Bafra Ovasında Yetiştirilen Bazı İki Sıralı Arpa (Hordeum vulgare conv. distichon) Çeşitlerinin Verim, Verim Öğeleri ile Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi
Yıl: 2017 Cilt: 14 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 77 - 87 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Bafra Ovasında Yetiştirilen Bazı İki Sıralı Arpa (Hordeum vulgare conv. distichon) Çeşitlerinin Verim, Verim Öğeleri ile Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi
Öz: Bu araştırma, 2007-2008 ve 2008-2009 yetiştirme dönemlerinde, Bafra Ovası ekolojik koşullarında tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada, 12 adet iki sıralı arpa çeşidi (Fahrettinbey, Cumhuriyet-50, Özdemir-05, Kalaycı-97, Çıldır-02, İnce-04, Efes-98, Erciyes, Çumra-2001, Sladoran, Tarm-92 ve Tokak-157/35) materyal olarak kullanılmıştır. Araştırmada, arpa çeşitlerinin başaklanma ve olgunlaşma süreleri (gün), bitki boyu (cm), metrekarede başak sayısı (adet), başak uzunluğu (cm), başakta tane sayısı (adet), başakta tane ağırlığı (g), hasat indeksi (%) ve tane verimi (kg/da) incelenmiştir. Ayrıca, kalite kriterlerinden, tane iriliği oranı (%), bin tane ağırlığı (g), hektolitre ağırlığı (kg) ve ham protein oranı (%) belirlenmiştir. İncelenen bütün tarımsal özellikler yönünden çeşitler arasında önemli farklar bulunmuştur. İki yıllık ortalamalar ışığında en yüksek tane verimi Fahrettinbey (623.66 kg/da), Sladoran (596.41 kg/da) ve Çumra-2001 (579.32 kg/da) çeşitlerinden, en düşük tane verimi ise Çıldır-02 (409.15 kg/da) ve Özdemir-05 (425.44 kg/da) çeşitlerinden elde edilmiştir. En yüksek 1000 tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı ve tane iriliğine sırasıyla Fahrettinbey, Sladoran ve Çumra-2001 (49.84, 47.97 ve 47.32 g; 70.76, 70.61 ve 69.58 kg; % 92.00, 90.25 ve 90.75) çeşitleri, en yüksek ham protein oranına ise Çıldır-02 (% 11.74) ve Efes-98 (% 11.69) çeşitleri sahip olurken, en kısa bitki boyu ise Sladoran çeşidinden (96.42 cm) elde edilmiştir. Bu çalışma sonucunda verim ve kalite özellikleri bakımından düşünüldüğünde, Fahrettinbey, Sladoran ve Çumra-2001 çeşitlerinin, diğer çeşitlere göre Bafra Ovası koşullarında umutvar çeşitler olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelime: Determination of Yield, Yield Components and Some Quality Traits in Some Two-Rowed Barley (Hordeum vulgare conv. distichon) Varieties Grown in Bafra Plain
Öz: This research was carried out with 12 of two-rowed barley varieties (Fahrettinbey, Cumhuriyet-50, Özdemir-05, Kalaycı-97, Çıldır-02, İnce-04, Efes-98, Erciyes, Çumra-2001, Sladoran, Tarm-92 and Tokak-157/35) under Bafra Plain ecological conditions in Randomized Complete Block Design with four replications during 2007-2008 and 2008-2009 growing seasons. In this research, durations of heading and maturity, plant height (cm), spike number per m2, spike length (cm), grain number per spike, grains weight per spike (g), harvest index (%) and grain yield (kg/da), the quality characteristics such as grain largeness ratio (%), 1000-grains weight (g), test weight (kg) and crude protein ratio (%) were investigated. Significant differences were found between genotypes for all investigated agronomic characteristics. According to the results of the 2 years; the highest grain yield obtained from Fahrettinbey (623.66 kg/da), Sladoran (596.41 kg/da) and Çumra-2001 (579.32 kg/da) varieties, the lowest grain yield obtained from Çıldır-02 (409.15 kg/da) and Özdemir-05 (425.44 kg/da) varieties. The highest 1000-grains weight, test weight and grain largeness ratio were found in Fahrettinbey, Sladoran and Çumra-2001 varieties (49.84, 47.97 and 47.32 g; 70.76, 70.61 and 69.58 kg; % 92.00, 90.25 and 90.75, respectively). Çıldır-02 and Efes-98 varieties had the highest crude protein ratio (11.74 and 11.69 %), the shortest plant height was obtained from Sladoran variety (96.42 cm). The result of this study, when considered in terms of yield and quality characteristics, It has been found that Fahrettinbey, Sladoran and Çumra-2001 cultivars, appeared as promising genotypes for the conditions in Bafra Plain than other cultivars.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akbay, G ve S. Ünver, 1986. Tokak 157/37 (Hordeum vulgare L.) iki sıralı arpa çeşidine uygulanan farklı EMS (Ethyl Methane ve Sulphanate) dozlarının m1 bitkilerinin bazı özellikleri üzerine etkileri. Ankara Üniv. Zir. Fak. Yıllığı, Cilt 38, s,151-163, Ankara.
- Akıncı, C., i. Gül ve M. Çölkesen, 1999. Diyarbakır koşullarında bazı arpa çeşitlerinin tane ve ot verimi ile bazı verim unsurlarının belirlenmesi. Türkiye III. Tarla Bitkileri Kongresi, s:405-410, Adana.
- Akkaya, A ve Ş. Akten, 1990. Erzurum yöresinde yetiştirilebilecek yazlık arpa çeşitlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Atatürk Üniv. Zir. Fak. Der. 17: 1-4, Erzurum.
- Akman, Z., F. Yılmaz, T. Karadoğan ve K. Çarkçı, 1999. Isparta ekolojik koşullarına uygun yüksek verimli buğday çeşit ve hatlarının belirlenmesi. Türkiye III. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım, Adana.
- Anonymous, 2014. FAO production year book. food and agriculture organisation of United Nations, Roma. Alıntı; http://faostat3.fao.org/compare/E(http:// www.fao.org/organic ag/) (30.05.2016).
- Anonim, 2015. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). Alıntı; http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?alt_id=45 (30.05.2016).
- Aydoğan, S., M. Şahin, A.G. Akçacık ve R. Ayrancı, 2011. Konya Koşullarına Uygun Yüksek Verimli ve Kaliteli Arpa Genotiplerinin Belirlenmesi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 25 (1): 10-16.
- Baker, R.J and G. Gebeyehou, 1982. Comparative growth analysis of two spring wheats an done spring barley. Crop Sci. 22: 1225-1229.
- Bozkurt, İ., 1999. Çevre koşulların azı arpa (Hordeum vulgare L.) hat ve çeşitlerin tane verimi ve diğer bazı özelliklerinin üzerine etkisi. Basılmamış Doktora tezi, GOÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, 176 s., Tokat.
- Çölkesen, M., 1993. Buğday ve arpada kalitenin belirlenmesi. Harran Üniv. Zir. Fak. Derg., 4(1), 115- 128, Şanlıurfa.
- Doğan, Y., E. Kendal, T. Karahan ve V. Çiftçi, 2014. Diyarbakır Koşullarında Bazı Arpa Genotiplerinde Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (JAFAG), 31 (2), 31-40, Tokat.
- Düzgüneş, O., T. Kesici, O. Kavuncu ve F. Gürbüz, 1987. Araştırma ve Deneme Metotları (İstatistik Metotları- II). Ankara Üniv. Zir. Fak. Yay. No: 1021, Ders Kitabı, No: 295, 381 s., Ankara.
- Elgün, A ve M. Certel, 1987. Tahıl ve ürünlerinde analitik kalite kontrolü. Atatürk Üniv. Zir. Fak. Tarım Ürünleri Teknolojisi Bölümü, 100-104, Erzurum.
- Feil, B., 1992. Breeding progress in small grain cereals. A comparison of old and modern cultivars. Plant Breeding, 108:1-11.
- Gallebher, J.N., P.V. Biscoe and R.K. Scott, 1975. Barley and its environment, stability of grain weight. Appl. Ecol. 12, P. 563-583.
- Gülümser, A., H. Bozoğlu ve E. Pekşen, 2013. Araştırma ve Deneme Metotları. O.M.Ü. Ziraat Fakültesi Ders Kitabı No: 48, Üçüncü Baskı, 264 s, Samsun.
- Gökmen, S ve Ö. Sencar, 1994. Tokat'ın Kazova Bölgesinde Tritikalenin Verim ve Adaptasyon Yeteneği Üzerinde Bir Araştırma. Gaziosmanpaşa Üniv. Zir. Fak. Dergisi, 11(1): 145-146, Tokat.
- Kandemir, N., 2004. Tokat-Kazova şartlarına uygun maltlık arpa çeşitlerinin belirlenmesi. GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 2004, 21 (2), 94-100, Tokat.
- Karadoğan, T., Ş. Sağdıç, K. Çarkçı ve Z. Akman, 1999. Bazı arpa çeşitlerinin Isparta ekolojik şartlarına uyum yeteneklerinin belirlenmesi. Türkiye III. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım, 395-400, Adana.
- Karahan, T., 2005. Güneydoğu Anadolu bölgesi ekolojik koşullarında bazı arpa (Hordeum vulgare L.) çeşitlerin verim ve verim öğelerin belirlenmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 49 s, Van.
- Karahan, T ve C.O. Sabancı, 2010. Güneydoğu Anadolu ekolojik koşullarında bazı arpa (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinin verim ve verim öğelerinin belirlenmesi. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Derim Dergisi, 27(1):1-11.
- Kendal, E., H. Kılıç, S. Tekdal ve A. Altıkat, 2010. Bazı arpa genotiplerinin Diyarbakır ve Adıyaman kuru koşullarında verim ve verim unsurlarının incelenmesi. Haran Üniv. Zir. Fak. Dergisi, 14(2): 49-58.
- Kırtok, Y ve İ. Genç, 1979. Çukurova koşullarında arpa çeşitlerinin verim ve verim unsurları üzerine araştırma. Çukurova Üniv. Zir. Fak. Yıllığı. Adana.
- Kırtok, Y., İ. Genç, M. Çölkesen, T. Yağbasanlar ve M. Kılınç, 1992. Güneydoğu Anadolu bölgesi'nde sulu koşullara uygun yemlik ve biralık arpa çeşitlerinin tespiti üzerinde araştırmalar. Çukurova Üniv. Zir. Fak., Genel Yayın No: 29, GAP yayınları No:57.
- Klatt, A.R., N. Dinçer and K. Yakar, 1973. Problems associated with breeding spring and winter durums in Turkey. Proc. of the Symp. on Genetics and Breeding Durum Wheat, Univ. di Bari, 14-18, Maggio, 327-335.
- Koca Y.O., O. Erekul, S. Sabancı, A. Zeybek ve A. Yiğit, 2015. Akdeniz kuşağında yetiştirilen arpa (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinde verim unsurları ve tane kalite özelliklerinin belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(1) : 9-15.
- Köycü, C., İ. Sezer, N. Bulanık ve O. Kurt, 1988. Samsun ekolojik şartlarında yetiştirilen arpanın tane verim ile bazı kalite karakterlerine N.P.K.'lı gübrelerin etkileri üzerinde bir araştırma. OMÜ. Zir. Fak. Dergisi, 3(2), 159-170, Samsun.
- Kün, E., 1996. Tahıllar-I (Serin İklim Tahılları). Üçüncü Baskı, Ankara Üniv. Zir. Fak. Yay. Yayın No: 1451, Ders Kitabı: 431, 322 s, Ankara.
- Kün, E., M. Özgen ve H. Ulukan, 1992. Arpa çeşit ve hatlarının kalite özellikleri üzerinde araştırmalar. II. Arpa-Malt semineri 25-27 Mayıs, 70-92, Konya.
- Loffler, C.M., T.L. Rauch and R.H. Busch, 1985. Grain and plant protein relationship in hard spring wheat. Crop Sci. 25:521-524.
- May, L., D.A. Van Sanford, C.T. Mackown and P.L. Cornelius, 1991. Genetic variation for nitrogen use in soft red x hard red winter wheat populations. Crop Sci. 31:626-630.
- Mut, Z., 2004. Bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinde genotip x çevre interaksiyonları ve çeşitlerin stabilitelerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, OMÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, 238 s, Samsun.
- Mut, Z., A. Sirat ve İ. Sezer, 2014. Samsun koşullarında bazı iki sıralı arpa (Hordeum vulgare conv. distichon) genotiplerinde tane verimi ile başlıca tarımsal özelliklerin belirlenmesi ve stabilite analizi. YYÜ Tarım Bilimleri Dergisi, 24(1): 60-69.
- Öktem, A ve M. Çölkesen, 2000. Harran Ovasında yetiştirilen iki sıralı arpa çeşitlerinde verim ve bazı agronomik karakterlerin belirlenmesi. Harran Üniv. Zir. Fak. Dergi., 4(3-4), 53-64, Şanlıurfa.
- Özberk, İ ve F. Özberk, 2000. GAP Bölgesi'nde İlave Sulanan Koşullarda Yetiştirilen Bazı Makarnalık Buğday Çeşitlerinin Performans ve Stabilitesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 9(1-2), 91-98, Ankara.
- Öztürk, A., Ö. Çağlar ve Ş. Atken, 1997. Erzurum yöresinde maltlık olarak yetiştirilebilecek arpa genotiplerinin belirlenmesi. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Eylül, 70-75, Samsun.
- Öztürk, A., Ö. Çağlar ve A. Tufan, 2001. Bazı arpa çeşitlerinin Erzurum koşullarına adaptasyonu. Atatürk Üniv. Zir. Fak. Dergi., 32(2), Erzurum.
- Öztürk, İ., R. Avcı, R. Kaya, D. Vulchev, T. Popova, D. Valcheva ve D. Dimova, 2014. Bazı arpa (Hordeum vulgare L.) genotiplerinin edirne koşullarında verim ve bazı tarımsal özelliklerinin incelenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 23 (2):41-48.
- Sirat, A ve İ. Sezer, 2013. Samsun Ekolojik Koşullarında Bazı İki ve Altı Sıralı Arpa (Hordeum vulgare L.) Genotiplerinin Verim ve Verim Unsurları İle Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. YYÜ Tarım Bilimleri Dergisi, 23(1):10-17.
- Sönmez, F., M. Ülker, N. Yılmaz, H. Ege ve R. Apak, 1996. Farklı ekim sıklıklarının bazı kışlık arpa çeşitlerinde verim ve verim öğelerine etkisi. Y.Y.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 6 (1):133-146, Van.
- Topal, A., 1993. Konya ekolojik şartlarında bazı Arpa çeşitlerinde (Hordeum vulgare L.) farklı ekim zamanlarının kışa dayanıklılık, dane verimi, verim unsurları ve kalite özelliklerine etkileri üzerine bir araştırma. Doktor Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 113 s, Konya.
- Turgut, İ., C. Konak, A. Zeybek, E. Acartürk ve R. Yılmaz, 1997. Büyük Menderes havzası sulu koşullarına uyumlu buğday çeşitlerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Eylül, 520-528, Samsun.
- Van Sanford, D.A and C.T. Mackown, 1986. Variation in nitrogen use efficiency among soft red wheat genotypes. Theor. Appl. Genet. 72: 158-163.
- Whitman, C. E., J.L. Haffield and R.J. Reginato, 1985. Effect of slope position on the microclimate growth and yield of barley. Argon. J., 77: 663-669.
- Yılmaz, H. A ve T. Dokuyucu, 1994. Kahramanmaraş koşullarına uygun ve yüksek verimli makarnalık buğday çeşitlerinin saptanması. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Eylül, 9-13, Samsun.
- Yurtsever, N., 1984. Deneysel İstatistik Metotları. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, 293 s, Ankara.
- Yürür, N ve İ. Turgut, 1992. Bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinin başlıca tarımsal karakterleri üzerinde araştırmalar. Uludağ Üniv. Zir. Fak. Dergisi, 9, 107-117, Bursa.
APA | Sirat A, SEZER İ (2017). Bafra Ovasında Yetiştirilen Bazı İki Sıralı Arpa (Hordeum vulgare conv. distichon) Çeşitlerinin Verim, Verim Öğeleri ile Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. , 77 - 87. |
Chicago | Sirat Abdulveli,SEZER İsmail Bafra Ovasında Yetiştirilen Bazı İki Sıralı Arpa (Hordeum vulgare conv. distichon) Çeşitlerinin Verim, Verim Öğeleri ile Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. (2017): 77 - 87. |
MLA | Sirat Abdulveli,SEZER İsmail Bafra Ovasında Yetiştirilen Bazı İki Sıralı Arpa (Hordeum vulgare conv. distichon) Çeşitlerinin Verim, Verim Öğeleri ile Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. , 2017, ss.77 - 87. |
AMA | Sirat A,SEZER İ Bafra Ovasında Yetiştirilen Bazı İki Sıralı Arpa (Hordeum vulgare conv. distichon) Çeşitlerinin Verim, Verim Öğeleri ile Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. . 2017; 77 - 87. |
Vancouver | Sirat A,SEZER İ Bafra Ovasında Yetiştirilen Bazı İki Sıralı Arpa (Hordeum vulgare conv. distichon) Çeşitlerinin Verim, Verim Öğeleri ile Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. . 2017; 77 - 87. |
IEEE | Sirat A,SEZER İ "Bafra Ovasında Yetiştirilen Bazı İki Sıralı Arpa (Hordeum vulgare conv. distichon) Çeşitlerinin Verim, Verim Öğeleri ile Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi." , ss.77 - 87, 2017. |
ISNAD | Sirat, Abdulveli - SEZER, İsmail. "Bafra Ovasında Yetiştirilen Bazı İki Sıralı Arpa (Hordeum vulgare conv. distichon) Çeşitlerinin Verim, Verim Öğeleri ile Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi". (2017), 77-87. |
APA | Sirat A, SEZER İ (2017). Bafra Ovasında Yetiştirilen Bazı İki Sıralı Arpa (Hordeum vulgare conv. distichon) Çeşitlerinin Verim, Verim Öğeleri ile Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(1), 77 - 87. |
Chicago | Sirat Abdulveli,SEZER İsmail Bafra Ovasında Yetiştirilen Bazı İki Sıralı Arpa (Hordeum vulgare conv. distichon) Çeşitlerinin Verim, Verim Öğeleri ile Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 14, no.1 (2017): 77 - 87. |
MLA | Sirat Abdulveli,SEZER İsmail Bafra Ovasında Yetiştirilen Bazı İki Sıralı Arpa (Hordeum vulgare conv. distichon) Çeşitlerinin Verim, Verim Öğeleri ile Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.14, no.1, 2017, ss.77 - 87. |
AMA | Sirat A,SEZER İ Bafra Ovasında Yetiştirilen Bazı İki Sıralı Arpa (Hordeum vulgare conv. distichon) Çeşitlerinin Verim, Verim Öğeleri ile Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2017; 14(1): 77 - 87. |
Vancouver | Sirat A,SEZER İ Bafra Ovasında Yetiştirilen Bazı İki Sıralı Arpa (Hordeum vulgare conv. distichon) Çeşitlerinin Verim, Verim Öğeleri ile Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2017; 14(1): 77 - 87. |
IEEE | Sirat A,SEZER İ "Bafra Ovasında Yetiştirilen Bazı İki Sıralı Arpa (Hordeum vulgare conv. distichon) Çeşitlerinin Verim, Verim Öğeleri ile Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi." Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 14, ss.77 - 87, 2017. |
ISNAD | Sirat, Abdulveli - SEZER, İsmail. "Bafra Ovasında Yetiştirilen Bazı İki Sıralı Arpa (Hordeum vulgare conv. distichon) Çeşitlerinin Verim, Verim Öğeleri ile Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi". Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 14/1 (2017), 77-87. |