UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması

ERTAŞ KILIÇ, HÜLYA; ŞEN, Ahmet İlhan

UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması

Hülya Ertaş KILIÇ, (Aksaray Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Fen Bilgisi Eğitimi ABD, Türkiye,)

Ahmet İlhan ŞEN (Hacettepe Üniversitesi)

Eğitim ve Bilim

44 6

Yıl: 2014 Cilt: 39 Sayı: 176 Sayfa Aralığı: 1 - 12 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması

Öz:

Eleştirel düşünme, bireyin ve etkileşim halinde olduğu bireylerin düşüncelerini göz önünde tutarak, kendisini, çevresindeki olayları, durumları ve düşünceleri anlamayı amaç edinen aktif ve organize edilmiş zihinsel bir süreçtir. Bu zihinsel süreç için istekli olmak eleştirel düşünebilmenin en önemli anahtarıdır. Eleştirel düşünme eğilimini, özellikle ortaöğretim kademesinde ölçecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracına ihtiyaç duyulması nedeniyle gerçekleştirilen bu çalışma, Florida Üniversitesi araştırmacıları tarafından geliştirilen UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilim Ölçeğinin Türkiye koşullarında geçerliliğini ve güvenilirliğini belirlemeyi amaçlamaktadır. 26 maddeden oluşan 5'li likert tipindeki ölçek, dokuzuncu ve onuncu sınıfta öğrenim gören toplam 342 öğrenciye uygulanmıştır. Ölçeğin üç faktörlü yapısının incelenmesi için doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda ölçekten bir madde çıkarılmıştır. Elde edilen sonuçlar, 25 maddelik ölçeğin üç faktörlü özgün yapı ile tutarlı ve verilerle uyumlu olduğunu göstermektedir. Ölçeğin güvenilirliği için, ölçeğin tamamının ve alt boyutlarının iç tutarlılık katsayıları kontrol edilmiştir. Elde edilen Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı ölçeğin tümü için 0,91; katılım alt boyutu için 0,88; bilişsel olgunluk alt boyutu için 0,70; yenilikçilik alt boyutu için 0,73 olarak elde edilmiştir

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akbıyık, C. (2002). Eleştirel düşünme eğilimleri ve akademik başarı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Azar, A. (2010). The effect of critical thinking dispositions on students achievement in selection and placement exam for university in Turkey. Journal of Turkish Science Education, 7(1), 61-73.
Beyer, B. K. (1995). Critical thinking. Bloomington, Indiana: Phi Delta Kappa Educational Foundation.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (5.bs.). Ankara: Pegem Akademi.
Chaffee, J. (1988). Thinking critically (2.bs.). Boston: Houghton Mifflin Co. Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının eleştirel düşünmeye ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 93-108.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: Spss ve lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
De Bono, E. (1978). Teaching thinking. Pelican Books: Penguin Books Ltd.
Dutoğlu, G. ve Tuncel, M. (2008). Aday öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri ile duygusal zeka düzeyleri arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 11-32.
Emir, S. (2013). Öğretmenlerin düşünme stillerinin eleştirel düşünme eğilimlerini yordama gücü (İstanbul-Fatih örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 325-347.
Facione, P. A. (1990). Critical thinking: A statement of expert consensus for purposes of educational assessment and instruction. Research findings and recommendations. Newark, Delaware: American Philosophical Association.
Friedel, C. R., Irani, T. A., Rudd, R., Gallo, M., Eckhardt, E. ve Ricketts, J. (2008). Overtly teaching critical thinking and inquiry-based learning: A comparison of two undergraduate biotechnology classes. Journal of Agricultural Education, 49(1), 72-84.
Friedel, C. R., Irani, T. A, Rhoades, E. B., Fuhrman, N. E. ve Gallo, M. (2008). It’s in the genes: exploring relationships between critical thinking and problem solving in undergraduate agriscience students' solutions to problems in mendelian genetics. Journal of Agricultural Education, 49(4), 25-87.
Gürol-Arslan G., Demir, Y., Eşer, İ. ve Khorshid, L. (2009). Hemşirelerde eleştirel düşünme eğilimini etkileyen etmenlerin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), 72-80.
Hair Jr., J. F., Black W. C., Babin, B. J. ve Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis (7.bs.). Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall, Inc.
Hamurcu, H., Akamca Özyılmaz, G. ve Günay, Y. (2005). Fen bilgisi ve sınıf öğretmenliği anabilim dalı öğrencilerinin eleştirel düşünmeye yönelik görüşleri. 19 Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 12-25.
Irani, T., Rudd, R., Gallo, M., Ricketts, J., Friedel, C. ve Rhoades, E. (2007). Critical thinking instrumentation manual. 11 Ağustos 2011 tarihinde http://aec.ifas.ufl.edu/abrams/step/ctmanual.pdf adresinden erişildi.
Kartal, T. (2012). İlköğretim fen bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 279-297.
Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford Publications, Inc.
Korkmaz, Ö. (2009). Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 1-13.
Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Kurt, A. A. ve Kürüm, D. (2010). Medya okuryazarlığı ve eleştirel düşünme arasındaki ilişki: Kavramsal bir bakış. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 20-34.
Lamm, A. J., Rhodes, E. B., Irani, T. A., Roberts, T. G., Snyder, L.J.U. ve Brendemuhl, J. (2011). Utilizing natural cognitive tendencies to enhance agricultural education programs. Journal of Agricultural Education, 52(2), 12-23. Doi: 10.5032/jae.2011.02012
Lewis, Clarissa Y. (2012). Critical thinking dispositions of Tennessee agriculture teachers. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Tennessee State University, United States - Tennessee.
Lipman, M. (1988). Critical thinking - what can it be. Educational Leadership, 46(1), 38-43.
Paul, R., Weil, D. ve Binker, A. J. A. (1990). Critical thinking handbook: K-3 rd grades - A guide for remodelling lesson plans in language arts, social studies & science. Rohnert Park, CA: Foundation for Critical Thinking.
Robertson, S. I. (1999). Types of thinking (1.bs.). London: Routledge.
Ruggiero, V. R. (2007). The art of thinking: A guide to critical and creative thought (8.bs.). New York; London: Pearson Longman.
Stedman, N. L. P. (2009). Casting the net of critical thinking: A look into the collegiate leadership classroom. Journal of Leadership Education, 7(3), 201-218.
Şengül, C. ve Üstündağ, T. (2009). Fizik öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimi düzeyleri ve düzenledikleri etkinliklerde eleştirel düşünmenin yeri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 237-248.
Tishman, S., Jay, E. ve Perkins, D. N. (1993). Teaching thinking dispositions: From transmission to enculturation. Theory into Practice, 32(3), 147-153.
Towns, D. R. (2012). Undergraduate students' critical thinking dispositions and trust in sources of information about genetically modified food risk. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Tennessee State University, United States - Tennessee.
TTKB. (2014). Öğretim programları. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (TTKB) web sitesinden 12 Ekim 2014 tarihinde erişildi: http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretimprogramlari/icerik/72
Tümkaya, S. (2011). Fen bilimleri öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ve öğrenme stillerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 215-234.
Türnüklü, E. B. ve Yeşildere, S. (2005). Türkiye’den bir profil: 11-13 yaş grubu matematik öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilim ve becerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(2), 167-185.
Ülger, M. (2012). Düşünme eğitimi dersi. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 146, 67-72.
Zhang, L. F. (2003). Contributions of thinking styles to critical thinking dispositions. Journal of Psychology, 137(6), 517-543. doi: 10.1080/00223980309600633

APA	ERTAŞ KILIÇ H, ŞEN A (2014). UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması. , 1 - 12.
Chicago	ERTAŞ KILIÇ HÜLYA,ŞEN Ahmet İlhan UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması. (2014): 1 - 12.
MLA	ERTAŞ KILIÇ HÜLYA,ŞEN Ahmet İlhan UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması. , 2014, ss.1 - 12.
AMA	ERTAŞ KILIÇ H,ŞEN A UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması. . 2014; 1 - 12.
Vancouver	ERTAŞ KILIÇ H,ŞEN A UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması. . 2014; 1 - 12.
IEEE	ERTAŞ KILIÇ H,ŞEN A "UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması." , ss.1 - 12, 2014.
ISNAD	ERTAŞ KILIÇ, HÜLYA - ŞEN, Ahmet İlhan. "UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması". (2014), 1-12.

APA	ERTAŞ KILIÇ H, ŞEN A (2014). UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması. Eğitim ve Bilim, 39(176), 1 - 12.
Chicago	ERTAŞ KILIÇ HÜLYA,ŞEN Ahmet İlhan UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması. Eğitim ve Bilim 39, no.176 (2014): 1 - 12.
MLA	ERTAŞ KILIÇ HÜLYA,ŞEN Ahmet İlhan UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması. Eğitim ve Bilim, vol.39, no.176, 2014, ss.1 - 12.
AMA	ERTAŞ KILIÇ H,ŞEN A UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması. Eğitim ve Bilim. 2014; 39(176): 1 - 12.
Vancouver	ERTAŞ KILIÇ H,ŞEN A UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması. Eğitim ve Bilim. 2014; 39(176): 1 - 12.
IEEE	ERTAŞ KILIÇ H,ŞEN A "UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması." Eğitim ve Bilim, 39, ss.1 - 12, 2014.
ISNAD	ERTAŞ KILIÇ, HÜLYA - ŞEN, Ahmet İlhan. "UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması". Eğitim ve Bilim 39/176 (2014), 1-12.