ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ BİLGİLENDİRİCİ METİNLERİN DEĞER İLETİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ
Yıl: 2016 Cilt: 45 Sayı: 210 Sayfa Aralığı: 351 - 371 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ BİLGİLENDİRİCİ METİNLERİN DEĞER İLETİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ
Öz: Dil öğretiminin temel kaynakları olan metinler, öğrencilere Türkçeyi etkili bir şekilde kullanmayı öğretmenin yanında insanı insan yapan milli, manevi ve evrensel değerlerin benimsetilmesinde en sık kullanılan araç olma özelliğine sahiptir. Bu kapsamda ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki bilgilendirici metinlerin hangi değerleri ilettiğini tespit etmek ve bu değerlerin dağılımını belirlemek bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Çalışmanın evrenini, yayınlanan bütün ortaokul Türkçe ders kitapları oluşturmaktadır. Örneklem olarak random yöntemiyle 5.sınıf FCM Yayıncılık'tan 21, 6.sınıf Gizem Yayıncılık'tan 16, 7.sınıf Cem Ofset Yayıncılık'tan 20 ve 8.sınıf Yıldırım Yayınları'ndan 18 bilgilendirici metin seçilmiştir. Araştırma için Türkçe ve Sosyal Bilgiler Öğretim Programı'ndaki değerler göz önünde bulundurularak bir liste oluşturulmuş ve metinler teker teker taranmıştır. Türkçe ders kitapları incelendikçe bu liste şekillendirilip geliştirilmiştir. Çalışmanın sonucunda Türkçe ders kitapları oluşturulurken metinlerde milli, ahlaki ve evrensel değerlere yeterince yer verilmediği bulgusuna ulaşılmıştır. Araştırmada elde edilen verilere dayanılarak, değerler iletimi ile ilgili metinler seçilirken nelere dikkat edilmesi gerektiği hususunda çalışmanın yol gösterici olacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
ANALYSING OF INFORMATIVE TEXTS IN SECONDARY SCHOOL TURKISH TEXT BOOKS IN TERMS OF VALUES TRANSMISSION
Öz: The texts which are primary resources of language teaching both teach the students to use Turkish language effectively and are the means used most frequently to adopt the national, moral and universal values on the way to be human. In this context, the aim of this research is to determine which values the informative texts in the secondary school Turkish text books transmit and specify the distribution of these values. The target population of the research comprises of all published secondary school Turkish text books. 21 informative texts of 2. Grade FMC Publishing, 16 informative texts of 6. Grade Gizem Publishing, 20 informative texts of 7. Grade Cem Ofset Publishing and 18 informative texts of 8. Grade Yıldırım Publishing were chosen with the random sampling method. A list related to values was drawn up by taking values in the curriculum of Turkish and Social Studies Courses into consideration for the research and texts were scanned one by one. This list was shaped and developed by analyzing the Turkish text books. In the result of the study, the finding that the national, moral and universal values are not given full play in texts of Turkish text books was reached. Depending upon the data acquired in the result of the research, it is thought that this study will be a guide about the points to take into consideration in the selection of texts related to values transmission.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- AKBAŞ, O. (2004). Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının (Değerlerinin) İlköğretim II. Kademedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- AKYOL, Ş.(2010). İlköğretim 6. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Sevgi Temasının Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkkale.
- ASLAN, M. (2011). İlköğretimde Karakter Eğitimi ve Öğrencilere Kazandırılması Gereken De- ğerler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- ATAY, S. (2003). Türk Yönetici Adaylarının Siyasal ve Dini Tercihleri İle Yaşam Değerler Arasındaki İlişki. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (3), 87.
- COŞKUN, E. (2007). Türkçe Öğretiminde Metin Bilgisi. İlköğretimde Türkçe Öğretimi (Editörler: Kırkkılıç, A. ve Akyol, H.). Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
- ÇELİKKAYA, H. (1996). Fonksiyonel Eğitim Sosyolojisi, Alfa Yayınları, İstanbul.
- ÇELİKPAZU, E. E. & AKTAŞ, E. (2011). "MEB 6. 7 ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Değer İletimi Açısından İncelenmesi", Internatıonal Periodical For The Languages, Literatüre And History Of Turkish Or Turkic, Cilt 6, Sayı 2, 413-424.
- DAĞLIOĞLU ŞAHBAZ, E.(2014). İlköğretim Türkçe 7 Ders Kitabı, Cem Web Ofset Yayıncılık, Ankara.
- DEMİRCİOĞLU, İ. H. & TOKDEMİR, M. A. (2008). Değerlerin Oluşturulma Sürecinde Tarih Eğitimi: Amaç, İşlev ve İçerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), 69-88.
- DOĞAN, B. & GÜLÜŞEN, A. (2011). Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Değerler Bakımından İncelenmesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, 75-102.
- FIRAT H. & MOCAN A.(2014). Türkçe Ders Kitaplarındaki Hikâyelerde Yer Alan Değerler, Türkiye Sosyal Araştımalar Dergisi, Cilt 18, Sayı 3, 25-49.
- GÜNGÖR, E. (2000). Değerler Psikolojisi Üzerine Araştırmalar, Ötüken Yayınları, İstanbul.
- GÜVEN, A. Z.(2014), Türk Efsanelerinin Değerler Eğitimi Bakımından İncelenmesi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 11, Sayı 26, 225-246.
- İŞCAN, C. D. (2007). İlköğretim Düzeyinde Değerler Eğitimi Programının Etkililiği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- KUÇURADİ, İ. (2003). İnsan ve Değerleri, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara.
- KAPLAN Ş. & ŞEN YILDIRIM G.(2014). İlköğretim Türkçe 6 Ders Kitabı, Gizem Yayıncılık, Ankara.
- KAPLAN Ş. & ŞEN YILDIRIM G.(2014).İlköğretim Türkçe 8 Ders Kitabı, Yıldırım Yayınları, Ankara.
- KARASAR, N.(2014). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayın Akademik Yayıncılık, Ankara.
- KARATAY, H. (2010). Bağdaşıklık Araçlarını Kullanma Düzeyi İle Tutarlı Metin Yazma Arasındaki İlişki/The correlatıon between applıcatıon level of cohesıon And wrıttıng a coherent text. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13).
- KAZKONDU, F.(2015). Filipinler'de İlk ve Ortaöğretim Kurumlarında Değerler Eğitimi Dersleri, II. Ulusal Değerler Eğitimi Kongresi, Sayfa 46, Kırıkkale.KIRAN, A.Z. (2007).
- Yazınsal Okuma Süreçleri (Dil Bilim, Gösterge Bilim ve Yazın Bilim Yöntemleriyle Çözümlemeler), Seçkin Yayıncılık, Ankara.ÖKNEL, Ö.(2007)
- . Çatışan Değerlerimiz, Altın Kitaplar, İstanbul.KULAKSIZOĞLU, A. & DİLMAÇ, B. (2000). İnsani Değerler Eğitimi Programı. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. Sayı 12. Sayfa 199-208.KUŞDİL, M. E. & KAĞITÇIBAŞI, Ç. (2000). Türk Öğretmenlerin Değer Yönelimleri ve Schwartz Değer Kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15(45), 59-76.
- LEESTMA, R. & AUGUST, L. VD.(1987). Japanese Education Today. (Ed.: C.H.Dorfman).Washington: Government Printing Office.
- LİCKONA, T. (1991). Educating For Character: How Our Schools Can Teachrespect And Responsibility. Newyork: Bantam Books.
- MEB (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi (4-5. Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu. Devlet Kitapları Müdürlügü, Ankara.
- MEB. (2006). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (6-8. Sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara.
- MÜFTÜOĞLU A. & BEKTAŞ S.(2014). 5.Sınıf Türkçe Ders Kitabı, FCM Yayıncılık, İstanbul.
- ÖZBAY, M. & ÇEÇEN M. A. (2012). Türkçe Ders Kitaplarında(6-8. Sınıflar) Yer Alan Metinlerin Tür ve Tema Açısından İncelenmesi, Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, 67-76.
- ÖZDEMİR, E. (2005). Eleştirel Okuma, Bilgi Yayınevi, İstanbul.
- PARLAKYILDIZ, H. (2009). "İlkokul İkinci Devrede Türkçe Ders Kitaplarındaki Moral Değerlere Kısa Bir Bakış (1948-1968 Yılları Arası)", Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XXII(1), 245-262.
- PETERSON, J. A. (1970). Counseling And Values. Scranton: International Textbook Company. PİLAV, S. & DEMİR H. & DEMİR H.A.(2015). İlköğretim 7. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Okuma Metinlerinin Değer İletimi Açısından İncelenmesi, Milli Eğitim Dergisi, Cilt 44,Sayı 206. 16-29.
- PİLAV, S. & ÜNALAN, Ş.(2012). Eğitim Fakülteleri için Yazılı ve Sözlü Anlatım, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
- PRİNG, R. (2010). Introduction. T. Lovat, R. Toomey And N. Clement. International Research Handbook On Values Education And Student Wellbeing. İnside. UK: Springer ROKEACH, M. (1973), Nature of Human Values, The Free Press, New York.
- SCHWARTZ, S. H. (1992). Universals İn The Content And Structure Of Values: Theoretical Advances And Emprical Tests İn 20 Countries. Advances İn Experimental Social Psychology, 25, 1-65.
- ŞEN, Ü. (2008). Altıncı Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin İlettiği Değerler Açısından İncelenmesi, KKTC: Uluslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumu. TDK Türkçe Sözlük.(2011). Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
- TEKIŞIK, H.H. (2006). Japonya'da Okulu Öğrenciler Temizliyor. Çağdaş Eğitim Dergisi. 31 (332).
- Evren Yayıncılık, Ankara. TURAN, R. & ULUSOY, K. (2014). Farklı Yönleriyle Değerler Eğitimi, Pegem Akamemi Yayıncı- lık, Ankara.
- UYAR Ö.B.(2012), 8.Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Bilgilendirici Metinlerin Öğrencilerin Söz Varlığına Katkısı, Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
- UYGUÇ, N. (2003). Cinsiyet, Bireysel Değerler ve Meslek Seçimi, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 18, Sayı 1. 93-103.
- YAZICI, K. (2006). Değerler Eğitimine Genel Bir Bakış. Türklük Bilimi Araştırmaları, 19, 499-522.
- YILDIRIM A. & ŞİMŞEK H.(2013).Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
- YILMAZ, K (2008). Eğitim Yönetiminde Değerler, Pegem Akademi, Ankara.
| APA | Pilav S, ERDOĞAN Ş (2016). ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ BİLGİLENDİRİCİ METİNLERİN DEĞER İLETİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. , 351 - 371. |
| Chicago | Pilav SALİM,ERDOĞAN Şirin ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ BİLGİLENDİRİCİ METİNLERİN DEĞER İLETİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. (2016): 351 - 371. |
| MLA | Pilav SALİM,ERDOĞAN Şirin ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ BİLGİLENDİRİCİ METİNLERİN DEĞER İLETİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. , 2016, ss.351 - 371. |
| AMA | Pilav S,ERDOĞAN Ş ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ BİLGİLENDİRİCİ METİNLERİN DEĞER İLETİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. . 2016; 351 - 371. |
| Vancouver | Pilav S,ERDOĞAN Ş ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ BİLGİLENDİRİCİ METİNLERİN DEĞER İLETİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. . 2016; 351 - 371. |
| IEEE | Pilav S,ERDOĞAN Ş "ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ BİLGİLENDİRİCİ METİNLERİN DEĞER İLETİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ." , ss.351 - 371, 2016. |
| ISNAD | Pilav, SALİM - ERDOĞAN, Şirin. "ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ BİLGİLENDİRİCİ METİNLERİN DEĞER İLETİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ". (2016), 351-371. |
| APA | Pilav S, ERDOĞAN Ş (2016). ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ BİLGİLENDİRİCİ METİNLERİN DEĞER İLETİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. Milli Eğitim, 45(210), 351 - 371. |
| Chicago | Pilav SALİM,ERDOĞAN Şirin ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ BİLGİLENDİRİCİ METİNLERİN DEĞER İLETİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. Milli Eğitim 45, no.210 (2016): 351 - 371. |
| MLA | Pilav SALİM,ERDOĞAN Şirin ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ BİLGİLENDİRİCİ METİNLERİN DEĞER İLETİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. Milli Eğitim, vol.45, no.210, 2016, ss.351 - 371. |
| AMA | Pilav S,ERDOĞAN Ş ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ BİLGİLENDİRİCİ METİNLERİN DEĞER İLETİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. Milli Eğitim. 2016; 45(210): 351 - 371. |
| Vancouver | Pilav S,ERDOĞAN Ş ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ BİLGİLENDİRİCİ METİNLERİN DEĞER İLETİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. Milli Eğitim. 2016; 45(210): 351 - 371. |
| IEEE | Pilav S,ERDOĞAN Ş "ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ BİLGİLENDİRİCİ METİNLERİN DEĞER İLETİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ." Milli Eğitim, 45, ss.351 - 371, 2016. |
| ISNAD | Pilav, SALİM - ERDOĞAN, Şirin. "ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ BİLGİLENDİRİCİ METİNLERİN DEĞER İLETİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ". Milli Eğitim 45/210 (2016), 351-371. |
