assessments, establishing the related public policies and conducting protective studies is very important

Anahtar Kelime:

Konular: Halk ve Çevre Sağlığı Madde Bağımlılığı Sosyoloji Psikoloji Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

Sezgin E, Evren C, Çınar ÖG, Küçükgöncü S, Kılıç Bayram M, Antiepileptikbarbeksak- lon (maliasin) bağımlılığı olan iki olgu, Dü- şünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 2010, 23; 128-132
Yorgancıoğlu A, Esen A, Sigara bağımlılığı ve hekimler, Toraks Dergisi, 2000, 1; 90-95
Albayrak S, Balcı S, Gençlerde madde bağımlılığı ve önlenmesi, Hemşirelikte Eğitim Ve Araştırma Dergisi, 2014, 11; 30-37
Devlet Denetleme Kurulu. Araştırma ve İn- celeme Raporu (Madde ve Diğer Bağımlılık- lar İle Mücadele Kapasitesinin ve Bu Bağ- lamda Türkiye Yeşilay Cemiyetinin Değer- lendirilmesi), 2014; 707
United Nations Office on Drugs and Crime, World Drug Report 2014, Unıted Nations New York, 2014; 16-39
Kaya Y, Şahin N, Kadınlarda madde kullanımı ve hemşirenin rolü, Hemşirelikte Eğitim Ve Araştırma Dergisi, 2013, 10; 3-7
Kaçakçılık Ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı, Türkiye Uyuşturucu Ra- poru, 2014; 100
European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA). European Drug Report 2014, Luxembourg: Publicati- ons Office of The European Union, 2014; 20-88
Ögel K, Madde kullanım bozuklukları epide miyolojisi, Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, 2005, 1; 61-64
Kaçakçılık Ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı, EMCDDA 2013 Ulusal Raporu, 2013; 18-161
Evcin U, Dünyanın En Büyük Okul Anketi: ESPAD Üzerine Bir Değerlendirme, TheTurkishJournal on Addictions, 2014, 1; 135-142
Karaca İ. Aile İçi İletişimin Ortaöğretim Öğ- rencilerinin Madde Bağımlılığına Etkisi (Elazığ İli Örneği), Yüksek Lisans Tezi, Fı- rat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo-Tv Sinema Anabilim Dalı, Elazığ, 2010
Boztaş HM, Uçucu madde bağımlılığı ve tıbbi sonuçları, Psikiyatride Güncel Yakla- şımlar, 2010, 2; 516-531
Gezek F. Sokakta Yasayan Gençlerin Aile Yapısı Ve Madde Bağımlılığı Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniver- sitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bi- limleri Ana Bilim Dalı Halk Eğitimi Bilim Dalı, İstanbul, 2007
Şimşek N, Madde kullanım bozukluğu olan birey ve ailesinin hemşirelik bakımı, Psiki-yatri Hemşireliği Dergisi, 2010, 1; 96-99
http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik-yonetmeliginde-degisik-lik-yapilmasina-dair-y- .htmlErişim: 01.10.2015
Altuner D, Engin N, Gürer C, Akyay İ, Ak- gül A, Madde kullanımı ve suç ilişkisi: kesit- sel bir araştırma. Tıp Araştırmaları Dergisi, 2009, 7; 87-94
Ögel K, Taner S, Yılmazçetin Eke C, Erol B, Madde bağımlılığını önlemede öğretmen ve ebeveyn eğitimlerinin etkinliğinin değerlen- dirilmesi, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2004, 5; 213-221
Uzbay İT. Madde bağımlılığının tarihçesi, tanımı, genel bilgiler ve bağımlılık yapan maddeler, Meslek İçi Sürekli Eğitim Dergisi, 2009, 21; 5-15.
Ögel K, Madde Kullanımı ve Bağımlılığın Nedenleri, Sigara, Alkol Ve Madde Kullanım Bozuklukları: Tanı, Tedavi ve Önleme, Yeni den Yayınları, İstanbul, 2010; 3-16
Zengin S, Altay B, Sınıf öğretmenliği bölü- münde öğrenim gören öğrencilerin madde kullanım durumlarına göre benlik saygısının incelenmesi, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2014, 3; 892-907
Yiğit H, Ergenlerin Benlik Saygılarının Yaşam Doyumu Ve Bazı Özlük Nitelikleri Açı- sından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Ensti- tüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yük- sek Lisans Tezi, Konya, 2010
Dilbaz N, Madde Kullanım Riski Ve Madde Bağımlılığından Korunma, 1.Baskı, T.C. Aile Ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile Ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü, An- kara, 2013; 19-45
Toker T, Tiryaki A, Özçürümez G. İskender B, Madde kullananlarda çocukluk örselenme yaşantılarının, madde kullanma eğilimi, ben- lik saygısı ve başa çıkma tutumları ile iliş- kisi, Türk Psikiyatri Dergisi, 2011, 22: 83-92
Güleç C, Köroğlu E, Şenol S. Psikiyatri temel kitabı. Baskı. Hekimler Yayın Birliği, 2007.
Öztürk MO, Uluşahin A. Ruh sağlığı ve bozuklukları. Baskı. Nobel Tıp Kitapları, 2011.
Tosun M. Madde Bağımlılığına Genel Bakış, İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. Sempozyum Dizisi, 2008, 62; 201-220
Beyazyürek M, Şatır TT, Madde kullanım bozuklukları, Psikiyatri Dünyası, 2000, 4; 50-56
Nunes EV, Levin FR. Treatment of depression in patients with alcohol or other drug dependence: a meta-analysis. JAMA, 2004, 291: 1887-1896.
Tanhan F, Mukba G, Aile içinde madde bağımlısı olma durumunu yordayan değişken- lerin incelenmes, Bağımlılık Dergisi, 2014, 15; 65-75
Yıldız M, Çapar B, Orta öğretim öğrencile rinde benlik saygısı ile dindarlık arasındaki ilişkinin incelenmesi, Din Bilimleri Akade- mik Araştırma Dergisi, 2010, 10; 103-131
Satan A, Ergenlerde akran baskısı benlik saygısı ve alkol kullanımı arasındaki ilişkile- rin incelenmesi, Marmara Üniversitesi Ata- türk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Der- gisi, 2011, 34: 183-194
Turhan E, İnandı T, Özer C, Akoğlu S, Üni versite öğrencilerinde madde kullanımı, şid- det ve bazı psikolojik özellikler, Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 2011, 9; 33-44
Ceylan E, Yanık M, Gencer M, Harran Üniversitesi'ne kayıt yaptıran öğrencilerin siga- raya karşı tutumlarını etkileyen faktörler, To- raks Dergisi, 2005, 6; 144-150
Çöpür M, Elmas İ, Can Y, Madde bağımlılığı ve antisosyal kişilik, Kriz Dergisi, 1995, 3; 194-196
Duran, Çakmak ve diğerleri. Uyuşturucu Madde Kullanımının Aile Üstüne Etkisi. An- kara: Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayını, 1997.
Polat G, Madde bağımlılığı tedavisinde sosyal hizmet mesleği, Okmeydanı Tıp Dergisi, 2014, 30; 143-148
Koob GF, Le Moal M, Drugabuse: hedonic- homeostatic dysregulation, Sience, 1997, 278; 52-58
Karataşoğlu S. '' Sosyal Politika Boyutuyla Madde Bağımlılığı'' Türk İdare Dergisi, 2013, 476:321-352
http://www.yesilay.org.tr/tr/kurumsal/ta- rihce Erişim:19.05.2016
http://www.adsizalkolikler.com/Tanitim.asp Erişim:19.05.2016
http://www.umud.org.tr/?SyfNmb=2&pt=H akk%C4%B1m%C4%B1zda ET:19.05.2015 http://maviaydernegi.org/hakkimizda Erişim:19.05.2016
http://www.saglik.gov.tr/Hastahak lari/belge/1-39939/madde-bagimliliginda- yapilandirilmis-psiko-sosyal-mudah-.html Erişim:19.05.2016
Bekar Özen E, Bağımlılık yapıcı madde kul- lanımı olan hemşireler ve hemşirelik hizmet- leri yönetiminin yaklaşımı: bir literatür ince- lemesi. Sağlık Ve Hemşirelik Yönetimi Der- gisi, 2014, 1; 43-47

APA	ASİ KARAKAŞ S, ERSÖĞÜTÇÜ F (2016). Madde Bağımlılığı ve Hemşirelik. , 133 - 139.
Chicago	ASİ KARAKAŞ SİBEL,ERSÖĞÜTÇÜ FİLİZ Madde Bağımlılığı ve Hemşirelik. (2016): 133 - 139.
MLA	ASİ KARAKAŞ SİBEL,ERSÖĞÜTÇÜ FİLİZ Madde Bağımlılığı ve Hemşirelik. , 2016, ss.133 - 139.
AMA	ASİ KARAKAŞ S,ERSÖĞÜTÇÜ F Madde Bağımlılığı ve Hemşirelik. . 2016; 133 - 139.
Vancouver	ASİ KARAKAŞ S,ERSÖĞÜTÇÜ F Madde Bağımlılığı ve Hemşirelik. . 2016; 133 - 139.
IEEE	ASİ KARAKAŞ S,ERSÖĞÜTÇÜ F "Madde Bağımlılığı ve Hemşirelik." , ss.133 - 139, 2016.
ISNAD	ASİ KARAKAŞ, SİBEL - ERSÖĞÜTÇÜ, FİLİZ. "Madde Bağımlılığı ve Hemşirelik". (2016), 133-139.

APA	ASİ KARAKAŞ S, ERSÖĞÜTÇÜ F (2016). Madde Bağımlılığı ve Hemşirelik. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi /Journal of Health Sciences and Professions, 3(2), 133 - 139.
Chicago	ASİ KARAKAŞ SİBEL,ERSÖĞÜTÇÜ FİLİZ Madde Bağımlılığı ve Hemşirelik. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi /Journal of Health Sciences and Professions 3, no.2 (2016): 133 - 139.
MLA	ASİ KARAKAŞ SİBEL,ERSÖĞÜTÇÜ FİLİZ Madde Bağımlılığı ve Hemşirelik. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi /Journal of Health Sciences and Professions, vol.3, no.2, 2016, ss.133 - 139.
AMA	ASİ KARAKAŞ S,ERSÖĞÜTÇÜ F Madde Bağımlılığı ve Hemşirelik. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi /Journal of Health Sciences and Professions. 2016; 3(2): 133 - 139.
Vancouver	ASİ KARAKAŞ S,ERSÖĞÜTÇÜ F Madde Bağımlılığı ve Hemşirelik. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi /Journal of Health Sciences and Professions. 2016; 3(2): 133 - 139.
IEEE	ASİ KARAKAŞ S,ERSÖĞÜTÇÜ F "Madde Bağımlılığı ve Hemşirelik." Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi /Journal of Health Sciences and Professions, 3, ss.133 - 139, 2016.
ISNAD	ASİ KARAKAŞ, SİBEL - ERSÖĞÜTÇÜ, FİLİZ. "Madde Bağımlılığı ve Hemşirelik". Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi /Journal of Health Sciences and Professions 3/2 (2016), 133-139.