İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi

KAŞKAYA, Alper; DURAN, Tacettin

İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi

Alper KAŞKAYA, (Erzincan Üniversitesi)

Tacettin DURAN (Öğretmen, Kelkit Sadak İlkokulu)

Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

42 11

Yıl: 2017 Cilt: 7 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 417 - 441 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi

Öz:

Hızla gelişen ve değişen dünyamıza ayak uydurmak her geçen gün daha da zorlaşmaktadır. Gelişen ve değişen dünyada yeni nesillere değerlerimizi aktarabilmek de bu güçlükler arasındaki yerini almaktadır. Bu nedenle çok ciddi ve planlı bir değerler eğitimine ihtiyaç duyulmaktadır. Okullar, milli ve evrensel değerlerin iletimini sağlayarak toplumların devamlılığını sağlayan kurumlardır. Eğitim öğretim sürecinin vazgeçilmez bir parçası olan ders kitaplarının değer iletimi konusunda önemli bir rolü vardır. Öğrenciler, ders kitaplarında yer alan ve ana dilinin her türlü imkânından ve söz varlığı zenginliğinden yararlanılarak oluşturulan edebî eserler yoluyla millî ve evrensel değerleri kazanmaktadırlar. Bu çalışmanın amacı Milli Eğitim Bakanlığınca onaylanan çeşitli yayınevlerine ait İlkokul 1, 2, 3 ve 4. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan okuma metinlerinde yer alan değerleri tespit etmek ve aktarılan değerlerin 1, 2, 3 ve 4. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki dağılımını belirlemektir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre ders kitaplarında yer alan değerlerin büyük oranda Türkçe öğretim programında yer verilen değerlerle uyumlu olduğu görülürken sınıf düzeyindeki dağılımlarda tutarsızlıklar görülmektedir. Bunun yanında araştırma sonuçlarından hareketle ders kitaplarında en çok geleneksel değerlere yer verildiği, en az ise bilimsel değerlere yer verildiği ifade edilmektedir.

Anahtar Kelime:

Investigation of Primary School Turkish Textbooks in Terms of the Value Transfer

Öz:

It is getting harder to keep pace with the rapidly developing and changing world. In the developing and changing world, transferring our values to the new generation is among these difficulties. Therefore, a very serious and planned value education is increasingly needed. Schools are the institutions that ensure the continuity of communities by ensuring the transmission of national and universal values. Textbooks, as an indispensable part of the education and training process, have a vital role in value transfer. Students acquire national and universal values through the literary works, which are included in the textbooks and prepared by using all kinds of possibilities of the mother language and wealth of vocabulary. The aim of this study is to determine the values in reading texts in primary school 1st, 2nd, 3rd and 4th grade Turkish textbooks belonging to various publishing houses approved by the Ministry of National Education and the distribution of the transferred values in 1st, 2nd, 3rd and 4th grades' textbooks. According to the results obtained from the research, it is seen that the values in the textbooks are largely compatible with the values included in the Turkish Teaching Curriculum. However, there are inconsistencies in the distribution of values by class level. In additon, it has been seen that traditional values are more frequently used in textbooks, and scientific values are found to be the least.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akbaş, O. (2004). Türk milli egitim sisteminin duyuşsal amaçlarının ilköğretim II. kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Aktan, O., Kılıç, A. (2015). Sosyal Bilgiler Öğretim Programındaki Değerleri 100 Temel Eserde Bulunan Değerlerin Destekleme Durumu. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(30), 7-61
Aktan, O., & Padem, S. (2013). İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitabında kullanılan okuma metinlerinde yer alan değerler. E-AJI (Asian Journal of Instruction), 1(2), 44-55
Albert, B. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. NY.: Prentice-Hall.
Aral, D. (2008). Millî Eğitim Bakanlığı'nın hazırladığı 6. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan değerler üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Arslan, Z. Ş., & Yaşar F. T. (2007). Değerlerimiz ve günlük hayat. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 8-11.
Bacanlı, H. (1999). Duygusal davranış eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Bloor, M., & Wood, F. (2006). Keywords in qualitative methods: A vocabulary of research concepts. Sage.
Çengelci, T., Hancı, B., & Karaduman, H. (2013). Okul ortamında değerler eğitimi konusunda öğretmen ve öğrenci görüşleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 33-56.
Dilmaç, B. (2002). İnsanca değerler eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Doğan B. & Gülüşen A. (2011). Türkçe ders kitaplarındaki (6-8) metinlerin değerler bakımından incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 75-102
Doğanay, A. (2006). Değerler eğitimi. Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler öğretimi. (Ed. Cemil Öztürk). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Ercan, E. İ. (2001). İlköğretim Sosyal Bilgiler programlarında ulusal ve evrensel değerler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
Ergün, M. (1994). Eğitim sosyolojisine giriş. (Eğitim ve Toplum). Ankara: Ocak Yayınları.
Fidan, N. K. (2009). Öğretmen adaylarının değer öğretimine ilişkin görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 2(20), 1-18.
Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education. Mc Grawall Hill.
Karagöz, B. (2009). Yapılandırmacı yaklaşıma göre ilköğretim 6 ve 7. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki değerlerin incelenmesi (Muğla ili örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
Kasapoğlu, H. (2013). Okulda değer eğitimi ve hikâyeler. Milli Eğitim Dergisi, 198, 97- 109.
Kaygana, M., Yapıcı, Ş., Aytan, T. (2013). Türkçe ders kitaplarında değer eğtimi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(7), 657-669
Keskin, Y. (2008). Türkiye'de sosyal bilgiler öğretim programlarında değerler eğitimi: Tarihsel gelişim, 1998 ve 2004 programlarının etkililiğinin araştırılması. Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Kılıç, A., & Aktan, O. (2015). İlköğretim okullari için tavsiye edilen 100 temel eserde vurgulanan değerler. İlköğretim Online, 14(1), 243-275
Kumbasar, E. (2011). Muzaffer İzgü'nün romanlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Kuşdil, M. E., & Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk öğretmenlerin değer yönelimleri ve Schwartz değer kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15(45), 59-76.
Kuş, Z., Merey, Z., & Karatekin, K. (2013). İlköğretim 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 183-214.
MEB, (2011). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuz. Ankara
MEB, (2015). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu. Ankara
Okumuş, E. (2010). Toplum ve ahlak eğitimi. Eğitime Bakış Dergisi, 6(18), 28-32. Özgüven, İ. E. (1994). Psikolojik testler. Ankara: Yeni Doğuş Matbaası.
Padem, S., & Aktan, O. (2014). İlköğretim 5.sınıf Türkçe ders kitabında yer alan değerlerin incelenmesi. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 5-24.
Parlakyıldız, H. (2009). İlkokul ikinci devrede Türkçe ders kitaplarındaki moral değerlere kısa bir bakış (1948-1968 yılları arası). Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 245-262.
Somuncu, S. (2008). İlköğretim 7. sınıf Türkçe ders kitabındaki edebî metinlerin temel evrensel değerleri içermesi bakımından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Stake, R. E. (1995). The art of case study research. Sage.
Şahin, K., H. (2010). İlköğretim okullarında sosyal bilgiler dersini yürüten 4. ve 5. sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersi öğretim programında yer alan değerlerin kazandırılmasına ilişkin görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Şen, Ü. (2007). Milli Eğitim Bakanlığının 2005 yılında tavsiye ettiği 100 temel eser yoluyla Türkçe eğitiminde değerler öğretimi üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Şen, Ü. (2008). Altıncı sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin ilettiği değerler açısından incelenmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(5), 763-779.
Şentürk, l., & Aktaş, E. (2015). Türkiye'de ve Romanya'da okutulan ana dili Türkçe ders kitaplarının değer iletimi açısından karşılaştırılması. Journal of Values Education, 13(29), 215-243
Vaillant, G. E., & Vaillant, C. O. (1981). Natural history of male psychological health: X.
Work as a predictor of positive mental health. The American journal of psychiatry, 138(11), 1433-1440
Wadsworth, B. J. (2015). Piaget`nin duyuşsal ve bilişsel gelişim kuramı. (Çev: Z. Selçuk, M. Kandemir, A. Kaşkaya, M. Palancı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Yazıcı, K. (2006). Değerler eğitimine genel bir bakış. Türklük Bilimi Araştırmaları, 19, 499-522.
Yeşil, R. & Aydın, D. (2007). Demokratik değerlerin eğitiminde yöntem ve zamanlama. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 65-84.

APA	KAŞKAYA A, DURAN T (2017). İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi. , 417 - 441.
Chicago	KAŞKAYA Alper,DURAN Tacettin İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi. (2017): 417 - 441.
MLA	KAŞKAYA Alper,DURAN Tacettin İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi. , 2017, ss.417 - 441.
AMA	KAŞKAYA A,DURAN T İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi. . 2017; 417 - 441.
Vancouver	KAŞKAYA A,DURAN T İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi. . 2017; 417 - 441.
IEEE	KAŞKAYA A,DURAN T "İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi." , ss.417 - 441, 2017.
ISNAD	KAŞKAYA, Alper - DURAN, Tacettin. "İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi". (2017), 417-441.

APA	KAŞKAYA A, DURAN T (2017). İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 417 - 441.
Chicago	KAŞKAYA Alper,DURAN Tacettin İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 7, no.2 (2017): 417 - 441.
MLA	KAŞKAYA Alper,DURAN Tacettin İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.7, no.2, 2017, ss.417 - 441.
AMA	KAŞKAYA A,DURAN T İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2017; 7(2): 417 - 441.
Vancouver	KAŞKAYA A,DURAN T İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2017; 7(2): 417 - 441.
IEEE	KAŞKAYA A,DURAN T "İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi." Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, ss.417 - 441, 2017.
ISNAD	KAŞKAYA, Alper - DURAN, Tacettin. "İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi". Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 7/2 (2017), 417-441.