Belirti yorumlama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği

Yenier Özge DUMAN, (Sağlık Bakanlığı, Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Kliniği, Ankara, Türkiye)
Seda USUBÜTÜN, (Girilmedi)
Erol GÖKA (Girilmedi)
Türk Psikiyatri Dergisi
19 3
Yıl: 2004 Cilt: 15 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 26 - 40 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Belirti yorumlama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği

Öz:
Amaç: Bu çalışmada Robbins ve Kirmayer (1991) tarafından geliştirilmiş olan Belirti Yorumlama Ölçeği (BYÖ)'nin Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenilirliği çalışılmıştır. Yöntem: Çalışmamıza, Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi l. Psikiyatri Kliniği'ne Açıklanamayan Bedensel Yakınmaları (ABY) nedeniyle gönderilen 53 kişi, ruhsal yakınmaları nedeniyle doğrudan psikiyatri polikliniğine başvuruları sonucu Majör Depresif Bozukluk (MDB) tanısı alan 26 kişi ve 71 sağlıklı kişi alınmıştır. Bulgular: BYÖ'nün yapı geçerliği için faktör analizi ile ölçekten kuramsal olarak beklenen; bedenselleştiren, ruhsallaştıran ve normalleştiren üç farklı atıf biçiminin varlığı istatistiksel olarak gösterilmiştir. Normalleştiren atıf alt ölçeğinin ölçüt bağlantılı geçerliği, Toronto Aleksitimi Ölçeği-20 (TAÖ-20) ile ölçülen aleksitimi puanlarının yanı sıra BYÖ'de saptanan bedensel belirti sayıları ile bu alt ölçeğin anlamlı bir bağıntısı olmamasıyla gösterilmiştir. Ruhsal atıf alt ölçeğinin geçerliği, BYÖ'nün alt ölçeklerinin özel grupları ayırt edici geçerliğinin çalışıldığı MDB grubundaki hastalarda bu alt ölçek puanlarının ABY ve Kontrol grubundaki hastaların puanlarından yüksek oluşu ile gösterilmiştir. Bedensel atıf alt ölçeğinin geçerliği ise BYÖ'de saptanan bedensel belirti sayıları ile bu alt ölçeğin anlamlı bir bağıntısı olması ve geçmişinde bedensel hastalık öyküsü olan katılımcıların bedensel atıf ölçeğinden aldıkları puanların, olmayanların puanlarından anlamlı düzeyde yüksek saptanması ile gösterilmiştir. BYÖ'nün alt ölçeklerinin güvenilirliği içtutarlılık analizi ile normalleştiren atıf ölçeği için alfa=0.86, ruhsal atıf ölçeği için alfa=0.87 ve bedensel atıf ölçeği için alfa=0.87 olarak saptanmıştır. Sonuç: BYÖ'nün her üç alt ölçeğinin iç tutarlılık, ölçüt bağlantılı geçerlik, özel grupları ayırt edici geçerlik ve yapı geçerliğine ilişkin bulgular, ölçeğin kabul edilir ölçülerde geçerli ve güvenilir olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelime: Anketler Depresif bozukluk, majör Sonuçların tekrarlanabilirliği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Bagby RM, Parker JDA, Taylor GJ (1994) The twenty-item Toronto Alexithymia-I. Item selection and cross-validation of the factor structure. J Psychosom Res 38:23-32.
  • Barsky AJ, Klerman GL (1983) Overview: Hypochondriasis, bodily complaints and somatic styles. Am J Psychiatry 140: 273-283.
  • Beştepe E (1997) 20 soruluk TAS: güvenilirlik ve geçerlik çalışması. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Ankara, Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi.
  • Bower P, West R, Tyleec A ve ark. (2000) Symptom attribution and the recognition of psychiatric morbidity. J Psychosom Res 48: 157–160
  • Bridges RW, Goldberg DP (1985) Somatic presentation of DSM-III psychiatric disorders in primary care. J Psychosom Res 29 (6): 563-569.
  • Costa PT, McCrae RR (1985) Hypochondriasis, neuroticism, and aging. Am Psychol 40: 19-29.
  • Derogatis LR, Lipman RS, Covi L (1973) SCL-90: an outpatient psychiatric rating scale: preliminary report. Psychopharmaco Bull 9: 13-27.
  • Derogatis (1992) The Brief Symptom Inventory-BSI administration, scoring and procedures manual-II. USA, Clinical Psychometric Research Inc.
  • Duddu V, Chaturvedi SK, Isaac MK (2003) Amplification and attribution styles in somatoform and depressive disorders: a study from banglore, India. Psychopathology 36: 98-103.
  • Gibson JJ (1979) The Ecological Approach to Visual Perception. Boston, MA: Houghton Mifflin.
  • Kellner R (1990) Somatization, theories and research. J Nerv Ment Dis 178: 150-160.
  • Kessler D, Lloyd K, Lewis G ve ark. (1999) Cross sectional study of symptom attribution and recognition of depression and anxiety in primary care. BMJ 318: 436-440.
  • Kirmayer LJ, Robbins JM (1991) Three forms of somatization in primary care: Prevalance, co-occurence, and sociodemographic characteristics. J Nerv Ment Dis 179: 647-655.
  • Kirmayer LJ, Robbins JM (1993) Cognitive and social correlates of the Toronto Alexithymia Scale. Psychosomatics 34: 41-52.
  • Kirmayer LJ, Robbins JM, Paris J (1994) Somatoform Disorders: Personality and the social matrix of somatic distress. J Abnorm Psychol 103: 125-136.
  • Kirmayer LJ, Young A, Robbins JM (1994) Symptom attribution in cultural perspective. Can J Psychiatry 39 (10): 584-595.
  • Kleinman A (1988) The Ilness Narrative: Suffering healing and the human conditions. New York, Basic Books.
  • Kolk AMM, Hanewald GJFP, Schagen S ve ark (2002) Predicting medically unexplained physical symptoms and health care utilization: a symptom-perception approach. J Psychosom Res 52: 35-44.
  • MacLeod AK, Haynes C, Sensky T (1998) Attributions about common bodily sensations: their associations with hypochondriasis and anxiety. Psychol Med 28: 225-228.
  • Mirdal GM (1985) The condition of "tightness": the somatic complaints of Turkish migrant women. Acta Psychiatr Scand 71: 287-296.
  • Nemiah JC (1988) Psychoneurotic Disorders, The New Harvard Guide to Psychiatry, Nicholi AM Jr. (Ed), Massachusetts, Harvard College, 234-258.
  • Nichter M (1981) Idioms of distress: alternatives in the expression of psychosocial distress: a case study from India. Cult Med Psychiatry 3: 379-408.
  • Pennebaker JW, Watson D (1991) The Psychology of Somatic Symptoms, Current Concepts of Somatization, LJ Kirmayer, JM Robbins (Eds), Washington DC, American Psychiatric Press Inc, 21-36.
  • Pribor EF, Dinwiddie SH (1992) Psychiatric correlates of incest in childhood. Am J Psychiatry 149: 52-56.
  • Robbins JM, Kirmayer LJ (1991) Attributions of common somatic symptoms. Psychol Med 21: 1029-1045.
  • Robbins JM, Kirmayer LJ (1996) Transient and persistent hypochondriacal worry in primary care. Psychol Med 26:575-589.
  • Rogers MP, Reich P (1988) Psychosomatic Medicine and Consultation- Liasion Psychiatry, The New Harvard Guide to Psychiatry, Nicholi AM Jr. (Ed), Massachusetts, Harvard College, 387-417.
  • Savaşır I (1994) Ölçek uyarlanmasındaki sorunlar ve bazı çözüm yolları. Türk Psikoloji Dergisi 9(33): 27-32.
  • Sifneos PE (1991) Affect, emotional conflict and deficit: an Overview. Psychother Psychosom 56:116-122.
  • Simon GE (1991) Somatization and Psychiatric Disorders. Current Consepts of Somatization, LJ Kirmayer, JM Robbins (Ed) Washington DC, American Psychiatric Press Inc, 37-62.
  • Sorias S, Saygılı R, Elbi H ve ark. (1990) DSM-III-R Yapılandırılmış Klinik Görüşmesi Türkçe Versiyonu SCID Kullanma Klavuzu, İzmir, Ege Üniversitesi Yayınları.
  • Spitzer RL, Williams JBW, Gibbon M ve ark. (1987) Structured Clinical Interview For DSM-III-R. Washington DC, American Psychiatric Press.
  • Şahin NH, Durak A (1994) Kısa Semptom Envanteri: Türk gençleri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi 9(31): 44-56.
  • Taylor GJ, Ryan D, Bagby R ve ark. (1985) Toward the development of a new self-report alexithymia scale. Psychother Psychosom 44: 191-199.
APA DUMAN Y, USUBÜTÜN S, Göka E (2004). Belirti yorumlama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği. , 26 - 40.
Chicago DUMAN Yenier Özge,USUBÜTÜN Seda,Göka Erol Belirti yorumlama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği. (2004): 26 - 40.
MLA DUMAN Yenier Özge,USUBÜTÜN Seda,Göka Erol Belirti yorumlama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği. , 2004, ss.26 - 40.
AMA DUMAN Y,USUBÜTÜN S,Göka E Belirti yorumlama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği. . 2004; 26 - 40.
Vancouver DUMAN Y,USUBÜTÜN S,Göka E Belirti yorumlama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği. . 2004; 26 - 40.
IEEE DUMAN Y,USUBÜTÜN S,Göka E "Belirti yorumlama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği." , ss.26 - 40, 2004.
ISNAD DUMAN, Yenier Özge vd. "Belirti yorumlama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği". (2004), 26-40.
APA DUMAN Y, USUBÜTÜN S, Göka E (2004). Belirti yorumlama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 15(1), 26 - 40.
Chicago DUMAN Yenier Özge,USUBÜTÜN Seda,Göka Erol Belirti yorumlama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 15, no.1 (2004): 26 - 40.
MLA DUMAN Yenier Özge,USUBÜTÜN Seda,Göka Erol Belirti yorumlama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.15, no.1, 2004, ss.26 - 40.
AMA DUMAN Y,USUBÜTÜN S,Göka E Belirti yorumlama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi. 2004; 15(1): 26 - 40.
Vancouver DUMAN Y,USUBÜTÜN S,Göka E Belirti yorumlama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi. 2004; 15(1): 26 - 40.
IEEE DUMAN Y,USUBÜTÜN S,Göka E "Belirti yorumlama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği." Türk Psikiyatri Dergisi, 15, ss.26 - 40, 2004.
ISNAD DUMAN, Yenier Özge vd. "Belirti yorumlama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenilirliği". Türk Psikiyatri Dergisi 15/1 (2004), 26-40.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
16-04-2024 15:7

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları