DUYGUSAL EMEK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ: BİR YORDAYICI OLARAK YÖNETSEL DESTEK ALGISI

KESKİNKILIÇ KARA, SULTAN BİLGE; ZAFER GÜNEŞ, DEMET; Ertürk, Abbas

DUYGUSAL EMEK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ: BİR YORDAYICI OLARAK YÖNETSEL DESTEK ALGISI

Abbas ERTÜRK, (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü / Eğitim Yönetimi ve Denetimi,)

Sultan Bilge KESKİNKILIÇ KARA, (İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü / Eğitim Yönetimi ve Denetimi,)

Demet ZAFER GÜNEŞ (İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü / Eğitim Yönetimi ve Denetimi,)

Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

6 1

Yıl: 2016 Cilt: 16 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1722 - 1744 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

DUYGUSAL EMEK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ: BİR YORDAYICI OLARAK YÖNETSEL DESTEK ALGISI

Öz:

Bu çalışmanın amacı, yönetsel destek algısının çalışanlarda duygusal emek ve psikolojik iyi oluşu etkileme düzeyini belirlemektir. Araştırma tarama türünde desenlenmiştir. Çalışmanın örneklemini 412 öğretmen oluşturmaktadır. Öğretmenlerin yönetsel destek algılarını belirleyebilmek amacıyla Yönetsel Destek Ölçeği, duygusal emek düzeylerini belirlemek amacıyla Duygusal Emek Ölçeği ve psikolojik iyi oluş düzeylerini belirlemek amacıyla Psikolojik İyi Oluş Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde standart sapma, aritmetik ortalama, t testi, ANOVA testi ve regresyon analizinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin yönetsel destek algıları ve psikolojik iyi oluş düzeyleri yüksek, duygusal emek düzeyleri ise orta olarak belirlenmiştir. Ayrıca, algılanan yönetsel desteğin öğretmenlerin duygusal emek düzeylerinin anlamlı bir yordayıcısı olmadığı, psikolojik iyi oluşu ise düşük düzeyde yordadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Hemşirelik Psikoloji Davranış Bilimleri

EMOTIONAL LABOR AND PSYCHOLOGICAL WELL-BEING: PERCEPTION OF ADMINISTRATIVE SUPPORT AS A

Öz:

The purpose of this study is to determine the effect of administrative support on emotional labor and psychological well-being. The study is designed in the survey model. The sample of the study consists of 412 teachers. The data of the study was collected through three scales, namely "Administrative Support Scale", which was used in order to determine teachers' perceptions about administrative support; "Emotional Labor Scale" applied so as to determine their level of emotional labor and "Psychological Well-Being Scale" implemented to determine their level of psychological well-being. In order to analyze the data, standard deviation, mean, t-test, ANOVA and regression analysis were used. According to the findings obtained from this study, the level of teachers' perceptions regarding administrative support and psychological well-being was determined to be high. However, their levels of emotional labor were found to be moderate. In addition, it was identified that the administrative support perception of teachers did not predict emotional labor while administrative support perception of teachers predicted psychological well-being at a low level.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Hemşirelik Psikoloji Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akbaba, A. (2011). Eğitim Müfettişleri İçin Örgüt ve Yönetim Algısı Ölçeği'nin Geliştirilmesi ve Mesleki Bazı Değişkenler Açısından Karşılaştırılması. Pegem Eğitim Öğretim Dergisi, 1(3). 67-79.
Ashforth, B. E. & Humphrey, R.H. (1993). Emotional Labor in Service Roles: The İnfluence of İdentity, Academy of Management Review, 18(1), 88-115
Aytekin Uysal, A. (2007). Öğretmenlerde Gözlenen Duygusal Yaşantı Örüntülerinin ve Duygusal İşçiliğin Mesleki İş Doyumu ve Tükenmişlik Üzerine Etkisi. Muğla
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Muğla.
Bağcı, Z. & Mohan Bursalı, Y. (2015). Duygusal emeğin iş performansı üzerindeki etkisi: Denizli ilinde hizmet sektöründe görgül bir araştırma. Kafkas Üniversitesi İİBF Dergisi, 6 (10), 69-90.
Basım, N. & Begenirbaş, M. (2012). Çalışma Yaşamında Duygusal Emek: Bir Ölçek Uyarlaması. Yönetim ve Ekonomi, 19(1), 78-90.
Begenirbaş, M. & Meydan, C. H. (2012). Duygusal Emeğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışıyla İlişkisi: Öğretmenler Üzerinde Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 14(3), 159-181
Bennett, P., Lowe, R., Matthews, V., Dourali, M., & Tattersall, A. (2001). Stress in Nurses: Coping, Managerial Support and Work Demand. Stress and Health, 17(1), 55-63.
Bhanthumnavin, D. (2003). Perceived Social Support From Supervisor and Group Members' Psychological and Situational Characteristics as Predictors of Subordinate Performance in Thai Work Units. Human Resource Development Quarterly, 14(1), 79-97.
Bıyık, Y. & Aydoğan, E. (2015). Duygusal Emek İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi: Bir Araştırma. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 159- 180.
Brown, E. L., Horner, C. G., Kerr, M. M. & Scanlon, C. L. (2014). United States Teachers' Emotional Labor and Professional İdentities. KEDI Journal of Educational Policy, 11(2), 205-225.
Cenkseven, F. & Akbaş, T. (2007). Üniversite Öğrencilerinde Öznel ve Psikolojik İyi Olmanın Yordayıcılarının İncelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(27), 43-65
Cirhinlioğlu, F.G. (2006). Üniversite Öğrencilerinde Utanç Eğilimi, Dini Yönelimler, Benlik Kurguları ve Psikolojik İyilik Hali Arasındaki İlişkiler.
Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Çukur, C. Ş. (2009). Öğretmenlerde Duygusal İşçilik Ölçeği Geliştirme: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9 (2), 527-574.
Demirhan, U., Kula, S. & Karagöz, G. (2014). İş Memnuniyeti ve Yönetici Desteğinin Memurların Performansına Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1). 285-297.
Derinbay, D. (2011). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Algıladıkları Örgütsel Destek Düzeyleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Denizli.
Diefendorff, J. M. & Gosserand, R. H. (2003). Understanding the Emotional Labor Process: A Control Theory Perspective. Journal of Organizational Behavior, 24(8), 945-959.
Doğan, S. (2014). İlkokullarda Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Destek Algısı (Polatlı İlçesi Örneği). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara
Eğriboyun, D. (2013). Ortaöğretim Okullarında Görev Yapan Yönetici ve Öğretmenlerin Örgütsel Güven ve Örgütsel Destek Algıları Arasındaki İlişki. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,(12), 17-43.
Eisenberger, R., Huntington, R., Hutchison, S. & Sowa, D. (1986). Perceived Organizational Support. Journal of Applied Psychology, 71(3), 500-507.
Eisenberger, R., Stinglhamber, F., Vandenberghe, C., Sucharski, L.I. & Rhoades, L. (2002). Perceived Supervisor Support: Contributions to Perceived Organizational Support and Employee Refention. Journal of Applied Psychqolog, 87(3), 565-573.
Emhan, A., Mengenci, C., Taşdöven, H. & Garayev, V. (2014). Yapısal Eşitlik Modeli Kullanılarak İş Memnuniyeti, Yönetici Desteği ve Tükenmişlik Kavramları Arasındaki İlişkilerin Analizi: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 14(27), 75-96.
Fredrickson, B. (1998). What Good are Positive Emotions? Review of General Psychology, 2(3), 300-319.
Garg, P. & Rastogi, R. (2009). Effect of Psychological Wellbeing on Organizational Commitment of Employees. Journal of Organizational Behavior, 8(2), 42-51.
Goodwin, R. E., Groth, M. & Frenkel, S. J. (2011). Relationships Between Emotional Labor, Job Performance, and Turnover. Journal of Vocational Behavior, 79(2), 538-548. http://dx.doi.org/10.1016/j.jvb.2011.03.001
Göçen, G. (2013). Pozitif Psikoloji Düzleminde Psikolojik İyi Olma ve Dini Yönelim İlişkisi: Yetişkinler Üzerine Bir Araştırma. Toplum Bilimleri, 7 (13), 97-130
Grandey, A.A. (1999). The Effects of Emotional Labor: Employee Attitudes, Stress and Performance. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Colorado State Üniversitesi: Colorado.
Gülova, A. A., Palamutcuoğlu, B. T., & Palamutcuoğlu, A. T. (2013). Duygusal Emek İle İşe Bağlılık Arasındaki İlişkide Amir Desteğinin Rolü: Üniversitede
Öğrenci İşleri Personeline Yönelik Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(2), 41-74.
Hochschild, A. R. (1979). Emotion Work, Feeling Rules and Social Structure. American Journal of Sociology, 85(3), 551-575
Hochschild, A. R. (2003). The Managed Heart Commercialization of Human Feeling. (20. Edition). University Of California Press, Ltd. London Isenbarger, L. & Zembylas, M. (2006). The Emotional Labour of Caring in Teaching. Teaching and Teacher Education, 22(1), 120-134.
Keskinkılıç-Kara, S. B. K., Zafer-Güneş, D. Z. & Aydoğan, N. N. (2015). Perceived Organizational Support and Organizational Trust in Primary Schools. International Journal of Human Sciences, 12(2), 385-393.
Kirkcaldy, B.D., Furnham, A.F., & Siefen, R.G. (2011). The Effects of Gender on Physical and Psychological Well-Being and Life Satisfaction Among an Adult
Kuyumcu, B. (2012). Türk ve İngiliz Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik İyi Oluş Duygusal Farkındalık ve Duygularını İfade Etmelerinin Ülke ve Cinsiyet Değişkenlerine Göre İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 1-24
Liu, Y. & Zhang, D. (2015). Development of Questionnaire on Emotional Labor Among Primary and Secondary School Teachers. Journal of Education and Training Studies, 3(1), 46-55
Luthans, F. & Youssef, C. M. (2004). Human, Social and now Positive Psychological Capital Management: Investing in People For Competitive Advantage. Organizational Dynamics, 33(2), 143-160.
Mardanov, I., Heischmidt, K. & Henson, A. (2008). Leader Member Exchange and Job Satisfaction Bond and Predicted Employee Turnover, Journal of Leadership and Organizational Studies, 15(2) :159-175.
MEB. (2016). Küçükçekmece İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü İstatistikleri. http://kucukcekmece.meb.gov.tr/
Moyle, P. (1998). Longitudinal Influences of Managerial Support on Employee Wellbeing. Work & Stress, 12(1), 29-49.
Özdemir, A. (2010). İlköğretim Okullarında Algılanan Yönetici Desteğinin ve Bireycilik-Ortaklaşa Davranışçılığın Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İle İlişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(1), 93-112.
Özdemir-Demirel, G. (2012). Okul müdürlerinin Güç Kaynaklarını Kullanma Stilleri Ve Müdür Desteğinin Kurumsal Vatandaşlık Davranışıyla İlişkisi (Ankara ili örneği). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan Örgütsel Destek ile örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 113 -130
Payne, S. C. & Huffman, A. H. (2005). A Longitudinal Examination of the İnfluence of Mentoring on Organizational Commitment and Turnover, Academy of Management Journal, 48(1), 158-168.
Rafaeli, A. & Sutton, R. (1987). Expression of Emotion as Part of the Work Role., Academy of Management Review,12(1), 23-37.
Raz, S., Orrie D. & Leehu Z. (2014). Neural Correlates of Emotional Intelligence in a Visual Emotional Oddball Task: An Erp Study. Brain and Cognition, 91, 79- 86. doi:10.1016/j.bandc.2014.09.003
Rhoades, L. & Eisenberger, R. (2002). Perceived Organizational Support: a Review of the Literature. Journal of Applied Psychology, 87(4), 698-714
Ryff, C. D. (1989). Happiness is Everyting, or is it? Explorations on the Meaning of Psychological Well-Being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6), 1069-1081.
Ryff, C.D. (1995). Psychological Well-Being in Adult Life. Current Directions in Psychological Science, 4(4), 99-104. doi:10.1111/1467-8721.ep10772395
Ryff, C. D. & Keyes, C. L. M. (1995). The Structure of Psychological Well-Being Revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719-727.
Ryff, C. D. & Singer, B. (2008). Know Thyself and Become What You Are: A Eudaimonic Approach to Psychological Well-Being. Journal of Happiness Studies, 9, 13-39
Sabuncuoğlu, E.T. (2007). Eğitim, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 7 (2), 613-628.
Savaş, A. C. (2012). Okul Müdürlerinin Duygusal Zekâ ve Duygusal Emek Yeterliklerinin Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerine Etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (33), 139-148.
Scott, B.A. & Barnes, C.M. (2011). A Multilevel Field Investigation of Emotional Labor, Affect, Work Withdrawal, and Gender. Academy of Management Journal, 54(1), 116-136.
Simpson, P. A. & Stroh, L. K. (2004). Gender Differences: Emotional Expression and Feelings of Personal İnauthenticity. Journal of Applied Psychology, 89(4), 715-721.
Sun, J. & Qiao, J. (2005). Current Situation of Study on Emotional Labor. Advances in Psychological Science, 13(1), 85-90.
Şahin, B. (2014). Metodoloji. (Ed. Tanrıöğen, A.), Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı yayıncılık.
Tatlılıoğlu, K. (2015). Üniversite Öğrencilerinin Aylık Gelir Düzeyleri İle Psikolojik İyi Oluşları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Bingöl Üniversitesi örneği). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 1-15. DOI: http://dx.doi.org/10.17755/esosder.40308.
Taştan, S., İşci, E. & Arslan, B. (2014). Örgütsel Destek Algısının İşe Yabancılaşma Ve Örgütsel Bağlılığa Etkisinin İncelenmesi: İstanbul Özel Hastanelerinde Bir Çalışma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (19), 121- 138
Tekleab, A.G., Takeuchi, R. & Taylor, M.S., (2005). Extending the Chain of Relationships Among Organizational Justice, Social Exchange, And Employee Reactions: The Role Of Contract Violations. Academy of Management Journal, 48(1),146-157.
Telef, B.B. (2013). Psikolojik İyi Oluş Ölçeği: Türkçeye uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 28(3), 374-384.
Telef, B. B., Uzman, E. & Ergün, E. ( 2013). Öğretmen Adaylarında Psikolojik İyi Oluş ve Değerler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(12), 1297-1307
Turunç, Ö. & Çelik, M. (2010). Çalışanların Algıladıkları Örgütsel Destek ve İş Stresinin Örgütsel Özdeşleşme ve İş Performansına Etkisi. Yönetim ve Ekonomi 17(2), 183-206.
Van Gelderen, B.R., Konijn E.A. & Bakker, A.B. (2011). Emotional Labor among Trainee Police Officers: Interpersonal rol of positive psychology. The Journal of Positive Pyschology, 6(2), 163-172.
Yılmaz, K., Altınkurt, Y., Güner, M. & Şen, B. (2015). The Relationship between Teachers' Emotional Labor and Burnout Levels. Eurasian Journal of Educational Research, (59), 75-90.
Yoon, J. & Lim, J.C. (1999). Organizational Support in The Workplace: The Case of Korean Hospital Employees. Human Relations, 52 (7), 923-945.
Zizek, S.S., Treven, S. & Cancer, V. (2015) Differences in Personal Holism of Slovenian Employees. Proceedings of the 6th Global Conference on Managing in Recovering Markets (GCMRM 2015). University of Maribor, Faculty of Economics and Business May 18 - 19, 651- 672.

APA	Ertürk A, KESKİNKILIÇ KARA S, ZAFER GÜNEŞ D (2016). DUYGUSAL EMEK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ: BİR YORDAYICI OLARAK YÖNETSEL DESTEK ALGISI. , 1722 - 1744.
Chicago	Ertürk Abbas,KESKİNKILIÇ KARA SULTAN BİLGE,ZAFER GÜNEŞ DEMET DUYGUSAL EMEK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ: BİR YORDAYICI OLARAK YÖNETSEL DESTEK ALGISI. (2016): 1722 - 1744.
MLA	Ertürk Abbas,KESKİNKILIÇ KARA SULTAN BİLGE,ZAFER GÜNEŞ DEMET DUYGUSAL EMEK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ: BİR YORDAYICI OLARAK YÖNETSEL DESTEK ALGISI. , 2016, ss.1722 - 1744.
AMA	Ertürk A,KESKİNKILIÇ KARA S,ZAFER GÜNEŞ D DUYGUSAL EMEK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ: BİR YORDAYICI OLARAK YÖNETSEL DESTEK ALGISI. . 2016; 1722 - 1744.
Vancouver	Ertürk A,KESKİNKILIÇ KARA S,ZAFER GÜNEŞ D DUYGUSAL EMEK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ: BİR YORDAYICI OLARAK YÖNETSEL DESTEK ALGISI. . 2016; 1722 - 1744.
IEEE	Ertürk A,KESKİNKILIÇ KARA S,ZAFER GÜNEŞ D "DUYGUSAL EMEK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ: BİR YORDAYICI OLARAK YÖNETSEL DESTEK ALGISI." , ss.1722 - 1744, 2016.
ISNAD	Ertürk, Abbas vd. "DUYGUSAL EMEK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ: BİR YORDAYICI OLARAK YÖNETSEL DESTEK ALGISI". (2016), 1722-1744.

APA	Ertürk A, KESKİNKILIÇ KARA S, ZAFER GÜNEŞ D (2016). DUYGUSAL EMEK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ: BİR YORDAYICI OLARAK YÖNETSEL DESTEK ALGISI. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(4), 1722 - 1744.
Chicago	Ertürk Abbas,KESKİNKILIÇ KARA SULTAN BİLGE,ZAFER GÜNEŞ DEMET DUYGUSAL EMEK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ: BİR YORDAYICI OLARAK YÖNETSEL DESTEK ALGISI. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 16, no.4 (2016): 1722 - 1744.
MLA	Ertürk Abbas,KESKİNKILIÇ KARA SULTAN BİLGE,ZAFER GÜNEŞ DEMET DUYGUSAL EMEK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ: BİR YORDAYICI OLARAK YÖNETSEL DESTEK ALGISI. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.16, no.4, 2016, ss.1722 - 1744.
AMA	Ertürk A,KESKİNKILIÇ KARA S,ZAFER GÜNEŞ D DUYGUSAL EMEK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ: BİR YORDAYICI OLARAK YÖNETSEL DESTEK ALGISI. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2016; 16(4): 1722 - 1744.
Vancouver	Ertürk A,KESKİNKILIÇ KARA S,ZAFER GÜNEŞ D DUYGUSAL EMEK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ: BİR YORDAYICI OLARAK YÖNETSEL DESTEK ALGISI. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2016; 16(4): 1722 - 1744.
IEEE	Ertürk A,KESKİNKILIÇ KARA S,ZAFER GÜNEŞ D "DUYGUSAL EMEK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ: BİR YORDAYICI OLARAK YÖNETSEL DESTEK ALGISI." Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, ss.1722 - 1744, 2016.
ISNAD	Ertürk, Abbas vd. "DUYGUSAL EMEK VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ: BİR YORDAYICI OLARAK YÖNETSEL DESTEK ALGISI". Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 16/4 (2016), 1722-1744.