Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi

ÖZENOĞLU KİREMİT, Hatice; Feyzioğlu, Burak; KORUKLU, Nermin; Aladağ, Elif

Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi

Nermin KORUKLU, (Yrd.Doç.Dr. Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi)

Burak FEYZİOĞLU, (Yrd.Doç.Dr. Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi)

Hatice ÖZENOĞLU KİREMİT, (Yrd.Doç.Dr. Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi)

Elif ALADAĞ (Yrd.Doç.Dr. Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi)

Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

18 0

Yıl: 2013 Cilt: 0 Sayı: 25 Sayfa Aralığı: 119 - 137 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi

Öz:

Araştırmanın amacı, ortaöğretim öğretmenlerinin iş doyum düzeylerinin bazı değişkenlere görefarklılaşıp farklılaşmadığını saptamaktır. Araştırmaya, Aydın ili merkez ortaöğretim kurumlarında görev yapan526 öğretmen katılmıştır. Veri toplama aracı olarak "Hackman ve Oldham İş Doyum Ölçeği" ve demografiközellikler ile birlikte öğretmen görüşlerinin alındığı açık uçlu soru listesinin de yer aldığı "Kişisel Bilgi Formu"kullanılmıştır. Elde edilen veriler t-testi ve ANOVA ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin işdoyumu düzeyleri; yaş, çalıştıkları okul türü ile okulun fiziksel şartlarına, okuldaki meslektaşlarla ilişkilerine,yenilenen ortaöğretim ders programına, üniversiteye geçiş sınav sistemine, hizmet içi eğitimlere katılmadüzeylerine ilişkin görüşlerine göre anlamlı farklılık göstermektedir. Çalışmada, öğretmenlerin iş doyumunuarttırmak amacıyla bazı çözüm önerilerinde bulunulmuştur

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik

Examining Teachers Job Satisfaction Level According to Some Variables

Öz:

The purpose of this study is to examine whether the job satisfaction level of secondary educationteachers differ in terms of some variables. The sample is consisted of 526 teachers in secondary education in thecentral province of Aydin. Hackman and Oldham Job Satisfaction Scale, and personal Information Form, whichwas consisted of demographic characteristics and the views of teachers', including a list of open-ended question,was used. The data obtained were analyzed by t-test and ANOVA. As a result, teachers' job satisfaction levelsshowed significant differences according to age, type of school they work and the views of teachers about theschool's physical conditions, relationships with colleagues at the school, the renewed secondary educationcurriculum, examination system, level of participation in in-service training. In the study, some solutions aremade for teachers in order to increase job satisfaction

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Adıç, K. ve Baş, T. (2005) Kamu ve vakıf üniversitelerindeki akademik personelin iş tatmin düzeyinin karşılaştırılması, 9.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresine Sunulmuş Bildiri, http://www.bilgivonetimi.org/cm/pages/mkl_gos.php?nt=498, Erişim Tarihi:01.12.2008.
Altınışık, S. (1999). Eğitimde toplam kalite yönetiminin sağlanmasında okul yöneticilerinin iş doyumunun önemi. KATÜ Fatih Eğitim Fakültesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü VIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresinde sunulmuş bildiri, Trabzon.
Avşaroğlu, S., Deniz, E. M., Kahraman, A. (2005). Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu iş dowmu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 115—129.
Başaran, l. E. (2000). Örgütsel davranış. Ankara: Feryal Yayınevi.
Batıgün, A. ve Sahin, N. (2006). İş stresi ve sağlık psikolojisi araştırmaları için iki ölçek: Atipi kişilik ve iş doyumu. Türk Psikiyatri Dergisi, 17 (1), 32-45.
Baysal, A. (1995). Lise ve dengi okul öğretmenlerinde tükenmişliğe etki eden faktörler. Yayınlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Beehr, T.A. Newman, .E. (1978). Job stress, employee health and organiz ational effectiveness: facet analysis, model and literature review. Personnel Psychology, 31, 665—699.
Bishay, A. (1996). Teacher motivation and job satisfaction: study employing the experience sampling method. UndergradSci, 3, 147—154.
Clark, A. E. (1997). Job satisfaction and gender: why are women so happy at work. Labour Economics, 4, 341—372.
Çelik, H. (2003). Fen bilgisi, fizik, kimya, biyoloji öğretmenlerinin iş doyumu (Kırıkkale İl örneği), Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale. Demato, Curcio, C. (2004). Job satisfaction of elemantary school counselors. Professional School Counseling, 7, 236—246.
Dilsiz, B. (2006). Konya ilindeki ortaöğretim okullarında çalışan öğretmenlerin tükenmişlik ve iş doyumu düzeylerinin bölgelere göre değerlendirilmesinin çok değişkenlik istatistiksel analizi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversites, Konya.
Dolunay, A. (2002). Keçiören Lisesi “Genel liseler ve teknik—ticaret-meslek liselerinde görevli öğretmenlerde tükenmişlik durumu” araştırması. Ankara Üniversitesi ıp Fakültesi Mecmuası, 55(1), 51-62.
Fraenkel, .R., Wallen, N. E. (2003). How to design and evaluate research ın education. New York: Mc Graw Hill.
Gençay, Ö. A. (2007). Beden eğitimi öğretmenlerinin iş doyumu ve mesleki tükenmişliklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 765—780.
Gençtürk, A., Memiş, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve iş doyumlarının demografik faktörler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 9(3), 1037— 1054, 2010. http://ilkogretim-on1ine.org.tr/vol9sav3/v9s3m17.0df adresinden 20 Mayıs 2011 tarihinde edinilmiştir.
Gibson, J. L., Ivancevich, J. M., Donnelly, J. H. (2000). Organizations Behavior Structure Processes. (10th ed.). Boston: McGraw—Hill.
Girgin, G. (2009). Öğretmenlerin lş Doyumuna Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi, NEWWSA, 4(4), 1297- 1307.
Gödelek, E. (1988). Üç farkı iş kolunun (tekstil, tekstil boya, çimento) psiko-sosyal stres faktörleri yönünden karşılaştırılması. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Gülay, HB (2006). Beden eğitimi öğretmenlerinin iş doyum düzeylerinin araştırılması (Kocaeli İli örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya. Günbayı, İ. (2001). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1(2).
Günbayı, l., Toprak, D. (2010). İlköğretim okulu sınıf ve özel sınıf öğretmenlerinin iş dowm düzeylerinin karşılaştırılması. İlköğretim Online, 9(1), 150-169, 2010. http://ilkogretim—on1ine.org.tr/vol9say1/v9s1m13.pdf adresinden 20 Mayıs 2011 tarihinde edinilmiştir.
Gürbüz, Z. (2008). Kars İlinde görevli okul öncesi öğretmenlerinin iş tatmin düzeyleri ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Hackman, J. R., Oldham G. R. (1975). Development of the job diagnostic survey. Journey Applied Psychology, 60, 159-170.
Haycock, K. (1998). Good teaching matters: how well—qualified teachers can close the gap. Thinking K-16, 3(2), 3-14.
Haycock, K. (2000). No more settling for less. Thinking K-16, 4(1), 3-12.
Henne, D., Locke, E. A. (1985). Job dissatisfaction: What are the consequences? International Journal ofPsychology, 20, 221—240.
Hops, ., Reschly, D. (2002). Regional differences in school psychology practice. School Psychology Rewiew, l,l 1—30.
Hoy, W. K., Miskel, C. G. (1991). Educational administration: Theory, research and practice (4th ed.). New York: McGraw-Hill.
lzgar, H. (2000). Okul yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri (burnout) nedenleri ve bazı etken faktörlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya. Jackson, S. E., Schwab, R. L., Schuler, R. S. (1986). Toward an understanding of the burnout phenomenon. Journal ofApplied Psychology, 71(4), 630—640.
Johnson, S. M., Birkeland, S. (2003). Pursuing “Sense of success”: New teacher explain their career decisions. American Educational Research Journal, 40(3), 581—617.
Kağan, M. (2005). Devlet ve özel ilköğretim okulları ile rehberlik ve araştırma merkezlerinde çalışan rehber öğretmenlerin iş doyumlarinın incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Kırılmaz Yıldız, A., Çelen, Ü., Sarp, N. (2003). İlköğretimde çalışan bir öğretmen grubunda tükenmişlik durumu araştırması. İlköğretim Online, 1), 2—9. http://ilkogretim— online.org.tr/vol2savl/v02sOlapdf, 20 Mayıs 2011 tarihinde edinilmiştir.
Koç, Z. (2001). Rehberlik ve araştırma merkezlerinde görev yapan rehber Öğretmenlerin iş doyumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, (2).
Kuzgun,Y., Sevim, S.A ve Hamamcı, Z. (1999). Mesleki doyum ölçeğinin geliştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2, 4-1 7.
Marx, E., Granger, R.C. (1992). The policy implications of job satisfaction ratings for recruiting and retaining early childhood teachers. Child and Youth Care Forum, 21(4), 229-246.
Mete. C. (2006). İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin kişilik özellikleri ile iş tatmin düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
Norton, M. S. (1999). Teacher retention: Reducing costly teacher tumover. Contemporary Education, 70(3), 52-55.
Özdayı, N. (1990). Resmi ve özel lselerde çalışan öğretmenlerin iş tatmini ve iş streslerinin karşılaştırmalı analizi. Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul. Öztürk, A., Deniz, M.E. (2008). Okul öncesi öğretmenlerin duygusal zeka yetenekleri, iş doyumları ve tükenmişlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Ilkogretim Online, 7(3), 578—599. http://ilk0ğretim—online.org.tr/vol7say3/v7s3m4.pdf adresinden, 20 Mayıs 2011 tarihinde edinilmiştir.
Özyürek, A. (2009). Okul öncesi eğitimi öğretmen ve yöneticilerinin iş doyumu, kişisel özellik ve mesleki algılarının değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 182, 8—21.
Papin, L. M. (2005). Teacher retention and satisfaction among inner-city educators, Unpublished doctoral dissertation, Arizona State University.
Peck, B. J. (2002). high school principal ’s challenge: toward work environments that enhance new teacher satisfaction and retention. Unpublish doctoral dissertation, University of Wisconsin at Madison.
Perie, M., Baker, D. (1997). Job satisfaction among america ’s teachers: Efects of workplace conditions, background characteristics, and teacher compensation. Statistical Analysis Report, National Center for Education Statistics, U.S. Dept. of Education, NCES 97—471.
Polat, G., Topuzoğlu A., Gürbüz K., Hotalak Ö., Kavak H., Emirikçi S. ve Kayış L. (2009). Bilecik lli, Bozüyük İlçesi, lise öğretmenlerinde tükenmişlik sendromu. TSK Koruyucu Hekimlik Bulteni, 8(3), 217-222.
Schultz, D.P., Schultz, S.E. (1990). Psychology and industry today. Macmillan: New York. Smith, C. A., Organ, D. W., Near, J. P. (1983). Organizational Citizenship behavior: ıts nature and antecedents. Journal ofApplied Psychology, 68, 653—663.
Sönmezer, M.G. (2007). Milli Eğitim Bakanlığı’nda çalışan öğretmenler ile Milli Eğitim Bakanlığı ’ndan emeklilik veya istifa nedeniyle özel eğitim kurumlarında çalışanların iş tatmin düzeylerinin karşılaştırmalı analizi. Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Sulu, H. (2007). Resmi ve özel ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin iş tatmin düzeyleri ile denetim odağı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, lstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Şahin, l. (1999). İlköğretim okullarında görevli öğretmenlerin iş doyum düzeyleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Şahin, H. ve Dursun, A. (2009). Okul Öncesi öğretmenlerinin iş doyumları: Burdur örneği. Mehmet AkifErsoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(18), 160-174.
Telef, B.B. (2011). Öğretmenlerin öz—yeterlikleri, iş doyumları, yaşam doyumları ve tükenmişliklerinin incelenmesi, İlköğretim Online, 10(1), 91-108. httpd/ilkogretim— online.org.tr/voll0say1/v10slm8.pdf adresinden 19 Mayıs 2011 tarihinde edinilmiştir.
Tellioğlu, A. (2004). İstanbul İli Beyoğlu ilçesinde çalışan ilköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumu düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Tsigilis, N., Zachopoulou, E., Grammatikopoulos, V. (2006). Job satisfaction and burnout among greek early educators: comparison between public and private sector employees. Educational Research and Review, (8), 256-261.
Tümkaya, S. (1999). Öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri ve kullandıkları başa çıkma davranışları. Türk PDR (Psikolojik Danışma ve Rehberlik) Dergisi, 11, 26-35.
Uslu, M. (1999). Resmi eğitim kurumlarında çalışan psikolojik danışma ve rehberlik uzmanlarının iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin danışmanların denetim odağı ve bazı değişkenlere göre karşılaştırılması, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Yılmaz, N. (2007). Orta dereceli okullardaki matematik öğretmenlerinin iş tatmin düzeyleri (Lise ve meslek liselerinin karşılaştırılması, Bağcılar İlçesinde örnek çalışma). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
Yılmaz, E., lzgar, H. (2009). İlköğretimde çalışan öğretmenlerin iş doyumlarının okullardaki örgütsel yaratıcılık açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 8(3), 943-951, http://ilkogretim—online.org.tr/vol8say3/V8s3m23.pdf adresinden 09 Eylül 2009 tarihinde edinilmiştir.

APA	KORUKLU N, Feyzioğlu B, ÖZENOĞLU KİREMİT H, Aladağ E (2013). Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. , 119 - 137.
Chicago	KORUKLU Nermin,Feyzioğlu Burak,ÖZENOĞLU KİREMİT Hatice,Aladağ Elif Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. (2013): 119 - 137.
MLA	KORUKLU Nermin,Feyzioğlu Burak,ÖZENOĞLU KİREMİT Hatice,Aladağ Elif Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. , 2013, ss.119 - 137.
AMA	KORUKLU N,Feyzioğlu B,ÖZENOĞLU KİREMİT H,Aladağ E Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. . 2013; 119 - 137.
Vancouver	KORUKLU N,Feyzioğlu B,ÖZENOĞLU KİREMİT H,Aladağ E Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. . 2013; 119 - 137.
IEEE	KORUKLU N,Feyzioğlu B,ÖZENOĞLU KİREMİT H,Aladağ E "Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi." , ss.119 - 137, 2013.
ISNAD	KORUKLU, Nermin vd. "Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi". (2013), 119-137.

APA	KORUKLU N, Feyzioğlu B, ÖZENOĞLU KİREMİT H, Aladağ E (2013). Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(25), 119 - 137.
Chicago	KORUKLU Nermin,Feyzioğlu Burak,ÖZENOĞLU KİREMİT Hatice,Aladağ Elif Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 0, no.25 (2013): 119 - 137.
MLA	KORUKLU Nermin,Feyzioğlu Burak,ÖZENOĞLU KİREMİT Hatice,Aladağ Elif Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.0, no.25, 2013, ss.119 - 137.
AMA	KORUKLU N,Feyzioğlu B,ÖZENOĞLU KİREMİT H,Aladağ E Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2013; 0(25): 119 - 137.
Vancouver	KORUKLU N,Feyzioğlu B,ÖZENOĞLU KİREMİT H,Aladağ E Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2013; 0(25): 119 - 137.
IEEE	KORUKLU N,Feyzioğlu B,ÖZENOĞLU KİREMİT H,Aladağ E "Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi." Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0, ss.119 - 137, 2013.
ISNAD	KORUKLU, Nermin vd. "Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi". Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 25 (2013), 119-137.