Yıl: 2017 Cilt: 32 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 219 - 227 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE TEMİZ HAVA İÇİN MÜCADELE

Öz:
Bu çalışmada Dünya'da ve Türkiye'de hava kirliliği, hava kirliliğine karşı yürütülen mücadelelerin tarihçesinin örnekleriyle birlikte sunulması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Sağlık Politikaları ve Hizmetleri

The Struggle for Clean Air in Turkey and in the World

Öz:
n this review paper, it was aimed to present the air pollution in Turkey and in the World and the history of the struggle against airpollution along with the examples.
Anahtar Kelime:

Konular: Sağlık Politikaları ve Hizmetleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • 21st Century Challenges, Royal Geographical Society (RGS) web sayfası, Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, https://21stcenturychallenges.org/air-pollution/.
  • Aygün, B.Ş., Kağan, B. (2015) Türkiye’de Çevreye Doğrudan Odaklı Çevreci Hareketler Ve Çevresel Yaklaşımları Üzerine Bir Deneme. Erişim Tarihi 20 Nisan 2017, http://www.ayk.gov.tr/ wp-content/uploads/2015/01/.
  • Bayram, H. (2005) Türkiye’de hava kirliliği sorunu: Nedenleri, alınan önlemler ve mevcut durum. Toraks Dergisi 6:159-65.
  • BreatheLife web sayfası (2016) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://breathelife2030.org/about/.
  • Clean Air Act (1990) Erişim Tarihi 12 Eylül 2017, https://www. epa.gov/clean-air-act-overview/clean-air-act-text#toc.
  • Cleanair-Europe web sayfası (2017) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://www.cleanair-europe.org/en/about-us/.
  • Commission of Th e European Communities (COM) web sayfası (2005) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://eur-lex.europa. eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52005 DC0446, from=EN.
  • Convention on Long-range Transboundary Air Pollution (1979), Erişim Tarihi 12 Ekim 2017, http://www.unece.org/fileadmin/DAM/env/lrtap/full%20text/1979.CLRTAP.e.pdf.
  • COP 21 (2015) web sayfası, Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http:// www.cop21paris.org/about/cop21/.
  • COP 22 (2016) web sayfası, Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http:// unfccc.int/meetings/marrakech_nov_2016/meeting/9567.php.
  • Cristy, W.G. (1960) History of the Air Pollution Control Association, Journal of Air Pollution Control Association, 10(2):126- 174.
  • Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB), (2017). Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü, Hava Kalitesi Bülteni, Yıllık 2016.
  • DPT (1973) Üçüncü Beş yıllık kalkınma planı: 1973-1977. Ankara, DPT.
  • DPT (1979) Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı, 1979-1983.
  • TC, Başbakanlık, Devlet Planlama Teşkilâtı.
  • Earthjustice web sayfası (2017) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://earthjustice.org/about.
  • European Environment Agency (EEA) web sayfası (2011) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://www.eea.europa.eu/signals/ signals-2011/articles/the-pollution-challenge.
  • European Environment Agency (EEA) web sayfası (2017) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://www.eea.europa.eu/themes/ air/policy-context.
  • Excell, C. (2015) In Order to Solve Pollution, We Must First Solve Governance Challenges, Erişim Tarihi 12 Eylül 2017, http:// www.wri.org/blog/2015/09/order-solve-pollution-we-mustfirst-solve-governance-challenges.
  • Freeman, C.W., Lu, X. (2008) Assessing Chinese Government Response to the Challenge of Environment and Health, Center for Strategic, International Studies, Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, https://csis-prod.s3.amazonaws.com/s3fs-public/legacy_files/files/media/ csis/pubs/080707_freemanchinesegov_web.pdf.
  • GreenPeace (GP) India web sayfası, (2015) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://www.greenpeace.org/india/en/What-WeDo/Quit-Coal/Clean-Air-Nation/.
  • GreenPeace (GP) web sayfası (2016) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://www.greenpeace.org/turkey/tr/news/blog/mavi-gezegen/break-free-bir-ortakligin-hikâyesi-170322/blog/59019/.
  • GreenPeace (GP) web sitesi (2016) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://www. greenpeace.org/international/en/news/ Blogs/makingwaves/swiss-grannies-challenge-government-onclimate/blog/57825/.
  • GreenPeace web sayfası (GP), Turkey (2016) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://www.greenpeace.org/turkey/tr/news/blog/ mavi-gezegen/fosil-yakit-mucadelesi-2016-degerlendirmesi -161130 /blog/58151/.
  • Health and Environmental Alliance (HEAL) web sayfası (2013) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://www.greenpeace.org/ turkey/tr/news/blog/mavi-gezegen/break-free-bir-ortakliginhikâyesi-170322/blog/59019/.
  • Hernandez, R.A.(2015) Prevention and Control of Air Pollution in China: A Research Agenda for Science and Technology Studies, S.A.P.İ.E.N.S 2015;8:1. Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://sapiens.revues.org/1734.
  • International Union of Air Pollution Prevention and Environmental Protection Associations (IUAPP) web sayfası (2017) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://www.iuappa.org/ AboutIUAPPA.html.
  • İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (İDÇS) (1992) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://iklim.cob.gov.tr/iklim/Files/ Mevzuat/BM_iklimcerceve.pdf.
  • Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) T.C. Kalkınma Bakanlığı, Erişim Tarihi 13 Eylül 2017, http://kkp.tarim.gov.tr/sp/ Onuncu%20Kalk%C4%B1nma%20Plan%C4%B1(2014-2018). pdf.
  • Keiren (2016) Erişim Tarihi 12 Eylül 2017, https://www.nift - yhomestead.com/blog/organizations-air/.
  • Makine Mühendisleri Odası web sayfası (1969) Büyük Şehirlerde Havanın Temizlenmesi Kongresi. MMO Yayın no:43, Erişim Tarihi 20 Nisan 2017, www.arsiv.mmo.org.tr/pdf/10221.pdf.
  • Quin, L. (2015) China’s New Air Pollution Law Omits Key Measures in War on Smog, Chinadialog, Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, https://www.chinadialogue.net/ article/ show/single/ en/8156-China-s-new-Air-Pollution-Law-omits-key-measuresin-war-on-smog.
  • Samet, J.M. (2014) Some Current Challenges in Research on Air Pollution and Health. Salud Publica Mex 56(4):379-385.
  • Shearer, C., Ghio, N., Myllyvirta, L., Yu, A., Nace, T. (2017) Yükseliş ve Çöküş 2017, Küresel Kömürlü Termik Santral Kapasitesi Takip ve İzleme, Coal Swarm, Sierra Club, Greenpeace, Erişim Tarihi 17 Temmuz 2017, http://endcoal.org/wp-content/ uploads/2017/03/BoomAndBust_2017_Turkish_r2A.pdf.
  • Sierraclub web sayfası (2017) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://www.sierraclub.org/about.
  • Stern, A.C., (1982) History of Air Pollution Legislation in the United States, Journal of the Air Pollution Control Association 1982; 32:1;44-61, Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://dx.doi.org/10 .1080/00022470.1982.10465369.
  • Sümer, G.Ç. (2014) Hava Kirliği Kontrolü: Türkiye’de Hava Kirliliğini Önlemeye Yönelik Yasal Düzenlemelerin ve Örgütlenmelerin İncelenmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 7(13):37-56.
  • Temiz Hava Hakkı Platformu (THHP) web sayfası (2016). Türkiye’de Hava Kirliliği: Kara Rapor, Erişim Tarihi 20 Nisan 2017, http://temizhavaplatformu.org/.
  • Th e 1984 Geneva Protocol on Long-term Financing of the Cooperative Programme for Monitoring and Evaluation of the Longrange Transmission of Air Pollutants in Europe (EMEP) (1984) Erişim Tarihi 22 Ağustos 2017. http://www.unece.org/fileadmin/ DAM/env/lrtap/full%20text/1984.EMEP.e.pdf.
  • Th e Air (Prevention and Control of Pollution) Act (1981) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://www.envfor.nic.in/legis/air/air1.html.
  • Th e Climate, Clean Air Coalition (CCAC) web sitesi (2015), Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://www.ccacoalition.org/en/resources/ccac-five-year-strategic-plan.
  • Th e International Agency for Research on Cancer (IARC) web sayfası (2013) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://www.who.int/ mediacentre/factsheets/fs313/en/.
  • Tüm Teknik Elemanlar Derneği (TÜMTED) web sayfası (1977) Hava Kirliliğine Son Kongresi, Erişim Tarihi 20 Nisan 2017, http:// www.tutedarsiv.org/Yayın/Kitap/22.pdf.
  • United Nations Economic Commission for Europe (UNECE) web sayfası (1979) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://www. unece.org/environmental-policy/conventions/envlrtapwelcome/ the-air-convention-and-its-protocols/the-convention-and-itsachievements.html.
  • United Nations Economic Commission for Europe (UNECE) web sayfası (1979) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://www. unece.org/environmental-policy/conventions/envlrtapwelcome/ the-air-convention-and-its-protocols/the-convention-and-itsachievements.html.
  • World Health Organisation (WHO) (2016) Ambient Air Pollution, A global assesment of exposure and burden of disease. Geneva, Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://www.who.int/iris/handle/10665/250141.
  • World Health Organisation (WHO) web sayfası (2014) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://www.who.int/mediacentre/news/releases/2014/air-pollution/en/.
  • World Health Organisation (WHO) web sayfası (2017) WHO’s commitment to air quality: from the 1950s to today, Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://www.euro.who.int/en/health-topics/ environment-and-health/air-quality/news/news/2017/02/whoscommitment-to-air-quality-from-the-1950s-to-today.
  • World Health Organisation Europe (2012) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_ file/0017/234026/e96933.pdf?ua=1.
  • World Health Organisation Europe (2013) Erişim Tarihi 28 Nisan 2017, http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_ file/0017/234026/e96933.pdf?ua=1.
APA VAROL SARAÇOĞLU G, ÇAGLAYAN Ç (2017). DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE TEMİZ HAVA İÇİN MÜCADELE. , 219 - 227.
Chicago VAROL SARAÇOĞLU Gamze,ÇAGLAYAN ÇIGDEM DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE TEMİZ HAVA İÇİN MÜCADELE. (2017): 219 - 227.
MLA VAROL SARAÇOĞLU Gamze,ÇAGLAYAN ÇIGDEM DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE TEMİZ HAVA İÇİN MÜCADELE. , 2017, ss.219 - 227.
AMA VAROL SARAÇOĞLU G,ÇAGLAYAN Ç DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE TEMİZ HAVA İÇİN MÜCADELE. . 2017; 219 - 227.
Vancouver VAROL SARAÇOĞLU G,ÇAGLAYAN Ç DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE TEMİZ HAVA İÇİN MÜCADELE. . 2017; 219 - 227.
IEEE VAROL SARAÇOĞLU G,ÇAGLAYAN Ç "DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE TEMİZ HAVA İÇİN MÜCADELE." , ss.219 - 227, 2017.
ISNAD VAROL SARAÇOĞLU, Gamze - ÇAGLAYAN, ÇIGDEM. "DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE TEMİZ HAVA İÇİN MÜCADELE". (2017), 219-227.
APA VAROL SARAÇOĞLU G, ÇAGLAYAN Ç (2017). DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE TEMİZ HAVA İÇİN MÜCADELE. Toplum ve Hekim, 32(3), 219 - 227.
Chicago VAROL SARAÇOĞLU Gamze,ÇAGLAYAN ÇIGDEM DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE TEMİZ HAVA İÇİN MÜCADELE. Toplum ve Hekim 32, no.3 (2017): 219 - 227.
MLA VAROL SARAÇOĞLU Gamze,ÇAGLAYAN ÇIGDEM DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE TEMİZ HAVA İÇİN MÜCADELE. Toplum ve Hekim, vol.32, no.3, 2017, ss.219 - 227.
AMA VAROL SARAÇOĞLU G,ÇAGLAYAN Ç DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE TEMİZ HAVA İÇİN MÜCADELE. Toplum ve Hekim. 2017; 32(3): 219 - 227.
Vancouver VAROL SARAÇOĞLU G,ÇAGLAYAN Ç DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE TEMİZ HAVA İÇİN MÜCADELE. Toplum ve Hekim. 2017; 32(3): 219 - 227.
IEEE VAROL SARAÇOĞLU G,ÇAGLAYAN Ç "DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE TEMİZ HAVA İÇİN MÜCADELE." Toplum ve Hekim, 32, ss.219 - 227, 2017.
ISNAD VAROL SARAÇOĞLU, Gamze - ÇAGLAYAN, ÇIGDEM. "DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE TEMİZ HAVA İÇİN MÜCADELE". Toplum ve Hekim 32/3 (2017), 219-227.