DÜNYANIN DÜZELTİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: GENETİZM VE İNSAN HAKLARI
Yıl: 2014 Cilt: 9 Sayı: 22 Sayfa Aralığı: 295 - 326 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
DÜNYANIN DÜZELTİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: GENETİZM VE İNSAN HAKLARI
Öz: Geçen yüzyıldan miras kalan biyoteknoloji, yüzyılın başında İnsan Genomu Projesi'nin de tamamlanmasıyla birlikte yepyeni bir çağa girmiş ve tarımdan sağlığa kadar birçok alanda insanlık lehine büyük beklentiler yaratmıştır. Sadece bilimsel anlamda değil, bir popüler kültür ürünü olarak da gen kavramının yaşamımıza girdiği ve teknolojinin eşitsiz biçimde olsa da hayatın tüm alanlarına nüfuz ettiği tarihin bu dönüm noktasında, biyoteknolojinin sosyal sonuçları, özellikle insan hakları açısından önem taşımaktadır. Tarihsel olarak öjenik ile gündeme gelen genetik determinizm ideolojisinin, gelişen genetik mühendisliği ile yeniden toplumsal sorunlara suni çözümler olarak görülmemesi için, insan hakları açısından, başta ayrımcılık olmak üzere, mevcut ya da olası uygulamaların önüne geçmek amacıyla her şeyden önce yasal güvencelerin sağlanması zorunluluğu bulunmaktadır. Bu nedenle, temel hakların yanında sağlık hakkı çerçevesindeki eşitsizliğin giderilmesini engelleyecek yeni insan hakları politikaları, dünyada var olan ve "doğal" olmayan bölünmelerin, bu kez genetik anlamda geriye dönüşü olmayacak biçimde daha da derinleşmemesi için zorunlu görünmektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
A RESEARCH on the IMPROVEMENT of the WORLD: GENETİCİSM AND HUMAN RİGHTS
Öz: Biotechnology, as a legacy of the last century, has entered a new age at the beginning of the century with the accomplishment of Human Genome Project, and has also created great expectations in favor of humanity, in a variety of fields from agriculture to health. At this turning point of history, when the concept of gene has become a part of our everyday lives not only scientifically but also as a product of popular culture, and when technology -though unequally- penetrated all realms, biotechnology has vital social consequences in terms of human rights.The ideology of genetic determinism, which became a current issue with the politics of eugenics historically, is being revisited by the practices of developing genetic engineering. In order not to see the biotechnology again as an artificial solution to social problems, it is necessary to ensure legal regulations for human rights. Therefore, a new human rights politics seems essential, especially in the sense of fundamental rights as well as rights related with human health, to prevent irreparable steps towards genetic discrimination.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Agamben, Giorgio. Kutsal İnsan, (Çev.: İsmail Türkmen), Ayrıntı Yayınları, Istanbul, 2001.
- Agar, Nicholas. Liberal Eugenics, Blackwell Publishing, Oxford, 2004.
- Arendt, Hannah. İnsanlık Durumu, (Çev.: Bahadır Sina Şener), İletişim Yayınları, İstanbul, 1994.
- Avar, Adile Arslan. "Frankfurt Okulu ve Epistemolojik Tarih Geleneginde TeknoBilim Eleştirisi", Toplum ve Bilim, Sayı: 110, 2007, s. 153--180.
- Baker, Ulus. Dolaylı Eylem, (Der.: Ege Berensel), Birikim Yayınları, İstanbul, 2012.
- Bauman, Zygmunt. Parçalanmış Hayat, (Çev.: İsmail Türkmen), Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2001.
- Bayertz, Kurt. GenEthics, Cambridge University Press, Cambridge, 1994.
- Bernal, .D. Tarihte Bilim, Ciltz2, (Çev.: Tonguç Ok), Evrensel Basım Yayım, Istanbul, 2008.
- Bernhard, Thomas. Diinya Düzelticisi, (Çev.: Gürsel Uyanık Ahmet Sarı), De Ki Basım Yayım, Ankara, 2007.
- Bookchin, Murray. Toplumsal Ekolojinin Felsefesi, (Çev.: Rahmi G. Öğdül), Kabalcı Yayınevi, Istanbul, 1996.
- Castoriadis, Cornelius. Dünyaya, İnsana ve Topluma Dair,(Çev.: Hülya Tufan), İletişim Yayınları, İstanbul, 2001.
- Chadwick, Ruth. "Gene Therapy", Companion to Bioethics, (Ed.: Helga KuhsePeter Singer), Blackwell, Oxford, 1998, s. 189--197.
- Cohen, Daniel. Umudun Genleri, (Çev.: Yeşim Küey), Kesit Yayıncılık, İstanbul, 1995.
- Crisp, Roger. "Rights and Beyond", The Genetic Revolution and Human Rights, (Ed.: Justine Burley), Oxford University Press, Oxford, 1999, s. 190--193.
- Çavuşoğlu, Naz. "Sosyal Hakların Gerçekleştirilmesi", Yoksulluk, Şiddet ve İnsan Hakları, (Ed.: Yasemin Ozdek), TODAIE, Ankara, 2002, s.467--475.
- Eagleton, Terry. Kuramdan Sonra, (Çev.: Uygar Abacı), Literatür Yayınları, İstanbul, 2004.
- Eisenberg, Leon. "The Human Nature of Human Nature", Science, 14.04.1972, Vol.176, No.4031, s. 123-128.
- Euchner, Walter. "Baba Ben Niye Faşist Oldum? Biyopolitikanın Temelleri ve Sınırları Üzerine, (Çev.: Kaan H. Ökten), Agora Kitaplığı, İstanbul, 2004.
- De Waal, Frans. İçimizdeki Maymun, (Çev.: Aslı Biçen), Metis Yayınları, İstanbul, 2008.
- Fagot-Largeault, Anne. "Biyolojik Kuralcılık ve Toplumsal Kuralcılık", Etiğin Doğal Temelleri, (Çev.: Nermin Acar), (Der.: Jean-Pierre Changeux), Doruk Yayımcılık, Ankara, 2002, s.l71--204.
- Foster, John Bellamy. Marx 'ın Ekolojisi,(Çev.: Ercüment Özkaya), Epos Yayınları, Ankara, 2001.
- Fukuyama, Francis. İnsan Ötesi Geleceğimiz, (Çev.: Çiğdem Aksoy Fromm), ODTÜ Yayıncılık, Ankara, 2003.
- Geras, Norman. Marx ve İnsan Doğası, (Çev.: İsmet Akça M. Görkem Doğan), Birikim Yayınları, İstanbul, 2002.
- Gould, Stephen Jay. Darwin ve Sonrası, (Çev.: Ceyhan Temürcü), TÜBİTAK, Ankara, 2005.
- Gribbin Mary John. İnsan Olmak,( Çev.: Selçuk Gökoluk), Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, 2005.
- Haris, John. Hayatın Değeri, (Çev.: Süha Sertabiboğlu), Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1998.
- Hayry, Heta. "How to Assess The Consequences of Genetic Enğineerinğ?", Ethics and Biotechnology, (Ed. Anthony Dyson John Haris), Routledge, London, 1994, s. 144--156.
- Heler, Agnes. Ahlak Kuramı, (Çev.: A. Yılmaz K. Tütüncü-E.Demirel), Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2006.
- Heller, Chaia. "Biyoteknoloji, Demokrasi ve Devrim", (Çev.: Şadi İdem), Toplumsal Ekoloji, Sayı: 4, Yaz 2005, s. 25-34.
- Huber, Gerard. "İdeolojik Sapma ve Etik Koruma", Bilim ve İktidar, (Çev.: Mehmet Küçük), (Der.: Federico Mayor Augusto Forti), TÜBİTAK, Ankara, 2004, s.127-143.
- Kaplan, Jonathan Michael. The Limits and Lies of Human Genetic Research, Routledğe, London, 2000.
- Kirsch, Marc. "Giriş", Eriğin Doğal Temelleri, (Der.: Jean-Pierre Chanğeux), (Çev.: Nermin Acar), Doruk Yayımcılık, Ankara, 2002, s.l3-28.
- Laçiner, Ömer. "Genetik ve Siyaset", Birikim, Sayı: 78, Ekim 1995, s.6-10.
- Latour, Bruno. Biz Hiç Modern Olmadık, (Çev.: İnci Uysal), Norğunk Yayıncılık, İstanbul, 2008.
- Lecourt, Dominique. İnsan, Post-İnsan, (Çev.: Hande Turan Abadan), Epos Yayınları, Ankara, 2005.
- Lewontin, Richard. DNA Doktrini İdeoloji Olarak Biyoloji, (Çev.: Melike Çakı- rer), Bilim Kitaplığı, İstanbul, 1994.
- Lewontin, Richard. Üçlü Sarmal -Gen, Organizma ve Çevre, (Çev.: Ergi Deniz Özsoy), TUBITAK, Ankara, 2007.
- McKie, Robin Harris Paul. "Disgrace: How Giant of Science Was Brought Low", The Observer, 21.10.2007.
- McKinnon, Susan. Neo-Liberal Genetik, (Çev.: Mehmet Doğan), Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, Istanbul, 2010.
- Monod, Jacques. Rastlantı ve Zorunluluk, (Çev.: Vehbi Hacıkadiroğlu), Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, 1997.
- Nozick, Robert. Anarşi, Devlet ve Ütopya, (Çev.: Alişan Oktay), İstanbul Bilgi Universitesi Yayınları, İstanbul, 2000.
- Ökten, Kaan H. Muallakta Var Olmak, Agora Kitaplığı, İstanbul, 2006.
- Özlem, Doğan. "Yeni İndirgemecilik: Genetizm", Birikim, Sayı: 78, Ekim 1995, s. 11--15.
- Padovan, Dario."Toplumsal Moral İlkeleri ve Doğa'nın Etiği", (Çev.: Nihat Bekler), Ozgiir Universite Forumu, Sayı: 19, Temmuz-Eylül 2002, s. 122- 141.
- Porritt, Jonathon. Yeşil Politika, (Çev.: Alev Türker), Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1989.
- Rajan, Kaushik Sunder. Biyokapital, (Çev.: Ayşe Deniz Temiz), Metis Yayınları, İstanbul, 2012.
- Richard, Dawkins, Gen Bencildir, (Çev.: Asuman Ü. Müftüoğlu), TÜBİTAK, Ankara, 2001.
- Ridley, Matt. Genom, (Çev.: Mehmet Doğan Nıvart Taşçı), Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul, 2007.
- Ruse, Michael. "Evrimci Etiğin Savunusu", Etiğin Doğal Temelleri, (Der.: JeanPierre Changeux), (Çev.: Nermin Acar), Doruk Yayımcılık, Ankara, 2002, s. 33-58.
- Sancar Mithat. "İnsan Hakları: Retorik, Hukuk ve Gerçeklik", Birikim, Sayı: 165, Ocak 2003, s. 124-128.
- Serdar, Ziyaüddin. Postmodernizm ve Öteki, (Çev.: Gökçe Kaçmaz), Söylem Yayınları, İstanbul, 200 (a).
- Supiot, Alain. Homo Juridicus, (Çev.: Bige Açımuz Ünal), Dost Kitabevi Yay1nları, Ankara, 2008.
- Uygun, Oktay. Devlet Teorisi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2014.
- Vandermeer, John. Reconstructing Biology Genetics and Ecology In The New World Order, John Wiley Sons, New York, 1996.
- Wilson, Edward O. Doğanın Gizli Bahçesi, (Çev.: Aslı Biçen), TÜBİTAK, Ankara, 2005.
- Woods, Alan Grant Ted. Aklın İsyanı, (Çev.: Ömer Gemici Ufuk Demirsoy), Tarih Bilinci Yayınları, Istanbul, 2001.
| APA | ÇANKAYA H (2014). DÜNYANIN DÜZELTİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: GENETİZM VE İNSAN HAKLARI. , 295 - 326. |
| Chicago | ÇANKAYA Hürol DÜNYANIN DÜZELTİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: GENETİZM VE İNSAN HAKLARI. (2014): 295 - 326. |
| MLA | ÇANKAYA Hürol DÜNYANIN DÜZELTİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: GENETİZM VE İNSAN HAKLARI. , 2014, ss.295 - 326. |
| AMA | ÇANKAYA H DÜNYANIN DÜZELTİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: GENETİZM VE İNSAN HAKLARI. . 2014; 295 - 326. |
| Vancouver | ÇANKAYA H DÜNYANIN DÜZELTİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: GENETİZM VE İNSAN HAKLARI. . 2014; 295 - 326. |
| IEEE | ÇANKAYA H "DÜNYANIN DÜZELTİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: GENETİZM VE İNSAN HAKLARI." , ss.295 - 326, 2014. |
| ISNAD | ÇANKAYA, Hürol. "DÜNYANIN DÜZELTİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: GENETİZM VE İNSAN HAKLARI". (2014), 295-326. |
| APA | ÇANKAYA H (2014). DÜNYANIN DÜZELTİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: GENETİZM VE İNSAN HAKLARI. Memleket Siyaset Yönetim, 9(22), 295 - 326. |
| Chicago | ÇANKAYA Hürol DÜNYANIN DÜZELTİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: GENETİZM VE İNSAN HAKLARI. Memleket Siyaset Yönetim 9, no.22 (2014): 295 - 326. |
| MLA | ÇANKAYA Hürol DÜNYANIN DÜZELTİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: GENETİZM VE İNSAN HAKLARI. Memleket Siyaset Yönetim, vol.9, no.22, 2014, ss.295 - 326. |
| AMA | ÇANKAYA H DÜNYANIN DÜZELTİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: GENETİZM VE İNSAN HAKLARI. Memleket Siyaset Yönetim. 2014; 9(22): 295 - 326. |
| Vancouver | ÇANKAYA H DÜNYANIN DÜZELTİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: GENETİZM VE İNSAN HAKLARI. Memleket Siyaset Yönetim. 2014; 9(22): 295 - 326. |
| IEEE | ÇANKAYA H "DÜNYANIN DÜZELTİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: GENETİZM VE İNSAN HAKLARI." Memleket Siyaset Yönetim, 9, ss.295 - 326, 2014. |
| ISNAD | ÇANKAYA, Hürol. "DÜNYANIN DÜZELTİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: GENETİZM VE İNSAN HAKLARI". Memleket Siyaset Yönetim 9/22 (2014), 295-326. |
