Yıl: 2015 Cilt: 0 Sayı: 22 Sayfa Aralığı: 55 - 75 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

PEYAMİ SAFA’NIN FATİH-HARBİYE ROMANINDA YAPI VE İZLEK

Öz:
Fatih-Harbiye, Türk toplumunun Tanzimat'tan itibaren geçirdiği modernleşme/batılılaşma sürecini ve bu süreçte yaşanan pişmanlıkları hem birey hem de toplum düzeyinde ele alan bir romandır. Romanda Türk geleneğine bağlılığı ve kültürü ile dikkat çeken Faiz Bey'in kızı Neriman ile sözlüsü Şinasi'nin ilişkisinde Batılılaşmanın etkisi incelenir. Romanda bu etki, sosyal ve kültürel açıdan ele alınır; bireyden topluma yönelen bir çizgi doğrultusunda bireylerin ruhsal durumu, çatışmaları, yalnızlığı, pişmanlıkları, kendine ve topluma yabancılaşması, kimlik kargaşası-sorgulaması gibi birçok unsur açısından değerlendirilir. Aynı zamanda milli ve manevi değerlerine bağlı, maddeciliğe karşı kendi öz kimliğini ön plana çıkaran idealist karakterlere de yer verilir. Romanda yanlış Batılılaşma, Doğu-Batı çatışması ve bu iki medeniyet arasındaki çatışmanın pek çok açıdan sunumu kavramlar ve simgeler düzeyinde ayrıntılı bir şekilde ele alınmaktadır. Bu çalışmada FatihHarbiye romanının izleksel ve yapısal kurgusu incelenerek Batılılaşma algısı, Türk insanında yeni değerler ve gelişmeler ile başlayan buhran ve duyulan pişmanlıklar gözler önüne serilmeye çalışılır. Ayrıca FatihHarbiye romanında Türk insanının Batı'ya hayranlığı, onlara benzeme arzusu, başkası olma isteği ve insanın kendisi olabilmesi/olamaması durumu anlatılır
Anahtar Kelime:

THE STRUCTURE AND THEME IN THE NOVEL FATİH-HARBİYE BY PEYAMİ SAFA

Öz:
Fatih-Harbiye is a novel which addresses the Turkish modernization/Westernization process beginning from the Tanzimat era and the repentance during this process with both individual and social aspects. The novel tackles the effects of Westernization through the relationship between Şinasi and his fiancée Neriman, the daughter of Faiz Bey who stands out as a highbrow man adherent to Turkish traditions. The effects in question are dealt with social and cultural perspectives on a line from individual to society via several elements, i.e., the characters’ states of mind, conflicts, loneliness, remorse, depersonalization, social alienation, identity confusion and questioning. The novel also includes idealist characters adherent to national and moral values, showing up with their own identities against materialism/ worldliness. In the novel, wrong Westernization, East-West conflict, and the conflict between these two civilizations are presented from several viewpoints in detail with both concepts and symbols. This study aims to examine the structural and thematic construct of the novel Fatih-Harbiye and to unfold the perception of Westernization, the crisis and compunction starting with new values and developments among Turkish people. The study also examines the Turkish people’s infatuation with the West, their desire to imitate Westerners and to be somebody else, and the state of being able/unable to be oneself.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aktaş, Ş. (1998). Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş, Akçağ Yayınları, Ankara.
  • Aktaş, Ş. (2013). Anlatma Esasına Bağlı Edebî Metinlerin Tahlili Teori ve Uygulama, Kurgan Edebiyat, Ankara.
  • Bakırcıoğlu, Z. (2001). Başlangıcından Günümüze Türk Romanı, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
  • Çelik, S. K. (2001). “Yabancılaşmadan Ötekileşmeye: Kültürel Bir Hegemonyanın Kuruluş Biçimleri”, Praksis, 4, 144-184.
  • Çetişli, İ. (2004). Metin Tahlillerine Giriş 2 (Hikâye, Roman, Tiyatro), Akçağ Yayınları, Ankara.
  • Çil, H. (2015). “Peyami Safa Romanlarında Dram ve Ütopya Arasında İnsan”, Hece Dergisi Peyami Safa Özel Sayısı, 217, 127-139.
  • Kanter, M. F. (2008). Reşat Nuri Güntekin Romanlarında Yapı ve İzlek. Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Kanter, M. F. (2009). “Yaprak Dökümü Romanında Yapı ve İzlek”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4/8, 1588- 1620.
  • Kanter, M. F. (2014). Milli Edebiyat Dönemi Türk Şiirinde Benlik Algısı ve Kimlik Kurgusu, Kitabevi Yayınları, İstanbul.
  • Kolcu, A. İ. (2008). Cumhuriyet Edebiyatı II Hikâye ve Roman, Salkımsöğüt Yayınevi, Erzurum.
  • Korkmaz, R. (2007). Romanda Mekânın Poetiği, Edebiyat ve Dil Yazıları Mustafa İsen’e Armağan, Ankara.
  • Korkmaz, R. (2014). Aytmatov Anlatılarında Ötekileşme Sorunu ve Dönüş İzlekleri, Grafiker Yayınları, Ankara.
  • Safa, P. (2000). Fatih-Harbiye, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
  • Freud, S. (2000). Psikanaliz Üzerine, Say Yayınları, İstanbul.
  • Tekin, M. (1998). Romancı Yönüyle Peyami Safa, Ötüken Yayınevi, İstanbul.
  • Tosun, N. (2015). “Peyami Safa’nın Düşünce ve Edebiyatta Öncüleri”, Hece Dergisi Peyami Safa Özel Sayısı, 217, 21-31.
  • Yakıcı, A. vd. (2008). Yazılı Anlatım, Gazi Kitabevi, Ankara.
APA KARADENİZ H (2015). PEYAMİ SAFA’NIN FATİH-HARBİYE ROMANINDA YAPI VE İZLEK. , 55 - 75.
Chicago KARADENİZ Havvaana PEYAMİ SAFA’NIN FATİH-HARBİYE ROMANINDA YAPI VE İZLEK. (2015): 55 - 75.
MLA KARADENİZ Havvaana PEYAMİ SAFA’NIN FATİH-HARBİYE ROMANINDA YAPI VE İZLEK. , 2015, ss.55 - 75.
AMA KARADENİZ H PEYAMİ SAFA’NIN FATİH-HARBİYE ROMANINDA YAPI VE İZLEK. . 2015; 55 - 75.
Vancouver KARADENİZ H PEYAMİ SAFA’NIN FATİH-HARBİYE ROMANINDA YAPI VE İZLEK. . 2015; 55 - 75.
IEEE KARADENİZ H "PEYAMİ SAFA’NIN FATİH-HARBİYE ROMANINDA YAPI VE İZLEK." , ss.55 - 75, 2015.
ISNAD KARADENİZ, Havvaana. "PEYAMİ SAFA’NIN FATİH-HARBİYE ROMANINDA YAPI VE İZLEK". (2015), 55-75.
APA KARADENİZ H (2015). PEYAMİ SAFA’NIN FATİH-HARBİYE ROMANINDA YAPI VE İZLEK. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(22), 55 - 75.
Chicago KARADENİZ Havvaana PEYAMİ SAFA’NIN FATİH-HARBİYE ROMANINDA YAPI VE İZLEK. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.22 (2015): 55 - 75.
MLA KARADENİZ Havvaana PEYAMİ SAFA’NIN FATİH-HARBİYE ROMANINDA YAPI VE İZLEK. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.22, 2015, ss.55 - 75.
AMA KARADENİZ H PEYAMİ SAFA’NIN FATİH-HARBİYE ROMANINDA YAPI VE İZLEK. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2015; 0(22): 55 - 75.
Vancouver KARADENİZ H PEYAMİ SAFA’NIN FATİH-HARBİYE ROMANINDA YAPI VE İZLEK. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2015; 0(22): 55 - 75.
IEEE KARADENİZ H "PEYAMİ SAFA’NIN FATİH-HARBİYE ROMANINDA YAPI VE İZLEK." Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.55 - 75, 2015.
ISNAD KARADENİZ, Havvaana. "PEYAMİ SAFA’NIN FATİH-HARBİYE ROMANINDA YAPI VE İZLEK". Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 22 (2015), 55-75.