ERGENLERDE AKRAN İLİŞKİLERİ İLE SİBER ZORBALIK STATÜLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yüksel EROĞLU, (Bayburt Üniversitesi)
Adem PEKER (Atatürk Üniversitesi)
Turkish Studies (Elektronik)
13 7
Yıl: 2015 Cilt: 10 Sayı: 11 Sayfa Aralığı: 593 - 606 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

ERGENLERDE AKRAN İLİŞKİLERİ İLE SİBER ZORBALIK STATÜLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Öz:
Bilişim ve iletişim teknolojilerinin kullanımı özellikle ergenler arasında gittikçe artmakta ve birçok faydasına rağmen olumsuzlukları da beraberinde getirmektedir. Bu olumsuzluklardan bir tanesinin de siber zorbalık olduğu belirtilmektedir. Siber zorbalık ergenlerin çeşitli alanlarda birçok sorun yaşamasına neden olmaktadır. Bundan dolayı siber zorbalığa yol açan risk faktörlerinin belirlenmesi önem kazanmaktadır. Buradan hareketle bu araştırmada akran ilişkileri ile siber zorbalık statüleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Siber zorbalık statüleri; siber zorba, mağdur, zorba/mağdur ve siber zorbalığa hiçbir biçimde karışmamış bireylerden oluşmaktadır. Araştırma 345 lise öğrencisiyle yürütülmüştür. Katılımcıların 162'si kız (% 47) ve 183'ü (% 53) erkektir. 14-18 yaş arasında yer alan katılımcıların yaş ortalaması 15.93±.92'dir. Veriler Akran İlişkileri Ölçeği ve Siber Mağduriyet ve Zorbalık Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın hipotezleri çok kategorili isimsel lojistik regresyon analizi kullanılarak test edilmiştir. Çok kategorili isimsel lojistik regresyon analizinde "ne siber zorbalık yapan ne siber zorbalığa maruz kalan grup" referans değişkeni olarak alınmıştır. Araştırma bulgularına göre katılımcıların % 7'si siber mağdur, % 9'u siber zorba, %72, 2'si siber zorba/mağdur ve % 11, 8'i siber zorbalığa hiçbir biçimde karışmamıştır. Çok kategorili isimsel lojistik regresyon analizinde bağımsız değişkenler; bağlılık, güven ve özdeşim, kendini açma ve sadakat boyutlarından oluşmaktadır. Çok kategorili isimsel lojistik regresyon analizi sonucunda sadakatin her üç siber zorbalık kategorisi, bağlılığın ise yalnızca siber zorba/mağdurlar için risk faktörü olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak bu araştırmadan elde edilen bulguların bilişim ve iletişim teknolojilerinin sosyal bağlamı hakkında ipuçları sunduğu söylenebilir
Anahtar Kelime:

THE INVESTIGATION OF PEER RELATIONSHIPS AND CYBER BULLYING STATUS IN ADOLESCENTS

Öz:
In this study, it was aimed to anaylze the risk factors that predicts the cyberbullying status of adolescents. The study was conducted on 345 high school students attending in 9th, 10th, and 11th grades in one an Anatolian High School, a Vocational High School, and a High School in Kocaeli in spring term of 2014-2015 academic years. Of the participants, 162 (47 %) were female and 183 (53 %) were male. Their ages ranged from 14 to 18 years old, the mean of the participants’ ages were 15.93±.92 years. Information form, Cyberbullying and Victimization Scale, and Peer Relationships Scale were utilized. Data were analyzed using SPSS 20.00. Multinominal logistic regression was utilized to determine whether peer relationships discriminate or not cyber bullies, victims, and bully/victims between adolescents who were not involved in cyber bullying. The reference group in this analysis was students who were not involved in cyber bullying. According to results of this study, fidelity is a risk factor to be a cyber bully, cyber victim, and cyber bully/victim. On the other hand, dedication is an only risk factor for being cyber bully/victim. However, it was found that trust and identification and self-disclosure were not significant for cyber bullies, victims, and bully/victims. Results were discussed in the light of the literature
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ANG, R.P. (2015). Adolescent Cyberbullying: A Review of Characteristics, Prevention, and Intervention Strategies. 23 Temmuz 2015 tarihinde çevrimiçi olarak yayınlanmıştır.
  • ANG, R. P., & GOH, H. D. (2010). Cyberbullying Among Adolescents: The Role of Affective and Cognitive Emphaty, and Gender. Child Psychiatry and Human Development, 41(4), 387-397.
  • AYAS, T., & HORZUM, M. B. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Sanal Zorba ve Mağdur Olma Durumu. İlköğretim Online, 11 (2), 369-380.
  • ARICAK, T., SİYAHHAN, S., UZUNHASANOĞLU, A., SARIBEYOĞLU, S., ÇIPLAK, S.,
  • YILMAZ, N., & MEMMEDOV, C. (2008). Cyberbullying Among Turkish Adolescents. CyberPsychology & Behavior, 11(3), 253-262.
  • BANDURA, A. (1986). Social Foundations of Thought and Action. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
  • BATMAZ, M., & AYAS, T. (2013). İlköğretim İkinci Kademedeki Öğrencilerin Psikolojik Belirtilere Göre Sanal Zorbalık Düzeylerinin Yordanması. Sakarya University Journal of Education, 3, 43-53.
  • BERAN, T., & LI, Q. (2005). Cyber Harassment: A Study of New Method for an Old Behavior. Journal of Educational Computing Research, 32 (3), 265-277.
  • BUKOWSKI, W.M., SIPPOLA, L.K., & NEWCOMB, A.F. (2000). Variations in Patterns of Attraction to Same-and-Other-Sex Peers During Early Adolescence. Developmental Psychology, 36, 147-154.
  • CAIRNS, R.B., & CAIRNS, R.B. (1994). Lifelines and Risks: Pathways of Youth in Our Time. Cambridge: Cambridge University.
  • CALVETE, E., ORUE, I., ESTEVEZ, A., VILLARDON, L., & PADILLA, P. (2010).
  • Cyberbullying in Adolescents: Modalities and Aggressors’ Profile. Computers in Human Behavior, 26, 1128-1135.
  • CROSS, D., BARNES, A., PAPAGEORGIOU, A., HADWEN, K., HEARN, L., & LESTER, L. (2015). A Social-Ecological Framework for Understanding and Reducing Cyberbullying Behaviors. 22 Mayıs 2015 tarihinde çevrimiçi olarak yayınlanmıştır.
  • CRAIG, W. M., & PEPLER, D. J. (1995). Peer Process in Bullying and Victimization: An Observational Study. Exceptionality Education Canada, 5, 81-95.
  • ÇELİK, S., ATAK, A., & ERGÜZEN, A. (2012). Kişilik Özelliklerinin Siber Zorbalık Üzerindeki Etkisi. Eurasian Journal of Educational Research, 49, 129-150.
  • ÇETİN, B., EROĞLU, Y., PEKER, A., AKBABA, S., & PEPSOY, S. (2012). Ergenlerde İlişkiselKarşılıklı Bağımlı Benlik Kurgusu, Siber Zorbalık ve Psikolojik Uyumsuzluk Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (2), 637-653.
  • ÇETİN, B., YAMAN, E., & PEKER, A. (2011). Cyber Victim and Bullying Scale: A Study of Validity and Reliability. Computers & Education, 57(4), 2261-2271.
  • DİLMAÇ, B. (2009). Sanal Zorbalığı Yordayan Psikolojik İhtiyaçlar: Lisans Öğrencileri için Bir Ön Çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(3), 1291-1325.
  • EROĞLU, Y. (2014). Ergenlerde Siber Zorbalık ve Mağduriyeti Yordayan Risk Etmenlerini Belirlemeye Yönelik Bütüncül Bir Model Önerisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
  • EROĞLU, Y., & PEKER, A. (2011). Aileden ve Arkadaştan Algılanan Sosyal Destek ve Siber Mağduriyet: Yapısal Eşitlik Modeliyle Bir İnceleme. Akademik Bakış Dergisi, 27, 1-15.
  • ESPELAGE, D. L., HOLT, M. K., & HENKEL, R. R. (2003). Examination of Peer-Group Contextual Effects on Aggression During Early Adolescence. Child Development, 74, 205-220.
  • ESPELAGE, D. L., RAO, M. A., & CRAVEN, R. G. (2012). Theories of Cyberbullying. In S. Bauman, D. Cross, & J. Walker (Eds.), Principles of Cyberbullyig Research: Definitions, Measures, and Methodology. New York: Routledge.
  • HARRINGTON, J.E. (2001). A Simple Game Theoretic Explanation for the Relationships Between Group Size and Helping. Journal of Mathematical Psychology, 45, 389-392.
  • HELSEN, M., VOLLEBERGH, W., & MEEUS, W. (2000). Social Support from Parents and Friends and Emotional Problems in Adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 29, 319-335.
  • HINDUJA, S., & PATCHIN, J.W. (2009). Bullying Beyond the Schoolyard: Preventing and Responding to Cyberbullying. Thousand Oaks, California: Corwin Press.
  • HOLFELD, B. (2014). Perceptions and Attributions of Bystanders to Cyber Bullying. Computers in Human Behavior, 38, 1-7.
  • JUVONEN, J., & GROSS, E. F. (2008). Extending the School Grounds? Bullying Experiences in Cyberspace. Journal of School Health, 78 (9), 496-505.
  • KANER, S. (2000). Akran İlişkileri Ölçeği ve Akran Sapması Ölçeği Geliştirme Çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 33(1-2), 67-75.
  • KARASAR, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
  • KILINÇ, M., & DOĞAN, A. (2014). Ortaokul 7. ve 8. Sınıf Öğrencilerinin İnternet Bağımlılığı ile Biliş Üstü Farkındalıklarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. TURKISH
  • STUDIES-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-ISSN: 1308-2140, (İsmail Yıldırım Armağanı-Sosyal Bilimler), Volume 9/5 Spring 2014, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6526, p. 1385-1396.
  • PADIR, M. A., EROĞLU, Y., & ÇALIŞKAN, M. (2015). Ergenlerde Öznel Mutluluk ile Siber Zorbalık ve Mağduriyet Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying, 2015, 2(1), 32-51.
  • PATCHIN, J. W., & HINDUJA, S. (2010). Cyberbullying and Self-Esteem. Journal of School Health, 80, 614-621.
  • PEKER, A. (2015). Ergenlerin Saldırganlık ve Siber Zorbalık Davranışları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 61, 323-336.
  • PEKER, A., & EROĞLU, Y. (2015). Ergenlerde Algılanan Sosyal Destek ve Siber Zorbalığa Eğilim Arasındaki İlişkiler: Arkadaştan ve Öğretmenden Algılanan Sosyal Desteğin Aracı Rolü. TURKISH STUDIES-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-ISSN: 1308-2140, (Eğitim Bilimleri), Volume 10/3 Winter 2015, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6526, p. 759-778.
  • PEKER, A., EROĞLU, Y., & ÇİTEMEL, N. (2012). Boyun Eğici Davranışlar ile Siber Zorbalık ve Mağduriyet Arasındaki İlişkide Cinsiyetin Aracılığının İncelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9, 205-221.
  • PELLEGRINI, A.D. (2002). A Longitudinal Study of Bullying, Dominance, and Victimization During the Transition from Primary to Secondary School. Educational Psychologist, 37, 151-163.
  • PERKINS, H., & BERKOWITZ, A. (1986). Perceiving the Community Norms of Alcohol Use Among Students: Some Research Implications for Campus Alcohol Education Programming. International Journal of the Addictions, 21, 961-976.
  • REYNA, V. F., & FARLEY, F. (2006). Risk and Rationality in Adolescent Decision Making. Psychological Science in the Public Interest, 7, 1-44.
  • SALMIVALLI, C., LAPPALAINEN, M., & LAGERSPETZ K. M. (1998). Stability and Change of Behavior in connection with Bullying in Schools: A Two-Year Follow-Up. Aggressive Behavior, 24 (3), 205-218.
  • SASSON, H., & MESCH, G. (2014). Parental Mediation, Peer Norms and Risky Online Behavior Among Adolescents. Computers in Human Behavior, 33, 32-38.
  • SMITH, P. K., MAHDAVI, J., CARVALHO, M., FISHER, S., RUSSELL, S., & TIPPETT, N. (2008). Cyberbullying, Its Nature, and Impact in Secondary School Pupils. The Journal of Child Psychology and Psychiatry, 49, 376-385.
  • TAYLAN, H. H., & IŞIK, I. (2015). Sakarya’da Ortaokul ve Lise Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı. TURKISH STUDIES-International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-ISSN: 1308-2140, (Muhammet Yelten Armağanı-Sosyal Bilimler), Volume 10/6 Spring 2015, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8286, p. 855-874.
  • VALKENBURG, P. M., & PETER, J. (2007). Online Communication and Adolescent Well-Being: Testing the Stimulation versus the Displacement Hypothesis. Journal of ComputerMediated Communication, 12(4), 1169-1182.
  • WILLIAMS , K.R., & GUERRA, N. G. (2007). Prevalence and Predictors of Internet Bullying. Journal of Adolescent Health, 41, 14-21.
  • YBARRA, M., & MITCHELL, K. J. (2007). Prevalence and Frequency of Internet Harassment Instigation: Implications for Adolescent Health. Journal of Adolescent Health, 41, 189- 195.
  • YBARRA, M., & MITCHELL, K. J. (2004). Online Aggressor/Targets, Aggressors, and Targets: A Comparison of Associated Youth Characteristics. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45, 1308-1316.
  • EROĞLU, Y., PEKER, A., (2015). “Ergenlerde Akran İlişkileri İle Siber Zorbalık Statüleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi / The Investigation Of Peer Relationships And Cyber
  • Bullying Status In Adolescents”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Şefik Yaşar Armağanı), Volume 10/11 Summer 2015, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8574, p. 593-606.
APA EROĞLU Y, Peker A (2015). ERGENLERDE AKRAN İLİŞKİLERİ İLE SİBER ZORBALIK STATÜLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. , 593 - 606.
Chicago EROĞLU YÜKSEL,Peker Adem ERGENLERDE AKRAN İLİŞKİLERİ İLE SİBER ZORBALIK STATÜLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. (2015): 593 - 606.
MLA EROĞLU YÜKSEL,Peker Adem ERGENLERDE AKRAN İLİŞKİLERİ İLE SİBER ZORBALIK STATÜLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. , 2015, ss.593 - 606.
AMA EROĞLU Y,Peker A ERGENLERDE AKRAN İLİŞKİLERİ İLE SİBER ZORBALIK STATÜLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. . 2015; 593 - 606.
Vancouver EROĞLU Y,Peker A ERGENLERDE AKRAN İLİŞKİLERİ İLE SİBER ZORBALIK STATÜLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. . 2015; 593 - 606.
IEEE EROĞLU Y,Peker A "ERGENLERDE AKRAN İLİŞKİLERİ İLE SİBER ZORBALIK STATÜLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ." , ss.593 - 606, 2015.
ISNAD EROĞLU, YÜKSEL - Peker, Adem. "ERGENLERDE AKRAN İLİŞKİLERİ İLE SİBER ZORBALIK STATÜLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ". (2015), 593-606.
APA EROĞLU Y, Peker A (2015). ERGENLERDE AKRAN İLİŞKİLERİ İLE SİBER ZORBALIK STATÜLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Turkish Studies (Elektronik), 10(11), 593 - 606.
Chicago EROĞLU YÜKSEL,Peker Adem ERGENLERDE AKRAN İLİŞKİLERİ İLE SİBER ZORBALIK STATÜLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Turkish Studies (Elektronik) 10, no.11 (2015): 593 - 606.
MLA EROĞLU YÜKSEL,Peker Adem ERGENLERDE AKRAN İLİŞKİLERİ İLE SİBER ZORBALIK STATÜLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Turkish Studies (Elektronik), vol.10, no.11, 2015, ss.593 - 606.
AMA EROĞLU Y,Peker A ERGENLERDE AKRAN İLİŞKİLERİ İLE SİBER ZORBALIK STATÜLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Turkish Studies (Elektronik). 2015; 10(11): 593 - 606.
Vancouver EROĞLU Y,Peker A ERGENLERDE AKRAN İLİŞKİLERİ İLE SİBER ZORBALIK STATÜLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Turkish Studies (Elektronik). 2015; 10(11): 593 - 606.
IEEE EROĞLU Y,Peker A "ERGENLERDE AKRAN İLİŞKİLERİ İLE SİBER ZORBALIK STATÜLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ." Turkish Studies (Elektronik), 10, ss.593 - 606, 2015.
ISNAD EROĞLU, YÜKSEL - Peker, Adem. "ERGENLERDE AKRAN İLİŞKİLERİ İLE SİBER ZORBALIK STATÜLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ". Turkish Studies (Elektronik) 10/11 (2015), 593-606.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 4:1

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları