Yıl: 2017 Cilt: 7 Sayı: 14 Sayfa Aralığı: 161 - 180 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

BİLİMSEL PSİKOLOJİNİN TARİHSEL SÜRECİ ÜZERİNE

Öz:
Psikoloji tarihi yazılırken çeşitli problemlerle karşılaşılmıştır. Bu problemler arasında en çok öne çıkanlardan biri, dönemin hâkim anlayışının öngördüğü konuların daha sıklıkla ele alınmış olması ve bunun da belli bir yanlılık ve dönemsellik oluşturmasıdır. Psikolojin gelişme sürecinde, önceleri yapılan çalışmalar zihin üzerine yoğunlaşırken, sonraları işlevselliğe önem verilmesiyle psikoloji, farklı amaçlara hizmet eden klinik, adli, okul, endüstri ve örgüt psikolojileri gibi çeşitli alt alanlara ayrılmıştır. Daha sonra davranışçılık ortaya çıkmış ve alandaki tüm çalışmaları katı bir biçimde yönlendirmiştir. Davranışçılık bilimsel yöntemin kurallarını daha net bir biçimde uygulayabilmek adına, sadece bilimsel olarak gözlenebilen davranış ile ilgilenmiş, zihin, bilinç gibi gözlenemeyen her şeyi psikolojinin dışında bırakmıştır. Ancak bu yaklaşım zaman içinde, farklı bakış açılarının, eleştirilerin ve yöntemsel gelişmelerin de etkisiyle yumuşayarak değişmiştir. Geriye dönüp psikoloji çalışmalarına baktığımızda günümüzde, eskiye oranla daha çeşitli bakış açılarının gelişebildiğini, seslerini duyurabildiğini ve varlığını sürdürebildiğini görüyoruz
Anahtar Kelime:

Konular: Edebiyat

A REVIEW OF HISTORICAL BACKGROUND OF SCIENTIFIC PSYCHOLOGY

Öz:
Various difficulties have been met in writing the history of psychology. One of the most important problems is that, since the studies usually addressed mainstream issues dictated by zeitgeist (the spirit of the time); it is possible to observe a bias towards the prevalent trends of the period. In earlier times the studies focused more on the mind; then as function gained importance, various sub-fields of psychology (such as clinical, forensic, school, industrial and organizational psychology) came into the picture. Later on, behaviourism took the lead and for the sake of methodology, became strictly interested in the “scientifically observable” behaviour, excluding the mind, the conscious and anything unobservable by scientific methods from the focus of psychology. However, different viewpoints, criticisms and the changing scientific methodology caused the rigid stance of behaviourism to give way to a more flexible approach in time. On the whole, it can be said that at present the field of psychology is more open to the flourishing and co-existing of various views and approaches
Anahtar Kelime:

Konular: Edebiyat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Arkonaç, Sibel, Sosyal Psikolojide İnsanları Anlamak: Deneysel ve Eleştirel Yaklaşımlar, Nobel Yay., Ankara, 2008.
  • Bailey, Kenneth D. Methods of Social Research, 3. Baskı, The Free Press, New York, 1987.
  • Berry, John W.; Poortinga, Ype H.; Seagall, Marshall H. ve Dasen, Pierre R. CrossCultural Psychology: Research and Application, 2. Baskı, Cambridge University Press, Cambridge, 2002.
  • Fancher, Raymond E. Ruhbilimin Öncüleri, (çev. A. Yardımlı) İdea Yay, İstanbul, 1990.
  • Fox, Denis; Prilleltensky, Isaac; Austin, Stephanie. “Toplumsal Adalet İçin Eleştirel Psikoloji: Meseleler ve İkilemler”, Eleştirel Psikoloji, (çev. ve ed. G. Kayacı Sevinç, İ. Demirok, B. Gürsel, Orijinal Adı: Critical Psychology: An Introduction, 2001), Ayrıntı Yay, İstanbul, 2012, ss. 31-49.
  • Harris, Benjamin, “Eleştirel Psikologların Psikoloji Tarihi Hakkında Bilmesi Gerekenler”, Eleştirel Psikoloji, (çev. ve ed. G. Kayacı Sevinç, İ. Demirok, B.
  • Gürsel, Orijinal Adı: Critical Psychology: An Introduction, 2001) Ayrıntı Yay., İstanbul 2012, ss. 52-72.
  • Jahoda, Gustav, Sosyal Psikoloji Tarihi, (çev. Ş. Başlı, Orijinal adı: A History of Social Psychology: From the Eighteenth Century Enlightenment to the Second World War. 2007) İş Bankası Kültür Yay., İstanbul, 2011.
  • Le Bon, Gustave, Kitleler Psikolojisi, (çev: H. İlhan), (orijinal Tarih: 1895). Alter Yay., Ankara, 2009.
  • McGraw-Hill, Aklımın Aklı: Psikoloji, (Çev. Edit: M. Durak, E. Şenol-Durak ve U. Kocatepe, Orijinal Adı: Psychsmart 2. baskı). Nobel, Ankara: 2015.
  • Michell, Joel, Measurement in Psychology: A Critical History of Methodological Concept, Cambridge University Press, Cambridge, 2004.
  • Morgan, George A., Leech, Nancy L., Gloeckner, Gene W.; Barett, Karen C., SPSS for Introductory Statistics: Use and Interpretation (2. Baskı,) Lawrence Erlbaum Assoc. Pub., Londra, 2004.
  • Punch, Keith F., Sosyal Araştırmalara Giriş: Nicel ve Nitel Yaklaşımlar (2005, 2. baskıdan çev: D. Bayrak, H. B. Arslan, Z. Akyüz). Siyasal Kitabevi, Ankara, 2014.
  • Schultz, Duane P.; Schultz, Sydney Ellen, Modern Psikoloji Tarihi (çev. Y. Aslay, Orijinal adı: A History of Modern Psychology), Kaknüs Yay., İstanbul, 2012.
  • Teo, Thomas “Eleştirel Psikolojide Felsefi Meseleler”, Eleştirel Psikoloji, (çev. ve ed. G. Kayacı Sevinç, İ. Demirok, B. Gürsel, Orijinal Adı: Critical Psychology: An Introduction, 2001) Ayrıntı Yay., İstanbul, 2012.
APA ERTÜRK E (2017). BİLİMSEL PSİKOLOJİNİN TARİHSEL SÜRECİ ÜZERİNE. , 161 - 180.
Chicago ERTÜRK Elvan Melek BİLİMSEL PSİKOLOJİNİN TARİHSEL SÜRECİ ÜZERİNE. (2017): 161 - 180.
MLA ERTÜRK Elvan Melek BİLİMSEL PSİKOLOJİNİN TARİHSEL SÜRECİ ÜZERİNE. , 2017, ss.161 - 180.
AMA ERTÜRK E BİLİMSEL PSİKOLOJİNİN TARİHSEL SÜRECİ ÜZERİNE. . 2017; 161 - 180.
Vancouver ERTÜRK E BİLİMSEL PSİKOLOJİNİN TARİHSEL SÜRECİ ÜZERİNE. . 2017; 161 - 180.
IEEE ERTÜRK E "BİLİMSEL PSİKOLOJİNİN TARİHSEL SÜRECİ ÜZERİNE." , ss.161 - 180, 2017.
ISNAD ERTÜRK, Elvan Melek. "BİLİMSEL PSİKOLOJİNİN TARİHSEL SÜRECİ ÜZERİNE". (2017), 161-180.
APA ERTÜRK E (2017). BİLİMSEL PSİKOLOJİNİN TARİHSEL SÜRECİ ÜZERİNE. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 7(14), 161 - 180.
Chicago ERTÜRK Elvan Melek BİLİMSEL PSİKOLOJİNİN TARİHSEL SÜRECİ ÜZERİNE. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 7, no.14 (2017): 161 - 180.
MLA ERTÜRK Elvan Melek BİLİMSEL PSİKOLOJİNİN TARİHSEL SÜRECİ ÜZERİNE. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, vol.7, no.14, 2017, ss.161 - 180.
AMA ERTÜRK E BİLİMSEL PSİKOLOJİNİN TARİHSEL SÜRECİ ÜZERİNE. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2017; 7(14): 161 - 180.
Vancouver ERTÜRK E BİLİMSEL PSİKOLOJİNİN TARİHSEL SÜRECİ ÜZERİNE. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2017; 7(14): 161 - 180.
IEEE ERTÜRK E "BİLİMSEL PSİKOLOJİNİN TARİHSEL SÜRECİ ÜZERİNE." Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 7, ss.161 - 180, 2017.
ISNAD ERTÜRK, Elvan Melek. "BİLİMSEL PSİKOLOJİNİN TARİHSEL SÜRECİ ÜZERİNE". Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 7/14 (2017), 161-180.