OKUL MÜDÜRLERİNİN OKUL, ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ VE VELİ KAVRAMLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

Sönmez, Emre; Şahin, Fatih; CEMALOGLU, NECATI; Sezgin, Ferudun

OKUL MÜDÜRLERİNİN OKUL, ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ VE VELİ KAVRAMLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

Necati CEMALOĞLU, (Prof. Dr.; Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara)

Ferudun SEZGİN, (Doç. Dr.; Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara)

Fatih ŞAHİN, (Arş. Gör.; Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara)

Emre SÖNMEZ (Arş. Gör.; Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara)

Milli Eğitim

9 0

Yıl: 2017 Cilt: 46 Sayı: 216 Sayfa Aralığı: 79 - 101 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

OKUL MÜDÜRLERİNİN OKUL, ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ VE VELİ KAVRAMLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

Öz:

Bu araştırmada, okul müdürlerinin okul, öğretmen, öğrenci ve veli kavramlarına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeleri metaforlar aracılığıyla belirlemek amaçlanmaktadır. Mecazlar yoluyla araştırma verilerinin toplandığı bu araştırma, yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak gerçekleştirilen nitel bir çalışmadır. Ankara ili Keçiören ve Altındağ ilçelerinde okul müdürü eğitimlerine katılan 92 okul müdürü ile yapılan görüşmelerde okul müdürlerinin "okul/öğretmen/öğrenci/veli... benzer. Çünkü ..." cümlesini tamamlaması istenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre okul daha çok sevgi ve dayanışma yeri, şekillenme yeri ve hayatın kendisi; öğretmen koruyan-gözeten, yol gösteren-harekete geçiren kişi; öğrenci şekil verilen-bilgi yüklenen, bakım ve korunmaya muhtaç kişi; veli ise hizmetten faydalanan kişi olarak görülmektedir. Araştırmada üretilen metaforlar genel olarak incelendiğinde, okul müdürlerinin okula, öğretmene ve öğrenciye yönelik olumlu; veliye yönelik ise olumsuz bir düşünce yapısına sahip olduğu söylenebilir. Metaforik algıların oluşmasında içerisinde bulunulan sosyo-kültürel bağlamın önemli bir etkisinin olduğu düşünülmektedir. Bu bağlamda okul müdürlerinin metaforik algılarını, kendilerini kuşatan kültürel kodlar içerisinde incelemekte yarar görülmektedir

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Aile Çalışmaları

METAPHORIC PERCEPTIONS OF SCHOOL PRINCIPLES REGARDING THE CONCEPT OF SCHOOL, TEACHER, STUDENT AND PARENT

Öz:

The purpose of this research is to determine the mental imagery of school principals regarding the concept of school, teacher, student and parent through metaphors. This study is a qualitative research and a semi-structured interview form that reveals metaphors was used to collect research data. The participants of this research consist of 92 school principals participating in the school principals’ training program in the districts of Keçiören and Altındağ in Ankara province. In this study, the school principals were asked to complete the “School / Teacher / Student / Parent is like a … Because ...” sentence. According to the results of the research, more frequnetly the school is considered as a place of love and solidarity, a place where individuals are shaped, and life itself; the teacher is considered as a person who protects, looks after, leads and motivates people; the student is considered as a person who is shaped or loaded with information, and in need of protection; and the parents are considered like those who benefit from the service. When metaphores produced in the research are examined in general, it is observed that school principals are positive towards the school, teachers and students. It can be said that they have a negative thoughts towards the parents. It is thought that there is a significant effect of the socio-cultural context in the formation of metaphoric perceptions. In this context, it is useful to examine the metaphorical perceptions of school principals in the cultural codes that surround them

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Aile Çalışmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aykaç, N., & Çelik, Ö. (2014). Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının eğitim programına ilişkin metaforik algılarının karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 39(173), 328-340.
Baker, P. J., (1991). Metaphors of mindful engagement and a vision of beter schools. Educational Leadership, 48(6), 32-35.
Beck, L. G. (1999). Metaphors of educational community: An analysis of the images that reflect and influence scholarship and practice. Educational Administration Quarterly, 35(1), 13-45.
Bell, D. R. (2005). Environmental learning, metaphors and natural capital. Environmental Education Research, 11(1), 53-69.
Bourdieu, P. (1991). Language and symbolic power. Cambridge: Polity Press.
Cerit, Y. (2008). Öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin müdür kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin görüşleri. Eğitim ve Bilim, 33(147), 3-13.
Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 269-283.
Döş, İ. (2010). Aday öğretmenlerin müfettişlik kavramına ilişkin metafor algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(3), 607-629.
Ekiz, D., & Koçyiğit, Z. (2013). Sınıf öğretmenlerinin “öğretmen” kavramına ilişkin metaforları- nın tespit edilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 439-458.
Ekvall, G., & Ryhammar, L. (1998). Leadership style, social climate and organizational outcomes: A study of a Swedish University College. Creativity and Innovation Management, 7(3), 126- 130.
Grady, N., Fisher, D., & Fraser, B. (1996). Images of school through metaphor development and validation of a questionnaire. Journal of Educational Administration, 34(2), 41-53.
Guerrero, M. C. M., & Villamil, O. S. (2002). Metaphorical conceptualizations of ELS teaching and learning. Language Teaching Research, 6(2), 95-120.
Gültekin, M. (2013). İlköğretim öğretmen adaylarının eğitim programı kavramına yükledikleri metaforlar. Eğitim ve Bilim, 38(169), 126- 141.
Hallinger, P., & Heck, R. H. (1998) Exploring the principal’s contribution to school effectiveness: 1980–1995. School Effectiveness and School Improvement, 9(2), 157-191.
Hofstede, G. (1980). Culture’s consequences: International differences in work-related values. USA: SAGE.
Inbar, D. E. (1996). The free educational prison: Metaphors and images. Educational Research, 38(1), 77-92.
Koene, B. A., Vogelaar, A. L., & Soeters, J. L. (2002). Leadership effects on organizational climate and financial performance: Local leadership effect in chain organizations. The Leadership Quarterly, 13(3), 193-215.
Lakoff, G., & Johnson, M. (2005). Metaforlar hayat, anlam ve dil (Çev. G. Y. Demir). Ankara: İthaki Lambert, L. (2003). Leadership capacity for lasting school improvement. Virginia: Association for Supervision and Curriculum Development (ASCD).
Marshall, H. H. (1990). Metaphor as an instructional tool in encouraging student teacher reflection. Theory into Practice, 29(2), 128-132.
Morgan, G. (1980). Paradigms, metaphors and puzzle solving in organization theory. Administrative Science Quarterly, 25(4), 605-622.
Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor. (Çev: G. Bulut). İstanbul: MESS Yayınları.
Örücü, D. (2014). Öğretmen adaylarının okul, okul yönetimi ve Türk eğitim sistemine yönelik metaforik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20(3), 327-358.
Saban, A. (2004). Prospective classroom teachers’ metaphorical images of selves and comparing them to those they have of their elemantery and cooperating teachers. International Journal of Educational Development, 24(6), 617-635.
Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 14(3), 459-496.
Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326
Saban, A., Koçbeker, B. N., & Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına iliş- kin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 461-522.
Sergiovanni, T. J. (2001). Leadership: What’s in it for Schools?. London: Routledge Falmer. Şişman, M., & Turan, S. (2004). Örgütsel semboller ve eğitimde sembolik liderlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (37), 96-117.
Tortop, H. S. (2013). Öğretmen adaylarının üniversite hocası hakkındaki metaforları ve bir değerlendirme aracı olarak metafor. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(2), 153-160.
Ünal, A., Yıldırım, A., & Çelik, M. (2010). İlköğretim okulu müdür ve öğretmenlerinin velilere ilişkin algılarının analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (23), 261-272.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Ankara: Seçkin.
Yılmaz, S. (2011). İlköğretim okul yöneticileri ve öğretmenlerinin çalıştıkları kuruma yönelik örgütsel metafor algıları (Kastamonu ili örneği). Yüksek Lisans Tezi. Kastamonu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.
Zembat, R., Tunçeli, H. İ., & Akşin, E. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının “okul yöneticisi” kavramına ilişkin algılarına yönelik metafor çalışması. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(2), 446-459.

APA	CEMALOGLU N, Sezgin F, Şahin F, Sönmez E (2017). OKUL MÜDÜRLERİNİN OKUL, ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ VE VELİ KAVRAMLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI. , 79 - 101.
Chicago	CEMALOGLU NECATI,Sezgin Ferudun,Şahin Fatih,Sönmez Emre OKUL MÜDÜRLERİNİN OKUL, ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ VE VELİ KAVRAMLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI. (2017): 79 - 101.
MLA	CEMALOGLU NECATI,Sezgin Ferudun,Şahin Fatih,Sönmez Emre OKUL MÜDÜRLERİNİN OKUL, ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ VE VELİ KAVRAMLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI. , 2017, ss.79 - 101.
AMA	CEMALOGLU N,Sezgin F,Şahin F,Sönmez E OKUL MÜDÜRLERİNİN OKUL, ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ VE VELİ KAVRAMLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI. . 2017; 79 - 101.
Vancouver	CEMALOGLU N,Sezgin F,Şahin F,Sönmez E OKUL MÜDÜRLERİNİN OKUL, ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ VE VELİ KAVRAMLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI. . 2017; 79 - 101.
IEEE	CEMALOGLU N,Sezgin F,Şahin F,Sönmez E "OKUL MÜDÜRLERİNİN OKUL, ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ VE VELİ KAVRAMLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI." , ss.79 - 101, 2017.
ISNAD	CEMALOGLU, NECATI vd. "OKUL MÜDÜRLERİNİN OKUL, ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ VE VELİ KAVRAMLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI". (2017), 79-101.

APA	CEMALOGLU N, Sezgin F, Şahin F, Sönmez E (2017). OKUL MÜDÜRLERİNİN OKUL, ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ VE VELİ KAVRAMLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI. Milli Eğitim, 46(216), 79 - 101.
Chicago	CEMALOGLU NECATI,Sezgin Ferudun,Şahin Fatih,Sönmez Emre OKUL MÜDÜRLERİNİN OKUL, ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ VE VELİ KAVRAMLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI. Milli Eğitim 46, no.216 (2017): 79 - 101.
MLA	CEMALOGLU NECATI,Sezgin Ferudun,Şahin Fatih,Sönmez Emre OKUL MÜDÜRLERİNİN OKUL, ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ VE VELİ KAVRAMLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI. Milli Eğitim, vol.46, no.216, 2017, ss.79 - 101.
AMA	CEMALOGLU N,Sezgin F,Şahin F,Sönmez E OKUL MÜDÜRLERİNİN OKUL, ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ VE VELİ KAVRAMLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI. Milli Eğitim. 2017; 46(216): 79 - 101.
Vancouver	CEMALOGLU N,Sezgin F,Şahin F,Sönmez E OKUL MÜDÜRLERİNİN OKUL, ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ VE VELİ KAVRAMLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI. Milli Eğitim. 2017; 46(216): 79 - 101.
IEEE	CEMALOGLU N,Sezgin F,Şahin F,Sönmez E "OKUL MÜDÜRLERİNİN OKUL, ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ VE VELİ KAVRAMLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI." Milli Eğitim, 46, ss.79 - 101, 2017.
ISNAD	CEMALOGLU, NECATI vd. "OKUL MÜDÜRLERİNİN OKUL, ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ VE VELİ KAVRAMLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI". Milli Eğitim 46/216 (2017), 79-101.