Öğretmenlik Programlarını Kimler Tercih Ediyor? Adayların Giriş Özellikleri ve Öğretmenliğe Yönelik Tutumları

OK, AHMET; ORHAN ERET, Esra

Öğretmenlik Programlarını Kimler Tercih Ediyor? Adayların Giriş Özellikleri ve Öğretmenliğe Yönelik Tutumları

Esra ORHAN ERET, (Dr., Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Öğrenme ve Öğrenci Gelişim Birimi, Ankara-Türkiye,)

Ahmet OK (Doç. Dr., Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Ankara-Türkiye,)

Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

17 2

Yıl: 2014 Cilt: 29 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 75 - 92 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Öğretmenlik Programlarını Kimler Tercih Ediyor? Adayların Giriş Özellikleri ve Öğretmenliğe Yönelik Tutumları

Öz:

Bu çalışmanın amacı öğretmen yetiştirme programlarını tercih eden birinci sınıf öğretmen adaylarının giriş özelliklerini, öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarını ve tutumlarını etkileyen başlıca faktörleri araştırmaktır. Nicel araştırma geleneğinde kurgulanan bu çalışmada tarama yöntemi kullanılmış ve çalışmanın örneklemini Türkiye'deki bir eğitim fakültesinin öğretmen yetiştirme programlarına kayıtlı 312 birinci sınıf öğretmen adayı oluşturmuştur. Veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan ve üç bölümden oluşan veri toplama aracı kullanılarak toplanmış ve araştırma sorularına dayalı olarak betimsel (frekans, yüzde, ortalama ve standart sapma) ve kestirisel istatistikler (t-testi, tek yönlü ANOVA, Basit Doğrusal Regresyon) kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada öğretmen adaylarının özelliklerine ilişkin önemli sonuçlar elde edilmiştir. Araştırmada ortaya çıkan bulgulara göre, öğretmen adaylarının cinsiyeti, öğretmenlik bölümleri, öğretmen olmak isteyip istemedikleri, bölümlerinden ve ülke şartlarından memnuniyetleri ve genel yaşam doyumları öğretmenliğe yönelik tutumlarını anlamlı olarak etkilemektedir. Öte yandan, adayların anne ve babalarının eğitim durumları, mezun oldukları lise türünün ve ailelerinde öğretmen olup olmamasının öğretmenliğe yönelik tutumlarını etkilemediği tespit edilmiştir. Elde edilen bu bulguların, öğretmen eğitimi alanında görev yapan yöneticilerin ve akademisyenlerin programlara öğrenci seçimi, adaylara sunulacak eğitim programlarının içeriği ve öğretim ile ilgili daha sağlıklı ve yerinde kararlar alabilmeleri açısından önemli olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik Eğitim, Özel

Who Prefer Teacher Education Programs? Candidates' Entry Characteristics and Attitude towards Teaching

Öz:

The purpose of this study is to investigate first-year teacher candidates' entry characteristics, their attitude towards teaching, and factors affecting their attitude. This is a quantitative study and survey design was used in the study. The sample of the study consisted of 312 first-year teacher candidates enrolled to various teaching departments in a faculty of education in Turkey. A questionnaire, having three parts, was prepared and used by the researchers to collect data. The quantitative data obtained through the questionnaire were analyzed using both descriptive (frequencies, percentages, means, and standard deviations) and inferential statistics (t-test, one-way ANOVA, and Simple Linear Regression) based on the research questions. The results of the study suggested important findings in relation to the entry characteristics of teacher candidates. According to the findings of the study, gender, department, desire to be a teacher, satisfaction from department, satisfaction from conditions of the country, and general life satisfaction were found to be significant factors affecting candidates' attitude towards teaching. On the other hand, mother and father education, type of high school, and having a teacher in the family were nonsignificant factors. It is crucial to know entering teacher candidates' characteristics, their attitude towards teaching, and the factors affecting their attitude, since the decision makers and academicians working in the field of teacher education might take better and more appropriate decisions benefiting from these results in relation to student selection, content of the programs, and instruction

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik Eğitim, Özel

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aksu, M., Demir, C. E, Daloğlu, A., Yıldırım, S., & Kiraz, E. (2010). Who are the future teachers in Turkey.
Characteristics of entering student teachers. International Journal of Educational Development, 30(1), 91- 101.
Akyeampong, K. & Stephens, D. (2002). Exploring the backgrounds and shaping factor of beginning student teachers in Ghana: Towards greater contextualization of teacher education. International Journal of Educational Development, 22(3-4), 261-274.Aşkar, P. ve Erden, M. (1987). Öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumları. Çağdaş Eğitim Dergisi, (121), 8-11.
Aydın, A. ve Tekneci, E. (2013). Zihin engelliler öğretmenliği öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile kaygı düzeyleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(2), 2013, 01-12.
Baykara Pehlivan, K. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyo-kültürel özellikleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (2), 151-168.
Bircan, İ. (2009). Türkiye'de öğretmen arz ve talebinde dengesizlikler. Tekışık Eğitim Araştırma Geliştirme Vakfı.
(2009). Türkiye'de öğretmen eğitiminin çıkmazı: Eğitimde yansımlar 9. Evren Yayıncılık ve Basım San., Ankara. ss, 177- 186.
Bloom, B. S. (1976). Human characteristics and school learning. New York: McGraw-Hill.
Book, C.L., & Freeman, D.J. (1986). Differences in entry characteristics of elementary and secondary teacher candidates. Journal of Teacher Education, 37(2), 47-51.
Brookhart, S.M. & Freeman, D.J. (1992). Characteristics of entering student teachers. Review of Educational Research, 62 (1), 37-60.
Coultas J. & Lewin K.M. (2002). Who becomes a teacher? The characteristics of student teachers in four countries. International Journal of Educational Development, 22(3), 243-260.
Cruickshank, D. R., Jenkins, D. B. & Metcalf, K. K. (2009). The act of teaching. USA: McGraw-Hill. Çapa, Y. ve Çil, N. (2000). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 69-73.
Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö.(2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53.
Çetin, Ş. (2006). Öğretmenlik mesleği tutum ölçeğinin geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 28-37.
Çetinkaya, Z. (2009). Türkçe öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının belirlenmesi. İlköğretim Online, (8),2, 289 - 305. Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J. & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49, 71-75.
Durmuşoğlu, M. C., Yanık, C. ve Akkoyunlu, B. (2009). Türk ve Azeri Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 76-86.
Eret, E. (2013). An assessment of pre-service teacher education in terms of preparing teacher candidates for teaching.
(Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi. European Commission (2012). Supporting the teaching profession for better learning outcomes. Commission staff working document. Strasburg.
Evans, K . M . (1952). A study of attitude towards teaching as a career. British Journal of Psychology, 22 (1), 63-69.
Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8th ed.). New York: Mc Graw-Hill Companies.
Hacıömeroğlu, G. ve Şahin-Taşkın, Ç. (2010). Fen bilgisi öğretmenliği ve ortaöğretim fen ve matematik alanları (OFMA) eğitimi bölümü öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 77-90.
Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yasam doyumu düzeylerinin karşılaştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ling Low, E., Khoh Lim, S., Ch'ng, A., & Goh Chuan, K. (2011). Pre-service teachers' reasons for choosing teaching as a career in Singapore. Asia Pacific Journal of Education, 31(2), 195-210.
Liu, P. (2010). Examining Perspectives of Entry-level Teacher Candidates: A Comparative Study. Australian Journal of Teacher Education, 35(5), 56-78.
Ok, A. (1991). Öğretmen yetiştirme programlarına aday kabul standartlarının belirlenmesi: Delfi çalışması. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
Ok, A. ve Önkol, P. (2007). Öğretmen yetiştirme programlarındaki öğretmen adaylarının profili. Eğitim ve Bilim, 32(143), 13-25Okçabol, R., Akpınar, Y., Caner, A., Erktin, E., Gök, F. ve Ünlühisarcıklı, Ö. (2003). Öğretmen Yetiştirme Araştırması (Survey of Teacher Training). Ankara: Eğitim Sen Yayınları.
Pigge, F. L., & Marso, R. N. (1987). Relationships between student characteristics and changes in attitudes, concerns, anxieties, and confidence about teaching during teacher preparation. Journal of Educational Research, 81(2), 109-115.
Richardson, P.W. & Watt, H.M.G., 2006. Who chooses teaching and why? Profiling characteristics and motivations across three Australian universities. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 34 (1), 27-56.
Sözer, E. (1996). Üniversitelerde öğrenim gören öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 7-21.
Sözer, E. (1991). Türk üniversitelerinde öğretmen yetiştirme sistemlerinin öğretmenlik davranışlarını kazandırma yönünden etkililiği. Anadolu Üniversitesi Yayınları, No:486, Eskişehir.
Tanel, R. , Şengören, S. K. ve Tanel, Z. (2007). Fizik öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 1-9.
Tarkın, A. & Uzuntiryaki, E. (2012). Investigation of pre-service teachers' self-efficacy beliefs and attitudes toward teaching profession through canonical analysis. İlköğretim Online, 11(2), 332-341.
Terzi, A. R. ve Tezci E. (2007). Necatibey Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 52, 593-614.
Tican-Başaran, S. (2004). Effectiveness of Anatolian Teacher High Schools in terms of serving their intended purpose.
(Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi. Tican-Başaran, S. & Aksu, M. (2007). Anatolian teacher high schools: Advantages, limitations and suggestions for improvement. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 40(1), 157-179.
Tunçeli, İ. H. (2013). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Sakarya Üniversitesi örneği). Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(3), 51-58.
Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45, 109-127.

APA	ORHAN ERET E, OK A (2014). Öğretmenlik Programlarını Kimler Tercih Ediyor? Adayların Giriş Özellikleri ve Öğretmenliğe Yönelik Tutumları. , 75 - 92.
Chicago	ORHAN ERET Esra,OK AHMET Öğretmenlik Programlarını Kimler Tercih Ediyor? Adayların Giriş Özellikleri ve Öğretmenliğe Yönelik Tutumları. (2014): 75 - 92.
MLA	ORHAN ERET Esra,OK AHMET Öğretmenlik Programlarını Kimler Tercih Ediyor? Adayların Giriş Özellikleri ve Öğretmenliğe Yönelik Tutumları. , 2014, ss.75 - 92.
AMA	ORHAN ERET E,OK A Öğretmenlik Programlarını Kimler Tercih Ediyor? Adayların Giriş Özellikleri ve Öğretmenliğe Yönelik Tutumları. . 2014; 75 - 92.
Vancouver	ORHAN ERET E,OK A Öğretmenlik Programlarını Kimler Tercih Ediyor? Adayların Giriş Özellikleri ve Öğretmenliğe Yönelik Tutumları. . 2014; 75 - 92.
IEEE	ORHAN ERET E,OK A "Öğretmenlik Programlarını Kimler Tercih Ediyor? Adayların Giriş Özellikleri ve Öğretmenliğe Yönelik Tutumları." , ss.75 - 92, 2014.
ISNAD	ORHAN ERET, Esra - OK, AHMET. "Öğretmenlik Programlarını Kimler Tercih Ediyor? Adayların Giriş Özellikleri ve Öğretmenliğe Yönelik Tutumları". (2014), 75-92.

APA	ORHAN ERET E, OK A (2014). Öğretmenlik Programlarını Kimler Tercih Ediyor? Adayların Giriş Özellikleri ve Öğretmenliğe Yönelik Tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(4), 75 - 92.
Chicago	ORHAN ERET Esra,OK AHMET Öğretmenlik Programlarını Kimler Tercih Ediyor? Adayların Giriş Özellikleri ve Öğretmenliğe Yönelik Tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 29, no.4 (2014): 75 - 92.
MLA	ORHAN ERET Esra,OK AHMET Öğretmenlik Programlarını Kimler Tercih Ediyor? Adayların Giriş Özellikleri ve Öğretmenliğe Yönelik Tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.29, no.4, 2014, ss.75 - 92.
AMA	ORHAN ERET E,OK A Öğretmenlik Programlarını Kimler Tercih Ediyor? Adayların Giriş Özellikleri ve Öğretmenliğe Yönelik Tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2014; 29(4): 75 - 92.
Vancouver	ORHAN ERET E,OK A Öğretmenlik Programlarını Kimler Tercih Ediyor? Adayların Giriş Özellikleri ve Öğretmenliğe Yönelik Tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2014; 29(4): 75 - 92.
IEEE	ORHAN ERET E,OK A "Öğretmenlik Programlarını Kimler Tercih Ediyor? Adayların Giriş Özellikleri ve Öğretmenliğe Yönelik Tutumları." Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, ss.75 - 92, 2014.
ISNAD	ORHAN ERET, Esra - OK, AHMET. "Öğretmenlik Programlarını Kimler Tercih Ediyor? Adayların Giriş Özellikleri ve Öğretmenliğe Yönelik Tutumları". Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 29/4 (2014), 75-92.