Yıl: 2014 Cilt: 14 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 159 - 188 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

YABANCILAŞMA KAVRAMI PARALELİNDE EMEĞİN YABANCILAŞMASI VE SONUÇLARI

Öz:
İnsanın öz benliği ile varlığının çatışması sonucunda ortaya çıkan diyalektik olarak nitelendirilebilecek yabancılaşma kavramı sosyal psikolojinin en temel sorunlarından bir tanesidir. Kavram, özellikle insanlık tarihinde bir dönüm noktası olarak görülen sanayi devriminin başlaması ve çalışma ilişkilerinde köklü değişimlerin yaşanmasıyla birlikte farklı bir kimliğe bürünmüştür. Çalışmanın yeri, zamanı ve ödülü konusunda ciddi değişimlere neden olan sanayi devrimi, tarım döneminin tüm paradigmalarını sıfırlamış ve bambaşka bir boyuta sokmuştur. Bu dönemde işverenler tarafından kontrol edilen üretim süreçleri, çalışanların inisiyatiflerini ellerinden almış ve neticede kendi yaptığı işe yabancılaşan yeni bir işgören topluluğu ortaya çıkmıştır. Bu durum ayrıca iş tatmini konusunda sıkıntıları da beraberinde getirmiş, stres, çatışma, tükenmişlik kavramları yabancılaşma kavramıyla birlikte anılmaya başlanmıştır. Söz konusu olgu, emek ve işgören kavramları paralelinde değerlendirildiğinde kendi işine yabancılaşan işgörenin bireysel ve örgütsel verimliliğe katkıda bulunamayacağının da altı mutlaka çizilmelidir. Dolayısıyla üretim araçlarının sahiplerinin değişmesi sonucunda ortaya çıkan emeğin yabancılaşması probleminin altında yatan temel gerçeklik üreten kesimin işgören, sermaye sahibinin ise işveren olmasıdır. Bu çalışmada yabancılaşma kavramı temelinde, kavramın çağrıştırdıkları ve emeğin yabancılaşması olgusu üzerinde durulacaktır.
Anahtar Kelime:

THE ALIENATION OF LABOUR WITHIN THE CONTEXT OF ALIENATION AND ITS RESULTS

Öz:
The dialectic referred that occurs with a clash of human's 'self' and 'existence' is one of the main issue of social psychology. The concept turned into a different one in the aftermath of industrial revolution which can be taken into account as a turning point in humankind's history as well as labour relations. The industrial revolution which results in radical changes in the work's place, time, and its reward sets the paradigms of agricultural period zero and pushed it into a different dimension. The production systems controlled by the employers in this age gets the initiatives of the employees and as a result, new employee class alienated to their works appeared. This situation brought other problems like work satisfaction, stress, clash, and burnout. The concept that is assessed within the framework of labour and employee, the fact that the employee alienated to their works will not contribute to individual and organizational productivity is to be highlighted. In other words, the reality that lies behind the problem of alienation of labour as a result of a change in the means of production is the fact that the producers are the employees but the capital owners are the employers. In this study, the definition of alienation, its connotations and the alienation of labour will be mentioned.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akyıldız, H. (1998). "Bireysel ve Toplumsal Boyutlarıyla Yabancılaşma" Süleyman Demirel Universitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 3, ss. 163-176.
  • Appelbaum, S., F., Gunkel, H., Benyo, C., Ramadan, S., Sakkal, F., ve Wolff, D. (2012). "Transferring Corporate Knowledge Via Succession Planning: Anaylsis and Solutions--Part l", Industrial and Commercial Training, Vol 44, No 5, ss. 281--289.
  • Ardıç, K., ve Aydın, Y. (2011). İktisat Okulları ve Emek Piyasası, 2. Basım, Derin Yayınları, İstanbul.
  • Ateş, D. (2006). "Küreselleşme Ne Kadar Tek Boyutlu?", Doğuş Universitesi Dergisi, 7/1, 2006, ss. 25--38.
  • Baj aj, P., (1982). "Alienation As Related To Perception of Organizational Climate", Indian Journal of Industrial Relations, Vol 17, No 4, ss. 563--572.
  • Balcı, İ., B., ve Aslı, Ö. (2008). "Küreselleşen Devletin Değişen Rolü ve Sanayileşme Uzerine Tartışmalar", Gaziantep Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7/2, s. 229--240.
  • Barlett, F., ve Shodell, J. (1963). "Fromm, Marx and The Concept of Alienation", Science and Society, Vol 27, No 3, ss. 321--326.
  • Bayhan, B., D. (2004). "Teknoloji ve İnovasyon Yönetimi", Teknoloji, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, Kozan Ofset, Ankara, ss. 283--308.Bozkurt, V. (2000). "Küreselleşmenin Toplumsal Sonuçları", Türk Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası Yayını, Yayın No: 38, ss. 187--202.
  • Cahit, T. (1995). Toplumsal Politika, 4. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara. Cambridge Advanced Learners Dictionary. (2005). Second Edition, Cambridge University Press.
  • Case, J., M. (2008). "Alienation and Engagement: Development of An Alternative Theoretical Framework for Understanding Student Learning", Higher Education, Vol 55, No 3, ss. 321--332.
  • Chiaburu, D., Diaz, I., ve Vos, A. D. (2012). "Employee Alienation: Relationship With Carieerism and Career Satisfaction", Journal of Managerial Psychology, Vol 28, Issue 1, ss. 1--30.
  • Corlett, J. A. (1988). "Alienation in Capitalist Society", Journal of Business Ethics, Vol 7, No 9, ss. 699--701.
  • Çelik, S., K. (2001). "Yabancılaşmadan Ötekileşmeye: Kültürel Bir Hegemonyanın Kuruluş Biçimleri", Praksis, 4, ss. 144--184.
  • Demirer, T., ve Özbudun, S. .(1999). Yabancılaşma, Özgür Üniversite Kitaplığı, İkinci Basım, Oteki Matbaası, Ankara.
  • Denise, T.C. (1973). "The Concept of Alienation: Some Critical Notes, Alienation, Concept, Term and Meanings", ss. 152--154.
  • Eren, E. (1993). Yönetim Psikolojisi, Yenilenmiş Dördüncü Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, ss. 363--367.
  • Greenberg, E., S. ve Grunberg, L. (1995). "Work Alienation and Problem Alcohol Behaviour", Journal of Health and Social Behaviour, Vol 36, Nol, ss. 83--102.
  • Halis, C. (2002). "Liberalizmin Tarihsel Kökenleri" Cumhuriyet Universitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 3, Sayı 1, ss. 79--96
  • Hillstrom, K., ve Hollstrom, L., C. (2006). Industrial Revolution in America, ABC--CLİO Incorporation USA.
  • Housel, D., J. (2008). Industrial Revolution, Teachers Created Materials Publishing, California, USA.
  • Huscha, D. ve Mau, S. (2006). "Social Anomie and Racial Segregation in South Africa", Social Indicators Research, Vol 76, No 3, ss. 467-- 498.
  • İbicioğlu, H. (2011). İnsan Kaynakları Yönetimi (Geleneksel ve Stratejik Perspektif), Genişletilmiş ve Gözden Geçirilmiş 3. Baskı, Alter Yayıncılık, Ankara.
  • llhan, N. (2012). "Yabancılaşma Olgusu ve Kürk Mantolu Madonna Romanı", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 5, Sayı 20, ss. 1--59.
  • Jackson S., A., ve Schuler, R., S. (1985). "A Meta Analysis and Conceptual Critique of Research on Role Ambiguity and Role Conflict in Work Settings", Academic Press Incorporation, Vol 36, No 1, ss. 16--78.
  • Kart, E. (2011). "Bir Duygu Yönetim Süreci Olarak Duygusal Emeğin Çalışanlar Uzerindeki Etkisi", Çalışma ve Toplum, 3, ss. 215--230.
  • Kasarda, J., D., ve Crenshaw, E., M. (1991). "Third World Urbanization: Dimensions, Theories, and Determinats", Annual Review of Sociology, Vol 17, ss. 467--501.
  • Kiper, M. (2004). "Teknoloji Transfer Mekanizmaları ve Bu Kapsamda Universite Sanayi İşbirliği" Teknoloji, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, Kozan Ofset, Ankara, ss. 59--81.
  • Kiraz, S. (2011). "Yabancılaşmanın Kökeni Üzerine", Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 12, ss. 147--169.
  • Kon, İ., S. (1967). "The Concept of Alienation in Modern Sociology", Social Research, Vol 34, No 3, ss. 507--528.
  • Köksal, E. (2010). "Kurumsal Yabancılaşma", Polis Bilimler Dergisi, Cilt 12/2, ss. 107--123.
  • Lara, P., Z., M., D., ve Rodriguez, T., F., E. (2007). "Organizational Anomie As Moderator of The Relationship Between an Unfavorable Attidunal Environment and Citizenship Behavioru (OCB): An Empirical Study Among University Administariton and Services Personnel", Personnel Review, Vol 36, No 6, ss. 843--866.
  • Lystad, M., H. (1972). "Social Alienation: Review of Current Literature", The Sociological Quarterly, Vol 13, No 1, ss. 90--113.
  • Man, F., ve Öz, C., S. (2009). "Göründüğü Gibi Olamamak Ya da Olduğu Gibi Görünememek: Cağrı Merkezlerinde Duygusal Emek", Çalışma ve Toplum, 1, ss. 75--94.
  • Marx, K. (2007). Yabancılaşma, Sol Yayınları..
  • Maslach, C. (2003). Burnout The Cost of Caring, Prentice Hall Publication, USA Michaels R., H., Dubinsky A. J., Kotabe, M., ve Lim, C., U. (1996). "The Effetcs of OrganizationalFromalization On Organizational Commitment and Work Alienation in US, Japanese and Korean Industrial Saleforces", European Journal of Marketing, Vol 30, No 7, ss. 8--24.
  • Michaels, R. E., Kron, W., L., Dubinsky, A., J. ve Joachimsthaler, E., A. (1988). "Influence of Formalization on The Organizationa Commitment and Wok Alienation of Salespeople and Industrial Buyers" Journal of Marketing Research, Vol 25, No 4, ss. 376-383.
  • Moore, C. (2000). Understanding The Industrial Revolution, Routledge Publication, London, Canada, USA.
  • Munshi, S. (1979). "Alienationand Working Class Consciousness", Economic and Political Weekly, Vol 14, No 34, ss. 74--82.
  • Nair, N., ve Vohra, N. (2010). "An Exploration of Factors Predicting Work Alienation of Knowledge Workers", Management Decision, Vol 48, No 4, ss. 600-615.
  • Nair, N., ve Vohra, N. (2012), "The Concept of Alienation: Towards Conceptual Clarity", International Journal of Organizational Analysis, Vol 20, No 1, ss. 25--50.
  • Ofluoglu, G., ve Büyükyılmaz, O. (2008). "Yabancılaşmanın Teorik Gelişimi ve Tarihsel Süreç İçinde Farklı Alanlarda Görünümler", Kamu--İş Dergisi, 1, 10, ss. 113-144.
  • Olpin, M., ve Hesson, M. (2012). Stress Management For Life Research Based Experimental Approach, Centage Learning Publication, USA.
  • Orhan, K. (2010), "Modern Zamanlar' Filmi ve Dönemsel Bir Çalışma İlişkileri Yorumlaması", Çalışma ve Toplum, 1, ss. 133-152.
  • Orlikowski, W., J. (1992). "The Duality of Techonolgy: Rethinking The Concept of Technology in Organizations" Organization Science, Vol 3, No 3, Focused Issue: Management of Technology, ss. 398- 427.
  • Osmanoglu, Ö. (2008), "Yabancılaşma Üzerine", Sosyoloji Notları, Ankara, 2008, ss. 13-19.
  • Ozbudun, S., Markus, G. ve Demirer, T. (2008). Yabancılaşma Ve..., Birinci Baskı, Utopya Yayınevi, Ankara.
  • Özer, M., H. (2008). "Günümüz İtibariyle Sivil Toplum Kuruluşlarının İktisadi ve Sosyal Fonksiyonları", Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 7, Sayı 26, ss. 86--97.
  • Özkaplan, N. (2009). "Duygusal Emek ve Kadın İşi/ Erkek İşi", Çalışma ve Toplum, 2, ss. 15--24.
  • Ozkul,"M., M. (2001). "Modern Birey ve Katılım", Afyon Kocatepe Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 3, Sayı 1, ss. 139--143.
  • Robert C. Ziller, "The Alienation Syndrome: Triadic Pattern of Self Other Orientation", Sociometry", Vol 32, No 3, 1969, ss. 287--300.
  • Rose, S. (2008). Documenting The Past The Industrial Revolution, Evans Brothers Limited Publication, Oriental Press, Dubai.
  • Rotenstreich, N. (1963). "On the Ecstatic Sources of The Concept of 'Alienation'", The Review of Metaphysics, Vol 16, No 3, ss. 550-- 555.
  • Ruşen, K. (2010). Kentleşme Politikası, İmge Kitabevi, 11. Baskı, Ankara.
  • Saini, A., Krush, M., ve Johnson, J. L. (2008). "Anomie and The Marketing Function: The Role of Control Mechanisms", Journal of Business Ethics, Vol 83, No 4, ss. 845-863.
  • Schoolman, M. (1973). "Further Reflections on Work, Alienation and Freedom in Marcuse and Marx", Canadian Journal of Political Science, Vol 6, No 2, ss. 295-302.
  • Seeman, M. (1959). "On The Meaning of Alienation", American Sociological Review, 24, ss. 783-891.
  • Smith, A. (1948-1955). (Çev. Haldun Derin), Milletlerin Zenginliği, MEB Yayınları, İstanbul, I. Kitap II. Bölüm, ss. 16-20.
  • Stewart, L. (2008). "Assistants To The Enlightenment: William Lewis, Alexander Chisholm,, and Invisible Tehcnicians in The Industrial Revolution", Notes and Records of The Royal Society of London, Vol 62, No 1, ss. 17-29.
  • Suarez- Mendoza, M., ., Zoghbi, P., ve Lara, M. D. (2007). "The Impact of Work Alienation on Organizational Citizenship Behaviour in The Canary Islands", International Journal of Organizational Analysis, Vol 15, No l, ss. 56-76.
  • Şimşek, H., Balay, R., ve Şimşek, A. S. (2012). "İlköğretim Sınıf Oğretmenlerinde Mesleki Yabancılaşma", Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, ss. 53-72.
  • Şimşek,_.M., Ş., Çelik, A., Akgemci, T., ve Fettahlıoğlu, T. (2006). "iOrgütlerde Yabancılaşmanın Yönetimi Araştırması" Selçuk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 15, 2006, ss. 569--587.
  • Şimşek, M., Ş., ve Celik, A. (2011). Yönetim ve Organizasyon, Genişletilmiş 13. Baskı, Eğitim Akademi Yayınları.
  • Tezcan, M. (1985). "Gençlik ve Yabancılaşma", Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt 18, Sayı 1, 1985, ss. 121-- 127.
  • Tolan, B. (1981). Çağdaş Toplumun Bunalımı Anomi ve Yabancılaşma, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları, No 166, 2. Baskı, Ankara.
  • Turanlı, R. (2011). İktisadi Düşünce Tarihi, 5. Baskı, Bilim Teknik Yayınevi.
  • Twinning, J., E. (1980), "Alienation As Social Process", The Sociological Quarterly, Vol 21, No 3, ss. 417--428.
  • Wegner, E. L. (1975). "The Concept of Alienation: Critique and Some Suggestions for Context Specific Approach", The Pasific SociologicalRevieW, Vol 18, No4, ss. 171- 193
  • Weisskopf, W. A. (1996). (Çağtay Koç, Yahya Madra, Değer Eryar, Kenan Erçel, Ceren Özselçuk, Alper Önder, Kemal Badur), Yabancılaşma ve İktisat, Birinci Basım, Anahtar Kitaplar Yayınevi, İstanbul.
  • World Urbanization Prospects The 2003 Revsion, (2004). United Nations Publication, New York.
  • Yeldan, E. (2002). "Neoliberal Küreselleşme İdeolojisini Kalkınma Söylemi Uzerine Değerlendirmeler", Praksis, Sayı 7, ss. 1--14.
  • Yıldız, H. (2010). "Çalışma Üzerine Sosyolojik Perspektif", Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı 58, ss. 129--161.
APA Yüksel H (2014). YABANCILAŞMA KAVRAMI PARALELİNDE EMEĞİN YABANCILAŞMASI VE SONUÇLARI. , 159 - 188.
Chicago Yüksel Hasan YABANCILAŞMA KAVRAMI PARALELİNDE EMEĞİN YABANCILAŞMASI VE SONUÇLARI. (2014): 159 - 188.
MLA Yüksel Hasan YABANCILAŞMA KAVRAMI PARALELİNDE EMEĞİN YABANCILAŞMASI VE SONUÇLARI. , 2014, ss.159 - 188.
AMA Yüksel H YABANCILAŞMA KAVRAMI PARALELİNDE EMEĞİN YABANCILAŞMASI VE SONUÇLARI. . 2014; 159 - 188.
Vancouver Yüksel H YABANCILAŞMA KAVRAMI PARALELİNDE EMEĞİN YABANCILAŞMASI VE SONUÇLARI. . 2014; 159 - 188.
IEEE Yüksel H "YABANCILAŞMA KAVRAMI PARALELİNDE EMEĞİN YABANCILAŞMASI VE SONUÇLARI." , ss.159 - 188, 2014.
ISNAD Yüksel, Hasan. "YABANCILAŞMA KAVRAMI PARALELİNDE EMEĞİN YABANCILAŞMASI VE SONUÇLARI". (2014), 159-188.
APA Yüksel H (2014). YABANCILAŞMA KAVRAMI PARALELİNDE EMEĞİN YABANCILAŞMASI VE SONUÇLARI. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 159 - 188.
Chicago Yüksel Hasan YABANCILAŞMA KAVRAMI PARALELİNDE EMEĞİN YABANCILAŞMASI VE SONUÇLARI. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 14, no.2 (2014): 159 - 188.
MLA Yüksel Hasan YABANCILAŞMA KAVRAMI PARALELİNDE EMEĞİN YABANCILAŞMASI VE SONUÇLARI. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.14, no.2, 2014, ss.159 - 188.
AMA Yüksel H YABANCILAŞMA KAVRAMI PARALELİNDE EMEĞİN YABANCILAŞMASI VE SONUÇLARI. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2014; 14(2): 159 - 188.
Vancouver Yüksel H YABANCILAŞMA KAVRAMI PARALELİNDE EMEĞİN YABANCILAŞMASI VE SONUÇLARI. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2014; 14(2): 159 - 188.
IEEE Yüksel H "YABANCILAŞMA KAVRAMI PARALELİNDE EMEĞİN YABANCILAŞMASI VE SONUÇLARI." Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, ss.159 - 188, 2014.
ISNAD Yüksel, Hasan. "YABANCILAŞMA KAVRAMI PARALELİNDE EMEĞİN YABANCILAŞMASI VE SONUÇLARI". Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 14/2 (2014), 159-188.