Kadın Sığınma Evlerinde Kalan Şiddet Mağduru Kadınlar: Demografik ve Sosyoekonomik Bir İnceleme

SOYGÜT PEKAK, GONCA; Taşkale, Nermin

Kadın Sığınma Evlerinde Kalan Şiddet Mağduru Kadınlar: Demografik ve Sosyoekonomik Bir İnceleme

Nermin TAŞKALE, (İstanbul Üniversitesi)

GONCA SOYGÜT PEKAK (Hacettepe Üniversitesi)

Türk Psikoloji Yazıları

15 0

Yıl: 2016 Cilt: 19 Sayı: Özel Sayı Sayfa Aralığı: 3 - 15 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kadın Sığınma Evlerinde Kalan Şiddet Mağduru Kadınlar: Demografik ve Sosyoekonomik Bir İnceleme

Öz:

Kadına yönelik şiddet Türkiye'de ve dünya genelinde son derece yaygın bir sorundur. Bu soruna üretilen çözüm yolları arasında kadın sığınma evleri önemli bir yer tutar. Sığınma evlerinin sunduğu hizmetin değerlendirilmesi ve koşullarının gereksinimleri daha iyi karşılayacak biçimde iyileştirilmesi için şiddet mağduru kadınları daha iyi tanımak gerekmektedir. Bu çalışmada sığınma evlerinde kalan şiddet mağduru kadınların (N = 79) demografik ve sosyoekonomik özellikleri incelenmiştir. Çalışmada önceki çalışmalar ve araştırmamızın amaçları kapsamında hazırlanmış öz-bildirime dayalı bir anket kullanılmıştır. Kümeleme analizi bulguları sığınma evlerinde kalan şiddet mağduru kadınların fiziksel ve sözel şiddet mağduru (%38) ve çoklu şiddet mağduru (fiziksel, sözel, duygusal ekonomik ve cinsel şiddet) (%62) olmak üzere iki grupta toplanabileceğini göstermiştir. İkili lojistik regresyon analizi sonuçları kadının çocuklukta cinsel şiddet mağduru olmasının, çoklu şiddet mağduru olma olasılığını fiziksel ve sözel şiddet mağduru olmaya kıyasla sekiz kat artırdığını göstermiştir. Bulgular kadına yönelik şiddetle mücadelede yalnızca kesitsel değil aynı zamanda nesil aşkın boylamsal müdahalelerin de son derece önemli olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyoloji Kadın Araştırmaları

Shelter-Residing Violence Victim Women: A Demographic and Socioeconomic Examination

Öz:

Violence against women is an extremely prevalent problem in Turkey and all over the world. Shelters are one of the important solutions created against this problem. It is necessary to study women who are victims of intimate partner violence in order to evaluate the quality of shelter services and improve their standards to meet the needs of women. This study analyzed demographic features and socioeconomic status of shelter-residing victims of intimate partner violence (N = 79) using a self-report questionnaire. Cluster analysis showed there were two main clusters: physical and verbal violence victim and multiple types of violence victim (physical, verbal, psychological, economic and sexual violence). Results of a binary logistic regression analysis showed that being a sexual violence victim during childhood increased the odds of being the target of multiple types of violence (as opposed to being a physical and verbal violence victim) by eight times. These findings reveal the importance of transgenerational and longitudinal implementations as well as cross-sectional ones in order to overcome violence against women.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyoloji Kadın Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Açıkel, S. (2009). Kadına yönelik şiddetle mücadelede kadın sığınmaevi önlemi: Türkiye örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Türkiye.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. (18 Aralık 2013). Uşak milletvekili Sayın Dilek Akagün YILMAZ'a ait 7/19922 esas numaralı yazılı soru önergesine ilişkin olarak hazırlanan cevap metni. Erişim adresi: http://www2. tbmm.gov.tr/d24/7/7-19922sgc.pdf.
Alhabib, S., Nur, U. ve Jones, R. (2010). Domestic violence against women: Systematic review of prevalence studies. Journal of Family Violence, 25, 369-382.
Alsaker, K., Kristoffersen, K., Moen, B. E. ve Baste, V. (2011). Threats and acts of intimate partner violence reported by users at Norwegian women's shelters. Journal of Interpersonal Violence, 26(5), 950-970.
Altınay, A. G. ve Arat, Y. (2009). Violence against women in Turkey: A nationwide survey. İstanbul: Punto Baskı Çözümleri.
Astin, M. C., Ogland-Hand, S. M., Coleman, E. M. ve Foy, D. W. (1995). Posttraumatic Stress Disorder and childhood abuse in battered women: Comparisons with martially distressed women. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 63(2), 308-312.
Bayhan, V. (2012). Sosyolojik açıdan kadına yönelik şiddetin nedenleri (Malatya örneği). D. Şenol, S. Yıldız, T. Kıymaz ve H. Kala, (Ed.), Uluslararası Katılımlı Kadına ve Çocuğa Karşı Şiddet Sempozyumu bildiri kitabı içinde (895-906). Ankara: Mutlu Çocuklar Derneği.
Caetano, R., Vaeth, P. A. C. ve Ramisetti-Mikler, S. (2008). Intimate partner violence victim and perpetrator characteristics among couples in United States. Journal of Family Violence, 23, 507-518.
Cengiz-Özyurt, B. ve Deveci, A. (2011). Manisa'da kırsal bir bölgedeki 15-49 yaş evli kadınlarda depresif belirti yaygınlığı ve aile içi şiddetle ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(1), 10-16.
Crawford, E. ve O'Dougherty Wright, M. (2007). The impact of childhood psychological maltreatment on interpersonal schemas and subsequent experiences of relationship aggression. Journal of Emotional Abuse, 7(2), 93-116.
Cukor, D. ve McGinn, L. K. (2006). History of child abuse and severity of adult depression: The mediating role of cognitive schemata. Journal of Child Sexual Abuse, 15(3), 19-34.
Cunradi, C. B., Caetano, R. ve Schafer, J. (2002). Socioeconomic predictors of intimate partner violence among White, Black, and Hispanic couples in the United States. Journal of Family Violence, 17(4), 377-389.
Çakır, Z. (2007). Antisosyal kişilik bozukluğunda erken dönem uyumsuz şemalar, algılanan ebeveynlik stilleri ve şema sürdürücü başa çıkma davranışları arasındaki ilişkiler: Şema terapi modeli çerçevesinde bir inceleme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Dahlberg, L. L. ve Krug, E. G. (2002). Violence - a global public health problem. E. G. Krug, L. L. Dahlberg, J. A. Mercy, A. B. Zwi ve R. Lozano, (Ed.), World report on violence and health içinde (1-21). Geneva: World Health Ellsberg, M., Peña, R., Herrera, A., Liljestrand, J. ve Winkvist, A. (2000). Candies in hell: Women's experiences of violence in Nicaragua. Social Science and Medicine, 51(11), 1595-1610.
Finkelhor, D. (1994). The future of children. Sexual Abuse of Children, 4(2), 31-53.
Flynn, A. ve Graham, K. (2010). "Why did it happen?" A review and conceptual framework for research on perpetrators' and victims' explanations for intimate partner violence. Aggression and Violent Behavior, 15, 239-251.
Galano, M. M., Hunter, E. C., Howell, K. H., Miller, L. E. ve Graham-Bermann, S. (2013). Predicting shelter residence in women experiencing recent intimate partner violence. Violence Against Women, 19(4), 518-535.
Garcia-Moreno, C., Jansen, H. A. F. M., Ellsberg, M., Heise, L. ve Watts, C. H. (2006). Prevalence of intimate partner violence: findings from the WHO multi-country study on women's health and domestic violence. The Lancet, 368(3543), 1260-1269.
Gay, L. E., Harding, H. G., Jackson, J. L., Burns, E. E. ve Baker, B. D. (2013). Attachment style and early maladaptive schemas as mediators of the relationship between childhood emotional abuse and intimate partner violence. Journal of Aggression, Maltreatment & Trauma, 22, 408- 424.
Güleç-Öyekçin, D., Yetim, D. ve Şahin, E. M. (2012). Kadına yönelik farklı eş şiddeti tiplerini etkileyen psikososyal faktörler. Türk Psikiyatri Dergisi, 23(2), 75-81.
Harding, H. G. ve Helweg-Larsen, M. (2009). Perceived risk for future intimate partner violence among women in a domestic violence shelter. Journal of Family Violence, 24, 75-85.
Jansen, H. A. F. M., Yüksel, İ. ve Çağatay, P. (2009). Kadına yö- nelik şiddetin yaygınlığı. T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Türkiye'de kadına yönelik aile içi şiddet içinde (45-70). Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.
Johnson, J. M. (1981). Program enterprise and official cooptation in the battered women's shelter movement. American Behavioral Scientist, 24, 827-842.
Karagöz, B. (2008). Türkiye'de 1980 sonrası kadın hareketinin siyasal temelleri ve ikinci dalga uğrağı. Memleket Siyaset Yönetim Dergisi, 7, 168-190.
Krug, E. G., Mercy, J. A., Dahlberg, L. L. ve Zwi, A. B. (2002). The world report on violence and health. The Lancet, 360, 1083-1088.
Naçar, M., Baykan, Z., Poyrazoğlu, S. ve Çetinkaya, F. (2009). Kayseri ilinde iki sağlık ocağı bölgesinde kadına yönelik aile içi şiddet. TAF Preventive Medicine Bulletin, 8(2), 131-138.
Pico-Alfonso, M. A. (2005). Psychological intimate partner violence: The major predictor of posttraumatic stress disorder in abused women. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 29, 181-193.
Resmi Gazete (2013a, 5 Ocak). Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığından: Kadın konukevlerinin açılması ve işletilmesi hakkında yönetmelik. Erişim adresi: http://www. resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/01/20130105-5.htm.
Resmi Gazete (2013b, 18 Nisan). Anayasa Mahkemesi kararı. Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/ 2013/04/20130418-10.htm.
Stith, S. M., Smith, D. B., Penn, C. E., Ward, D. B. ve Tritt, D. (2004). Intimate partner physical abuse perpetration and victimization risk factors: A meta-analytic review. Aggression and Violent Behavior, 10, 65-98.
Şahin, B. (2011). Alkol bağımlıları ve eşlerinde evlilik uyumu, bağlanma biçimi ve mizaç karakter özellikleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış tıpta uzmanlık tezi, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı, Ankara.
Whitfield, C. L., Anda, R. F., Dube, S. R. ve Felitti, V. J. (2003). Violent childhood experiences and the risk of intimate partner violence in adults: Assessment in a large health maintenance organization. Journal of Interpersonal Violence, 18(2), 166-185.
Wingood, G. M., DiClemente, R. J. ve Raj, A. (2000). Adverse consequences of intimate partner abuse among women in non-urban domestic violence shelters. American Journal of Preventive Medicine, 19(4), 270-275.
Yıldırım, A. (1996). Sığınaklarda kalan kadınların uğradığı şiddetin boyutları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Yıldırım, A. (1998). Sıradan şiddet: Kadına ve çocuğa yönelik şiddetin toplumsal kaynakları (1. baskı). İstanbul: Boyut Yayınları.
Yıldız, E., Bal, Ö. ve Binbir, S. (2015). Kadına şiddetin adı: Mor halkalar. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 139-161.

APA	Taşkale N, SOYGÜT PEKAK G (2016). Kadın Sığınma Evlerinde Kalan Şiddet Mağduru Kadınlar: Demografik ve Sosyoekonomik Bir İnceleme. , 3 - 15.
Chicago	Taşkale Nermin,SOYGÜT PEKAK GONCA Kadın Sığınma Evlerinde Kalan Şiddet Mağduru Kadınlar: Demografik ve Sosyoekonomik Bir İnceleme. (2016): 3 - 15.
MLA	Taşkale Nermin,SOYGÜT PEKAK GONCA Kadın Sığınma Evlerinde Kalan Şiddet Mağduru Kadınlar: Demografik ve Sosyoekonomik Bir İnceleme. , 2016, ss.3 - 15.
AMA	Taşkale N,SOYGÜT PEKAK G Kadın Sığınma Evlerinde Kalan Şiddet Mağduru Kadınlar: Demografik ve Sosyoekonomik Bir İnceleme. . 2016; 3 - 15.
Vancouver	Taşkale N,SOYGÜT PEKAK G Kadın Sığınma Evlerinde Kalan Şiddet Mağduru Kadınlar: Demografik ve Sosyoekonomik Bir İnceleme. . 2016; 3 - 15.
IEEE	Taşkale N,SOYGÜT PEKAK G "Kadın Sığınma Evlerinde Kalan Şiddet Mağduru Kadınlar: Demografik ve Sosyoekonomik Bir İnceleme." , ss.3 - 15, 2016.
ISNAD	Taşkale, Nermin - SOYGÜT PEKAK, GONCA. "Kadın Sığınma Evlerinde Kalan Şiddet Mağduru Kadınlar: Demografik ve Sosyoekonomik Bir İnceleme". (2016), 3-15.

APA	Taşkale N, SOYGÜT PEKAK G (2016). Kadın Sığınma Evlerinde Kalan Şiddet Mağduru Kadınlar: Demografik ve Sosyoekonomik Bir İnceleme. Türk Psikoloji Yazıları, 19(Özel Sayı), 3 - 15.
Chicago	Taşkale Nermin,SOYGÜT PEKAK GONCA Kadın Sığınma Evlerinde Kalan Şiddet Mağduru Kadınlar: Demografik ve Sosyoekonomik Bir İnceleme. Türk Psikoloji Yazıları 19, no.Özel Sayı (2016): 3 - 15.
MLA	Taşkale Nermin,SOYGÜT PEKAK GONCA Kadın Sığınma Evlerinde Kalan Şiddet Mağduru Kadınlar: Demografik ve Sosyoekonomik Bir İnceleme. Türk Psikoloji Yazıları, vol.19, no.Özel Sayı, 2016, ss.3 - 15.
AMA	Taşkale N,SOYGÜT PEKAK G Kadın Sığınma Evlerinde Kalan Şiddet Mağduru Kadınlar: Demografik ve Sosyoekonomik Bir İnceleme. Türk Psikoloji Yazıları. 2016; 19(Özel Sayı): 3 - 15.
Vancouver	Taşkale N,SOYGÜT PEKAK G Kadın Sığınma Evlerinde Kalan Şiddet Mağduru Kadınlar: Demografik ve Sosyoekonomik Bir İnceleme. Türk Psikoloji Yazıları. 2016; 19(Özel Sayı): 3 - 15.
IEEE	Taşkale N,SOYGÜT PEKAK G "Kadın Sığınma Evlerinde Kalan Şiddet Mağduru Kadınlar: Demografik ve Sosyoekonomik Bir İnceleme." Türk Psikoloji Yazıları, 19, ss.3 - 15, 2016.
ISNAD	Taşkale, Nermin - SOYGÜT PEKAK, GONCA. "Kadın Sığınma Evlerinde Kalan Şiddet Mağduru Kadınlar: Demografik ve Sosyoekonomik Bir İnceleme". Türk Psikoloji Yazıları 19/Özel Sayı (2016), 3-15.