Yıl: 2015 Cilt: 10 Sayı: 7 Sayfa Aralığı: 917 - 934 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

ÖĞRETMENLERİN ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI ALGILARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz:
Günümüz öğretmeni, her şeyi bilen olmaktan ziyade bilgiye nasıl ulaşılacağını bilen, alanında uzman, öğrenciyi teşvik eden ve öğrenmeyi öğreten özellikleri ile öne çıkmaktadır. Bununla birlikte iyi bir okur olan öğretmenin öğrencileri de iyi birer okur olacaktır. Özellikle okuma kültürü zayıf olan toplumlarda çocuk ve gençlere okuma kültürü kazandırma görevi genelde öğretmene yüklenmektedir. Buna koşut olarak pek çok araştırmada öğretmenlerin hem rol model olmak suretiyle hem de okuma materyali önerileriyle öğrencilerin okuma alışkanlığı ediminde, okuma becerilerinin gelişiminde etkili oldukları ortaya konmuştur. Bu bulgulardan hareketle öğretmenlerin çocuk ve gençlik edebiyatı algılarının belirlenmesi gerekmektedir. Böylelikle sahip olduğumuz öğretmen grubunun okuma kültürü edindirmede öğrencilere nasıl katkı sağlayabileceğini veya sağlayamayacağını kestirebiliriz. Bu bağlamda öğrencilerin okuma ediminde etkisi daha fazla olduğu düşünülen Türkçe, edebiyat, okul öncesi ve sınıf öğretmenlerine altı açık uçlu sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formları uygulanmıştır. Bu formlar ile elde edilen verilerin analizinde, veri analizi tekniklerinden "betimsel analiz" kullanılmıştır. Çalışma, 2014-2015 güz yarıyılında Kırşehir il merkezinde görev yapmakta olan 60 öğretmen üzerinde gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların 27'si erkek, 33'ü kadındır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin çocuk ve gençlik edebiyatını öğretici - eğitici yanı ağır basan edebî eserler olarak algıladıkları; bu edebiyat kapsamında Ömer Seyfettin, Gülten Dayıoğlu, Muzaffer İzgü, Kemalettin Tuğcu yanında İpek Ongun gibi yazarların isimlerini önceledikleri; büyük oranda çocuk ya da gençlik edebiyatı adı altında ders almadıkları; 100 Temel Eser'i çocuklara ve gençlere uygun eserler olarak değerlendirdikleri belirlenmiştir
Anahtar Kelime:

A STUDY ON CHILDREN AND YOUNG ADULT LITERATURE PERCEPTIONS OF TEACHERS

Öz:
Introduction: In 20th century, teacher is the one knowing how toget the information rather than knowing everything, being expert in hisbranch, encouraging students and teaching how to learn. In addition,students of a teacher being a good reader would be a good reader, as well.Moreover, teacher has a great role on making someone get reading habitin societies having low family conscience and sensitivity (Yılmaz, 2009:138). Students are readers as well as their teachers (Hill ve Beers, 1993:1). Benevides (2006) questions how a teacher not having a reading habitand skill can make students acquire a lifelong learning habit. Althoughteachers’ roles have changed from past to present, it is seen in the carriedstudies that teachers have a great effect on students’ reading states.It is not an easy process to make students acquire reading habit forboth families and the teachers because there are many factors affectingreading skill and habit along with family and teacher such as social circle,library, school, mass media(Özbay, 2009; Türkyılmaz, 2012; Balcı, Uyarand Büyükikiz, 2012). In this case, which path should be followed, whichreading materials should be utilized in order to make children and youngadults acquire reading habit and reading culture?Works of children and young adult literature are seen as anoutstanding option in making children and young adults acquire readinghabits. In many local and foreign studies such as Türkyılmaz (2012),Karakuş (2006), Aslan (2006), Aytaş (2003), Hunt (2001), Tomlinson andBrown (2007), Lukens and Cline (1995), Dilidüzgün (2007), Sever (2008),Sever (2013), Şirin (2007), it is emphasized and detected that childrenand young adults’ reading habits and attitudes towards reading haveimproved positively in the case of making them read works of childrenand young adult literature.The aim of the current study is to reveal perceptions and ideas ofteachers towards children and young adult literature by consideringstudies in literature thereby it would be possible to have an idea aboutteachers having significant effect on making students acquire readingact.Method: In many studies, it is found out that teachers havesignificant effect on making students acquire reading habit anddeveloping students’ reading skills as role models and with theirsuggestions on reading materials. In reference to those findings, it isnecessary to define teachers’ perceptions on children and juvenileliterature. A semi structured interview forms having six open endedquestions are administered to teachers of Turkish, literature, preschooland classroom departments. These branches are taken into considerationbecause it is thought that they are the courses having great effect onmaking students acquire reading habit. Among data analysis methods,“descriptive analysis” is used in the analysis of the data (Yıldırım veŞimşek, 2008: 79). In descriptive analysis, “data are summarized andinterpreted considering previously defined themes”. Direct citations areÖğretmenlerin Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Algıları Üzerine Bir İnceleme 919Turkish StudiesInternational Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or TurkicVolume 10/7 Spring 2015practiced frequently, too (Yıldırım ve Şimşek, 2008: 224) and therebysample would be defined in detail (Bloor ve Wood, 2006).Participants: There are 60 teachers in the study. They arerandomly assigned and there are 15 teachers each of Turkish, literature,preschool and classroom departments. The interviews are practiced oneto one. Answers given to the questions are categorized consideringstatements and statements are defined as units. For instance, for thequestion Which features should children and young adult literate workshave?, E14( Literature teacher number 14) answered “it should enable toimprove one’s imagination and have enjoyable theme”. The given answeris separated into two as “it should enable to improve one’s imagination”and “it should have an enjoyable theme”. While performing that, bothstatements and semantic features are taken into consideration and thencategorized. In addition, sentences having same or similar semanticfeatures put together and they are given frequency. Statements utteredby participants are presented in inverted commas and italic form byinforming number of the participant. For example; what children andyoung adult literature concepts mean is asked but O8(Preschool teachernumber 8) answered as “child is an organism in need of affection andothers’ help to provide himself. As for adolescent, they are individualsamong ages 11- 18.” The answer shows that question is notcomprehended by the participant.The current study is carried out in fall term of 2014- 2015 academicyear in Kırşehir province center. While 27 of participants are male, 33 ofparticipants are female. Teachers in the group have experience changingfrom 2 years to 44 years. While preschool teachers are the youngestteacher group, classroom teachers are the ones being older.Conclusion: In this study aiming to determine perceptions ofteachers on children and young adult literature, it is possible to statefollowing results:It is understood that most of the preschool, literature and Turkishteachers think children and young adult literature is “works suitable forchildren and juvenile; and given students by considering their ages”. Onthe other hand, for classroom teachers, children and young adultliterature is works having educational function and they should be usedin passing down national and moral values. Maltepe (2009) has alsofound out in the study that prospective teachers emphasize especiallyconcepts of “realism”, “our own culture”, “instructiveness” in both choiceof themes and characters related to content and educational features ofqualified children books. It is also stated that “children books are
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ARICAN, S. ve YILMAZ, B. (2010). 100 Temel Eser Uygulamasının Öğrencilerin Okuma Alışkanlıklarına Etkisi ve Bu Uygulamada Kütüphanelerin Rolü Konusunda Öğretmen Görüşleri. Türk Kütüphaneciliği, 24 (3), 495-518.
  • ARICI, A. F. (2005) “İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Okuma Durumları (Beceri- İlgiAlışkanlık-Eğilim).” Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • ARSLAN, F. ve ALAMDAR, S. G. (05-07 Ekim 2011). Türkçe ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Çocuk Edebiyatı ve Çocuk Edebiyatı Dersine İlişkin Görüşleri (Kırıkkale İli Örneği). III.
  • Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumunda sunulmuş bildiri, Ankara.
  • ASLAN, C. (2006) “Yazınsal Nitelikli Çocuk Kitaplarının Çocuğun Okuduğunu Anlama ve Yazılı Anlatım Becerilerine Etkisi.” Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • AYDIN, A. (2008). Sınıf Yönetimi. İstanbul: Pegema Yayıncılık.
  • AYTAŞ, G. (2003). Okuma Gelişiminde Çocuk Edebiyatının Rolü. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 13. 155-160.
  • BAL, Belgin (2014). “Türkçe Dersi Öğretim Programlarında Yaratıcı Düşünme / Creative Thinking in Teaching Turkish Course Curriculum”- TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308- 2140, (Prof. Dr. Ahmet Topaloğlu Armağanı) Volume 9/9, Summer 2014, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7173 , p. 247-257.
  • BALCI, A., UYAR, Y. ve BÜYÜKİKİZ, K. (2012). “İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları, Kütüphane Kullanma Sıklıkları ve Okumaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi / The Examination Of Reading Habits, Frequency To Use Library And Attitudes Towards Reading Of 6th Grade Primary School Students”- TURKISH STUDIES - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, Volume 7/4, Fall 2012, www.turkishstudies.net, DOI Number : http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3795.
  • BALCI, Ahmet (2009) “İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Alışkanlık ve İlgileri Üzerine Bir Araştırma” Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • BAY, Yalçın (2014). “ABD’nin Anasınıfı ve İlköğretim Birinci Sınıf Okuma Kitaplarının Kelime Öğretimi Açısından İncelenmesi/The Study of Kindergarten and Primary Schools First Grade Reading Books in Terms of Vocabulary Teaching”- TURKISH STUDIES - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, Volume 9/12, Fall 2014, www.turkishstudies.net, DOI Number : http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7452 , p. 17-30.
  • BEDWELL, Lance E.; Hunt, Gilbert H.; Touzel, Timothy J. & Wiseman, Dennis C. (1991). Effective teaching: Preparation and implementation. Charles C. Thomas. Springfield
  • BENEVIDES, Tina De L. (2006) “Personal Reading Habits and Literacy Instruction in Preservice Teacher.” Unpublished master thesis, Nipissing Universty Faculty of Education, Ontario.
  • BLOOR, M & WOOD, F. (2006) Keywords in Qualitative Methods: A Vocabulary of Research Concepts. London: Sage.
  • BÜYÜKKAVAS KURAN, Ş. ve ERSÖZLÜ, Z. N. (2009) Sınıf Öğretmenlerinin Çocuk Edebiyatına İlişkin Görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, V1, I, 1- 17.
  • CAN, R., TÜRKYILMAZ, M. ve KARADENİZ, A. (2010) Ergenlik Dönemi Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 1-21. CENGİZ, G. (2006). Çocuk ve Gençlik Edebiyatının Eğitimdeki Yeri ve İşlevi. Varlık Dergisi. S.1189. s.17-22.
  • COPE, J. (1997) Beyond voices of readers: student on school’s effects on reading. English Journal, 86 (3), 18-23.
  • DEHAENE, S. (2014). Beyin nasıl okur? Okumanın bilimi ve evrimi. (çev. Ozan Karakaş). İstanbul: Alfa Bilim Basım Yayım.
  • DEMİREL, Ö. (2005). Eğitim Sözlüğü. Ankara: Pegema Yayıncılık.
  • DİLİDÜZGÜN, S. (2004). Okuma Öğretimi Hedefleri Bağlamında Türkçe Ders Kitaplarındaki Çocuk Edebiyatı Ürünleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, (2). 43-55.
  • DİLİDÜZGÜN, S. (2006). Eğitim Gerçeği Açısından “100 Temel Eser” Tartışmaları. Varlık Dergisi, S.1189. s.23-26.
  • DİLİDÜZGÜN, S. (2007). Çağdaş Çocuk Yazını. İstanbul: Morpa Yayınları.
  • GÖNEN, M. (2004). Öğretim boyunca okuma alışkanlığı. Okuma Kültürü ve Okullarda Uygulama Sorunları Toplantısı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
  • GÜLTEKİN, A. (2009). Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Yazıları. İstanbul: Erdem yayınları.
  • GÜLTEKİN, A.; Çiftçi, Z. ve Yetim, A. (05-07 Ekim 2011). Üniversitelerde Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Öğretiminin Sorunları. III. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumunda sunulmuş bildiri, Ankara.
  • HARRISON, Cindy & KILLION, Joellen. (2007). Ten roles for teacher. Educational Leadership, v.65 n.1 p.74-77.
  • HILL, Margaret H. & BEERS, G. Kylene (1993) “Teacher As Readers: Survey Of TeacherPersonal Reading Habits And Literacy Activities in The Classroom”. Annual Meeting of National Reading Conference, Carolina.
  • HUNT, Garret Rebecca D. (2001) “An Examination Of Attitudes, Interests, And Levels Of Response To Young Adult Novels Versus Classic Novels.” Unpublished doctoral thesis, Universty of Toledo, Department of Curriculum and Instruction, Toledo.
  • KAN, M. O. (05-07 Ekim 2011). Türkçe Öğretmenlerinin Çocuk Edebiyatı İle İlgili Görüşleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. III. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumunda sunulmuş bildiri, Ankara.
  • KARAÇAY, B. (2011). Okuyan beyin. Bilim ve Teknik. S.256. s. 20-27.
  • KARAKOÇ, M. (2005) “Lise Birinci Sınıf Öğrencilerin Okuma İlgi ve Alışkanlıkları Üzerine Bir İnceleme.” Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • KARAKUŞ, I. Ş. (2006). “Çocuk Edebiyatı Ürünlerinin Okuma Gelişimine Etkisi.” Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • LUKENS, Rebecca, J. & CLİNE, Ruth, K. J. (1995) Critical handbook of literature for young adults. New York: Harper Collins College Publishers.
  • MALTEPE, S. (2009) Türkçe Öğretmeni Adaylarının Çocuk Edebiyatı Ürünlerini Seçebilme Yeterlilikleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, 398-412. NEYDİM, N. (2006). Çocuk Edebiyatının Durumu ve 100 Temel Eser Üzerine. Varlık Dergisi, S.1189. s.3-7.
  • ÖNCÜ, H. (2005). Bibliyoterapi yönteminin okullarda psikolojik danışma ve rehberlik amacıyla kullanılması. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. S. 1. s.147-170.
  • ÖZBAY, M. (2009). Anlama Teknikleri I: Okuma Eğitimi. Ankara: Öncü Kitap.
  • SEVER, S. (2006). Türkçe Öğretiminin Çözülemeyen Sorunları. Varlık Dergisi, S.1189. s.8-16.
  • SEVER, S. (2008). Çocuk ve Edebiyat. İzmir: Tudem.
  • SEVER, S. (2013). Çocuk Edebiyatı ve Okuma Kültürü. İzmir: Tudem.
  • SÖNMEZ, V. (2005). Öğretmen El Kitabı. Ankara: Anı Yayınları.
  • ŞİRİN, M. R. (2007). Çocuk Edebiyatı Kültürü: Okuma Alışkanlığı ve Medya Sarmalı. Ankara: Kök Yayıncılık.
  • TOMLINSON, Carl M. & LYNCH-BROWN, C. (2007). Essentials of young adult literature. (5th ed.). Allyn&Bacon.
  • TURAN, L. (2005). Arkadaş edinme güçlüğü çeken çocukların problemlerini çözmede çocuk edebiyatından yararlanma. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi. S.12. s. 124-135.
  • TÜRKYILMAZ, M. (05-07 Ekim 2011). Öğretmen Adaylarının Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Algıları Üzerine Nitel Bir Araştırma. III. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumunda sunulmuş bildiri, Ankara.
  • TÜRKYILMAZ, M. (2012). Bilgi İletişim Teknolojilerinin Okumaya Yönelik Tutuma Etkisi. Bilgi Dünyası, S.13(2). s.477-493.
  • TÜRKYILMAZ, M. ve Kuş, Z. (2014) İlköğretim 100 Temel Eserde Çocuk Hakları. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (15). 39-63.
  • YAZICI OKUYAN, H. (2009) Türkçe ve Sınıf Öğretmenlerinin Okuma Saatlerinde Kullanılan Çocuk Edebiyatı Ürünlerini Seçme Ölçütleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 135-159.
  • YEŞİLYAPRAK, B. (2008). Bibliyoterapi: Okuma ile sağaltım. Çocuk ve Okuma Kültürü Sempozyumu.24-25 Mayıs 2008.
  • YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2008) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • YILMAZ, B. (24-25 Mayıs 2008) Çocuklarda Okuma Kültürünü Geliştirmede Ebeveyn ve Öğretmenin Rolü. Çocuk ve Okuma Kültürü Sempozyumunda sunulmuş bildiri, Ankara.
  • ZENGİN, N. (2000). “Gençlik Edebiyatı ve Eğitim Değerleri Açısından Mustafa Necati Sepetçioğlu'nun Dünkü Türkiye Dizisindeki Tarihi Romanlarının İncelenmesi.” Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
APA TURKYILMAZ M (2015). ÖĞRETMENLERİN ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI ALGILARI ÜZERİNE BİR İNCELEME. , 917 - 934.
Chicago TURKYILMAZ MUSTAFA ÖĞRETMENLERİN ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI ALGILARI ÜZERİNE BİR İNCELEME. (2015): 917 - 934.
MLA TURKYILMAZ MUSTAFA ÖĞRETMENLERİN ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI ALGILARI ÜZERİNE BİR İNCELEME. , 2015, ss.917 - 934.
AMA TURKYILMAZ M ÖĞRETMENLERİN ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI ALGILARI ÜZERİNE BİR İNCELEME. . 2015; 917 - 934.
Vancouver TURKYILMAZ M ÖĞRETMENLERİN ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI ALGILARI ÜZERİNE BİR İNCELEME. . 2015; 917 - 934.
IEEE TURKYILMAZ M "ÖĞRETMENLERİN ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI ALGILARI ÜZERİNE BİR İNCELEME." , ss.917 - 934, 2015.
ISNAD TURKYILMAZ, MUSTAFA. "ÖĞRETMENLERİN ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI ALGILARI ÜZERİNE BİR İNCELEME". (2015), 917-934.
APA TURKYILMAZ M (2015). ÖĞRETMENLERİN ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI ALGILARI ÜZERİNE BİR İNCELEME. Turkish Studies (Elektronik), 10(7), 917 - 934.
Chicago TURKYILMAZ MUSTAFA ÖĞRETMENLERİN ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI ALGILARI ÜZERİNE BİR İNCELEME. Turkish Studies (Elektronik) 10, no.7 (2015): 917 - 934.
MLA TURKYILMAZ MUSTAFA ÖĞRETMENLERİN ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI ALGILARI ÜZERİNE BİR İNCELEME. Turkish Studies (Elektronik), vol.10, no.7, 2015, ss.917 - 934.
AMA TURKYILMAZ M ÖĞRETMENLERİN ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI ALGILARI ÜZERİNE BİR İNCELEME. Turkish Studies (Elektronik). 2015; 10(7): 917 - 934.
Vancouver TURKYILMAZ M ÖĞRETMENLERİN ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI ALGILARI ÜZERİNE BİR İNCELEME. Turkish Studies (Elektronik). 2015; 10(7): 917 - 934.
IEEE TURKYILMAZ M "ÖĞRETMENLERİN ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI ALGILARI ÜZERİNE BİR İNCELEME." Turkish Studies (Elektronik), 10, ss.917 - 934, 2015.
ISNAD TURKYILMAZ, MUSTAFA. "ÖĞRETMENLERİN ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI ALGILARI ÜZERİNE BİR İNCELEME". Turkish Studies (Elektronik) 10/7 (2015), 917-934.