AYRILIKÇI HAREKETLERİN ULUSAL KURTULUŞ HAREKETİ STATÜSÜ KAZANMASI: HUKUKİ VE SİYASİ BOYUTLAR
Yıl: 2017 Cilt: 0 Sayı: 129 Sayfa Aralığı: 321 - 346 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
AYRILIKÇI HAREKETLERİN ULUSAL KURTULUŞ HAREKETİ STATÜSÜ KAZANMASI: HUKUKİ VE SİYASİ BOYUTLAR
Öz: XX. yüzyılın ikinci yarısında, uluslararası hukukun en ihtilaflı konularından birisi de ulusal kurtuluş hareketlerinin hukuki statüsü olmuştur. Bazı ayrılıkçı hareketlerin siyasal/diplomatik dış destek kazanmaları sonucunda ulusal kurtuluş hareketleri olarak tanınmaları, normatif çerçevenin revize edilmesi gerekliliğini ortaya çıkarmış ve sözleşmeler, protokoller ve çeşitli hükümetler arası ya da bölgesel organizasyonların kararlarıyla, muharip taraflar için belirli hak ve yükümlülükler ön görülmüştür. Fakat bu konuda ne belirlenen hukuki ölçütler tam, kesin ve açıktır, ne merkez devletin silahlı çatışma halini ve kurtuluş hareketi katılımcılarının savaşan statüsünü tanıma zorunluluğu vardır, ne de savaş halinin tanınması durumunda doğacak olan yasal hakları garanti altına alan güçlü bir uluslararası yaptırım mekanizması bulunmaktadır. Uluslararası normatif rejimin zafiyetinden kaynaklanan bu durum sebebiyle, teorik normların etkinlik düzeyi pratikte güç eksenli reel politikanın çizdiği gri sınırlarla belirlenmiş durumdadır.
Anahtar Kelime: Konular:
THE ACQUISITION OF NATIONAL LIBERATION MOVEMENT STATUS BY SECESSIONIST MOVEMENTS: LEGAL AND POLITICAL ASPECTS
Öz: In the second half of 20th century, legal status of national liberation movements has become one of the most debatable issues of international law. The recognition of some separationist movements as national liberation movements thanks to foreign political/diplomatic support revealed the necessity to overhaul current normative frame and some specific rights and obligations were prescribed for belligerent parties through conventions, protocols and resolutions of various intergovernmental or regional organisations. However, neither legal criteria on this subject is complete, accurate and clear; nor centre state has to recognise the condition of armed conflict and combatant status of national liberation movements' participants; and also there is no strong international enforcement mechanism which guarantees legal rights originated in case of the recognition of a war. Due to the condition that stems from the vulnerability of international normative regime, the effectiveness of theoretical norms is specified according to grey boundaries of power-centred Reel Politics in practice.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abi-Saab Georges, "Wars of National Liberation in the Geneva Conventions and Protocols", Recueil des Cours, Vol.165, 1979, s.353-445.
- Aksar Yusuf, Uluslararası Hukuk I, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2015.
- Aral Berdal, "Kollektif Bir İnsan Hakkı Olarak 'Halkların Kendi Kaderlerini Tayin Hakkı'", İnsan Hakları Yıllığı, Cilt. 21-22, 1999-2000,s.109-120.
- Ataöv Türkkaya, "Terrorism versus Liberation Movements in International Law", Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt.42, No. 1, 1987,s.15-47.
- Brierly, James L., The Law of Nations:An Introduction to the International Law of Peace, Clarendon Press, Oxford, 1963.
- Bourquin Maurice, "Devletlerarası Hukukun İnsanileştirilmesi", Çev. İlhan Lütem, AÜHF Dergisi, C.8, S.3, 1951,s.122-148.
- Bozkurt Enver, Kütükçü, M. Akif, Poyraz, Yasin, Devletler Hukuku, Gözden Geçirilmiş 8. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2015.
- Charlesworth Hilary "International Law: A Discipline of Crisis", The Modern Law Review, Vol. 65, No. 3, 2002,s.377-392.
- Clark Phil "The Limits and Pitfalls of the International Criminal Court in Africa", E- International Relations, 28 Nisan 2011,http://www.e-ir.info/2011/04/28/thelimits-and-pitfalls-of-the-international-criminal-court-in-africa/(Erişim Tarihi 2 Mayıs 2016).
- Crawford James, The Creation of States in International Law, Oxford University Press, Oxford, 1979.
- Çağıran Mehmet Emin, "Raymond Aron ve Uluslararası Hukukun Hukuk Niteliği", İHFM, C. LVI, S.1-4, 1998, s.72-96.-, Devletin Tek Taraflı İşlemleri, Platin Yayınları, 2005.
- D'Amato Anthony, "Is International Law Really "Law"?", Northwestern University Law Review, Vol.79 (1984),s.1293-1314.
- Doğan İlyas, Devletler Hukuku, Genişletilmiş 3. Baskı, Astana Yayınları, Ankara, 2016.
- Erkiner H. Hakan, "Devletin Haksız Fiilden Dolayı Uluslararası Sorumluluğunda Uluslararası Hukuk Komisyonu'nun Tesbit Ettiği İsnat Kuralları", MÜHF- HAD, Cilt 13, No. 3-4, s.145-180.
- Ertuğrul Ümmühan Elçin, "Koruma Sorumluluğu: İnsani Müdahaleyi Makyajlamak", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 20, Sayı 2, 2016, s.421-450.
- Fitzmaurice Gerald G., "The Foundations of the Authority of International Law and the Problem of Enforcement", The Modern Law Review, Vol. 19, No.1, 1956, s.1-18.
- Goldsmith Jack L. ve Posner, Eric A., The Limits of International Law, Oxford University Press, New York, 2005.
- Guzman Andrew T., "Rethinking International Law as Law", Proceedings of the Annual Meeting (American Society of International Law), Vol.103, 2009, s.155-157.
- Henckaerts Jean- Marie & Doswald-Beck, Louise, Uluslararası İnsancıl Teamül (ÖrfAdet) Hukuku,( Cilt 1: Kurallar, (Çev. Emre Öktem, Melike Batur Yamaner, Dolunay Özbek vd.) Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, No: 66,2005.
- Heraclides Alexis, "Secession, Self-Determination and Non-Intervention: In Quest of a Normative Symbiosis", Journal of International Affairs, Vol. 45, No.2, 1992,s.399-420., "Secessionist Minorities and External Involvement", International Organization, Vol. 44, No.3 (1990),s.341-378., The Self-Determination of Minorities in International Politics, Frank Cass, London, 1991.
- Higgins Noelle, "The Application of International Humanitarian Law to Wars of National Liberation", Journal of Humanitarian Assistance, Nisan 2014, http://sites. tufts.edu/jha/files/2011/04/a132.pdf (Erişim Tarihi: 2 Mayıs 2016).
- Higgins Rosalyn, "International Law and Civil Conflict", The International Regulation of Civil Wars, Ed. Evan Luard, New York University Press, New York, 1972,s.169-186.
- Kalaycı Hüseyin, Ulus-Devletin Başağrısı Ayrılıkçılık: Kanada Quebec Örneği, Liberte Yayıncılık, Ankara, 2010.
- Kamanu Onyeonoro S., "Secession and the Right of Self-Determination: An O.U.A. Dilemma", The Journal of Modern African Studies, Vol.12, No.3, 1974,s.355-376.
- Kurubaş Erol, "Etnik Sorun- Dış Politika İlişkisi Bağlamında Kürt Sorununun Türk Dış Politikasına Etkileri", Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, Cilt. 8, No.1, 2009,s.39-69.
- Menon P. K., The Law of Recognition in International Law: Basic Principles , Edwin Mellen Press, New York, 1994.
- Pangalangan Raul C. ve Arguiling, Elizabeth H., "The Privileged Status of National Liberation Movements under International Law", Philippine Law Journal, Vol. 58 1983, s. 44-65.
- Pazarcı Hüseyin, Uluslararası Hukuk I, Turhan Kitabevi, Ankara, 1993.
- Provost Rene, International Human Rights and Humanitarian Law, Cambridge University Press, Cambridge, 2002.
- Radin Sasha, "The Current Relevance of the Recognition of Belligerency", Armed Conflict and International Law: In Search of the Human Face, Ed.Marielle Matthe, Brigit Toebes, Marcel Brus, Asser Press, Netherlands, 2013.
- Reçber Kamuran, Uluslararası Hukuk, Dora Yayıncılık, Bursa, 2016.
- Sassoli Marco "Use and Abuse of the Laws of War in the War on Terrorism", Law and Inequality, Vol. 22, No.2, 2004,s.195-222.
- Schindler Dietrich, "The Different Types of Armed Conflict According to Geneva Conventions and Protokols", Collected Courses of the Hague Academy of International Law, Vol. 163, 1979,s.125-164.
- Taras Raymond C. ve Ganguly, Rajat, Understanding Ethnic Conflict, 4th Ed, Longman, New York, 2010.
- Taşdemir Fatma, Uluslararası Nitelikte Olmayan Silahlı Çatışmalar Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara, 2009.
- Taşdemir Fatma, "İnsan Hakları Hukuku ve İnsancıl Hukuk Açısından Türkiye'nin Ayrılıkçı Terör Örgütü PKK ile mücadelesi", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt.16, No.1, 2012,s.107-151.
- Taşdemir Fatma, Uluslararası Terörizme Karşı Devletlerin Kuvvete Başvurma Yetkisi, USAK Yayınları, Ankara, 2006.
- Toluner Sevin, Milletlerarası Hukuk Dersleri, Gözden Geçirilmiş 4. Bası'dan Tıpkı 5. Bası, Beta Basım A.Ş., İstanbul, 1996.
- Uz Abdullah, "Teori ve Uygulamada Self-Determinasyon Hakkı", Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt.3, No.9, 2007,s.60-81.
- Verri Pietro, Dictionary of the International Law of Armed Conflict, Cenevre, Uluslararası Kızılhaç Komitesi, 1992.
- Walzer Michael, Just and Unjust Wars: A Moral Argument with Historical Illustrations, 4th Ed., Basic Books, New York, 1977.
- BM Genel Kurulu, "2005 World Summit Outcome (A/60/L.1)", Sixtieth Session, 15 Eylül 2005, para 138, http://responsibilitytoprotect.org/world%20summit%20outcome%20doc%202005(1).pdf (Erişim Tarihi 10 Mayıs 2016).
- BM Genel Kurulu, "Resolution 1514 (XV) Declaration on the Granting of Independence to Colonial Countries and Peoples", Fifteenth Session, 14 Aralık 1960, https://documents-dds-ny.un.org/doc/RESOLUTION/GEN/NR0/152/88/ IMG/NR015288.pdf?OpenElement (Erişim Tarihi 20 Nisan 2016).
- Draft Articles on Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts, with Commentaries, 2001, http://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/commentaries/9_6_2001.pdf (Erişim Tarihi: 7 Ekim 2016)
- Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi (YUCM), Prosecutor-Dusko Tadic a/k/a "DULE", 2 Oct. 1995, The Judgement under Appeal, para. 70, http://www. icty.org/x/cases/tadic/acdec/en/51002.htm (Erişim Tarihi: 24 Eylül 2016)
- Institute de Droit International, "Resolution on Insurection", Annuaire de l'institute de Droit International, 1900.
- The Harvard Law Review Association, "Is "International Law" Law?", Harvard Law Review, Vol. 18, No.6, 1905, s.476-477
- Kurubaş Erol, “Etnik Sorun- Dış Politika İlişkisi Bağlamında Kürt Sorununun Türk Dış Politikasına Etkileri”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, Cilt. 8, No.1, 2009,s.39-69.
- Ertuğrul Ümmühan Elçin, “Koruma Sorumluluğu: İnsani Müdahaleyi Makyajlamak”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 20, Sayı 2, 2016, s.421-450.
- BM Genel Kurulu, "Resolution 3103(XXVIII) Basic Principles of the Legal Status of the Combatants Struggling Against Colonial and Alien Domination and Racist Regimes", Twenty-Eighth Session, 12 Aralık 1973,https://documents-dds-ny.un.org/ doc/RESOLUTION/GEN/NR0/281/75/IMG/NR028175.pdf?OpenElement (Erişim Tarihi 20 Nisan 2016)
- BM Genel Kurulu, "Resolution 2787 (XXVI) the Representation of States in Their Relations with International Organizations", 6 Aralık 1971.
- Daimi Uluslararası Adalet Divanı, Legal Status of Eastern Greenland, 5 Nisan 1933, http://www.icj-cij.org/pcij/serie_AB/AB_53/01_Groenland_Oriental_Arret. pdf> (Erişim Tarihi 20 Nisan 2016)
- Uluslararası Ceza Mahkemesi, Rome Statute of the International Criminal Court, 17 Temmuz 1998, https://www.icc-cpi.int/nr/rdonlyres/ea9aeff7-5752-4f84-be94- 0a655eb30e16/0/rome_statute_english.pdf> (Erişim Tarihi: 10 Nisan 2016)
- Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi, "Fatmir Limaj ve Diğerleri Davası", Karar No: IT-03-66-T, 30 Kasım 2005, http://icty.org/x/cases/limaj/tjug/en/ lim-tj051130-e.pdf> (Erişim Tarihi: 10 Mayıs 2016)
- Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi, "The Prosecutor v. Alfred Musema", Karar No: ICTR-96-13-A, 27 Ocak 2000, http://www.unictr.org/sites/unictr.org/files/ case-documents/ictr-96-13/trial-judgements/en/000127.pdf> (Erişim Tarihi 16 Nisan 2016)
- Uluslararası Kızılhaç Komitesi, 12 Ağustos 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmeleri ve Ek Protokolleri,https://www.icrc.org/eng/home/languages/turkish/files/sozlesmeleri-protokolleri-conventions-protocols.pdf> (Erişim Tarihi 10 Mayıs 2016)
- Uluslararası Kızılhaç Komitesi, Violence and the Use of Force, Temmuz 2011, s. 26, https://www.icrc.org/eng/assets/files/other/icrc_002_0943.pdf> (Erişim Tarihi 2 Mayıs 2016)
| APA | ERTUGRUL U, SARIKAYA GÜLER T (2017). AYRILIKÇI HAREKETLERİN ULUSAL KURTULUŞ HAREKETİ STATÜSÜ KAZANMASI: HUKUKİ VE SİYASİ BOYUTLAR. , 321 - 346. |
| Chicago | ERTUGRUL UMMUHAN ELCIN,SARIKAYA GÜLER Tuğba AYRILIKÇI HAREKETLERİN ULUSAL KURTULUŞ HAREKETİ STATÜSÜ KAZANMASI: HUKUKİ VE SİYASİ BOYUTLAR. (2017): 321 - 346. |
| MLA | ERTUGRUL UMMUHAN ELCIN,SARIKAYA GÜLER Tuğba AYRILIKÇI HAREKETLERİN ULUSAL KURTULUŞ HAREKETİ STATÜSÜ KAZANMASI: HUKUKİ VE SİYASİ BOYUTLAR. , 2017, ss.321 - 346. |
| AMA | ERTUGRUL U,SARIKAYA GÜLER T AYRILIKÇI HAREKETLERİN ULUSAL KURTULUŞ HAREKETİ STATÜSÜ KAZANMASI: HUKUKİ VE SİYASİ BOYUTLAR. . 2017; 321 - 346. |
| Vancouver | ERTUGRUL U,SARIKAYA GÜLER T AYRILIKÇI HAREKETLERİN ULUSAL KURTULUŞ HAREKETİ STATÜSÜ KAZANMASI: HUKUKİ VE SİYASİ BOYUTLAR. . 2017; 321 - 346. |
| IEEE | ERTUGRUL U,SARIKAYA GÜLER T "AYRILIKÇI HAREKETLERİN ULUSAL KURTULUŞ HAREKETİ STATÜSÜ KAZANMASI: HUKUKİ VE SİYASİ BOYUTLAR." , ss.321 - 346, 2017. |
| ISNAD | ERTUGRUL, UMMUHAN ELCIN - SARIKAYA GÜLER, Tuğba. "AYRILIKÇI HAREKETLERİN ULUSAL KURTULUŞ HAREKETİ STATÜSÜ KAZANMASI: HUKUKİ VE SİYASİ BOYUTLAR". (2017), 321-346. |
| APA | ERTUGRUL U, SARIKAYA GÜLER T (2017). AYRILIKÇI HAREKETLERİN ULUSAL KURTULUŞ HAREKETİ STATÜSÜ KAZANMASI: HUKUKİ VE SİYASİ BOYUTLAR. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 0(129), 321 - 346. |
| Chicago | ERTUGRUL UMMUHAN ELCIN,SARIKAYA GÜLER Tuğba AYRILIKÇI HAREKETLERİN ULUSAL KURTULUŞ HAREKETİ STATÜSÜ KAZANMASI: HUKUKİ VE SİYASİ BOYUTLAR. Türkiye Barolar Birliği Dergisi 0, no.129 (2017): 321 - 346. |
| MLA | ERTUGRUL UMMUHAN ELCIN,SARIKAYA GÜLER Tuğba AYRILIKÇI HAREKETLERİN ULUSAL KURTULUŞ HAREKETİ STATÜSÜ KAZANMASI: HUKUKİ VE SİYASİ BOYUTLAR. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, vol.0, no.129, 2017, ss.321 - 346. |
| AMA | ERTUGRUL U,SARIKAYA GÜLER T AYRILIKÇI HAREKETLERİN ULUSAL KURTULUŞ HAREKETİ STATÜSÜ KAZANMASI: HUKUKİ VE SİYASİ BOYUTLAR. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 2017; 0(129): 321 - 346. |
| Vancouver | ERTUGRUL U,SARIKAYA GÜLER T AYRILIKÇI HAREKETLERİN ULUSAL KURTULUŞ HAREKETİ STATÜSÜ KAZANMASI: HUKUKİ VE SİYASİ BOYUTLAR. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 2017; 0(129): 321 - 346. |
| IEEE | ERTUGRUL U,SARIKAYA GÜLER T "AYRILIKÇI HAREKETLERİN ULUSAL KURTULUŞ HAREKETİ STATÜSÜ KAZANMASI: HUKUKİ VE SİYASİ BOYUTLAR." Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 0, ss.321 - 346, 2017. |
| ISNAD | ERTUGRUL, UMMUHAN ELCIN - SARIKAYA GÜLER, Tuğba. "AYRILIKÇI HAREKETLERİN ULUSAL KURTULUŞ HAREKETİ STATÜSÜ KAZANMASI: HUKUKİ VE SİYASİ BOYUTLAR". Türkiye Barolar Birliği Dergisi 129 (2017), 321-346. |
