Ortaöğretim Öğrencilerinin Empatik Eğilimleri ve İşbirliği Yapma Karakterlerinin İnsani Değerlerini Yordaması ve Bu Özelliklerinin İncelenmesi

Yıl: 2012 Cilt: 12 Sayı: 2 Suplementary Sayfa Aralığı: 1249 - 1270 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ortaöğretim Öğrencilerinin Empatik Eğilimleri ve İşbirliği Yapma Karakterlerinin İnsani Değerlerini Yordaması ve Bu Özelliklerinin İncelenmesi

Öz:
Bu araştırmada, ortaöğretim öğrencilerinin empatik eğilim, işbirliği yapma karakter özelliği ve insani değerlerinin özlük niteliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı ile öğrencilerin empatik eğilim ve işbirliği yapma karakter özelliklerinin insani değerlerini yordama düzeyinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini Adana ve Eskişehir'de ortaöğretime devam eden 504 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada KA-Sİ Çocuk ve Ergenler İçin Empatik Eğilim Ölçeği Ergen Formu; İnsani Değerler Ölçeği ve Mizaç ve Karakter Envanterinin (Türkçe TCI) İşbirliği Yapma Karakter Özelliği Alt Boyutları kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, t-testi, ANOVA, Çoklu Regresyon Analizi teknikleri ile yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda empatik eğilimin, işbirliği yapma karakter özelliği alt boyutlarının ve insani değerlerin cinsiyet, anne eğitim değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı bulunmuştur. İnsani değerlerin sınıf düzeyi değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür. İşbirliği yapma karakter özelliği alt boyutlarının ve insani değerlerin ailenin gelir düzeyi ve baba öğrenim düzeyi değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı bulunmuştur. Ayrıca empatik eğilim alt boyutlarının sorumluluk, dostluk, barışçıl olma, saygı, dürüstlük ve hoşgörü insani değerlerini anlamlı düzeyde yordadığı; işbirliği yapma karakter özelliği alt boyutlarının ise sorumluluk, dostluk, barışçıl, saygı, dürüstlük ve hoşgörü insani değerlerini anlamlı düzeyde yordadığı bulunmuştur
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

-

Öz:
Bu araştırmada, ortaöğretim öğrencilerinin empatik eğilim, işbirliği yapma karakter özelliği ve insani değerlerinin özlük niteliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı ile öğrencilerin empatik eğilim ve işbirliği yapma karakter özelliklerinin insani değerlerini yordama düzeyinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini Adana ve Eskişehir’de ortaöğretime devam eden 504 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada KA-Sİ Çocuk ve Ergenler İçin Empatik Eğilim Ölçeği Ergen Formu; İnsani Değerler Ölçeği ve Mizaç ve Karakter Envanterinin (Türkçe TCI) İşbirliği Yapma Karakter Özelliği Alt Boyutları kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, t-testi, ANOVA, Çoklu Regresyon Analizi teknikleri ile yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda empatik eğilimin, işbirliği yapma karakter özelliği alt boyutlarının ve insani değerlerin cinsiyet, anne eğitim değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı bulunmuştur. İnsani değerlerin sınıf düzeyi değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür. İşbirliği yapma karakter özelliği alt boyutlarının ve insani değerlerin ailenin gelir düzeyi ve baba öğrenim düzeyi değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı bulunmuştur. Ayrıca empatik eğilim alt boyutlarının sorumluluk, dostluk, barışçıl olma, saygı, dürüstlük ve hoşgörü insani değerlerini anlamlı düzeyde yordadığı; işbirliği yapma karakter özelliği alt boyutlarının ise sorumluluk, dostluk, barışçıl, saygı, dürüstlük ve hoşgörü insani değerlerini anlamlı düzeyde yordadığı bulunmuştur
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Alpay, A. (2009). Yakın ilişkilerde bağışlama: Bağışmalanın; bağlanma, benlik saygısı, empati ve kıskançlık değişkenleri yönünden incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Ataşalar, J. (1996). Üniversite öğrencilerinin empatik eğilimlerine, cinsiyet ve yaşlarına göre kendini açma davranışları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Aydın, A. (2005). Dil-tarih ve Ccoğrafya Fakültesi öğrencilerinin değer hiyerarşileri ile ilahiyat fakültesi öğrencilerinin değer hiyerarşilerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Brems, C. ( 1989). Dimensionality of empathy and its correlates. Journal of Psychology, 123 (4), 329-341.
  • Büyüköztürk, Ş. (2005). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı istatistik, araştırma deseni, spss uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Cloninger, C. R. (1994) The temperament and character Inventory (TCI). A guide to its development and use. Washington University: St Louis: Center for Psychobiology of Personality.
  • Davis, M. H. (1980). A multidimensional approach to individual differences in empathy. JSAS Catalog of Selected Documents in Psychology, 10, 85-107.
  • De Raad, B., & Van Oudenhoven, P. (2008). Factors of values in the Dutch language and their relationship to factors of personality. European Journal of Personality, 22, 81–108.
  • Dereboy, İ. F. (1993). Kimlik bocalaması, anlamak, tanımak, ele almak. Malatya: Özmert Ofset.
  • Dilmaç, B. (2007). Bir grup fen lisesi öğrencine verilen insani değerler eğitiminin insani değerler ölçeği ile sınanması. Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Dilmaç, B., Bozgeyikli, H. ve Çıkılı, Y. (2008). Öğretmen adaylarının değer algılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 6 (16), 69-91.
  • Dökmen, Ü. (1987). Empati kurma becerisi ile sosyometrik statü arasındaki ilişki. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 20 (1-2), 183-207.
  • Dökmen, Z. Y. (1999). Bem cinsiyet rolü envanteri kadınsılık ve erkeksilik özellikleri Türkçe formunun psikometrik özellikleri. Kriz Dergisi, 7 (1), 27-40.
  • Eisenberg, N., & Strayer, J. (1987). Empathy and its development. NewYork: Cambridge University Press.
  • Ekinci, Ö. (2009). Öğretmen adaylarının empatik ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Adana.
  • Erikson, E. H. (1968). Identity: Youth and crisis. NewYork: Norton.
  • Erikson, E. H. (1974). Dimensions of a new identity. New York: Norton.
  • Fittness, J., & Curtis, M. (2005). Emational intelligence an the trait meta-mood Scale: Relationship with empathy, attributional complexity, self-control, and responses to interpersonal conflict. E-Journal of Applied Psychology: Social Section, 1 (1), 50-62.
  • Gini, G., Albiero, P., Benelli, B., & Altoe, G. ( 2007). Does empathy predict adolescents’ bullying and defending Behavior? Agressive Behavior, 33, 467-476.
  • Jolliffe, D., & Farrington, D. P. (2006). Development and validation of the basic empathy scale. Journal of Adolescence, 29, 589-611.
  • Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kaya, A., & Siyez, D. M. (2010). KA-Sİ çocuk ve ergenler İçin empatik eğilim ölçeği: Geliştirilmesi geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 35 (156), 110-125.
  • Körükçü- Sarıyüce, Ö. (2004). Altı yaş grubundaki çocukların özsaygı düzeyleri ile anne empatik becerilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Köse, S., Sayar, K., Ak, İ., Aydın, N., Kalelioğlu, Ü., Kırpınar, İ. ve ark. (2004). Mizaç ve karakter envanteri (Türkçe TCI): Geçerlik, güvenirliği, faktör yapısı. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 14, 107-131.
  • Myyry, L., & Helkama, K. (2001). University students’ value priorities and emotional empathy. Educational Psychology, 21 (1), 25-40.
  • Parks, L., & Guay, R. P. (2011). Can personal values predict performance? Evidence in an academic setting. Applied Psychology: An Internatıonal Review, 61 (1), 149-173.
  • Rehber, E. (2007). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerine göre çatışma çözme davranışlarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Rogers, C. R. (1983). Empatik olmak değeri anlaşılmamış bir varoluş şeklidir (çev. F. Akkoyun). Ankara Üniversitesi EBF Dergisi, 16, 103-124
  • Rokeach, M. (1968). Beliefs, attitudes, and values: A theory of organization and change. San Francisco: Jossey-Bass.
  • Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: The Free Press.
  • Schwartz, S. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. Advances in experimental social psychology, 25, 1-65.
  • Schwartz, S. H. (1999). A theory of cultural values and some implications for Work. Applied Psychology: An International Review, 48 (1), 23–47.
  • Schwartz, S. (2011). Basic human values: Theory, methods, and applications. Retrieved 10 January, 2011 from http://segr-did2.fmagunict.it/Allegati/convegno%207-8-10-05/Schwartzpaper.pdf
  • Seng, S. H., Sizng, L. M., & Wei, T. T. (1998, November). Value orientation of Singapore adolescents towards truthfulness, justice and compassion. Paper presented at Annual Conference of The Educational Research Association, Singapore..
  • Whalen, L. M. (2010). Empathy and reading of narrative fiction among community college students. Unpublished doctoral dissertation, University of Capella.
  • Worthington, E. L., & Wade, N. G. (1999). The psychology of unforgiveness and forgiveness and implications for clinical practice. Journal of Social and Clinical Psychology, 18 (4), 385- 418.
  • Zahn-Waxler, C., & Radke-Yarrow, M. (1990). The origins of empathic concern. Motivation and Emotion, 14, 107-130.
APA DERELİA E, AYPAY A (2012). Ortaöğretim Öğrencilerinin Empatik Eğilimleri ve İşbirliği Yapma Karakterlerinin İnsani Değerlerini Yordaması ve Bu Özelliklerinin İncelenmesi. , 1249 - 1270.
Chicago DERELİA Esra,AYPAY Ayşe Ortaöğretim Öğrencilerinin Empatik Eğilimleri ve İşbirliği Yapma Karakterlerinin İnsani Değerlerini Yordaması ve Bu Özelliklerinin İncelenmesi. (2012): 1249 - 1270.
MLA DERELİA Esra,AYPAY Ayşe Ortaöğretim Öğrencilerinin Empatik Eğilimleri ve İşbirliği Yapma Karakterlerinin İnsani Değerlerini Yordaması ve Bu Özelliklerinin İncelenmesi. , 2012, ss.1249 - 1270.
AMA DERELİA E,AYPAY A Ortaöğretim Öğrencilerinin Empatik Eğilimleri ve İşbirliği Yapma Karakterlerinin İnsani Değerlerini Yordaması ve Bu Özelliklerinin İncelenmesi. . 2012; 1249 - 1270.
Vancouver DERELİA E,AYPAY A Ortaöğretim Öğrencilerinin Empatik Eğilimleri ve İşbirliği Yapma Karakterlerinin İnsani Değerlerini Yordaması ve Bu Özelliklerinin İncelenmesi. . 2012; 1249 - 1270.
IEEE DERELİA E,AYPAY A "Ortaöğretim Öğrencilerinin Empatik Eğilimleri ve İşbirliği Yapma Karakterlerinin İnsani Değerlerini Yordaması ve Bu Özelliklerinin İncelenmesi." , ss.1249 - 1270, 2012.
ISNAD DERELİA, Esra - AYPAY, Ayşe. "Ortaöğretim Öğrencilerinin Empatik Eğilimleri ve İşbirliği Yapma Karakterlerinin İnsani Değerlerini Yordaması ve Bu Özelliklerinin İncelenmesi". (2012), 1249-1270.
APA DERELİA E, AYPAY A (2012). Ortaöğretim Öğrencilerinin Empatik Eğilimleri ve İşbirliği Yapma Karakterlerinin İnsani Değerlerini Yordaması ve Bu Özelliklerinin İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2 Suplementary), 1249 - 1270.
Chicago DERELİA Esra,AYPAY Ayşe Ortaöğretim Öğrencilerinin Empatik Eğilimleri ve İşbirliği Yapma Karakterlerinin İnsani Değerlerini Yordaması ve Bu Özelliklerinin İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 12, no.2 Suplementary (2012): 1249 - 1270.
MLA DERELİA Esra,AYPAY Ayşe Ortaöğretim Öğrencilerinin Empatik Eğilimleri ve İşbirliği Yapma Karakterlerinin İnsani Değerlerini Yordaması ve Bu Özelliklerinin İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.12, no.2 Suplementary, 2012, ss.1249 - 1270.
AMA DERELİA E,AYPAY A Ortaöğretim Öğrencilerinin Empatik Eğilimleri ve İşbirliği Yapma Karakterlerinin İnsani Değerlerini Yordaması ve Bu Özelliklerinin İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2012; 12(2 Suplementary): 1249 - 1270.
Vancouver DERELİA E,AYPAY A Ortaöğretim Öğrencilerinin Empatik Eğilimleri ve İşbirliği Yapma Karakterlerinin İnsani Değerlerini Yordaması ve Bu Özelliklerinin İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2012; 12(2 Suplementary): 1249 - 1270.
IEEE DERELİA E,AYPAY A "Ortaöğretim Öğrencilerinin Empatik Eğilimleri ve İşbirliği Yapma Karakterlerinin İnsani Değerlerini Yordaması ve Bu Özelliklerinin İncelenmesi." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12, ss.1249 - 1270, 2012.
ISNAD DERELİA, Esra - AYPAY, Ayşe. "Ortaöğretim Öğrencilerinin Empatik Eğilimleri ve İşbirliği Yapma Karakterlerinin İnsani Değerlerini Yordaması ve Bu Özelliklerinin İncelenmesi". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 12/2 Suplementary (2012), 1249-1270.