Lise Öğrencilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Derse Katılımlarının İncelenmesi

ULUBEY, Özgür; Sever, Mustafa; TÜRE, Ersin; TORAMAN, Çetin

Lise Öğrencilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Derse Katılımlarının İncelenmesi

Mustafa SEVER, (Ankara Üniversitesi)

Özgür ULUBEY, (Ankara Üniversitesi)

Çetin TORAMAN, (Keçiören Rehberlik Araştırma Merkezi)

Ersin TÜRE (Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Program Geliştirme Bölümü, Türkiye,)

Eğitim ve Bilim

3 1

Yıl: 2014 Cilt: 39 Sayı: 176 Sayfa Aralığı: 183 - 198 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Lise Öğrencilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Derse Katılımlarının İncelenmesi

Öz:

Bu araştırmada, Ankara ilindeki lise öğrencilerinin derse katılım düzeylerinin amaçlanmıştır. Genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modelinin kullanıldığı araştırmanın çalışma grubunu, 2013-2014 eğitim öğretim yılı bahar döneminde, Ankara İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı 7 lisenin 9, 10 ve 11. sınıfında eğitim gören ve uygun örnekleme ile seçilen 705 öğrenci oluşturmuştur. Veriler, Wang, Bergin ve Bergin (2014) tarafından geliştirilen ve Sever (2014) tarafından Türkçeye uyarlanan "Derse Katılım Envanteri" ile Alıcı (2013) tarafından geliştirilen "Okula Yönelik Tutum Ölçeği" ile toplanmıştır. Elde edilen veriler, "Kruskal Wallis Testi, Mann Whitney U Testi ve Spearman Brown Sıra Fakları Korelasyon Katsayısı, Lojistik Regresyon ve Kümeleme Analizi" ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda, kadın öğrencilerin erkeklere göre derse katılımlarının daha yüksek olduğu; kendini başarılı gören öğrencilerin derse katıldığı, başarısız gören öğrencilerin ise katılmadığı; derse katılımla okula yönelik tutum arasında farklı düzeylerde ve yönlerde anlamlı ilişkiler olduğu; öğrencilerin Türk Dili ve Edebiyatı dersine katılma, matematik dersine ise katılmama eğiliminde olduğu ve kadın öğrencilerin kendini derslerde başarılı görmeleri ve okulu kişisel gelişimi için engel görmeyip destek olarak görmeleri durumunda derse katılımlarının artabileceği belirlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Adıgüzel, A. ve Karadaş, H. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin okula ilişkin tutumlarının devamsızlık ve okul başarıları arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 49-66.
Adıyaman, Y. Z. (2008). İlköğretim okullarında öğretmenin kullandığı yöntem, teknik ve etkinliklerin öğrencinin derse katılımına etkisi ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Alıcı, D. (2013). Okula yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: güvenirlik ve geçerlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 38(168), 318-331.
Archer L., Halsall, A. ve Hollingworth, S. (2007). Class, gender, (hetero) sexuality and schooling: Paradoxes within working-class girls' engagement with education and post-16 aspirations. British Journal of Sociology of Education, 28(2), 165-180. doi: 10.1080/01425690701192570
Aslan, C. (2003). Öğretmen adaylarının bilime yönelik tutumlarının bazı psiko-sosyal değişkenlerle ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
Avcı, M. (2012). Eğitimde temel bir sorun: Yabancılaşma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(3), 23-40.
Berberoğlu, G. ve Balcı, A. (1994). Okula Yönelik Tutum Boyutlarının Belli Değişkenlere Göre İncelenmesi, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi I. Eğitim Bilimleri Kongresi Kitabı içinde (p. 611- 621) Adana.
Bush, E. S., Ladd, G. W. ve Herald, S. L. (2006). Peer exclusion and victimization: processes that mediate the relation between peer group rejection and children's classroom engagement and achievement? Journal of Educational Psychology, 98 (1), 1-13. doi:10.1037/0022-0663.98.1.1
Bütün, A. (1998). Farklı sosyo-ekonomik düzeylerdeki genel liselere ve kız meslek liselerine devam eden kız öğrencilerin mesleki ilgilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Büyüköztürk, Ş. (2003). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegema Yayıncılık: Ankara.
Carini, R. M., Kuh, G. D. ve Klein, S. P. (2006). Student engagement and student learning: Testing the linkages. Research in Higher Education, 47(1), 1-32.
Christenson, S. L., Reschly, A. L. ve Wylie, C. (2012). Handbook of research on student engagement. New York, NY: Springer Science.
Çevik, N. (2008). Öğretmen değişkenlerinin orta seviyenin üzerindeki öğrencilerin derse katılımı ve konuşma miktarlarına etkisi üzerine nitel bir çalışma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Erdinç, H. S. (2006). Toplam kalite yönetimi yönünden müfredat laboratuvar okulları ve diğer okullarda çalışan öğretmenlerin nitelikleri ile okula yönelik tutumları arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış doktora tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Eryılmaz, A. (2014). Üniversite öğrencileri için derse katılım ölçeklerinin geliştirilmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 203-214.
Finn, J. D. (1993). School Engagement and students at risk. Washington, DC: National Center for Education Statistics.
Fraenkel, J. R. ve Wallen, N. E. (2009). How to design and evaluate research in education (Seventh Edition). New York: McGraw-Hill.
Fredericks, J. A., Blumenfeld, P. C. ve Paris, A. H. (2004). School engagement: Potential of the concept. State of the Evidence Review of Educational Research, 74, 59-109.
Furrer, C. J., Skinner, E., Marchand, G. ve Kindermann, T. A. (2006). Engagement vs. disaffection as central constructs in the dynamics of motivational development. Paper presented at the annual meeting of the Society for Research on Adolescence, San Francisco, CA. Furrer, C. ve Skinner, E.
(2003). Sense of relatedness as a factor in children's academic engagement and performance. Journal of Educational Psychology, 95, 148-162.
Green, S. B. ve Salkind, N. J. (2008). Using SPSS for windows and macintosh (Analyzingand Understanding Data-Fifth Edition). Pearson PrenticeHall. New Jersey.
Günel, A.S. (2014). Biçimlendirici değerlendirmenin bir dil programındaki öğrencilerin derse katılımı üzerine etkileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Gürer, D.G. (2013). Sosyal bilgiler dersinde öğrenme nesnelerinin kullanımı: Başarı, tutum ve derse katılım. Yayınlanmamış doktora tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Jimerson, S. R., Campos, E. ve Greif, J. L. (2003). Toward an understanding of definitions and measures of school engagement and related terms. California School Psychologist, 8, 7-27.
Kalaycı, Ş. (2005). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kaya, M. (1995). Türkiye'de yabancı dil olarak İngilizce dersi alan bir sınıftaki öğrencilerin motivasyon, endişe, kendine güven ve dışa dönüklük, içe dönüklük durumları ile sınıf içinde aktif derse katılımları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Libby, H. P. (2004). Measuring students' relationship to school: attachment, bonding, connectedness, and engagement. Journal of School Health, 74, 274-283.
Menteş, C. (2011). İlköğretim okulu 5. sınıf öğrencilerinin öğretmenlerine olan güven düzeyleri ile derse katılım düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Nystrand, M. ve Gamoran, A. (1991), Instructional discourse, student engagement, and literature achievement. Research in the Teaching of English, 25, 261-290.
Özcan, S. (2010). Açık uçlu soruların okuma derslerinde düşük seviyeli dil öğrencilerinin derse katılımları ve sözel üretimleri üzerindeki etkileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
Özdamar, K. (2013). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi (9. Baskı). Eskişehir: Nisan Kitabevi, 1. Cilt. Patrick, H., Ryan, A. ve Kaplan,A. (2007). Early adolescents' perceptions of the classroom social environment, motivational beliefs, and engagement. Journal of Educational Psychology, 99(1) , 83-98.
Peterson, P. L. ve Fennema, E. (1985). Effective teaching, student engagement in classroom activities, and sex-related differences in learning mathematics. American Educational Research Journal, 21 (22), 309-335.
Pişkin, B. (2005). Öğrencilerin okula yönelik tutumlarını etkileyen etmenler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Sarıtepeci, M. (2012). İlköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler dersinde harmanlanmış öğrenme ortamlarının öğrencilerin derse katılımına, akademik başarısına, derse karşı tutumuna ve motivasyonuna etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Skinner, E., Furrer, C., Marchand, G. ve Kindermann, T. (2008). Engagement and Disaffection in The Classroom: Part of a Larger Motivational Dynamic? Journal of Educational Psychology, 100(4), 765- 781. doi:10.1037/a0012840
Sever, M. (2014). Derse katılım envanterinin Türkçeye uyarlanması, Eğitim Bilim, 139(176), 171-182. doi: 10.15290/EB.2014.3627
Sözbilir, M., Akıllı, M. ve Ozan, C. (Haziran, 2010). Yusufeli'de Öğrencilerin Okula Karşı Tutumları. 10- 12 Haziran 2010 Geçmişten Geleceğe Yusufeli Sempozyumu, Yusufeli Belediyesi, Yusufeli, (http://www.academia.edu/245272/Yusufelide_ogrencilerin_okula_karsi_tutumlari) web sitesinden 10 Ocak 2014 tarihinde erişilmiştir.Tolan, B. İsen G. ve Batmaz V. (1985). Ben ve toplum. Ankara: Teori Yayınları.
Uyan, D. (2012). Özengen müzik eğitimi alan ve almayan ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin akademik başarılarının ve okula yönelik tutumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Uysal, F. Ö. (1999). Öğrenme sürecine etkin öğrenci katılımının öğrenme sonuçlarına etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 358-374
Ünal, C. (1981). Genel tutumların veya değerlerin psikolojisi üzerine bir araştırma. Ankara: AÜDTCF Yayınları No: 301.
Wang, Z., Bergin, C. ve Bergin, D. A. (2014). Measuring engagement in fourth to twelfth grade classrooms: The classroom engagement inventory. School Psychology Quarterly, 29(4), 517-535.
Yazzie-Mintz, E. (2007). Voices of students on engagement: A report on the 2006 high school survey of student engage-ment. Bloomington: Center for Evaluation ve Education Policy, Indiana University

APA	Sever M, ULUBEY Ö, TORAMAN Ç, TÜRE E (2014). Lise Öğrencilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Derse Katılımlarının İncelenmesi. , 183 - 198.
Chicago	Sever Mustafa,ULUBEY Özgür,TORAMAN Çetin,TÜRE Ersin Lise Öğrencilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Derse Katılımlarının İncelenmesi. (2014): 183 - 198.
MLA	Sever Mustafa,ULUBEY Özgür,TORAMAN Çetin,TÜRE Ersin Lise Öğrencilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Derse Katılımlarının İncelenmesi. , 2014, ss.183 - 198.
AMA	Sever M,ULUBEY Ö,TORAMAN Ç,TÜRE E Lise Öğrencilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Derse Katılımlarının İncelenmesi. . 2014; 183 - 198.
Vancouver	Sever M,ULUBEY Ö,TORAMAN Ç,TÜRE E Lise Öğrencilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Derse Katılımlarının İncelenmesi. . 2014; 183 - 198.
IEEE	Sever M,ULUBEY Ö,TORAMAN Ç,TÜRE E "Lise Öğrencilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Derse Katılımlarının İncelenmesi." , ss.183 - 198, 2014.
ISNAD	Sever, Mustafa vd. "Lise Öğrencilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Derse Katılımlarının İncelenmesi". (2014), 183-198.

APA	Sever M, ULUBEY Ö, TORAMAN Ç, TÜRE E (2014). Lise Öğrencilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Derse Katılımlarının İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 39(176), 183 - 198.
Chicago	Sever Mustafa,ULUBEY Özgür,TORAMAN Çetin,TÜRE Ersin Lise Öğrencilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Derse Katılımlarının İncelenmesi. Eğitim ve Bilim 39, no.176 (2014): 183 - 198.
MLA	Sever Mustafa,ULUBEY Özgür,TORAMAN Çetin,TÜRE Ersin Lise Öğrencilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Derse Katılımlarının İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, vol.39, no.176, 2014, ss.183 - 198.
AMA	Sever M,ULUBEY Ö,TORAMAN Ç,TÜRE E Lise Öğrencilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Derse Katılımlarının İncelenmesi. Eğitim ve Bilim. 2014; 39(176): 183 - 198.
Vancouver	Sever M,ULUBEY Ö,TORAMAN Ç,TÜRE E Lise Öğrencilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Derse Katılımlarının İncelenmesi. Eğitim ve Bilim. 2014; 39(176): 183 - 198.
IEEE	Sever M,ULUBEY Ö,TORAMAN Ç,TÜRE E "Lise Öğrencilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Derse Katılımlarının İncelenmesi." Eğitim ve Bilim, 39, ss.183 - 198, 2014.
ISNAD	Sever, Mustafa vd. "Lise Öğrencilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Derse Katılımlarının İncelenmesi". Eğitim ve Bilim 39/176 (2014), 183-198.