Farklı Besi Sistemlerinin Erkek Tuj Kuzularında Besi Performansı, Kesim ve Karkas Özelliklerine Etkisi

Aksoy, Yüksel; TİLKİ, Muammer; SARI, Mehmet; TUFAN, Tuncay; ÖNK, KADİR; Yilmaz, isa

Farklı Besi Sistemlerinin Erkek Tuj Kuzularında Besi Performansı, Kesim ve Karkas Özelliklerine Etkisi

Kadir ÖNK, (Kafkas University, Veterinary Medicine Faculty, Department of Animal Science, TR-36100 Kars - TURKEY)

Muammer TİLKİ, (Kafkas University, Veterinary Medicine Faculty, Department of Animal Science, TR-36100 Kars - TURKEY)

Mehmet SARI, (Mehmet Akif Ersoy University, Veterinary Medicine Faculty, Department of Animal Science, TR-15030 Burdur - TURKEY)

Tuncay TUFAN, (Siirt University, Veterinary Medicine Faculty, Dept. of Animal Nutrition and Nutritional Disease, TR-56100 Siirt - TURKEY)

Yüksel AKSOY, (Osmangazi University, Agriculture Faculty, Department of Animal Science, TR-26160 Eskişehir - TURKEY)

İsa YILMAZ (ğdır University, Faculty of Agriculture, Department of Animal Science, TR-76000 Iğdır - TURKEY)

Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi

1 0

Yıl: 2017 Cilt: 23 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 109 - 115 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Farklı Besi Sistemlerinin Erkek Tuj Kuzularında Besi Performansı, Kesim ve Karkas Özelliklerine Etkisi

Öz:

Bu araştırma, erkek Tuj kuzularında besi sistemlerinin besi performansı (n=39), kesim ve karkas özelliklerine (n=24) etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada ekstansif (n=13), yarı entansif (n=13) ve entansif (n=13) olmak üzere 3 değişik besi gruba oluşturulmuştur. Ekstansif grup merada otlatılmıştır. Yarı entansif gruba meraya ilaveten konsantre yem verilmiştir. Entansif gruba ise kaliteli kuru ot ve konsantre yem verilmiştir. Araştırma 90 günde tamamlanmıştır. Ekstansif, yarı entansif ve entansif besi gruplarında besi sonu ağırlığı sırasıyla 31.19, 41.22 ve 40.56 kg (P<0.001), günlük canlı ağırlık artışı sırasıyla 117.52, 229.66 ve 221.11 g (P<0.001) olarak belirlenmiştir. Yarı entansif ve entansif beside yemden yararlanma oranı sırasıyla 3.05 ve 5.16 olarak tespit edilmiştir. Ekstansif, yarı entansif ve entansif beside sıcak karkas ağırlığı 13.41, 19.51 ve 19.89 kg (P<0.001) olarak belirlenmiştir. Sıcak karkas randımanı aynı sıra ile %43.11, 46.95 ve 49.77 (P<0.001) olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak; ekstansif besi grubundaki kuzuların but, kol, omuz, boyun, etek ve böbrek oranları ile dalak ve dolu mide ağırlığı, yarı entansif ve entansif besi gruplarından yüksek bulunmuştur. Yarı entansif ve entansif gruplar arasında besi performansı, kesim ağırlığı, sıcak ve soğuk karkas ağırlıkları bakımından istatistiki bir fark bulunmamasına rağmen, sıcak ve soğuk karkas randımanı bakımından entansif grup, diğer gruplardan yüksek belirlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji

Effects of Different Fattening Systems on Fattening Performance, Slaughter and Carcass Characteristics of Male Tuj Lambs

Öz:

The purpose of this study were to determine effects of fattening systems on fattening performance (n=39) and slaughter and carcass characteristics (n=24) in male Tuj lambs. Three different fattening groups were formed as extensive (n=13), semi-intensive (n=13) and intensive (n=13). Lambs in the extensive group were grazed in pasture. In addition to pasture, concentrated feed was given to lambs in the semi-intensive group. High quality fodder and concentrated feed were given to those in the intensive group. The study was completed in 90 d. Final live weights of extensive, semi-intensive and intensive groups were 31.19, 41.22, and 40.56 kg (P<0.001), respectively, and for daily live weight gain were (DLWG) 117.52, 229.66, and 221.11 g (P<0.001), respectively. Feed conversion rates (FCR) were 3.05 and 5.16 respectively in the semi-intensive and intensive fattening. It was found that hot carcass weight was 13.41, 19.51, and 19.89 kg (P<0.001) in extensive, semi-intensive, and intensive fattening groups respectively. Hot carcass yield was 43.11, 46.95, and 49.77% (P<0.001) in extensive, semi-intensive, and intensive fattening groups respectively. Consequently; leg, foreleg, shoulder, neck, flank, and kidney percentages, and spleen and full stomach weights of lambs in the extensive group were higher than in semi-extensive and entensive groups. Although there was no statistical difference between semi-extensive and entensive groups in respect to fattening performance, slaugher weight, hot and cold carcass weights, entensive group was higher than the other groups in respect to hot and cold carcass yield.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Akçapınar H: Koyun Yetiştiricilği. Genişletilmiş 2. Baskı, İsmat Matbacılık, Ankara, 2000.
2. Kaymakçı M, Özder M, Karaca O, Torun O, Baş S, Koşum N: Turkey breeding sheep strategy. Uludag Univ Zir Fak Derg, 23, 67-77, 2009.
3. TUİK: Türkiye İstatistik Kurumu. 2016. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo. do?alt_id =1002, Accessed: 07.04.2016.
4. Ekiz B, Yılmaz A, Özcan M, Kaptan C, Hanoğlu H, Erdoğan I, Yalçıntan H: Carcass measurements and meat quality of Turkish Merino, Ramlic, Kıvırcık, Chios and Imroz lambs raised under an intensive production system. Meat Sci, 82, 64-70, 2009. DOI: 10.1016/j.meatsci.2008.12.001
5. Tekin ME: Kasaplık Kuzu Üretimi. Selçuk Universitesi Basımevi, Konya,2009.
6. Zervas G, Tsiplakou E: The efect of feeding system on the characteristics of products from small ruminants. Small Ruminant Res, 101, 140-149, 2011. DOI: 10.1016/j.smallrumres.2011.09.034
7. NRC: Nutrient Requirements of Sheep. 6th rev. edn., National AcademyPress, Washington, DC, USA, 1985.
8. AOAC: Official Methods of Analysis. 14th edn., Arlington, Virginia, USA,1990.
9. Colomer-Rocher F, Morand-Fehr P, Kirton AH, Delfa R, SierraAlfranca I: Standardized methods for the study of the quantitative and qualitative characters of sheep and goat carcasses. Ministerio de Agricultura, Pesca y Alimentacion. Cuadernos/NIA, No. 17, 41, 1988.
10. SPSS: IBM SPSS for Windows, Version 20.0. IBM corporation, Armonk,NY, USA, 2011.
11. Işık S, Kaya İ: The Effect of vegetation period on the qualilty of pasture and performance of grazing Tujhin sheep and lambs. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 17, 7-11, 2011. DOI: 10.9775/kvfd.2010.1964
12. Sarı M, Önk K, Aydın E, Tilki M, Tufan T: Effects of different fattening systems on fattening performanceand body measurements of Hemsin male lambs. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 20, 209-215, 2014. DOI: 10.9775/ kvfd.2013.9823
13. Kaya İ, Saatcı M, Ünal Y, Öncüer A, Kırmızıbayrak T: Effect of grazing on green growing pasture and concentrate supplementation on pasture quality and growth, rumen ph, total volative fatty acids, ammonium nitrojen in Morkaraman and Tuj. Lalahan Hay Araşt Enst Derg,44, 33-39, 2004.
14. Sarıçiçek BZ, Ocak N, Erener G: The effects of different concentrates on pasture on fattening performance of Karakaya lambs. J Agric Sci, 2, 27-31, 1996.
15. Kaya İ, Şahin T, Elmalı Aksu D, Ünal Y: The effects of grazing and concentrate supplementation at pasture on performance and rumen parameters in lambs. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 17, 693-697, 2011. DOI: 10.9775/kvfd.2011.3699
16. Saatci M, Yıldız S, Kaya I: New rearing systems for Tuj (Tushin) lambs.Small Ruminant Res, 50, 23-27, 2003. DOI: 10.1016/S0921-4488(03)00115-9
17. Altın T, Karaca O, Cemal I, Yılmaz M, Yılmaz O: The fattening and carcass characteristics of Kıvırcık and Karya lambs. J Anim Prod, 46, 19-29,2005.
18. Macit M, Karaoğlu M, Yaprak M, Kopuzlu S: Determination of the fattening performance, and slaughtering and carcass characteristics of Tushin lambs under intensive farm conditions. Atatürk Üniv Ziraat Fak Derg, 28, 64-73, 1997.
19. Şen U, Şirin E, Ulutaş Z, Kuran M: Fattening performance, slaughter, carcass and meat quality traits of Karayaka lambs. Trop Anim Health Prod,43, 409-416, 2011. DOI: 10.1007/s11250-010-9707-y
20. Yıldırım A, Ulutaş Z, Ocak N, Kaptan M: Effects of birth weight and feeding system on fattening performance and feedin behaviour of karayaka male lambs. Ital J Anim Sci, 12, 546-550, 2013. DOI: 10.4081/ ijas.2013.e89
21. Ulusan HOK, Aksoy AR, Uzun N, Karabulak C, Laçin E: Slaughter and carcass traits of Morkaraman, Tuj and their crosses (Morkaraman x Tuj) male lambs fedon natural pasture. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 2, 28- 33, 1996.
22. Sarı M, Aksoy AR, Tilki M, Kaya I, Işık S: Effect of different fattening methods on slaughter and carcass characteristics of Tuj male lambs. Archiv Tierzucht, 55, 480-484, 2012.
23. Kırmızıbayrak T, Saatcı M, Aksoy AR: Slaughter and carcass characteristics of Tushin and red Karaman lambs raised in semi intensive conditions. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 9, 75-78, 2003.
24. Öztürk Y, Küçük M, Karslı MA: Yarı entansif şartlarda yetiştirilen Morkaraman ve Kıvırcık x Morkaraman (F1) kuzularda büyüme, kesim ve karkas özelliklerinin arştırılması. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 18, 1-6, 2012.DOI: 10.9775/kvfd.2011.4351
25. Yaralı E, Karaca O: The fattening performance, slaughtering and carcass merits of Karya lambs fattened in different systems. J Anim Prod, 52, 1-9, 2011.
26. Carrasco S, Ripoll G, Sanz A, Alvarez-Rodriguez J, Panea B, Revilla R, Joy M: Effect of feeding system on growth and carcass characteristics of Churra Tensina light lambs. Livest Sci, 121, 56-63, 2009. DOI: 10.1016/j. livsci.2008.05.017
27. Bjelanovic M, Grabez V, Vucic G, Martinovic A, Lima LR, Markovic B, Ehelandsdal B: Effect of different production systems on carcass and meat quality of sheep and lamb from Western Balkan and Norway. Biotechnol Anim Husb, 31, 203-221, 2015. DOI: 10.2298/BAH1502203B
28. Tufan M, Akmaz A: Slaughter and carcass traits of Güney Karaman, Kangal Akkaraman and Akkaraman lambs at different slaughter weights. Turk J Vet Anim Sci, 25, 405-504, 2001.
29. Macit M, Şahin S, Esenbuğa N, Karaoğlu M: Growth and carcass characteristics of three fat-tailed pure breeds under grazing with concentrate supplementation. Turk J Vet Anim Sci, 27, 331-337, 2003.
30. Aksoy Y, Ulutaş Z: Effect of different slaughter weights on slaughter carcass traits of Male Karayaka lambs reared under intensive production systems. TURJAF, 3, 406-412, 2015.
31. Akçapınar H, Atasoy F, Ünal N, Aytaç M, Aylanç A: The feeding and carcass characteristics of Bafra (Chois x Karayaka (B1) lambs. J Lalahan Livest Res Inst, 42, 19-28, 2002.
32. Joy M, Ripoll G, Delfa R: Effects of feeding system on carcass and non-carcass composition of Churra Tensina light lambs. Small Ruminant Res, 78, 123-133, 2008. DOI: 10.1016/j.smallrumres.2008.05.011
33. Koçak Ö, Ekiz B, Yalçıntan H, Yılmaz A: Slaughter and carcass characteristics of Chios x Tahirova crossbred lambs under intensive, traditional and organic production system. Ankara Univ Vet Fak Derg, 63, 187-193, 2016. DOI: 10.1501/Vetfak_0000002728
34. Aksoy AR: Fattening performance, slaughtering and carcass characteristics of Morkaraman and Tushin ram lambs at different slaughtering weights. Ankara Univ Vet Fak Derg, 42, 15-23, 1995. DOI: 10.1501/Vetfak_0000000799
35. Kaya I, Karademir B: The role of grassland in livestock animal nutrition and performation-contamination of diseases in Kars district. Lalahan Hay Arast Enst Derg, 42, 59-66, 2002.
36. Holmes W: Grass Its Production and Utilization. Blackwell Scientific Publications, London, 1994.

APA	ÖNK K, TİLKİ M, SARI M, TUFAN T, Aksoy Y, Yilmaz i (2017). Farklı Besi Sistemlerinin Erkek Tuj Kuzularında Besi Performansı, Kesim ve Karkas Özelliklerine Etkisi. , 109 - 115.
Chicago	ÖNK KADİR,TİLKİ Muammer,SARI Mehmet,TUFAN Tuncay,Aksoy Yüksel,Yilmaz isa Farklı Besi Sistemlerinin Erkek Tuj Kuzularında Besi Performansı, Kesim ve Karkas Özelliklerine Etkisi. (2017): 109 - 115.
MLA	ÖNK KADİR,TİLKİ Muammer,SARI Mehmet,TUFAN Tuncay,Aksoy Yüksel,Yilmaz isa Farklı Besi Sistemlerinin Erkek Tuj Kuzularında Besi Performansı, Kesim ve Karkas Özelliklerine Etkisi. , 2017, ss.109 - 115.
AMA	ÖNK K,TİLKİ M,SARI M,TUFAN T,Aksoy Y,Yilmaz i Farklı Besi Sistemlerinin Erkek Tuj Kuzularında Besi Performansı, Kesim ve Karkas Özelliklerine Etkisi. . 2017; 109 - 115.
Vancouver	ÖNK K,TİLKİ M,SARI M,TUFAN T,Aksoy Y,Yilmaz i Farklı Besi Sistemlerinin Erkek Tuj Kuzularında Besi Performansı, Kesim ve Karkas Özelliklerine Etkisi. . 2017; 109 - 115.
IEEE	ÖNK K,TİLKİ M,SARI M,TUFAN T,Aksoy Y,Yilmaz i "Farklı Besi Sistemlerinin Erkek Tuj Kuzularında Besi Performansı, Kesim ve Karkas Özelliklerine Etkisi." , ss.109 - 115, 2017.
ISNAD	ÖNK, KADİR vd. "Farklı Besi Sistemlerinin Erkek Tuj Kuzularında Besi Performansı, Kesim ve Karkas Özelliklerine Etkisi". (2017), 109-115.

APA	ÖNK K, TİLKİ M, SARI M, TUFAN T, Aksoy Y, Yilmaz i (2017). Farklı Besi Sistemlerinin Erkek Tuj Kuzularında Besi Performansı, Kesim ve Karkas Özelliklerine Etkisi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 23(1), 109 - 115.
Chicago	ÖNK KADİR,TİLKİ Muammer,SARI Mehmet,TUFAN Tuncay,Aksoy Yüksel,Yilmaz isa Farklı Besi Sistemlerinin Erkek Tuj Kuzularında Besi Performansı, Kesim ve Karkas Özelliklerine Etkisi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 23, no.1 (2017): 109 - 115.
MLA	ÖNK KADİR,TİLKİ Muammer,SARI Mehmet,TUFAN Tuncay,Aksoy Yüksel,Yilmaz isa Farklı Besi Sistemlerinin Erkek Tuj Kuzularında Besi Performansı, Kesim ve Karkas Özelliklerine Etkisi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, vol.23, no.1, 2017, ss.109 - 115.
AMA	ÖNK K,TİLKİ M,SARI M,TUFAN T,Aksoy Y,Yilmaz i Farklı Besi Sistemlerinin Erkek Tuj Kuzularında Besi Performansı, Kesim ve Karkas Özelliklerine Etkisi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 2017; 23(1): 109 - 115.
Vancouver	ÖNK K,TİLKİ M,SARI M,TUFAN T,Aksoy Y,Yilmaz i Farklı Besi Sistemlerinin Erkek Tuj Kuzularında Besi Performansı, Kesim ve Karkas Özelliklerine Etkisi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 2017; 23(1): 109 - 115.
IEEE	ÖNK K,TİLKİ M,SARI M,TUFAN T,Aksoy Y,Yilmaz i "Farklı Besi Sistemlerinin Erkek Tuj Kuzularında Besi Performansı, Kesim ve Karkas Özelliklerine Etkisi." Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 23, ss.109 - 115, 2017.
ISNAD	ÖNK, KADİR vd. "Farklı Besi Sistemlerinin Erkek Tuj Kuzularında Besi Performansı, Kesim ve Karkas Özelliklerine Etkisi". Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 23/1 (2017), 109-115.