Eski Türklerde Devlet Sisteminin Mutlak Monarşik Modelden Ayrılan Yönleri
Yıl: 2017 Cilt: 9 Sayı: 16 Sayfa Aralığı: 425 - 440 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Eski Türklerde Devlet Sisteminin Mutlak Monarşik Modelden Ayrılan Yönleri
Öz: Eski Türklerdeki devlet yapısının temelinde dört unsur vardır. Bunlar; halk, özgürlük, ülke ve kanundur. Halk, boyların bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Bağımsızlık, Türklerin büyük önem verdiği bir unsurdur ve bunun için mutlak bir devlet yapısı gereklidir. Ayrıca her Türk devleti belirli bir arazi üzerinde kurulmuştur ve Türk devletleri kanun anlamına gelen töre hükümlerine göre idare edilmişlerdir. Adalet, eşitlik ve insanlık törenin değişmeyen hükümleridir. Bu hükümler kişi hak ve hürriyetlerini güvence altına almaktadır. Eski Türkler disiplin, özgür düşünce, cesaret, geçmişe bağlılık gibi özelliklere sahip fertlerden oluşmaktadır. Bu çalışma, Eski Türk devletlerindeki yönetsel nitelikleri mutlak monarşik rejimlerin özellikleri ile karşılaştırmayı amaçlamaktadır. Çalışmada devlet yönetimindeki unsurlar dikkate alınmıştır ve genel anlamda idari yapının kendine özgü özellikleri tespit edilmiştir. Kurultay ve törenin hükümdarın siyasal iktidarı üzerindeki etkileri tartışılmaktadır. Veraset usulü değerlendirilmektedir. Toplumsal bakımdan ise tabakalaşma, özel mülkiyet ve kadının aile içindeki rolü gibi hususlar monarşik sistem kapsamında incelemeye tabi tutulmaktadır.
Anahtar Kelime: The Different Aspects of the Ancient Turkish State from Absolute Monarchial Model
Öz: The ancient Turkish states constituted on four basic elements. These were people, independence, territory and law. The people were formed by coming together of the clans. Independence was characteristic which ancient Turks gave big importance to it and it had to strong state structure for independence. Also, every Turkish state was established on specific territory and they governed under the customary provisions which were described as law. Unchangeable provisions of the customs were justice, equity and humanity. These provisions assured on the individual rights and freedom. Ancient Turkish societies had some features such as discipline, freethinking, courage, loyalty to past and the state. This study aims to compare the characteristics of administrative qualities of the ancient Turkish states with the characteristics of the absolute monarchical regimes. It has been into account the elements of the state administration and the distinctive features of the administrative structure have been identified generally. It is discussed that the state assembly “Toy” and the laws how do have effects political power of the ruler. It is considered succession procedure in the study. It is socially examined that issues such as stratification, private property, the role of the woman within the family structure under the monarchical system.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akat, Mehmet. (1974). “Machiavel, Bodin ve Hobbes’da Monarşi Anlayışı”. İ. Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt:40, Sayı: 1—4, ss.553—587.
- Arsal, Sadri Maksudi. (1974). Türk Tarihi ve Hukuk. İstanbul: İ.Ü. Hukuk Fakültesi Yayınları.
- Avcıoğlu, Doğan. (1979). Türklerin Tarihi. İkinci Cilt, İstanbul: Tekin Yayınevi.
- Berber, Oktay (2011), “Türk Kültüründe Töre Kavramının Sosyo-Kültürel ve Siyasi İşlevinin Anlamsal Dönüşümü Üzerine Bir Değerlendirme”, VIII. Mlletlerarasi Türk Halk Kültürü Kongresi, 21-25 Kasım, İzmir, ss.1-9.
- Daver, Bülent. (1993). Siyaset Bilimine Giriş. 5. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara.
- Donuk, Abdulkadir. (1998). Eski Türk Devletlerinde İdari-Askeri Unvan ve Terimler. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayını.
- Durmuş, İlhami. (2008). “Eski Türk Devletlerinin Oluşumunun Temel Unsurları”. Gazi Türkiyat Türkoloji Araştırmaları Dergisi, Sayı: 2, ss.25—44.
- Durmuş, İlhami. (2007). “Türkler’de Cumhuriyet Fikrinin Tarihi Temelleri ve Günümüze Yansımaları”. Gazi Akademik Bakiş, C.l, Sayı:1, ss.25—32.
- Ekrem, Erkin. (2006). “Göktürklerden Türklere: Türk Kimliğinin Oluşmasına Tarihsel Bir Bakış”. ürkiyatAraştırmaları Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 2, ss.5—24.
- Erdoğan, Aysel. (2014). “İslamiyet’ten Önce Türk Devletlerinde Meclis Anlayışı: Toy, Kengeş, Kurultay Örneği. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:11, Sayı:], ss.39—52.
- Ergin, Muharrem. (1970). Orhun Abideleri. İstanbul: MEB Yayınları.
- Erkoç, Hayrettin İhsan. (2008). Eski Türklerde Devlet eşkilati (Göktürk Dönemı). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Gömeç, Saadettin. (1996). “Kağan ve Katun”. Gök Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 15, ss.81—90.
- Gökalp, Ziya (2015), Türkçülüğün Esasları, 3. Baskı, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- İnalcık, Halil. (1959). “Osmanlılarda Saltanat Veraseti Usulü ve Türk Hâkimiyet Telakkisiyle İlgisi”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 1, ss.69—94.
- İzgi, Özkan. (1977). “Hunlar ve Göktürkler ve Uygurlarda Geleneksel Festival ve Eğlenceleri”. İ.Ü. Tarih Dergisi, Sayı: 31, ss.29—36.
- Kabaklı, Çimen Latife (2008), Türk Töresinde Kadın ve Aile, İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayını.
- Kafesoğlu, İbrahim. (1997). Türk [Willi Kültürü, Dördüncü Baskı. İstanbul: Ötüken Yayınları.
- Kafesoğlu, İbrahim. (1996). Türk İslam Sentezi, İkinci Baskı. İstanbul: Hamle Yayınları.
- Kaşıkçı, Osman. (2002). “Eski Türklerde Devlet Başkanlığı ve Hakanlık”. Türkler, C.2, Yeni Türkiye Yayınları, ss.888 —893.
- Koca, Salim. (2002). “Eski Türklerde Devlet Geleneği ve Teşkilatı”. Türkler, C.2, Yeni Türkiye Yayınları, ss.823 -844.
- Mandaloğlu, Mehmet (2012), “İslamiyet’ten Önce Türklerde Toplantı ve Törenler”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, S:2, ss.211—232.
- Niyazi, Mehmet. (2001). Türk Devlet Felsefesi. İstanbul: Ötüken Yayınları.
- Orkun, H. N. (1987), Eski Türk Yazıtları, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayını.
- Ögel, Bahaeddin. (1972). “Türklerde Kartal ve Kartal Arması”. Türk Kültürü, Sayı: 118, ss.208— 226.
- Özdemir, Gürbüz (2014). “Weberyan Anlamda Türklerde Otorite ve Meşruiyet İlişkisi (15. Yüzyıl Osmanlı Dönemine Kadar), Akademik İncelemeler Dergisi, C.9, S.2, ss.69—90.
- Özdemir, Gürbüz. (2009). “Batıda ve Türklerde Egemenlik Kavramı”. Dumlupınar Üniversitesi SBE Dergisi, Sayı: 23, ss.123—138.
- Öztürk, Ali. (1973). Ötüken Türk Kitabeleri. İstanbul: Ötüken Yayınevi
- Roux, Jean Paul. (1997). Türklerin Tarihi. Çev. Galip Üstün, Beşinci Baskı, İstanbul: Milliyet Yayınları.
- Taşağıl, Ahmet. (1999). “Eski Türk İdaresi”. Tarih ve Medeniyet, Sayı: 58, 8.58-62.
- Yörükan, Yusuf Ziya. (2004). Müslüman Coğrafyacıların Gözüyle Ortaçağda Türkler. İstanbul: Gelenek Yayıncılık.
| APA | DEMİREL D (2017). Eski Türklerde Devlet Sisteminin Mutlak Monarşik Modelden Ayrılan Yönleri. , 425 - 440. |
| Chicago | DEMİREL Demokaan Eski Türklerde Devlet Sisteminin Mutlak Monarşik Modelden Ayrılan Yönleri. (2017): 425 - 440. |
| MLA | DEMİREL Demokaan Eski Türklerde Devlet Sisteminin Mutlak Monarşik Modelden Ayrılan Yönleri. , 2017, ss.425 - 440. |
| AMA | DEMİREL D Eski Türklerde Devlet Sisteminin Mutlak Monarşik Modelden Ayrılan Yönleri. . 2017; 425 - 440. |
| Vancouver | DEMİREL D Eski Türklerde Devlet Sisteminin Mutlak Monarşik Modelden Ayrılan Yönleri. . 2017; 425 - 440. |
| IEEE | DEMİREL D "Eski Türklerde Devlet Sisteminin Mutlak Monarşik Modelden Ayrılan Yönleri." , ss.425 - 440, 2017. |
| ISNAD | DEMİREL, Demokaan. "Eski Türklerde Devlet Sisteminin Mutlak Monarşik Modelden Ayrılan Yönleri". (2017), 425-440. |
| APA | DEMİREL D (2017). Eski Türklerde Devlet Sisteminin Mutlak Monarşik Modelden Ayrılan Yönleri. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 9(16), 425 - 440. |
| Chicago | DEMİREL Demokaan Eski Türklerde Devlet Sisteminin Mutlak Monarşik Modelden Ayrılan Yönleri. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi 9, no.16 (2017): 425 - 440. |
| MLA | DEMİREL Demokaan Eski Türklerde Devlet Sisteminin Mutlak Monarşik Modelden Ayrılan Yönleri. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, vol.9, no.16, 2017, ss.425 - 440. |
| AMA | DEMİREL D Eski Türklerde Devlet Sisteminin Mutlak Monarşik Modelden Ayrılan Yönleri. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi. 2017; 9(16): 425 - 440. |
| Vancouver | DEMİREL D Eski Türklerde Devlet Sisteminin Mutlak Monarşik Modelden Ayrılan Yönleri. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi. 2017; 9(16): 425 - 440. |
| IEEE | DEMİREL D "Eski Türklerde Devlet Sisteminin Mutlak Monarşik Modelden Ayrılan Yönleri." Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 9, ss.425 - 440, 2017. |
| ISNAD | DEMİREL, Demokaan. "Eski Türklerde Devlet Sisteminin Mutlak Monarşik Modelden Ayrılan Yönleri". Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi 9/16 (2017), 425-440. |
