19. YÜZYILIN BAŞLARINDA HAKKÂRİ SANCAĞINA DAİR BAZI TESPİTLER
Yıl: 2015 Cilt: 8 Sayı: 23 Sayfa Aralığı: 409 - 431 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
19. YÜZYILIN BAŞLARINDA HAKKÂRİ SANCAĞINA DAİR BAZI TESPİTLER
Öz: Osmanlı-İran sınırında yer alan Hakkâri Sancağı, Osmanlı idari sistemine hükümet sancağı olarak dâhil olmuştur. Osmanlılar, sancağın yönetimini Hakkâri Beylerine vermiş ve bu durum 19. yüzyılın ortasına kadar devam etmiştir. Osmanlı merkezî yönetiminin zayıflamasıyla birlikte İranlılar, Hakkâri'nin bir kısım yerlerini ele geçirmiş ve bir süreliğine de olsa Hakkâri Beyleri de İranlılara tabi olmuştur. Buna karşılık Osmanlılar Hakkâri Beylerini kontrol altına almaya ve bölgedeki hükümranlık haklarını İranlılara kabul ettirmeye çalışmışlardır. Bu makalede 19. Yüzyılın ilk çeyreğinde Hakkâri Sancağı'nın idari yapısı ve bölge üzerindeki Osmanlı-İran rekabeti incelenmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelime: Konular:
Some Observations about the Hakkâri Sanjak at the Beginning of the 19th Century
Öz: The Hakkâri Sanjak located at the Ottoman-Persian border was incorporated into the Ottoman administrative system as a hukumetsanjak. The Ottomans gave the administration of the sanjak to the Begs of Hakkâri and this was the situation until mid19th century. As the power of the Ottoman central administration weakened, Persian conquered some parts of Hakkâri and some of the Hakkâri Begs accepted the authority of the Persians even if for a short period of time. As a response to this, the Ottomans tried to take the Hakkâri Begs under their control and make the Persians accept their right to rule over the region. In this article, the administrative structure of the HakkâriSancak and the Ottoman-Persian competition over the land during the firstquarter of the 19th century were tried to be the analysed.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ayni Ali Efendi, Kavânîn-i Âl-i Osman der Hülâsa-i Mezâmin-i Defter-i Divan, (Haz. M. Tayyib Gökbilgin), Enderun Yayınları, İstanbul 1979.
- Cevdet Paşa, Tarih-i Cevdet, XI- XII , Matbaa-i Osmaniye, İstanbul 1309.
- Derviş Paşa, Tâhdîd-i Hudûd-ı İraniyeye Memur Derviş Paşa Lâyihası, Matbaa-i Amire, İstanbul 1286.
- EPPEL, Michael, "The Demise of the Kurdish Emirates: The Impact of Ottoman Reforms and International Relations on Kurdistan During the First Half of the Nineteenth Century", Middle Eastern Studies, Vol. 44, No. 2, , March 2008, s.237 - 258.
- GENCER, Fatih, "Merkezîleşme Politikaları Sürecinde Yurtluk-Ocaklık Sisteminin Değişimi" Tarih Araştırmaları Dergisi, Sayı: 49, 2011, s.75-96.
- ___________,"Van Muhafızı Derviş Paşa İsyanı", Tarih Araştırmaları Dergisi, Sayı: 47, Cilt 29, 2010, s.197-216.
- GÖYÜNÇ, Nejat, "Yurtluk-Ocaklık Deyimleri Hakkında", Prof. Dr. Bekir Kütükoğlu'na Armağan, İstanbul, 1991, s.71-102.
- GÜNDOĞAN, Nilay Özok, "Ruling the Periphery, Governing the Land The Making of the Modern Ottoman State in Kurdistan, 1840-1870", Comparative Studies of South Asia, Africa and the Middle East, Vol. 34, No.1, 2014, s.160-175.
- KILIÇ, Orhan, "Yurtluk-Ocaklık ve Hükümet Sancaklar Üzerine Bazı Tespitler", OTAM, Sayı 10, Ankara 1999, s.119-137.
- KODAMAN Bayram, Osmanlı Devrinde Doğu Anadolu'nun İdari Durumu, Anadolu Basın Birliği Yayınları, Ankara 1986.
- MCDOWALL, David, "Kürt Sorunu: Tarihsel Bir Bakış", Kürtler, Ed. Philip G. Kreyenbroek-Stefan Sperl, (Çev. Yavuz Alagon), Cep Kitapları, İstanbul 1992, s.14-37.
- Muâhedât Mecmûası, III, TTK, Ankara 2008.
- ÖZ, Mehmet, "XVI. Yüzyılda Bitlis Sancağı: Yönetim, Nüfus ve Vergilendirme", IXth
- International Congress Of Economic And Social History Of Turkey, T.T.K., Dubrovnik 2002, s.31-54.
- Sofyalı Ali Çavuş Kanunnâmesi Osmanlı İmparatorluğu'nda Toprak Tasarruf Sistemi'nin Hukuki ve Mâli Müeyyede ve Mükellefiyetleri, Hazırlayan Midhat Sertoğlu, Marmara Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1992.
- Şâni-Zâde Mehmed Atâullah Efendi, Şâni-Zâde Târîhi, II, (Haz. Ziya Yılmazer), Çamlıca Basın Yayın, İstanbul 2008.
- Şerefhan Bitlisi, Şerefname, I, (Çev. Abdullah Yegin), Nûbihar, İstanbul 2014.
- The Missionary Herald, Reports From Northern Iraq 1833-1870,I, (Ed. Kamal Salibi-Yusuf K. Khoury), Royal İnstutute For Inter-Faith Studies, Amman 1997.
- TORAMAN, Ömer, Tanzimat'ın Yurtluk-Ocaklık ve Hükümet Sancaklarında Uygulanması (1839-1864), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Elazığ 2010.
- TURAN, Şerafettin, "XVII. Yüzyılda Osmanlı İmpratorluğu'nun İdari Taksimatı", Atatürk Üniversitesi 1961 Yıllığı, Erzurum 1963, s.201-232.
- ÜNAL, Mehmet Ali,"Osmanlı Devleti'nde Merkezi Otorite ve Taşra Teşkilatı" Osmanlı, 6. Cilt, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 1999, s.111-121.
| APA | Gencer F (2015). 19. YÜZYILIN BAŞLARINDA HAKKÂRİ SANCAĞINA DAİR BAZI TESPİTLER. , 409 - 431. |
| Chicago | Gencer Fatih 19. YÜZYILIN BAŞLARINDA HAKKÂRİ SANCAĞINA DAİR BAZI TESPİTLER. (2015): 409 - 431. |
| MLA | Gencer Fatih 19. YÜZYILIN BAŞLARINDA HAKKÂRİ SANCAĞINA DAİR BAZI TESPİTLER. , 2015, ss.409 - 431. |
| AMA | Gencer F 19. YÜZYILIN BAŞLARINDA HAKKÂRİ SANCAĞINA DAİR BAZI TESPİTLER. . 2015; 409 - 431. |
| Vancouver | Gencer F 19. YÜZYILIN BAŞLARINDA HAKKÂRİ SANCAĞINA DAİR BAZI TESPİTLER. . 2015; 409 - 431. |
| IEEE | Gencer F "19. YÜZYILIN BAŞLARINDA HAKKÂRİ SANCAĞINA DAİR BAZI TESPİTLER." , ss.409 - 431, 2015. |
| ISNAD | Gencer, Fatih. "19. YÜZYILIN BAŞLARINDA HAKKÂRİ SANCAĞINA DAİR BAZI TESPİTLER". (2015), 409-431. |
| APA | Gencer F (2015). 19. YÜZYILIN BAŞLARINDA HAKKÂRİ SANCAĞINA DAİR BAZI TESPİTLER. Tarih Okulu Dergisi, 8(23), 409 - 431. |
| Chicago | Gencer Fatih 19. YÜZYILIN BAŞLARINDA HAKKÂRİ SANCAĞINA DAİR BAZI TESPİTLER. Tarih Okulu Dergisi 8, no.23 (2015): 409 - 431. |
| MLA | Gencer Fatih 19. YÜZYILIN BAŞLARINDA HAKKÂRİ SANCAĞINA DAİR BAZI TESPİTLER. Tarih Okulu Dergisi, vol.8, no.23, 2015, ss.409 - 431. |
| AMA | Gencer F 19. YÜZYILIN BAŞLARINDA HAKKÂRİ SANCAĞINA DAİR BAZI TESPİTLER. Tarih Okulu Dergisi. 2015; 8(23): 409 - 431. |
| Vancouver | Gencer F 19. YÜZYILIN BAŞLARINDA HAKKÂRİ SANCAĞINA DAİR BAZI TESPİTLER. Tarih Okulu Dergisi. 2015; 8(23): 409 - 431. |
| IEEE | Gencer F "19. YÜZYILIN BAŞLARINDA HAKKÂRİ SANCAĞINA DAİR BAZI TESPİTLER." Tarih Okulu Dergisi, 8, ss.409 - 431, 2015. |
| ISNAD | Gencer, Fatih. "19. YÜZYILIN BAŞLARINDA HAKKÂRİ SANCAĞINA DAİR BAZI TESPİTLER". Tarih Okulu Dergisi 8/23 (2015), 409-431. |
