Belli aşılma olasılığına sahip debilerinin bölgeselleştirilmesi ve Doğu Karadeniz Havzası örneği

YÜKSEK, ÖMER; SAKA, Fatih

Belli aşılma olasılığına sahip debilerinin bölgeselleştirilmesi ve Doğu Karadeniz Havzası örneği

Fatih SAKA, (Gümüşhane Üniversitesi)

Ömer YÜKSEK (Karadeniz Teknik Üniversitesi)

Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi

0 0

Yıl: 2017 Cilt: 32 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 335 - 342 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Belli aşılma olasılığına sahip debilerinin bölgeselleştirilmesi ve Doğu Karadeniz Havzası örneği

Öz:

Su mühendisliği çalışmalarının pek çoğunda, çalışma yerinde bulunan su miktarının veya belli bir değerdekidebinin bulunma olasılığının tespiti gerekmektedir. Ancak eldeki debi ölçümleri sınırlı ve sadece akımgözlem istasyonlarının (AGİ) bulunduğu yerlerdedir. Her bir AGİ'deki debi süreklilik eğrileri (DSE) eldeedilebilmekte, ancak veri ölçümü bulunmayan veya yetersiz olan yerlere ait debi değerlerinin tahminigerekmektedir. Bu amaçla, belirli aşılma olasılığına sahip olan debi değerlerinin bölgeselleştirme çalışmaları uygulanabilmektedir. Bu çalışmada, Türkiye'de, Doğu Karadeniz Havzası'ndaki 39 adet AGİ'ye ait debideğerleri, meteoroloji istasyonlarının, sıcaklık ve yağış değerleri temin edilmiştir. Drenaj alanlarının sınırlarıbelirlenmiştir. Thiessen Metodu kullanılarak AGİ'lere ait yıllık toplam yağış ve sıcaklık değerleri eldeedilmiştir. 10 yıllık günlük ortalama debiler kullanılarak, yıllık DSE'nin %20, %30, %50 ve %90 aşılma oranlarına sahip olan debi değerlerinin havza özellikleriyle ilişkileri belirlenmiştir. Topoğrafik özellikler olarak drenaj alanı, drenaj yoğunluğu ve akarsu kollarının ortalama eğimi; iklim özellikleri olarak ise, ortalama yıllık toplam yağış yüksekliği ile yıllık ortalama sıcaklık değerleri kullanılmıştır. Sonuç olarak, bazı havza özellikleri ile veri ölçümü bulunmayan alanlarda %20, %30, %50 ve %90 aşılma oranlarına sahip olan debilerin tahmini yapılmış ve sonuçlar irdelenmiştir

Anahtar Kelime:

Regionalisation of discharges having certain exceedance probabilities and Eastern Black Sea Basin sample

Öz:

In many of water engineering studies, it is necessary to determine the amount of water or the probability of discharge at a certain value. However, current discharge measurements are limited and located in dischargegauging stations (DGS). Flow duration curves (FDC) belonging to each DGS can be obtained, but it isnecessary to estimate discharge values of the areas having no or insufficient discharge data. For this purpose,studies based on the regionalization of discharge values can be applied. In this study, discharge values of 39DGS located on Eastern Black Sea Basin in Turkey, and temperature and precipitation of weather stations in the region have been obtained. Drainage areas have been determined. Total annual precipitation andtemperature values of DGS have been obtained by using Thiessen method. Values having 20%, 30%, 50%, and 90% exceedance probabilities of annual FDC, have also been correlated with basin characteristics using10-year average daily discharges. Drainage area, drainage density and mean slope of tributary values were chosen as topographic; and mean annual precipitation height and annual temperature values chosen as climatic parameters. As a result, in the ungauged areas, 20%, 30%, 50%, and 90% exceedance probabilities of annual FDC have been estimated by some basin properties and the results were examined

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. LeBoutillier D.W., Waylen P.R., A Stochastic Model of Flow Duration Curves, Water Resour. Res., 29 (10), 3535-3541, 1993.
2. Sivapalan M., Takeuchi K., Franks S.W., Gupta V.K., Karambir I.H., Lakshmi V., Liang X., McDonnell J.J., Mendiondo E.M., O'Connell P.E., Oki T., Pomeroy J., W., Schertzer, D., Uhlenbrook, S., Zehe, E., IAHS Decade on Predictions in Ungauged Basins (PUB), 2003–2012: Shaping an Exciting Future for the Hydrological Sciences, Hydrol. Sci. J., 48 (6), 857-880, 2003.
3. Quimpo R.G., Asce M., Alejandrino A.A., McNally TA., Regionalized Flow Duration for Philippines, J. Water Resour. Plann. Manage., 109 (4), 530-549, 1983.
4. Castellarin A., Galeati G., Brandimarte L., Montanari A., Brath A., Regional Flow-Duration Curves: Reliability for Ungauged Basins, Adv. Water Resour., 27, 953-965, 2004.
5. Vogel R.M., Fennessey N.M., Flow-Duration Curves I: New Interpretation and Confidence Intervals, J. Water Resour. Plann. Manage., 120 (4), 485-504, 1994.
6. Searcy J.K., Flow-Duration Curves, Manual of Hydrology-Part 2, US Geological Survey Water-Supply Paper, 1542A, 33p, 1959.
7. Warnick C.C., Hydropower Engineering, Prentice-Hall Inc., Englewood Cliffs, New Jersey, 1984.
8. Seçkin N., Topçu E., Regional Frequency Analysis of Annual Peak Rainfall of Adana and the Vicinity, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 31 (4), 1049-1062, 2016.
9. LeBoutillier D.W., Waylen P.R., Regional Variations in Flow Duration Curves for Rivers in British Columbia, Canada, Physical Geography, 14 (4), 359-378, 1993.
10. Mimikou M., Kaemaki S., Regionalization of Flow Duration Characteristics, J. Hydrol., 82, 77-91, 1985.
11. Singh R.D., Mishra S.K., Chowdhary H., Regional Flow-Duration Models for Large Number of Ungauged Himalayan Catchments for Planning Microhydro Projects, J. Hydrol. Eng., 6 (4), 310-316, 2001.
12. Franchini M., Suppo M., Regional Analysis of Flow Duration Curves for a Limestone Region, Water Resour. Manage., 10, 199–218, 1996.
13. Yu P.S., Yang T.C., Wang Y.C., Uncertainty Analysis of Regional Flow Duration Curves, J. Water Resour. Plann. Manage., 128 (6), 424, 2002.
14. Croker K.M., Young A.R., Zaidman M.D., Flow Duration Curve Estimation in Ephemeral Catchments in Portugal, Hyrol. Sci. J., 48 (3), 427-439, 2003.
15. Smakhtin V.Y., Hughes D.A., Creuse-Naudine, E., Regionalization of Daily Flow Charac. in Part of The East. Cape, South Africa, Hyd. Sci. J., 42 (6), 919-936, 1997.
16. Fennessey N.M., Vogel R.M., Regional Flow-Duration Curves for Ungauged Sites in Massachusetts, J. Water Resour. Plann. Manage., 116 (4), 530-549, 1990.
17. Booker D.J., Snelder T.H., Comparing Methods for Estimating Flow Duration Curves at Ungauged Sites, J. Hydrol., 434-435, 78-94, 2012.
18. Sauquet E., Catalogne C., Comparison of Catchment Grouping Methods for Flow Duration Curve Estimation at Ungauged Sites in France, Hydrol. Earth Syst. Sci., 15, 2421-2435, 2011.
19. Eroğlu H., Aydın M., Automation of Electrical Transmission Lines' Route Optimization and Project Drawing, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 30 (4), 723-732, 2015.
20. Yüksek Ö., Üçüncü O., Çözülmüş Problemlerle Temel Hidroloji, Akoluk Bas., 1999.
21. Cığızoğlu H.K., Debi süreklilik çizgisinin matematik modelleri, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 1997.
22. Heitz L.F., Hydrologic evaluation methods for hydropower studies, PhD, University of Idaho Graduate School, 1981.
23. Yanık B., Doğal akışlı hidroelektrik potansiyelin belirlenmesinde bölgesel analiz yaklaşımı, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2004.
24. Şarlak N., Tiğrek Ş., Flood Frequency Analysis: Case Study of Göksu River and Karaktepe Dam, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 31 (4), 1095-1103, 2016.
25. Tübitak Mühendislik Araştırma Grubu, Akım ölçümleri olmayan akarsu havzalarında teknik hidroelektrik potansiyelin belirlenmesi, Program Kodu: 1001, Proje No: 106M043, 2009.
26. Yurtcu Ş., Özocak A., Prediction of Compression Index of Fine-Grained Soils Using Statistical and Artificial Intelligence Methods, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 31 (3), 597-608, 2016.
27. Saka F., Sentetik debi süreklilik eğrilerinin matematiksel yöntemlerle belirlenmesi ve doğu karadeniz örneği, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon,2012.

APA	SAKA F, YÜKSEK Ö (2017). Belli aşılma olasılığına sahip debilerinin bölgeselleştirilmesi ve Doğu Karadeniz Havzası örneği. , 335 - 342.
Chicago	SAKA Fatih,YÜKSEK ÖMER Belli aşılma olasılığına sahip debilerinin bölgeselleştirilmesi ve Doğu Karadeniz Havzası örneği. (2017): 335 - 342.
MLA	SAKA Fatih,YÜKSEK ÖMER Belli aşılma olasılığına sahip debilerinin bölgeselleştirilmesi ve Doğu Karadeniz Havzası örneği. , 2017, ss.335 - 342.
AMA	SAKA F,YÜKSEK Ö Belli aşılma olasılığına sahip debilerinin bölgeselleştirilmesi ve Doğu Karadeniz Havzası örneği. . 2017; 335 - 342.
Vancouver	SAKA F,YÜKSEK Ö Belli aşılma olasılığına sahip debilerinin bölgeselleştirilmesi ve Doğu Karadeniz Havzası örneği. . 2017; 335 - 342.
IEEE	SAKA F,YÜKSEK Ö "Belli aşılma olasılığına sahip debilerinin bölgeselleştirilmesi ve Doğu Karadeniz Havzası örneği." , ss.335 - 342, 2017.
ISNAD	SAKA, Fatih - YÜKSEK, ÖMER. "Belli aşılma olasılığına sahip debilerinin bölgeselleştirilmesi ve Doğu Karadeniz Havzası örneği". (2017), 335-342.

APA	SAKA F, YÜKSEK Ö (2017). Belli aşılma olasılığına sahip debilerinin bölgeselleştirilmesi ve Doğu Karadeniz Havzası örneği. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 32(2), 335 - 342.
Chicago	SAKA Fatih,YÜKSEK ÖMER Belli aşılma olasılığına sahip debilerinin bölgeselleştirilmesi ve Doğu Karadeniz Havzası örneği. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi 32, no.2 (2017): 335 - 342.
MLA	SAKA Fatih,YÜKSEK ÖMER Belli aşılma olasılığına sahip debilerinin bölgeselleştirilmesi ve Doğu Karadeniz Havzası örneği. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, vol.32, no.2, 2017, ss.335 - 342.
AMA	SAKA F,YÜKSEK Ö Belli aşılma olasılığına sahip debilerinin bölgeselleştirilmesi ve Doğu Karadeniz Havzası örneği. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. 2017; 32(2): 335 - 342.
Vancouver	SAKA F,YÜKSEK Ö Belli aşılma olasılığına sahip debilerinin bölgeselleştirilmesi ve Doğu Karadeniz Havzası örneği. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. 2017; 32(2): 335 - 342.
IEEE	SAKA F,YÜKSEK Ö "Belli aşılma olasılığına sahip debilerinin bölgeselleştirilmesi ve Doğu Karadeniz Havzası örneği." Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 32, ss.335 - 342, 2017.
ISNAD	SAKA, Fatih - YÜKSEK, ÖMER. "Belli aşılma olasılığına sahip debilerinin bölgeselleştirilmesi ve Doğu Karadeniz Havzası örneği". Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi 32/2 (2017), 335-342.