Yıl: 2016 Cilt: 27 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 49 - 58 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Boş Zaman Aktivitelerinin Madde Bağımlılığı Sürecindeki Rolüne İlişkin Nitel Bir Çalışma

Öz:
Ç alışma, Alkol ve Madde Bağımlılığı Araştırma, Tedavi ve Eğitim Merkezinde (AMATEM) tedavi gören madde bağımlılarının, bağımlılık sürecinde boş zaman aktivitelerinde yaşadıkları değişimlere, tedavi süreci ve sonrasında boş zaman aktivitelerinin yararlarına ilişkin görüşlerini belirlemek amacıyla bilimsel, soyut veya ruhsal olgubilim (fenomonolojik) desende planlanmıştır. Veriler, 6 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak bireysel görüşmeler ile toplanmıştır. Çalışma kapsamında AMATEM'de tedavi gören 24 katılımcı ile görüşme yapılmıştır. Veriler araştırmacılar tarafından veri indirgeme yöntemi ile analiz edilmiş ve kodlamalar kullanılmıştır. Veri seti incelendiğinde bağımlıların madde bağımlılığını vazgeçilemeyen bir alışkanlık, yoksunluk krizleri ve ölüm ile bağdaştırdıkları ve bağımlılığın nedenini arkadaş grubu, aile içi problemler ve boş zamanlarında kendilerini tatmin eden aktivitelerden yoksun olma kaynaklı can sıkıntısına temellendirerek açıkladıkları görülmüştür. Katılımcıların tamamı boş zaman aktivitelerinin bağımlılık sürecinde tamamen değiştiğini ve önceden yaptıkları aktivitelerden uzaklaşarak sadece madde kullanımı ve madde arama davranışı odaklı bir yaşam şekilleri olduğunu ifade etmişlerdir. Aynı zaman da katılımcıların tamamı tedavi sürecinde boş zaman aktivitelerinin önemine dikkat çekmişlerdir. Ayrıca katılımcılar tedavi sürecinde edindikleri ve ulaşımı kolay olan etkin aktivitelerin tedavi sonrası yaşamlarını şekillendirmelerinde ve eski çevrelerinden uzaklaşmalarında faydası olacağını vurgulamışlardır. Sonuç olarak, AMATEM'de tedavi gören bağımlılara yönelik etkin rekreasyon programlarının geliştirilmesinin ve uygulanmasının bağımlı bireylerin motivasyonunu arttırmada etkili olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Sosyoloji Psikoloji

A Qualitative Study on the Role of Leisure Time Activities in the Substance Addiction Process

Öz:
A s the aim of the present study is to investigate and reveal fully the views of the participants on the changes in the addiction processes and leisure time activities of the substance addicts who are under treatment in an AMATEM (Treatment Center for Alcohol and Substance Addicts) clinic in Konya, it was designed phenomenologically. The data were collected in personal interviews using a semi-structured interview form comprising 6 questions. Within the scope of the present study, 24 participants treated in the AMATEM clinic were interviewed. The data were analyzed by the researchers using data reduction method, and encoding techniques were used. When the data set examined that the addicts associating with the substance addiction with a non-renounceable habit, withdrawal crises and death, and express the reason for their addiction to be their circle of friends, domestic problems and the boredom causing by abstatmin eden aktivitelerden yoksun olma kaynaklı can sıkıntısına temellendirerek açıkladıkları görülmüştür. Katılımcıların tamamı boş zaman aktivitelerinin bağımlılık sürecinde tamamen değiştiğini ve önceden yaptıkları aktivitelerden uzaklaşarak sadece madde kullanımı ve madde arama davranışı odaklı bir yaşam şekilleri olduğunu ifade etmişlerdir. Aynı zaman da katılımcıların tamamı tedavi sürecinde boş zaman aktivitelerinin önemine dikkat çekmişlerdir. Ayrıca katılımcılar tedavi sürecinde edindikleri ve ulaşımı kolay olan etkin aktivitelerin tedavi sonrası yaşamlarını şekillendirmelerinde ve eski çevrelerinden uzaklaşmalarında faydası olacağını vurgulamışlardır. Sonuç olarak, AMATEM'de tedavi gören bağımlılara yönelik etkin rekreasyon programlarının geliştirilmesinin ve uygulanmasının bağımlı bireylerin motivasyonunu arttırmada etkili olduğu belirlenmiştir.tinence from their leisure time activities they got satisfaction from. All of the participants stated that their leisure time activities changed completely in the addiction process, and that they were alienated from their previous activities and adopted a new lifestyle focused solely on substance use and search. Furthermore, all of the participants pointed out the importance of leisure time activities during treatment period. They emphasized that the effective and easily accessible activities they took up in the treatment period would be useful for them to shape their post-treatment lives and keep away from their former environment. In conclusion, it is believed that development and implementation of effective recreational programs in treatment centers play an effective role in increasing the motivation levels of the addicts.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Sosyoloji Psikoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Akfert SK, Çakıcı E, Çakıcı M. (2009). Üniversite öğrencilerinde sigara-alkol kullanımı ve aile sorunları ile ilişkisi. Anatolian Journal of Psychiatry, 10, 40-47.
  • 2. Alam-mehrjerdi Z, Abdollahi M, Higgs P, Dolan K. (2015). Drug use treatment and harm reduction programs in Iran: A unique model of health in the most populated Persian Gulf country. Asian journal of psychiatry, 16, 78-83.
  • 3. AMATEM (Alkol ve Madde Bağımlılığı Araştırma, Tedavi ve Eğitim Merkezi). (2013). Yönetmelik. T.C Resmi Gazete, 28866, 12/29/2013, http://www.tkhk.gov.tr/ DB/9/1795_-amatem-yonetmelik
  • 4. Amerikan Psikiyatri Birliği. (2000). DSM-IV-TR Tanı Ölçütleri Başvuru Elkitabı, Gözden Geçirilmiş Çeviri 4. Baskı, (Çev. Ed: Köroğlu, 2005). Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
  • 5. Beal AC, Ausiello J, Perrin JM. (2001) Social influences on health-risk behaviors among minority middle school students. Journal of Adolescent Health, 2828, 474- 480.
  • 6. Bickel WK, Amass L, Higgins ST, Badger GJ, Esch R. (1997). Behavioral treatment improves outcomes during opioid detoxification with buprenorphine.  Journal of Consulting and Clinical Psychology, 65, 803-810.
  • 7. Bircan S, Erden G. (2011). Madde bağımlılığı: aile ile ilgili olası risk faktörleri, algılanan ebeveyn kabul-reddi ve çocuk yetiştirme stilleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 18(3), 211-222.
  • 8. Creswell JW. (2007). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
  • 9. Csikszentmihalyi M. (1990). Flow: The psychology of optimal experience. New York: Harper Perennial.
  • 10. Çuhadar D, Bahar A. (2007). Farklı sosyoekonomik çevreden iki ilköğretim okulunda öğrenim gören öğrencilerin sigara kullanma durumları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(5), 132-145.
  • 11. Desai MM, Rosenheck RA, Druss BG, Perlin JB. (2002). Receipt of nutrition and exercise counseling among medical outpatients with psychiatric and substance use disorders. Journal of General Internal Medicine, 17(7), 556-560.
  • 12. Ekşi A. (2003). Gözden geçirme: beşi kıtada genç sorunları. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 10(2), 78-87.
  • 13. Erdem G, Eke CY, Ögel K, Taner S. (2006). Lise öğrencilerinde arkadaş özellikleri ve madde kullanımı. Bağımlılık Dergisi, 7, 111-116.
  • 14. Fletcher A, Bonell C, Hargreaves J. (2008). School effects on young people's drug use: a systematic review of intervention and observational studies.  Journal of Adolescent Health, 42(3), 209-220.
  • 15. Gau SS, Chong MY, Yang, P, Yen CF, Liang KY, Cheng AT. (2007). Psychiatric and psychosocial predictors of substance use disorders among adolescents. The British Journal of Psychiatry, 190(1), 42-48.
  • 16. Gökgöz Ş, Koçoğlu G. (2007). Adelosan çağda sigara ve alkol içme davranışı. Fırat Tıp Dergisi, 12(3), 214-218.
  • 17. Greenwood BN, Fleshner M. (2011). Exercise, stress resistance, and central serotonergic systems. Exercise and sport sciences reviews, 39(3), 140.
  • 18. Iso-Ahola SE, Crowley ED. (1991) "Adolescent substance abuse and leisure boredom." Journal of Leisure Research, 23(3), 260-271.,
  • 19. Korhonen T, Kujala UM, Rose RJ, Kaprio J. (2009) Physical activity in adolescence as a predictor of alcohol and illicit drug use in early adulthood: a longitudinal population-based twin study. Twin Res Hum Genet, 12, 261-8.
  • 20. Kristjansson AL, James JE, Allegrante JP, Sigfusdottir ID, Helgason AR. (2010). Adolescent substance use, parental monitoring, and leisure-time activities: 12-year outcomes of primary prevention in Iceland. Preventive medicine, 51(2), 168-171.
  • 21. Kristjansson AL, James JE, Allegrante JP, Sigfusdottir, ID, Helgason AR. (2010). Adolescent substance use, parental monitoring, and leisure-time activities: 12-year outcomes of primary prevention in Iceland. Preventive medicine, 51(2), 168-171.
  • 22. Kristjansson AL, Sigfusdottir ID, Allegrante JP, Helgason AR. (2008). Social correlates of cigarette smoking among Icelandic adolescents: a populationbased cross-sectional study. BMC Public Health, 8(1), 86.
  • 23. Kristjansson AL, Sigfusdottir ID, Sigfusson J. (2006) Young people in Iceland. Science and Culture. Reykjavik, Iceland: The Icelandic Ministry of Education.
  • 24. Liebregts N, van der Pol P, van Laar M, de Graaf R, van den Brink W, Korf DJ. (2015). The role of leisure and delinquency in frequent cannabis use and dependence trajectories among young adults. International Journal of Drug Policy, 26(2), 143-152.,
  • 25. Lıehr PR, Marcus MT, Cameron C. (2005) Qualitative Approaches to Research. (Cameron C, Singh MD, Ed.) In Nursing Research in Canada, Methods, Critical Appraisal and Utilization. s. 327-347. Canada: Elseiver Canada, A Division of Harcourt Canada Ltd.
  • 26. Mannell RC. (1984). Personality in leisure theory: The self-as-entertainment construct. Loisir et Societe/ Society and Leisure, 7, 229-242.
  • 27. Measham F, Shiner M. (2009). The legacy of 'normalisation': the role of classical and contemporary criminological theory in understanding young people's drug use.  International journal of drug policy,  20(6), 502-508.
  • 28. Meclis Araştırma Kurulu. (2008). Uyuşturucu Başta Olmak Üzere Madde Bağımlılığı Ve Kaçakçılığı Sorunlarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu. Ankara
  • 29. Mikulas W, Vodanovich S. (1993). The essence of boredom. Psychological Record, 43, 3-12.
  • 30. Petry NM, Tedford J, Martin B. (2001). Reinforcing compliance with non-drug-related activities. Journal of substance abuse treatment, 20(1), 33-44.
  • 31. Ströhle A, Höfler M, Pfister H, Müller AG, Hoyer J, Wittchen HU, ve diğ. Physical activity and prevalence and incidence of mental disorders in adolescents and young adults. Psychol Med. 37(11), 1657-66.
  • 32. Thorlindsson T. (1989) Sport participation, smoking, and drug and alcohol use among Icelandic youth. Sociology of Sport Journal, 6, 136-143.
  • 33. Trivedi MH, Greer TL, Grannemann BD, Church TS, Somoza E, Blair SN, ve diğ. (2011). Stimulant reduction intervention using dosed exercise (STRIDE)-CTN 0037: Study protocol for a randomized controlled trial. Trials. 12(206), 1-15.
  • 34. TUBİM (Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Merkezi). 2014. Türkiye Uyuşturucu Raporu, Ankara.
  • 35. UNODC (United Nations Office on Drugs and Crime). (2010). World Drug Report. New York: United Nations Publication.
  • 36. Urberg KA, Luo Q, Pilgrim C, Degirmencioglu SM. (2003) A two-stage model of peer influence in adolescent substance use: individual and relationshipspecific differences in susceptibility to influence. Addictive Behaviors, 28, 1243-1256.
  • 37. Waldron HB, Kaminer Y. (2004). On the learning curve: the emerging evidence supporting cognitive-behavioral therapies for adolescent substance abuse. Addiction, 99(2), 93-105.
  • 38. Watt JD, Blanchard MJ. (1994). Boredom proneness and the need for cognition. Journal of Research in Personality, 28(1), 44-51.
  • 39. Wegner L. (2011). Through the lens of a peer: Understanding leisure boredom and risk behavior in adolescence. Journal of Occupational Therapy, 41(1), 18-24.
  • 40. Weinstock J, Barry D, Petry NM. (2008). Exerciserelated activities are associated with positive outcome in contingency management treatment for substance use disorders. Addictive behaviors, 33(8), 1072-1075.
  • 41. Weybright EH, Caldwell LL, Ram N, Smith EA, Wegner L. (2015). Boredom Prone or Nothing to Do? Distinguishing Between State and Trait Leisure Boredom and Its Association with Substance Use in South African Adolescents. Leisure sciences, 37(4), 311- 331.
  • 42. Wills TA, Yaeger AM. (2003). Family factors and adolescent substance use: models and mechanisms. Current Directions in Psychological Science, 12(6), 22- 226.
  • 43. Yıldırım A, Şimşek H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (6. baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık
  • 44. Ziervogel CF, Ahmed N, Flisher AJ, Robertson BA. (1997). Alcohol misuse in South African male adolescents: A qualitative investigation. International quarterly of community health education,17(1), 25-41.
APA ERTUZUN E, KOÇAK UYAROĞLU A, DEMİREL B, KOÇAK E (2016). Boş Zaman Aktivitelerinin Madde Bağımlılığı Sürecindeki Rolüne İlişkin Nitel Bir Çalışma. , 49 - 58.
Chicago ERTUZUN Ezgi,KOÇAK UYAROĞLU ARZU,DEMİREL Basak,KOÇAK Emine Boş Zaman Aktivitelerinin Madde Bağımlılığı Sürecindeki Rolüne İlişkin Nitel Bir Çalışma. (2016): 49 - 58.
MLA ERTUZUN Ezgi,KOÇAK UYAROĞLU ARZU,DEMİREL Basak,KOÇAK Emine Boş Zaman Aktivitelerinin Madde Bağımlılığı Sürecindeki Rolüne İlişkin Nitel Bir Çalışma. , 2016, ss.49 - 58.
AMA ERTUZUN E,KOÇAK UYAROĞLU A,DEMİREL B,KOÇAK E Boş Zaman Aktivitelerinin Madde Bağımlılığı Sürecindeki Rolüne İlişkin Nitel Bir Çalışma. . 2016; 49 - 58.
Vancouver ERTUZUN E,KOÇAK UYAROĞLU A,DEMİREL B,KOÇAK E Boş Zaman Aktivitelerinin Madde Bağımlılığı Sürecindeki Rolüne İlişkin Nitel Bir Çalışma. . 2016; 49 - 58.
IEEE ERTUZUN E,KOÇAK UYAROĞLU A,DEMİREL B,KOÇAK E "Boş Zaman Aktivitelerinin Madde Bağımlılığı Sürecindeki Rolüne İlişkin Nitel Bir Çalışma." , ss.49 - 58, 2016.
ISNAD ERTUZUN, Ezgi vd. "Boş Zaman Aktivitelerinin Madde Bağımlılığı Sürecindeki Rolüne İlişkin Nitel Bir Çalışma". (2016), 49-58.
APA ERTUZUN E, KOÇAK UYAROĞLU A, DEMİREL B, KOÇAK E (2016). Boş Zaman Aktivitelerinin Madde Bağımlılığı Sürecindeki Rolüne İlişkin Nitel Bir Çalışma. Spor Bilimleri Dergisi, 27(2), 49 - 58.
Chicago ERTUZUN Ezgi,KOÇAK UYAROĞLU ARZU,DEMİREL Basak,KOÇAK Emine Boş Zaman Aktivitelerinin Madde Bağımlılığı Sürecindeki Rolüne İlişkin Nitel Bir Çalışma. Spor Bilimleri Dergisi 27, no.2 (2016): 49 - 58.
MLA ERTUZUN Ezgi,KOÇAK UYAROĞLU ARZU,DEMİREL Basak,KOÇAK Emine Boş Zaman Aktivitelerinin Madde Bağımlılığı Sürecindeki Rolüne İlişkin Nitel Bir Çalışma. Spor Bilimleri Dergisi, vol.27, no.2, 2016, ss.49 - 58.
AMA ERTUZUN E,KOÇAK UYAROĞLU A,DEMİREL B,KOÇAK E Boş Zaman Aktivitelerinin Madde Bağımlılığı Sürecindeki Rolüne İlişkin Nitel Bir Çalışma. Spor Bilimleri Dergisi. 2016; 27(2): 49 - 58.
Vancouver ERTUZUN E,KOÇAK UYAROĞLU A,DEMİREL B,KOÇAK E Boş Zaman Aktivitelerinin Madde Bağımlılığı Sürecindeki Rolüne İlişkin Nitel Bir Çalışma. Spor Bilimleri Dergisi. 2016; 27(2): 49 - 58.
IEEE ERTUZUN E,KOÇAK UYAROĞLU A,DEMİREL B,KOÇAK E "Boş Zaman Aktivitelerinin Madde Bağımlılığı Sürecindeki Rolüne İlişkin Nitel Bir Çalışma." Spor Bilimleri Dergisi, 27, ss.49 - 58, 2016.
ISNAD ERTUZUN, Ezgi vd. "Boş Zaman Aktivitelerinin Madde Bağımlılığı Sürecindeki Rolüne İlişkin Nitel Bir Çalışma". Spor Bilimleri Dergisi 27/2 (2016), 49-58.