OSMANLI DÖNEMİ FENER RUM PATRİKLERİNİN SEÇİMİ
Yıl: 2015 Cilt: 0 Sayı: 33 Sayfa Aralığı: 9 - 58 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
OSMANLI DÖNEMİ FENER RUM PATRİKLERİNİN SEÇİMİ
Öz: Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi, dünya tarihinin en köklü kurumlarından birisidir. Patrik---hane 1453 yılında İstanbul'´un fethinden Türk Cumhuriyeti'´nin ilanına kadar Osmanlı Devletine bağlı dini bir kurum olarak varlığını sürdürmüştür. Patrikhane'nin ruhani lideri olan patriklerin seçimleri ve azledilmeleri Bizans Dönemi'nde olduğu gibi Osmanlı Dönemi'nde de önemli bir konu olmuştur. Osmanlı Dönemi'ndeki Patrik seçimleri genelde Bizans Dönemi'nde oluşturulmuş olan usul---lere ve geleneğe göre yapılmıştır. Seçimler Ortodoks inancı açısından Ortodoks teolojinin temellendir---diği dini referanslara göre yapılmaktaydı. Kilise, seçimin Tanrının inayeti altında, kutsal ruhun koru---ması ve yönlendirmesi ile ilahi bir lütufla gerçekleştiğine inanmaktaydı. Her iki dönemde de patrik seçimlerine etki eden üç temel aktör bulunmaktadır. Bunlar; Pat---rik, Kutsal Sinod ve İmparator'dur. Ancak tarih boyunca görüldüğü üzere bunların dışında seçimlere etki eden başka faktörlerin de olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Bunların bir kısmı kilise içerisinden, bir kısmı da siyasi erkten kaynaklanmaktadır. Biz bu çalışmada bahsi geçen bu faktörleri incelemeye çalışacağız.
Anahtar Kelime: The Elections of The Phanar Patriachs in The Ottoman Period
Öz: The Greek Orthodox Patriarchate of the Phanar isone of themostenduringinstitutions in theWorld history.ThePatriarchate had toobeytotheauthority of theOttomanEmpireaftertheconquest of Constantinople in 1453 and it has existed as a religiousinstitutionuntilthedeclaration of TurkishRepublic in 1KD3. Theelectionanddeposition of patriarchs _asspiritualleader of thePatriarchate---has become an importantissue in theOttomanperiodas6ell asin theByzantium.Patriarchelections6ereperformedaccordingtotheproceduresandtraditionsshapedin By---zantineperiod.Elections6asbeing done 6ithreligiousreferences.nterms of theOrthodoxfaith it 6ascarriedout6ith a divineprotectionandguidance of theHolySpiritalso6iththegrace of God.Therearethree main actors in bothperiodsaffectsthepatriarchelections;Patriarch, theHolySynodandtheEmperor. Ho6ever, besidesof these main actors6eshould not ignoretheinfluence of otherfactorslikeseenthroughoutthehistory. Some of themcomesfromthechurchandothersfromgovernment.nframe of thisarticle6e6anttotrytoexplainthesefactors.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- G.W.H.Lampe (ed). A Patristic Greek Lexicon, Oxford University Press, 1972
- Akyıldız, Ali. "Tanzimat" DİA, 40/1---10. Arrnakis, G. Georgiades. "The Greek Church of Constantinople and The Ottoman Empire", The Journal of Modern History, Vol 24, No 3 (Sep. 1952), ss. 235---250.
- Atalay, Bülent. Fener Rum Ortodoks Patrikhane'sinin Siyasi Faaliyetleri (1908---1923), Tarih ve Tabiat Vakfı Yay., İstanbul, 2001.
- Başbakanlık Osmanlı Arşiv Rehberi, (Komisyon), İstanbul 2010.
- Decei, Aurel. "Patrik II. Gennadios Skolarios'un Fatih Sultan Mehmet İçin Yazdığı Ortodoks İ'tikad---Namesinin Türkçe Metni", Fatih ve İstanbul, Cilt 1, Sayı 1, İstanbul 1953, s.99---116.
- Düstur, I. Tertip, C.II, 1289.
- Emperors Patriarchs and Sultans of Constantinople 1373---1513, An Anany--- mous Greek Chronicle of The Sixteenth Centry (Trans. And Commentary by Marios Philippides) Hellenic College Press, Brookline 1990.
- Hussey, J. M., The Orthodox Church in the Byzantine Empire, Oxford Uni--- versity Pres, 1990.
- İmerologion tu İkumeniku Patriarhiu Etus 2009, (2009 Yılı Patrikhane Yıllığı), Ekdosis İkumeniku Patriarhiu, Selanik, 2009.
- İnalcık,Halil. "TheStatus of the Greek Orthodox Patriarch Under the Ot--- tomans",Turcica, 23/1991, ss.407---435.
- İnci, Salih. "Balkanlarda Mezhep Kavgaları ve Kiliselerin Nüfuz Müca--- delesi", Yeni Türkiye Rumeli---Balkanlar Özel Sayısı---III, Yıl 21, Sayı 68, Ankara 2015. ss.3040---3051.
- Jorga, Nicolae. Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, (1---5) (Çev. Nilüfer Epçeli), İstanbul, 2005.
- Karaca, Filiz. "Pişkeş", DİA, 34/294---296.
- Karpat, Kemal. Balkanlar'da Osmanlı Mirası ve Ulusçuluk,(çev.Recep Bozte--- mur), İmge Kitabevi, İst. 2004
- .........."Ottoman Views and Policies Towards The Orthodox Christian Church", Greek Orthodox Theological Review, Volume 31, No. 1---2, Brookline 1986, ss.131---155.
- Kenanoğlu, M. Macit. Osmanlı Millet Sistemi Mit ve Gerçek, Klasik Yay., İs--- tanbul, 2004.
- Kofos, Evangelos. "Attempts at Mending the Greek - Bulgarian Ecclesi--- astical Schism (1875---1902)", Balkan Studies, Volume 25, Number 2, Selanik, 1984, ss. 347---368.
- Konortas, Paraskevas "Osmanlı İmparatorluğunda En Üst Düzey Ruh--- ban Sınıfının ve Özellikle Patriğin Konumu Üzerine Bazı Hipotezler (1453--- 1923)", Ortodoksia (II. Period) Yıl 7, sayı 3, Selanik 2000 (Temmuz---Eylül), ss. 461--- 480.
- ............"Tarihi Uzlaşmadan Entente Cordial'e", Tarihi Siyasi Dini ve Hukuki Açıdan Ekümenik Patrikhane, (Der. Cengiz Aktar), İletişim Yayınları, İs--- tanbul 2011, ss.27---68.
- Macar, Elçin, Cumhuriyet Döneminde İstanbul Rum Patrikhanesi, İletişim Yayınları, İst.,2003.
- Ortaylı, İlber. Osmanlıda Milletler ve Diplomasi, Seçme Eserler, İst. Türkiye İş Bank. Yay, 2008. s. 22
- Ostrogorsky, George. Bizans Devleti Tarihi.(Çev. Fikret Işıltan), Türk Ta--- rih Kurumu, Ankara, 1999 (Beşinci baskı)
- Pertusi, Agostino. İstanbul'un Fethi I, Çağdaşların Tanığı (çeviren ve notlar ekleyen Mahmut H. Şakiroğlu),İstanbul Fetih Cemiyeti, 2004.
- Runciman, Steven. The Great Church in Captivity, New York : Camridge University Press, 1968.
- .............The Byzantine Theocracy, : London --- New York - Melbourne, Camridge University Press, 1977.
- Seidler, G.L. Bizans Siyasal Düşüncesi (çev. Mete Tunçay), Ankara Üniver--- sitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara, 1980.
- Stavridis, Vasilios. İstoria tu İkumeniku Patriarhiu 1453---Simeron, Ekdotikos İkos Adelfon Kiriakidi, Selanik, 1987.
- ............."A Concise History of The Ecumanical Patriarchate", (Trans. From the Greek George Dion. Dragas), Greek Orthodox Theological Review, 45 /1---4, 2000, ss. 57---140
- Stavrionis, L. S. The Balkans Since 1453, Rinehart&Company, New York : 1958.
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Osmanlı Tarihi, Cilt II, 7.basım, s. 157---159
- http://www.patriarchate.org/patriarchate/former---patriarchs/jeremias (erişim13.05.2014)
- http://www.ec---patr.org/list (erişim tarihi 19.05.2014)
- http://en.wikipedia.org/wiki/Patriarch_Gabriel_II_of_Constantinople (erişim tarihi 19.05.2014)
- http://en.wikipedia.org/wiki/Patriarch_Parthenius_III_of_Constantinople (erişim. 19.05.2014)
APA | İNCİ S (2015). OSMANLI DÖNEMİ FENER RUM PATRİKLERİNİN SEÇİMİ. , 9 - 58. |
Chicago | İNCİ Salih OSMANLI DÖNEMİ FENER RUM PATRİKLERİNİN SEÇİMİ. (2015): 9 - 58. |
MLA | İNCİ Salih OSMANLI DÖNEMİ FENER RUM PATRİKLERİNİN SEÇİMİ. , 2015, ss.9 - 58. |
AMA | İNCİ S OSMANLI DÖNEMİ FENER RUM PATRİKLERİNİN SEÇİMİ. . 2015; 9 - 58. |
Vancouver | İNCİ S OSMANLI DÖNEMİ FENER RUM PATRİKLERİNİN SEÇİMİ. . 2015; 9 - 58. |
IEEE | İNCİ S "OSMANLI DÖNEMİ FENER RUM PATRİKLERİNİN SEÇİMİ." , ss.9 - 58, 2015. |
ISNAD | İNCİ, Salih. "OSMANLI DÖNEMİ FENER RUM PATRİKLERİNİN SEÇİMİ". (2015), 9-58. |
APA | İNCİ S (2015). OSMANLI DÖNEMİ FENER RUM PATRİKLERİNİN SEÇİMİ. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0(33), 9 - 58. |
Chicago | İNCİ Salih OSMANLI DÖNEMİ FENER RUM PATRİKLERİNİN SEÇİMİ. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 0, no.33 (2015): 9 - 58. |
MLA | İNCİ Salih OSMANLI DÖNEMİ FENER RUM PATRİKLERİNİN SEÇİMİ. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.0, no.33, 2015, ss.9 - 58. |
AMA | İNCİ S OSMANLI DÖNEMİ FENER RUM PATRİKLERİNİN SEÇİMİ. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2015; 0(33): 9 - 58. |
Vancouver | İNCİ S OSMANLI DÖNEMİ FENER RUM PATRİKLERİNİN SEÇİMİ. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2015; 0(33): 9 - 58. |
IEEE | İNCİ S "OSMANLI DÖNEMİ FENER RUM PATRİKLERİNİN SEÇİMİ." İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0, ss.9 - 58, 2015. |
ISNAD | İNCİ, Salih. "OSMANLI DÖNEMİ FENER RUM PATRİKLERİNİN SEÇİMİ". İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 33 (2015), 9-58. |