HACI BEKTAŞ VELİ, MEVLANA VE YUNUS EMRE’NİN YAŞAYAN DEĞERLERİ: TOPLUMUN BİLGE İNSANLARI ÜZERİNE NİTEL BİR ANALİZ
Yıl: 2017 Cilt: 46 Sayı: 215 Sayfa Aralığı: 5 - 25 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
HACI BEKTAŞ VELİ, MEVLANA VE YUNUS EMRE’NİN YAŞAYAN DEĞERLERİ: TOPLUMUN BİLGE İNSANLARI ÜZERİNE NİTEL BİR ANALİZ
Öz: Hacı Bektaş Veli, Mevlâna ve Yunus Emre sadece kendi coğrafyasında değil tüm dünyada evrensel değerler oluşturarak önemli insanlık hizmetleri sunmuşlardır. Bu değerler toplumun bilge insanlarında yaşantı, hikaye, öğüt olarak yaşamaktadır. Bu doğrultuda araştırmanın amacı, bilge insanlarda yaşayan Hacı Bektaş Veli, Mevlana, Yunus Emre'nin eğitimle ilgili öğretilerini ortaya çıkarmak ve eğitimde kullanılması için fırsatlar sunmaktır. Araştırmada, sosyal bir olguyu derinlemesine anlamlandırmak ihtiyacından hareketle nitel araştırma yöntemi ve kültür analizi deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Tokat ili merkez ilçe ve köylerinde yaşayan ve toplumun bilge olarak kabul ettikleri 14 insan oluşturmaktadır. Araştırmada çalışma grubu oluşturulurken nitel araştırma geleneğine uygun amaçlı örneklem yöntemlerinden kartopu veya zincir örnekleme ile ölçüt örnekleme yaklaşımları kullanılmıştır. Çalışma grubunu oluşturan 14 bilge insanın yaşamları, anlattıkları 18 hikâye ve verdikleri öğütler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda toplumun bilge insanlarında yaşamları, anlattıkları hikâyeler ve öğütlerinde Hacı Bektaş Veli, Mevlâna ve Yunus Emre'nin izleri görülmektedir. Bu izler yaşamlarda, hikâyelerde, öğütlerdedir. Bu insanların okul çevrelerinde tespiti ve eğitim adına yararlanılması değerler eğitimini daha da işlevselleştirecektir. Okulların çevrelerinde yaşayan bilge insanlar değer aktarımında model olabilirler
Anahtar Kelime: Konular:
LIVING VALUES OF HACI BEKTAŞ, MEVLANA, AND YUNUS EMRE: A QUALITATIVE ANALYSIS ON SOPHISTICATED PEOPLE OF SOCIETY
Öz: Hacı Bektaş Veli Mevlana and Yunus Emre, not only in their region but all over the world, served to humanity by creating universal values. These universal values are being kept alive through the advices, life experiences and stories of today’s wise people. From this point of view, this study described its goals as revealing Hacı Bektaş Veli Mevlana and Yunus Emre’s teachings being kept alive by sophisticated people, and integrating them into education system. Qualitative research method and cultural analysis design are used in this research based on the need for explaining a social fact in depth. Workgroup of this research consists of 14 people from Tokat province and its villages who are accepted as wise people of their society. While creating this workgroup, snowball and chain sampling methods which are aimed suitably to the traditional qualitative research methodology and criterion sampling approaches are used. The lives and advices of the 14 people and the 18 stories told by them were analyzed by a content analysis method. Results of the research show that, in the lives and advices of these people and stories told by them, the traces of the teachings of Hacı Bektaş Veli Mevlana and Yunus Emre are being observed. These traces are in the life experiences, stories and advices. Finding these people in the surroundings of the schools and making use of their experiences for educational purposes will make the education on values more functional and effective. The people living in the surroundings of the schools can be models in transferring values
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- AKBAŞ, O. (2008). Değer eğitimi akımlarına genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi. 6 (16), 9-27.
- ASSMANN, J. (2001). Kültürel bellek - eski yüksek kültürlerde yazı, hatırlama ve politik kimlik. (çev. Ayşe Tekin), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- BAİLEY, P. H. & TİLLEY, S. (2002). Methodological issues ın nursing research- storytelling and interpretation of meaning in qualitativeresearch. Journal of Advenced Nursing. 38 (6), 574-583.
- BANDURA, A. (1986). SocialFoundations Of ThoughtAnd Action: A SocialCognitiveTheory. EnglewoodCliffs, NJ: Prentice-Hall.
- CÜCELOĞLU, D. ERDOĞAN, İ. (2013). Öğretmen Olmak. 5. Baskı. İstanbul: Final Kültür.
- ÇINAR, A. (2007). Aristoteles’in Nikomakhos’a etik’inde pratik hikmet kavramı ve günümüz açısından önemi. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 16 (1), 171-192.
- ÇİFCİ, M. (2015). Bir grup üniversite öğrencisinin Mevlâna’yı tanıma düzeyleri ve Mevlâna hakkındaki görüşleri. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi. 73-203-219.
- ÇİFCİ, S. (2011). Bir grup yükseköğrenim öğrencisinin Hacı Bektaş Veli’yi tanıma düzeyi ve Bektaşilik hakkındaki tutumları. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi. 57, 225-244.
- DAMM, C. (2005). Archaeology, ethno-history and oral traditions: approaches to the ındigeneous past. Norwegian Archaeological Review. 38(2),73-87.
- DOĞANAY, A. (2006). Değerler Eğitimi, Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde, (Ed. Cemil Öztürk), Ankara: Pegem.
- FIĞLALI, E. R. VE AYDIN, M. (1997). Milli Bütünlüğümüz ve Hacı Bektaş Velî (Editör: Erol Kalender), AYK Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, Ankara.
- GARDNER, H. (2009). Çoklu zeka kuramı. Yaratıcılık- Gelecek için beş akıl. 1. Uluslar arası Yaşayan Kuramcılar Konferansı. 23-24 Mayıs 2009 Burdur.
- HALSTEAD, J. MARK VE TAYLOR, MONİCA, J. (2000). Learning and teaching about values: A review of recent research. Cambridge Jurnal of Education. 30, (2). 169-202.
- KOCH, T. (1998). Storytelling: Is ItReallyResearch? Journal of AdvencedNursing, 28 (6), 1182- 1190.
- KOLAÇ, E. (2010). Hacı Bektaş Veli, Mevlana ve Yunus felsefesiyle Türkçe Derslerinde Değerler ve hoşgörü eğitimi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi. 55. 93-208.
- KUÇARİDİ, J. (1995). Felsefi Açıdan Eğitim ve Türkiye’de Eğitim, İstanbul.
- LİVATYALI, H. Y. (2001). Mevlânâ’nın Eğitim Görüşü. Birinci Uluslar arası Mevlânâ, Mesnevî ve Mevlevîhâneler Sempozyumu Bildirileri, 19-21 Aralık, Manisa Mevlavîhânesi.
- MEB. (2006). İlköğretim Okulu Sosyal Bilgiler Dersi 6. Sınıf Öğretim Programı ve Kılavuzu, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
- Milli Eğitim Temel Kanunu. (1973). http://mevzuat.meb.gov.tr. Erişim tarihi ve saati: 5 Haziran 2015. Saat: 12.00.
- MOR, G. (2008). Türk destanlarında, hikayelerinde ve Kırgız, Uygur, Makedonya–Kosova Türkçesinde, at ile ilgili atasözleri üzerine bir araştırma. TurkishStudies. 3 (2), 515-544.
- ÖRGE, Y. F. (2007) Bilgi toplumu bağlamında Türk atasözlerinde “eğitim” ve “bilgi” kavramları üzerine düşünceler. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi.6 (19), 146-158. www.e-sosder. com.
- ÖRÜCÜ, D., ŞİMŞEK, H. (2011). Akademisyenlerin gözünden Türkiye’de eğitim yönetiminin akademik durumu: nitel bir analiz. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17 (2), 167- 197. ÖZDEMİR, N. (2010). Mizah, eleştirel düşünce ve bilgelik: Nasreddin Hoca. Millî Folklor, 22, (87) 27-40.
- ÖZTAŞKIN. Ö.B. (2012). Öğretim programları ve ders kitaplarında Hacı Bektaş Velî ve Bektaşilik. Türk kültürü ve Hacı Bektaş Velî araştırma dergisi. 61. 245-262.
- ÖZTÜRK, Y. N. (2011). Mevlana Celalettin Rumi ve insan. 9. Baskı. İstanbul : Yeni Boyut.
- PLATON, (2002). Devlet (Politeia), (çev: Hüseyin Demirhan), İstanbul: Sosyal yayınları.
- SABİNE, G. (1969). Sosyal Düşünceler Tarihi, Eskiçağ, Ortaçağ, (Çev: Harun Rızatepe). Ankara: TSİD.
- SARI, E. (2005). Öğretmen adaylarının değer tercihleri: Giresun eğitim fakültesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi. 3 (10), 73-88.
- SEVER, M. (2008). Toplumsal bellek ve geleneksel eylem bağlamında bir sözel tarih metninin değerlendirilmesi. Milli Folklor. 20, (77), 61-68.
- SHAVİNİNA, L. V. AND FERRARİ, M.(eds) (2004). Beyond knowledge: extracognitiveaspects of deve-loping high ability. London: Lawrence ErlbaumAssociates.
- SİLAHDAROĞLU, F., (1996) Günümüz Türkçesi ile Kutadgu Bilig, Kültür Bakanlığı,1000 Temel Eser Dizisi/163. Ankara: MEB.
- SİVRİ, M. (2012). Hacı Bektaş Veli ve Yunus Emre felsefesinden hareketle Anadolu ve Avrupa aydınlanmasına karşılaştırmalı bir yaklaşım. Alevilik Araştırmaları Dergisi. 4.123-148.
- ŞİŞMAN, M. (2007). Örgütler ve kültürler. 2. Basım. Ankara: Pegem.
- TANİNLİ, S. (1984). Yüzyılların gerçeği ve mirası, insanlık tarihine giriş. İstanbul: Say.
- TANYILDIZI, N. İ. (2011). Türk kültürünün gençlere tanıtımında medyanın rolü: Hacı Bektaş Veli, Mevlana ve Yunus Emre üzerine bir araştırma. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 59, 101-118.
- TARHAN, N. (2012). Mesnevi terapi. İstanbul: Timaş.
- --------------- (2013). Yunus terapi. İstanbul: Timaş.
- TATAR, T. VE DÖNMEZ, M. (2008). Zihniyet ve iktisat ilişkisi çerçevesinde ahilik kurumu. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları. 194–202.
- TİMUÇİN, A. (1992). Düşünce Tarihi. İstanbul: Bulut.
- TURAN, R., BELENLİ, T., & KİRİŞ, A. (2010). Mesnevi ve mesnevi’nin sosyal bilgiler programında yer verilen değerler çerçevesinde incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 30 (1) 169-203.
- VECCHİO, G. (1940). Hukuk Felsefesi Dersleri. Çev. S.K. Yetkin. İstanbul.
- YAŞAR, O. VE ÖRGE. Y., F. (2010). Orta Karadeniz bölümü illeri atasözleri ve deyimlerinde coğrafik unsurlara ilişkin karşılaştırmalı bir yaklaşım. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3 (11), 586-598.
- YAVUZER, H. (2013). Hoşgörü önderi Hünkâr Hacı Bektaş Velî. Turkish Studies. 8(8). 2225-2237.
- YILDIRIM, A., ŞİMŞEK, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara. Seçkin.
APA | YILDIRIM N (2017). HACI BEKTAŞ VELİ, MEVLANA VE YUNUS EMRE’NİN YAŞAYAN DEĞERLERİ: TOPLUMUN BİLGE İNSANLARI ÜZERİNE NİTEL BİR ANALİZ. , 5 - 25. |
Chicago | YILDIRIM NAİL HACI BEKTAŞ VELİ, MEVLANA VE YUNUS EMRE’NİN YAŞAYAN DEĞERLERİ: TOPLUMUN BİLGE İNSANLARI ÜZERİNE NİTEL BİR ANALİZ. (2017): 5 - 25. |
MLA | YILDIRIM NAİL HACI BEKTAŞ VELİ, MEVLANA VE YUNUS EMRE’NİN YAŞAYAN DEĞERLERİ: TOPLUMUN BİLGE İNSANLARI ÜZERİNE NİTEL BİR ANALİZ. , 2017, ss.5 - 25. |
AMA | YILDIRIM N HACI BEKTAŞ VELİ, MEVLANA VE YUNUS EMRE’NİN YAŞAYAN DEĞERLERİ: TOPLUMUN BİLGE İNSANLARI ÜZERİNE NİTEL BİR ANALİZ. . 2017; 5 - 25. |
Vancouver | YILDIRIM N HACI BEKTAŞ VELİ, MEVLANA VE YUNUS EMRE’NİN YAŞAYAN DEĞERLERİ: TOPLUMUN BİLGE İNSANLARI ÜZERİNE NİTEL BİR ANALİZ. . 2017; 5 - 25. |
IEEE | YILDIRIM N "HACI BEKTAŞ VELİ, MEVLANA VE YUNUS EMRE’NİN YAŞAYAN DEĞERLERİ: TOPLUMUN BİLGE İNSANLARI ÜZERİNE NİTEL BİR ANALİZ." , ss.5 - 25, 2017. |
ISNAD | YILDIRIM, NAİL. "HACI BEKTAŞ VELİ, MEVLANA VE YUNUS EMRE’NİN YAŞAYAN DEĞERLERİ: TOPLUMUN BİLGE İNSANLARI ÜZERİNE NİTEL BİR ANALİZ". (2017), 5-25. |
APA | YILDIRIM N (2017). HACI BEKTAŞ VELİ, MEVLANA VE YUNUS EMRE’NİN YAŞAYAN DEĞERLERİ: TOPLUMUN BİLGE İNSANLARI ÜZERİNE NİTEL BİR ANALİZ. Milli Eğitim, 46(215), 5 - 25. |
Chicago | YILDIRIM NAİL HACI BEKTAŞ VELİ, MEVLANA VE YUNUS EMRE’NİN YAŞAYAN DEĞERLERİ: TOPLUMUN BİLGE İNSANLARI ÜZERİNE NİTEL BİR ANALİZ. Milli Eğitim 46, no.215 (2017): 5 - 25. |
MLA | YILDIRIM NAİL HACI BEKTAŞ VELİ, MEVLANA VE YUNUS EMRE’NİN YAŞAYAN DEĞERLERİ: TOPLUMUN BİLGE İNSANLARI ÜZERİNE NİTEL BİR ANALİZ. Milli Eğitim, vol.46, no.215, 2017, ss.5 - 25. |
AMA | YILDIRIM N HACI BEKTAŞ VELİ, MEVLANA VE YUNUS EMRE’NİN YAŞAYAN DEĞERLERİ: TOPLUMUN BİLGE İNSANLARI ÜZERİNE NİTEL BİR ANALİZ. Milli Eğitim. 2017; 46(215): 5 - 25. |
Vancouver | YILDIRIM N HACI BEKTAŞ VELİ, MEVLANA VE YUNUS EMRE’NİN YAŞAYAN DEĞERLERİ: TOPLUMUN BİLGE İNSANLARI ÜZERİNE NİTEL BİR ANALİZ. Milli Eğitim. 2017; 46(215): 5 - 25. |
IEEE | YILDIRIM N "HACI BEKTAŞ VELİ, MEVLANA VE YUNUS EMRE’NİN YAŞAYAN DEĞERLERİ: TOPLUMUN BİLGE İNSANLARI ÜZERİNE NİTEL BİR ANALİZ." Milli Eğitim, 46, ss.5 - 25, 2017. |
ISNAD | YILDIRIM, NAİL. "HACI BEKTAŞ VELİ, MEVLANA VE YUNUS EMRE’NİN YAŞAYAN DEĞERLERİ: TOPLUMUN BİLGE İNSANLARI ÜZERİNE NİTEL BİR ANALİZ". Milli Eğitim 46/215 (2017), 5-25. |