Grice'in Niyet--Merkezli Semantik Bakış Açışı Bağlamında Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesinin Incelenmesi

Yıl: 2015 Cilt: 15 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 95 - 104 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Grice'in Niyet--Merkezli Semantik Bakış Açışı Bağlamında Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesinin Incelenmesi

Öz:
H. Paul Grice tarafından öne sürülen niyet--merkezli semantik bakış açışına görekarşılıklı konuşmanın veya iletişimin başarılı sayılabilmesi cümlelerin mantıksalkurallar çerçevesinde düzenlenmesine bağlıdır. Bireyler arasındaki iletişimi "doğalanlamlI" (istemsiz veya irade dışı gerçekleşen anlam) ve "doğal--olmayan anlamlı"(istemli veya özgür iradeli gerçekleşen anlam) olmak üzere ikiye ayıran Gricekonuşmacı tarafından söylenen her cümlenin iletişimsel bağlamda bir işleve sahipolduğunu belirtir. Dolayısıyla insanların birbirlerini anlamaları karşılıklısöylediklerinden ziyade demek istedikleri şeylere bağlıdır. Grice "işbirlikçi ilkelerve iletişimin kuralları" adı altında öne sürdüğü işbirliği ilkesine göre konuşmakuralını dörde ayırır: Konuşmacının mümkün olduğu kadar bilgilendirici olduğunicelik kuralı (maxim of quantity); dürüstçe, doğru bilgiler vermeye çalıştığı nitelikkuralı (maxim of quality); konuşulan konu ile ilgili şeyler söylediği bağıntı kuralı(maxim of relation); mümkün olduğunca açık ve net olduğu açıklık kuralıdır (maximof manner). Bu çalışmada Oğuz Türklerinin bilinen en eski epik hikâyelerden biriolan ve Oğuzların iletişim kültürüne ait semantik veriler sunan Dede KorkutKitabı'ndaki Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesi Grice'in niyet--merkezli semantikbakış açısı bağlamında işbirlikçi ilkeler ve iletişimin kuralları göz önündebulundurularak çözümlenecektir. Çalışmanın sonucunda konuşmacıların nicelik,nitelik, bağıntı ve açıklık kavramlarına ne derece bağlı kaldıkları ortaya çıkarılacakve Oğuzların iletişim özellikleri hakkında bir sonuca varılacaktır.
Anahtar Kelime:

Konular: Kültürel Çalışmalar

An Analysis of the Story of Wild Dumrul Son of Dukha Koja through the Grician Lenses of Intention-Based Semantic

Öz:
According to H. Paul Grice's intention--based semantics, the sentences are requiredto have been structured within rational principles in order to assume the conversationor communication stimulating. By classifying the conversation among theindividuals into two such as the "natural meaning" and the "non-natural meaning",Grice, indeed, identifies that every sentence uttered by an utterer is functional incommunicative context. Accordingly, individuals' understanding one another pro--foundly depends upon the things that they want to say rather than the things that they say. Thus, Grice proposed the general principles under the title of "cooperativeprinciple and the maxims of conversation", norm governing all coop--erative interactions among humans such as: "Maxim of quantity", where the utterer'scontribution is as informative as is required; "maxim of quality", where theutterer attempts at making his/her contribution one that is true; "maxim of relation",where the utterer's contribution focuses on relevance to the conversation;and lastly, "maxim of manner", where the utterer contributes by avoiding obscureexpressions. In this study, the Story of Wild Dumrul Son of Dukha Koja in TheBook of Dede Korkut, one of the most ancient epic stories of the Oghuz Turksand narration which presents semantic data on the communicative cultural aspectsof the Oghuz, will be analysed through Grice's intention--based semantics byconsidering "cooperative principle and the maxims of conversation". The result ofthe study reveals that to what extend the utterers will be loyal to the cooperativeprinciples such as maxim of quantity, quality, relation and manner and the studywill also uncover the communicative characteristics of the Oghuz Turks.
Anahtar Kelime:

Konular: Kültürel Çalışmalar
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • DURSUN Aysun [2011]. "Dede Korkut Hikâyelerinde Halk Hukuku". Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Vol. S. 6/4, ss. 107--122.
  • EAGLETON Terry [2004]. Literary Theory: An Introduction (Edebiyat Kuramı), Çev. Tuncay Birkan, İstanbul: Ayrıntı Yay.
  • ERGİN Muharrem [1983]. Dede Korkut Kitabı, 5. Basım, İstanbul: Boğaziçi Yay.
  • GRICE Herbert Paul [1957]. "Meaning", The Philosophical Review, S. 66, ss. 377--88.
  • GRICE Herbert Paul [1975]. "Logicand conversation", Syntaxand Semantics 3: Speech Acts. 41--58. Bk. http://www.ucl.ac.uk/ls/studypackS/Grice--Logicpdf
  • GRICE Herbert Paul [1989]. Studies in the Way of Words (SWW), Cambridge MA: Harvard Univer-- sity Press.
  • GRICE H. Paul [2001]. Aspects of Reason, Ed. Richard Warner, Oxford: Oxford University Press.
  • GRICE H. Paul, STRAWSON Peter [1957]. "In Defence of Dogma", Philosophical Review, S. 65, ss. 141--58.
  • GRICE Herbert Paul [1961]. "The Causal Theory of Perception". Proceedings of the Aristotelian Society (Supplementary Volume), S. 35, ss. 121-- 152.
  • GRICE Herbert Paul [1968]. "Utterer's Meaning, Sentence Meaning, and Word--Meaning", Founda-- tions of Language, S. 4, ss. 225--242.
  • GRICE Herbert Paul [1982]. "Meaning Revisited", Mutual Knowledge, Ed. N. V. Smith New York: Academic Press, ss. 223--243, Reprinted in SWW.
  • KALENDEROĞLU İhsan [2011]. "Türkmenistan'da Dede Korkut Hakkında Yapılan Çalışmalar", Inter-- national Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. S. 6/1 Winter, s_s. 1339--1348. .. .. ..
  • OZBAY Murat [2006]. Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri İl, Ankara: Oncü Kitap.
  • RUHİ Şükriye [2000]. "The Bone Motif and the Lambs in the Turkish Folktale: The Reed Door", Asian Folklore Studies, S. 1, ss. 59--77.
  • TDK [2005]. Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
  • TÜFEKÇİ CAN Dilek, EKİCİ Metin [2010]. "The Book of Dede Korkut The Villains within and out of Turks", Villains, Heroes and Victims, Ed. Dana Lori Chalmers, UK, Oxford: lnterdisciplinary Press.
  • TÜFEKÇİ CAN Dilek [2014]. Çocuk Edebiyatına Kuramsal Yaklaşım, Konya: Eğitim Kitabevi.
  • TÜRKMEN Fikret [2011]. "Dede Korkut'ta Halk Unsuru", Bilig, S. 58, ss. 245--256.
APA Tüfekçi Can D (2015). Grice'in Niyet--Merkezli Semantik Bakış Açışı Bağlamında Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesinin Incelenmesi. , 95 - 104.
Chicago Tüfekçi Can Dilek Grice'in Niyet--Merkezli Semantik Bakış Açışı Bağlamında Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesinin Incelenmesi. (2015): 95 - 104.
MLA Tüfekçi Can Dilek Grice'in Niyet--Merkezli Semantik Bakış Açışı Bağlamında Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesinin Incelenmesi. , 2015, ss.95 - 104.
AMA Tüfekçi Can D Grice'in Niyet--Merkezli Semantik Bakış Açışı Bağlamında Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesinin Incelenmesi. . 2015; 95 - 104.
Vancouver Tüfekçi Can D Grice'in Niyet--Merkezli Semantik Bakış Açışı Bağlamında Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesinin Incelenmesi. . 2015; 95 - 104.
IEEE Tüfekçi Can D "Grice'in Niyet--Merkezli Semantik Bakış Açışı Bağlamında Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesinin Incelenmesi." , ss.95 - 104, 2015.
ISNAD Tüfekçi Can, Dilek. "Grice'in Niyet--Merkezli Semantik Bakış Açışı Bağlamında Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesinin Incelenmesi". (2015), 95-104.
APA Tüfekçi Can D (2015). Grice'in Niyet--Merkezli Semantik Bakış Açışı Bağlamında Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesinin Incelenmesi. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 15(2), 95 - 104.
Chicago Tüfekçi Can Dilek Grice'in Niyet--Merkezli Semantik Bakış Açışı Bağlamında Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesinin Incelenmesi. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi 15, no.2 (2015): 95 - 104.
MLA Tüfekçi Can Dilek Grice'in Niyet--Merkezli Semantik Bakış Açışı Bağlamında Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesinin Incelenmesi. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, vol.15, no.2, 2015, ss.95 - 104.
AMA Tüfekçi Can D Grice'in Niyet--Merkezli Semantik Bakış Açışı Bağlamında Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesinin Incelenmesi. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi. 2015; 15(2): 95 - 104.
Vancouver Tüfekçi Can D Grice'in Niyet--Merkezli Semantik Bakış Açışı Bağlamında Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesinin Incelenmesi. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi. 2015; 15(2): 95 - 104.
IEEE Tüfekçi Can D "Grice'in Niyet--Merkezli Semantik Bakış Açışı Bağlamında Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesinin Incelenmesi." Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 15, ss.95 - 104, 2015.
ISNAD Tüfekçi Can, Dilek. "Grice'in Niyet--Merkezli Semantik Bakış Açışı Bağlamında Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesinin Incelenmesi". Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi 15/2 (2015), 95-104.