AHMET ALTAN’IN KILIÇ YARASI GİBİ ROMANI İLE ERCÜMEND EKREM TALÛ’NUN KODAMAN ROMANI ÜZERİNE

Yıl: 2015 Cilt: 10 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 559 - 574 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

AHMET ALTAN’IN KILIÇ YARASI GİBİ ROMANI İLE ERCÜMEND EKREM TALÛ’NUN KODAMAN ROMANI ÜZERİNE

Öz:
Günümüz edebiyat incelemelerinde genel edebiyat bilimi altında yer alan karşılaştırmalı edebiyat biliminin varlığı, edebi eserler ve metinler arasındaki etki ve etkileşim bağlamında ele alındığında, yazının icadına kadar uzanmaktadır. Ancak karşılaştırmalı edebiyat biliminin bilimsel bir terim olarak ortaya çıkışı ve kullanımı on dokuzuncu yüzyılda gerçekleşmiştir. Karşılaştırmalı edebiyat biliminin temelinde yatan düşünce Goethe'nin "Weltliteratur" adını verdiği dünya edebiyatı düşüncesidir. Buradaki temel hedef her ulusun kendine ait olan başyapıtlarının ortak, evrensel bir edebiyat havuzu veya kültürü oluşturmasıdır. Dünya'da pek çok eser, ister aynı dilde isterse farklı dillerde yazılmış olsun, diğer pek çok eserle biçim, içerik ve üslup bakımından benzer özellikler taşımaktadır. Bu çalışmamızda karşılaştırmalı edebiyat bilimi bağlamında Ahmet Altan'ın Kılıç Yarası Gibi adlı romanı ile Ercümend Ekrem Talû'nun Kodaman adlı romanı incelenecektir. Zira her iki roman farklı yıllarda yayınlanmış olsa da aralarında ortak ya da benzer olarak ifade edebileceğimiz noktalar bulunmaktadır. Bu yüzden söz konusu romanlar bize karşılaştırmalı edebiyat bilimi çalışmaları için imkân sağlamaktadır. İki romanda da konu edinilen zaman dilimi Sultan II. Abdülhamit dönemine denk gelmektedir. Bu dönem jurnallerin, paşalar arasındaki çatışmaların, iç ve dış entrikaların Osmanlı Devleti'ndeki hem siyasi hem idari hem de özel hayatı sürekli etkisi altına aldığı bir dönemdir. Ahmet Altan'ın Kılıç Yarası Gibi romanında söz konusu olaylar romanın kurgusu içerisinde, farklı olayların içinde okuyucuya sunulurken; Ercümend Ekrem Talû'nun Kodaman romanında iki paşa arasında geçen olaylar romanın merkezinde yer almaktadır. Ercümend Ekrem Talû'nun romanında anlatılan olay, başkahramanın da içinde bulunduğu bir olay örgüsü içerisinde anlatılmaktadır. Başkahraman Yaşar Reis, nam-ı diğer Kodaman, Fehim Paşa ile Fuat Paşa arasındaki ilişkinin tam ortasında yer almakta ve yaşanan olaylara dâhil olmaktadır. Bu yüzden anlatılan olayın romandan çıkarılması durumunda romanın iskeletinde bir bozulma meydana gelmesi söz konusudur. Ahmet Altan'ın romanında ise aynı olay romanda yer alan ikincil, hatta üçüncül kişilerle ilişkilendirilerek daha karmaşık bir şekilde ele alınmıştır. Bu yüzden anlatılan olayın romandan çıkarılmasıyla romanın iskeletinde herhangi bir bozulma meydana gelmesi söz konusu değildir. Her iki romanda da Sultan II. Abdülhamid'in kurduğu hafiye teşkilatından bahsedilmektedir. Sultan hafiyeleri sayesinde herkesten ve her olaydan anında haberdar olmaktadır. İki romanda da Fuat Paşa hakkında saraya sık sık jurnaller gelmektedir. Ercümend Ekrem Talû'nun Kodaman adlı romanında bu jurnallerde neler yazılı olduğu da yer almaktadır. Fakat Ahmet Altan'ın Kılıç Yarası Gibi adlı romanında sadece saraya gelen jurnallerden bahsedilmektedir; jurnallerin içeriği hakkında herhangi bir bilgi yoktur. Her iki romanda da Sultan II. Abdülhamid olayların içinde yer almaktadır. Ancak Sultan'ın Fuat Paşa'ya karşı düşünceleri iki romanda da farklı şekillerde ele alınmaktadır. Ercümend Ekrem Talu'nun Kodaman adlı romanında Sultan II. Abdülhamid, Elena Kahramanı olan Fuat Paşa'nın halkın içinde çok sevilen bir paşa olmasını kıskanmaktadır. Paşa'yı kendisine karşı isyan girişiminde olan kişilerin önde gelenlerinden birisi olarak görmektedir. Ahmet Altan'ın Kılıç Yarası Gibi adlı romanında ise Sultan II. Abdülhamid Fuat Paşa'ya karşı bir sevgi beslemektedir. Fuat Paşa'nın bozulmuş askeri düzen içinde iş yapabilecek sayılı paşalardan birisi olduğunu düşünmektedir. Buraya kadar yapmış olduğumuz değerlendirmede de görüldüğü üzere tarihi olaylardan hareketle kurgulanmış olan söz konusu iki roman da birkaç olayın benzerliği dışında farkı şekillerde kurgulanarak okuyucuya sunulmaktadır. İki romanda da benzer olan noktalar; bazı Osmanlı paşalarının isimleri ile romanların sonunda Fuat Paşa'nın İzzettin Vapuru ile Şam'a sürgüne gönderilmesidir. Ercümend Ekrem Talû Kodaman adlı romanını 1934 yılında kaleme almıştır. Yazarın romanında bahsettiği olayların geçtiği zamanlar onun gençlik yıllarına denk gelmektedir. Yazar olayların anlatıldığı yıllarda İstanbul'da yaşamaktadır. Bu yüzden bazı olaylara kendisi de tanık olmuş olabilir. Nitekim Fuat Paşa'nın Şam'a sürgüne gönderildiği yıl Ercümend Ekrem Talû 16 yaşındadır ve İstanbul'daki Galatasaray Sultanisi'nde öğrencidir. Ercümend Ekrem Talû'nun romanda kullandığı dil ve olayları anlatış şekli romanın genelinde mizahi bir tarzdadır. Yazarın bu üslubu, okuyucuyu bilgilendirirken eğlendirmeyi de amaçladığını göstermektedir. Ahmet Altan ise Kılıç Yarası Gibi adlı romanını, anlattığı olayların üzerinden yaklaşık bir asır geçtikten sonra, 1998 yılında kaleme almıştır. Ahmet Altan'ın üslubu Ercüment Ekrem Talû'ya göre daha gerçekçidir. Altan, olayları okuyucuya daha karmaşık ve çapraşık olan ilişkiler ağı içinde sunmaktadır. Yazar romanında bazen yüklemsiz bazen de uzun ve devrik cümlelere yer vermektedir. Bu durum yazarın okuyucuyu dikey bir okuma yapmaya yönlendirdiğini göstermektedir. Farklı dönemlerde yazılmış söz konusu romanların aynı tarihsel dönemi ve aynı olayları konu edinmeleri bize ilk bakışta ilginç gelebilir; ancak romanlara konu olan Sultan II. Abdülhamid dönemine biraz yakından baktığımızda iki yazarın da romanlarında neden bu dönemde gerçekleşen olaylara yer verdikleri daha rahat anlaşılabilir. Sultan II. Abdülhamid Osmanlı İmparatorluğu'nun 34. padişahıdır. Sultan duraklama ve gerileme dönemlerindeki son 17 padişah içerisinde 33Ahmet Altan'ın Kılıç Yarası Gibi Romanı İle Ercümend Ekrem Talû'nun... 561 Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/4 Winter 2015 yıllık saltanatı ile (1876-1909) en çok tahta kalan padişah olmuştur. Onun dönemi jurnaller ve hafiyeler dönemi olarak da anılmaktadır. Kurmuş olduğu hafiye teşkilatı ile İmparatorluğun en ücra köşelerinde meydana gelen sıradan olaylar bile mümkün olan en kısa sür
Anahtar Kelime:

A COMPARATIVE LITERARY ANALYSIS OF THE NOVELS KILIÇ YARASI GIBI BY AHMET ALTAN AND KODAMAN BY ERCÜMEND EKREM TALÛ

Öz:
The existence of comparative literature which is presently underthe heading of general literary science goes back to the invention of writing in terms of the effect and interaction between the literary worksand texts. However, emergence and usage of the term comparativeliterature was in the nineteenth century. The comparative literature isbased upon the idea of world literature named as “Weltliteratur” byGoethe. The fundamental goal of this idea is creating a universal literaryculture with the total sum of every nation’s own masterpiece. In theworld, most literary works whether written in the same language or indifferent languages have similar features with most of the other worksin terms of form, content, and style. In this study the novels KılıçYarası Gibi by Ahmet Altan and Kodaman by Ercümend Ekrem Talû areanalyzed in the context of comparative literature. Therefore, these twonovels have common or namely similar points although they werepublished in different years. Consequently, aforementioned novelsprovide opportunities for analysis in terms of the science of comparativeliterature.Both of the novels tell us about the same time period, the reign ofSultan Aldulhamid II. In this period the politic, administrative andprivate lives of the Ottoman Empire were constantly under the pressureof domestic and external conspiracy, journals, and conflicts betweenpashas. Like a sword wound by Ahmet Altan tells the aforementionedissues in various events based on its fiction, while in Ekrem Talu’snovel, Kodaman is centered on the conflicts between two pashas.The event in the novel of Ekrem Talu is told within a story arcincluded the protagonist. The protagonist Yaşar Reis, also known asKodaman, is in the centre of the relation between Fehim and FuatPashas and involved in the events. Thus, in case of omitting thenarrated event, structure of the novel may be disrupted.However, in the novel “Like a sword wound “by Ahmet Altan, thesame event is told in a more complex structure related with the secondand third person point of views. Therefore, it is not possible for thestructure of this novel to be disrupted by omitting the narrated event.In both novels, secret police network of Sultan Abdulhamid II arementined. The Sultan is kept informed of every one and every event byHamidian secret police. The journals informing about Fuat Pasha arefrequently sent to the palace in both novels. In Ercümend Talu’s novelnamed Kodaman also contents of those journals are mentioned.However, in the novel “Like a Sword Wound” only the journals sent tothe palace are mentioned not their contents.Sultan Abdul Hamid is involved in the events of the both novels.Yet, the ideas of Sultan Abdul Hamid about Fuat Pasha are handleddifferently in the novels. In the novel Kodaman by Ekrem Talu, FuatPasha, the hero of Elena, is popular in the public and Sultan AbdulHamid envies him as he sees Fuat Pasha as a potential treat who canlead the people in a riot against the Sultan.In Ahmet Altan’s novel “Like a Sword Wound”, Sultan AbdulHamid is fond of Fuat Pasha. The Sultan thinks that Fuat Pasha is oneof the distinguished Pashas who can manage to serve for him in thecorrupt military system.The review so far has clearly shown that both novels which arefictional and based on the historical events are presented with differentfictions except several similar events. The similar points in the novels Ahmet Altan’ın Kılıç Yarası Gibi Romanı İle Ercümend Ekrem Talû’nun… 563Turkish StudiesInternational Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or TurkicVolume 10/4 Winter 2015are some of the Ottoman pashas’ names and sending Fuat Pasha intoexile by İzzettin’s boat to Damascus.Ercümend Ekrem Talu wrote Kodaman in 1934. The events hementined in the novel occur at the same time as his youth. The writerwould live in İstanbul then. Therefore, he might have witnessed some ofthe events himself. As a matter of fact, the year when Fuat Pasha isexiled into Damascus is the same with the year when Ercümend Talu isa 16-year-old student at Galatasaray College. In general, wording of thenovel is in a humorous way. The writer’s preference of wording indicateshis aim of entertaining the reader.On the other hand, Ahmet Altan wrote “Like a Sword Wound” in1998 when nearly a century past after the events told in the novel.Compared to Ercümend Ekrem Talu, Ahmet Altan’s wording is muchmore serious. Altan presents the events in a more complicated networkrelation. In some parts of the novel, the writer includes sentenceswithout verbs and long, inverted sentences. These kind of sentencesindicate the writer’s inducement of intensive reading for the reader.The two aforementioned novels with similar plots and time periodsfrom the history might seem interesting at first; however, the reasonwhy the writers focused on this period could be easy to found out whenwe look closer to the time period in the reign of Sultan Abdul Hamid II.Sultan Abdul Hamid II was the 34th monarch of the Ottoman Empirethen. Sultan Abdul Hamid II with his reign of 33 years (1876-1909)remained on the throne which is the longest period among the last 17monarchs of Ottoman Empire in the period of stagnation andregression. His reign is also named as journals and secret police period.With the help of Hamidian secret police would send messages to thepalace as soon as possible about even ordinary events occurred in a farplace of the Ottoman. Therefore, Sultan Abdul Hamid is depicted as“Red Sultan” (!) in most of the historical documents particularly inwestern resources on history. However, the Sultan is aware of the factthat it was impossible to rule the empire in a different way under theconditions of that period with conspirations. At that time, most peopleincluding the Sultan himself, prominent pashas, bullies, com
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AYDIN, Kamil (2008). Karşılaştırmalı Edebiyat Günümüz Postmodern Bağlamında Algılanması, II. Baskı, İstanbul: Birey Yayıncılık.
  • AYKANAT, Timuçin (2012). Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi Ve Karşılaştırmalı Bir Metin Tahlili Örneği / Comparative Literature Science And An Example Of Comparative Text Examination, TURKISH STUDIES -International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN: 1308-2140, Volume 7/3, Summer 2012, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3015, p. 409-427.
  • AYTAÇ, Gürsel (2007). Deneme Üzerine Bir Karşılaştırmalı Edebiyat Çalışması, Ankara: Hece Yayınları.
  • AYTAÇ, Gürsel (2009). Genel Edebiyat Bilimi, İstanbul: Say Yayınları.
  • AYTAÇ, Gürsel (2003). Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi, İstanbul: Say Yayınları.
  • BAYRAM, Yavuz (2004). Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi ve Bir Uygulama, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S:16 (Güz 2004), s.69-93.
  • DADYAN, Saro (2013). Muşir Deli Fuat Paşa, İstanbul: Toplumsal Tarih Dergisi Şubat 2013, sayı 230, sayfa 22-30.
  • DONBAY, Ali (2013). Karşılaştırmalı Edebiyat Araştırmalarının Yeni Türk Edebiyatındaki Gelişme Çizgisi / Development Course Of Comparatıve Lıterature Studıes In Modern Turkısh Lıterature, TURKISH STUDIES -International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN: 1308-2140, Volume 8/8 Summer 2013, www.turkishstudies.net, DOI Number:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5285, p. 491- 550.
  • GÜZEL, Bekir (2014). Bir Natüralistin Sosyalist Ütopyası: Emek (Travail), Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, cilt 7, sayı 34, sayfa 72-81, yıl 2014, Issn: 1307-9581.
  • HAYDAROĞLU, İlknur (1998). II. Abdülhamit'in Hafiye Teşkilatı Hakkında Bir Risale (II. Kısım), Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Tarih Araştırmaları Dergisi sayı 30 cilt 19, sayfa 135-173.
  • İSLAMOĞLU, Feyza (2013). George Orwell’in ‘Bin Dokuz Yüz Seksen Dört’ Adlı Romanı İle Cengiz Aytmatov’un ‘Gün Olur Asra Bedel’ Adlı Romanının ‘Düşüncesuçu’ Bağlamında Karşılaştırılması / Comparison Of The Novel Of George Orwell Called ‘Bin Dokuz Yüz Seksen Dört’ And Novel Of Cengiz Aytmatov Called ‘Gün Olur Asra Bedel’ Within The Context Of ‘Thoughtcrıme’, TURKISH STUDIES -International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN: 1308-2140, Volume 8/8 Summer 2013, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5177, p. 701- 719.
  • ŞAHİN, Elmas (2013). Gülün Adı Ve Benim Adım Kırmızı” Adlı Romanlara Karşılaştırmalı Bir Yaklaşım / A Comparative Approach To The Novels “Name Of The Rose And My Name Is Red”, TURKISH STUDIES -International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN: 1308-2140, Volume 8/8 Summer 2013, www.turkishstudies.net, Doi Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5164, p. 1223- 1236.
  • ŞEVKİ, Abdullah (2009). Edebiyat ve Yorum, Ankara: H@vuz Yayınları.
  • TİKEN, Servet (2014). Tevfik Fikret Ve Hüseyin Cavid’in Şiirlerine Karşılaştırmalı Bir Yaklaşım, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi Sayı: 3/2 2014 s. 227-246.
  • WELLEK, René (2010). Karşılaştırmalı Edebiyatın Krizi/The Crisis Of Comparative Literature, Çeviren: Adem Çalışkan, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Volume: 3 Issue: 12 Summer 2010.
  • http://tr.wikipedia.org/wiki/Erc%C3%BCment_Ekrem_Tal%C3%BB [15.11.2014]
  • https://eksisozluk.com/ercument-ekrem-talu--900750 [15.11.014]
  • http://tr.wikipedia.org/wiki/Ahmet_Altan [15.11.2014]
  • http://www.yenimakale.com/karsilastirmali-edebiyat.html [22.11.2014]
  • http://tr.wikipedia.org/wiki/Deli_Fuad_Pa%C5%9Fa [29.11.2014]
  • http://ayrintigazetesi.com/fehim-pasanin-yenisehirde-linc-edilmesi-5-agustos-1908/ [29.11.2014]
  • http://bgc.org.tr/ansiklopedi/fehim-pasa-hafiye-.html [29.11.2014]
  • https://eksisozluk.com/fehim-pasa--1496483 [29.11.2014]
  • http://tr.wikipedia.org/wiki/Ferik [29.11.2014]
  • http://www.posta.com.tr/PostaKarnaval/HaberDetay/Ihanetin-ve-deliligin-yalisi.htm?ArticleID=165690 [29.11.2014]
  • http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/printnews.aspx?DocID=-247956 [29.11.2014]
APA Güzel B (2015). AHMET ALTAN’IN KILIÇ YARASI GİBİ ROMANI İLE ERCÜMEND EKREM TALÛ’NUN KODAMAN ROMANI ÜZERİNE. , 559 - 574.
Chicago Güzel Bekir AHMET ALTAN’IN KILIÇ YARASI GİBİ ROMANI İLE ERCÜMEND EKREM TALÛ’NUN KODAMAN ROMANI ÜZERİNE. (2015): 559 - 574.
MLA Güzel Bekir AHMET ALTAN’IN KILIÇ YARASI GİBİ ROMANI İLE ERCÜMEND EKREM TALÛ’NUN KODAMAN ROMANI ÜZERİNE. , 2015, ss.559 - 574.
AMA Güzel B AHMET ALTAN’IN KILIÇ YARASI GİBİ ROMANI İLE ERCÜMEND EKREM TALÛ’NUN KODAMAN ROMANI ÜZERİNE. . 2015; 559 - 574.
Vancouver Güzel B AHMET ALTAN’IN KILIÇ YARASI GİBİ ROMANI İLE ERCÜMEND EKREM TALÛ’NUN KODAMAN ROMANI ÜZERİNE. . 2015; 559 - 574.
IEEE Güzel B "AHMET ALTAN’IN KILIÇ YARASI GİBİ ROMANI İLE ERCÜMEND EKREM TALÛ’NUN KODAMAN ROMANI ÜZERİNE." , ss.559 - 574, 2015.
ISNAD Güzel, Bekir. "AHMET ALTAN’IN KILIÇ YARASI GİBİ ROMANI İLE ERCÜMEND EKREM TALÛ’NUN KODAMAN ROMANI ÜZERİNE". (2015), 559-574.
APA Güzel B (2015). AHMET ALTAN’IN KILIÇ YARASI GİBİ ROMANI İLE ERCÜMEND EKREM TALÛ’NUN KODAMAN ROMANI ÜZERİNE. Turkish Studies (Elektronik), 10(4), 559 - 574.
Chicago Güzel Bekir AHMET ALTAN’IN KILIÇ YARASI GİBİ ROMANI İLE ERCÜMEND EKREM TALÛ’NUN KODAMAN ROMANI ÜZERİNE. Turkish Studies (Elektronik) 10, no.4 (2015): 559 - 574.
MLA Güzel Bekir AHMET ALTAN’IN KILIÇ YARASI GİBİ ROMANI İLE ERCÜMEND EKREM TALÛ’NUN KODAMAN ROMANI ÜZERİNE. Turkish Studies (Elektronik), vol.10, no.4, 2015, ss.559 - 574.
AMA Güzel B AHMET ALTAN’IN KILIÇ YARASI GİBİ ROMANI İLE ERCÜMEND EKREM TALÛ’NUN KODAMAN ROMANI ÜZERİNE. Turkish Studies (Elektronik). 2015; 10(4): 559 - 574.
Vancouver Güzel B AHMET ALTAN’IN KILIÇ YARASI GİBİ ROMANI İLE ERCÜMEND EKREM TALÛ’NUN KODAMAN ROMANI ÜZERİNE. Turkish Studies (Elektronik). 2015; 10(4): 559 - 574.
IEEE Güzel B "AHMET ALTAN’IN KILIÇ YARASI GİBİ ROMANI İLE ERCÜMEND EKREM TALÛ’NUN KODAMAN ROMANI ÜZERİNE." Turkish Studies (Elektronik), 10, ss.559 - 574, 2015.
ISNAD Güzel, Bekir. "AHMET ALTAN’IN KILIÇ YARASI GİBİ ROMANI İLE ERCÜMEND EKREM TALÛ’NUN KODAMAN ROMANI ÜZERİNE". Turkish Studies (Elektronik) 10/4 (2015), 559-574.